του Γιώργου Τσουκαλά*
Ο Μάρκος Αυρήλιος (γεννήθηκε το 121-απεβιώσε το 180), όταν κάποτε κυβερνούσε την Ευρώπη ως Ρωμαίος Αυτοκράτορας, τα βράδια πριν κοιμηθεί, συζητούσε μόνος με τον εαυτό του ανήσυχος με την σκέψη «κατά πόσο έχεις τηρήσει με όλους, το μην αδικήσεις κανέναν με πράξεις ή με λόγια» (“εἰ πρὸς πάντας σοι μέχρι νῦν ἐστι τό· μήτε τινὰ ῥέξαι ἐξαίσιον μήτε εἰπεῖν”, Τα Εις Εαυτόν, Ε΄ 31). Έτσι έγραφε σε άπταιστα ελληνικά, ο ενάρετος Αυτοκράτορας, στο προσωπικό του ημερολόγιο, έμπλεο σκέψεων για τον εαυτό του, τόσο υψηλού επιπέδου ώστε κάποιος να τις διασώσει μετά θάνατον, και να γίνουν το διαχρονικό best seller με τον τίτλο «Τα Εις Εαυτόν». Χιλιάδες χρόνια πέρασαν από την εποχή του μεγάλου Ρωμαίου, και έφτασε ο καιρός που την Ευρώπη κυβέρνησε η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel.
Μάρκος Αυρήλιος VS Angela Merkel. Τι θα μας έλεγε μια σύγκριση;
Η MERKEL ΚΑΙ ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ.
Η Merkel ήταν μια ηγέτιδα της Ευρώπης. Αλλά τι ηθικό παράδειγμα έφερε; Η ηγεμονία της Merkel κορυφώθηκε, στο απόγειό της – όχι λόγω της λατρείας για την Ελλάδα, όπως έπραξε ο πολύς Μάρκος Αυρήλιος προκειμένου να τονώσει το παγκόσμιο ηθικό μεγαλείο της Ρώμης – αλλά όσο η Ελλάδα καθίστατο αποσυνάγωγος, ένας αποδιοπομπαίος τράγος, προκειμένου να προβάλλεται τεχνηέντως η Γερμανία ως πρότυπο «Αρετής». Η ισχύς της Merkel θέριευε, όσο η Ελλάδα εκβιάζονταν να υπογράφει Μνημόνια – προκειμένου να επιβιώσει η μικρή μα ένδοξη χώρα μας, σε μια φοβερή «καρχηδόνιο ειρήνη» – όσο οι Έλληνες δοκιμάζονταν με ανήθικα υπαρξιακά διλήμματα. Όσο η μοντέρνα Ελλάδα απαξιώνονταν ως τεμπέλισα, ταπεινώνονταν ως ακάματη, απειλούνταν με διάλυση. Αντίθετα προς την ακόρεστη, άδολη αγάπη που ο Μάρκος Αυρήλιος αισθάνονταν για την Ελλάδα, η Merkel αδιαφορούσε για το εάν ο ελληνισμός θα χάνονταν ως Ιφιγένεια – προκειμένου να επιβάλλει την πυγμή της στα μικρότερα κράτη της Ευρώπης, και στους δορυφόρους της.
Η MERKEL ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑ.
Η Merkel ήταν μια ηγέτιδα της Ευρώπης. Αλλά πόση ευμάρεια έφερε στον απλό Ευρωπαίο; Όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην ίδια Γερμανία, ήρθε φτώχεια, οξύνθηκαν οι οικονομικοκοινωνικές ανισότητες – για αυτό και τελικά το κόμμα της (CDU) αποκαθηλώθηκε από την κυβέρνηση, στις εκλογές του 2021. Ακριβώς αντίθετα προς τον Μάρκο Αυρήλιο, ο οποίος είχε μέλημα την Ευτυχία του Ανθρώπου, η Merkel κυβέρνησε με ιδεολογία της την Πενία της Ευρώπης (που οι οικονομολόγοι την λεν κατ’ ευφημισμόν «οικονομική λιτότητα»). Τοιουτοτρόπως, εν έτει 2021, μετά από την μακρόβια ηγεμονία της που κράτησε το πρωτοφανές για την μεταπολεμική Ευρώπη συνεχές διάστημα των δεκαέξι ετών (2005-2021), ένα βασανιστικό ερώτημα κατατρύχει την κοινή λογική: τελικά, ήταν τόσο σοβαρό το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας, μιας μικρής χώρας που αναλογούσε στο 1% ή βία 2% της ευρωπαϊκής οικονομίας, ώστε να αφεθεί να προσλάβει τις γιγαντιαίες διαστάσεις που πήρε;
Η MERKEL, Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΚΟΙΝΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.
Η Merkel ήταν μια ηγέτιδα της Ευρώπης. Αλλά συναγελάστηκε με την Τουρκία του Erdogan σε βάρος των συμφερόντων των ευρωπαϊκών κρατών. Μεταξύ των πολλών της αμαρτημάτων, ως προς την δόλια Τουρκία, η Merkel α) συγκάλυψε ένα καθεστώς αντιδημοκρατικό για να εκμεταλλεύεται τα φθηνά εργατικά χέρια του απλού Τούρκου, β) ανέχτηκε να ζουν οι πρόσφυγες στην Τουρκία σε απάνθρωπες συνθήκες, ανταμείβοντας με δώρα το τουρκικό κατεστημένο, γ) παρεμπόδισε τις κυρώσεις κατά της Τουρκία, ενώ η «μικρή πλην τίμια Ελλάς» υφίσταται από το 2014 τις συνέπειες του εμπορικού αποκλεισμού (embargo) κατά της Ρωσίας που πλήττει τον ελληνικό πρωτογενή τομέα, δ) επώλησε όπλα για να επιτίθεται η Τουρκία τόσο εσωτερικά στο Κουρδιστάν όσο και εξωτερικά – στην Ελλάδα, στην Κύπρο αλλά και στην γαλλικής επιρροής Λιβύη, για την οποία η Merkel διοργάνωσε μάλιστα και διάσκεψη ειρήνης σε βάρος της Γαλλίας, με την Τουρκία εντός της πρωτόθρονη, και την Ελλάδα εκτός της, αποσυνάγωγο, ε) παρεμπόδισε συστηματικά την σύναψη της ελληνογαλλικής αμυντικής συμμαχίας, στ) ενώ τέλος, το πλέον παράνομο και εξόφθαλμα άδικο, η Merkel δεν επέβαλε ποτέ την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, αν και κυβέρνησε επί 16 χρόνια (από τότε δηλαδή που εντάχθηκε η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση), και ενώ η Τουρκία εισπράττει διαρκώς χρήματα από την Ευρώπη (και χρήματα φυσικά, και των Κυπρίων, μαζί)!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εν κατακλείδι, η Merkel θα λησμονηθεί γρήγορα, περνώντας στην λήθη των ανθρώπων. Σε καμία περίπτωση, δεν συγκρίνεται με το κλασικό πρότυπο του Ευρωπαίου ηγέτη, που κυριολεκτικά δίδαξε ο Μάρκος Αυρήλιος. Και όσα η Merkel άκουσε από τους Έλληνες επικεφαλής προχθές (Παρασκευή 29η.10.2021), ήταν αφ’ ενός λογικά αφ’ ετέρου ευγενικά, όπως αρμόζει ηθικά στην Ελλάδα. Το έργο της πάντως στα ελληνοτουρκικά ανατράπηκε από την επόμενη ημέρα και ευκταίο θα ήταν σύντομα να ανατραπεί και στο πεδίο της οικονομίας σε όλη την Ευρώπη.
*Ο κ. Γιώργος Τσουκαλάς είναι δικηγόρος.
