ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 5ΜΕΡΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΚΡΑΝ ΜΟΝΤΑΝΑ

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ Κ.Σ. ΕΔΕΚ  ΜΑΡΙΝΟΥ ΣΙΖΟΠΟΥΛΟΥ

Αναφορικά με τα εθνικά-μας θέματα το 2017 σημαδεύτηκε από δύο σημαντικά γεγονότα:

• την 5ημερή Διάσκεψη για το κυπριακό που πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις στην Ελβετία, τη Γενεύη τον π. Γενάρη και το Κράν Μοντάνα τον π. Ιούνιο και Ιούλιο, η οποία κατέληξε σε αποτυχία λόγω της εμμονής της Τουρκίας για διατήρηση εγγυήσεων, επεμβατικών δικαιωμάτων και στρατευμάτων και μετά τη λύση, και
• την επίσημη αμφισβήτηση από την Τουρκία της Συμφωνίας της Λωζάνης του 1923 και τη διατύπωση απαίτησης για αναθεώρηση, με προφανή στόχο την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στο Αιγαίο και τη Θράκη

Για να μπορέσουμε όμως να κατανοήσουμε την τουρκική συμπεριφορά και να χαράξουμε τακτική αποτελεσματικής αντιμετώπισης, είναι σημαντικό να καθορίσουμε τόσο τους στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας όσο και την τακτική-της.

Αμέσως μετά το 2^ο Παγκόσμιο πόλεμο και στις αρχές της δεκαετίας του 1950 η τότε τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε ότι η Τουρκία δεν μπορεί να είναι ένα μεγάλο κράτος ξηράς. Πρέπει να αποκτήσει θαλάσσια έξοδο για να καταστεί περιφερειακή δύναμη με παγκόσμια εμβέλεια.

Για την υλοποίησή-της το εμπόδιο ήταν η Ελληνική περικύκλωση δυτικά από τα νησιά του Αιγαίου και νότια από το Καστελόριζο και την Κύπρο όπου σε περίπτωση ένωσής-της με την Ελλάδα ο αποκλεισμός θα ήταν πλήρης.

Το παραπάνω επιβεβαιώνεται από σειρά στοιχείων. Ιδιαίτερα αποκαλυπτική όμως είναι η έκθεση την οποία συνέταξε ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στις συνομιλίες της Γενεύης για την επιβολή του σχεδίου Ατσενσον τον Ιούλιο του 1964, πρέσβης Δημήτρης Νικολαρείζης. Ο  Ατσεσον έθεσε κατά προτεραιότητα ζητήματα τα οποία είχαν σχέση με την ασφάλεια της Τουρκίας και δευτερευόντως με τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Συγκεκριμένα η έκθεση αναφέρει:

«Την Τουρκία ευλόγως ανησυχεί μελλοντική τύχη Κύπρου. Διότι από βορρά συνορεύει με τη Σοβιετικήν ΄Ενωσιν, εις ευρωπαικόν ηπειρωτικόν τμήμα της με Βουλγαρία και εν συνεχεία με Ελλάδα, η οποία δια συνόρων Έβρου και σειράς ελληνικών νήσων κυκλώνει Μικρασιατικήν ακτήν Τουρκίας. Κύκλωσις θα συνεπληρούτο εάν εις Ελλάδα περιήρχετο και Κύπρος, η οποία θα απετέλει νέαν σφήνα προς κατεύθυνση κόλπου Αλεξανδρέττας. Τούτο Τουρκία δεν δύναται δεχθή λόγω ανταγωνισμού και συχνών συρράξεων δια των οποίων διήλθον σχέσεις δύο γειτόνων Εθνών».

Η Κύπρος λοιπόν ήταν η αρχική επιλογή της Τουρκίας για διάρρηξη του ελληνικού θαλάσσιου αποκλεισμού-της.

Ο αρχικός στόχος ήταν να ματαιώσει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και ο τελικός στρατηγικός στόχος η ενσωμάτωσή-της στην τουρκική επικράτεια κατά το πρότυπο της Αλεξανδρέττας. Η υλοποίηση αυτού του στόχου θα επιτρέψει στην Τουρκία να ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την ανατολική Μεσόγειο, τη διώρυγα του Σουέζ, τις θαλάσσιες συγκοινωνίες και τις ενεργειακές πηγές της Μ. Ανατολής.

Η έναρξη υλοποίησης του στόχου άρχισε με την εμπλοκή της Τουρκίας στο κυπριακό με την τριμερή Διάσκεψη του Λονδίνου το Σεπτέμβριο του 1955. Στη συνέχεια εκπονήθηκε το σχέδιο «επανάκτηση της Κύπρου» από το Γραφείο Ειδικού Πολέμου του τουρκικού στρατού στη βάση των δύο εκθέσεων που ετοίμασε ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου Νιχάτ Ερίμ το 1956.

Το σχέδιο άρχισε να τίθεται σε εφαρμογή το 1958 με την ίδρυση της παράνομης τ/κυπριακής τρομοκρατικής οργάνωσης ΤΜΤ.

Με πρόταξη το αίτημα για ξεχωριστή αυτοδιάθεση των Τ/κυπρίων και με κινδυνολογία τη διχοτόμηση σε στενή συνεργασία με τους Βρετανούς υλοποίησε τον αρχικό-της στόχο και ματαίωσε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Κατοχύρωσε εγγυητικά δικαιώματα και για πρώτη φορά μετά το 1923 τουρκικά στρατεύματα επιστρέφουν επίσημα και νόμιμα σε εδάφη της πρώην Οθωμανικής αυτοκρατορίας τα οποία τέθηκαν εκτός των συνόρων-της, κατά παράβαση της συνθήκης της Λωζάνης.

Όπως αποδεικνύεται από σειρά εγγράφων και στοιχείων η επιλογή-της δεν ήταν η διχοτόμηση, ούτε και η διπλή ένωση. Μετά το 1960 ήταν η κατάλυση της Κ.Δ. και η δημιουργία ενός ελεγχόμενου κρατικού ή υποτελούς μορφώματος στο πλαίσιο της ΔΔΟ

Με τις προτάσεις που κατέθεσε η Τουρκία στον Γκάλο Πλάζα τον πρώτο μεσολαβητή του ΟΗΕ για το κυπριακό το Δεκέμβριο του 1964, πρότεινε ως μοντέλο λύσης του κυπριακού τη μεταβολή της Κύπρου σε ομοσπονδία με γεωγραφική βάση. Να αποτελείται από δύο επαρχίες, την Ελληνική και την Τουρκική οι οποίες θα προκύψουν μετά από ανταλλαγή πληθυσμών και περιουσιών. Η καθεμιά να έχει εσωτερική αυτονομία, νομοθετική, διοικητική και δικαστική εξουσία

Την πρόταση αυτή επανέλαβε ο τούρκος πρωθυπουργός Ντεμιρέλ στη συνάντηση του Έβρου με τη χούντα το 1967

Επιπρόσθετα, στις μυστικές συνομιλίες που είχαν πραγματοποιηθεί στο Παρίσι (17.12.1966) μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας Ιωάννη Τούμπα (κυβέρνηση αποστατών) και της Τουρκίας Τσαγλαγιαγκίλ, ο τούρκος Υπουργός Εξωτερικών σύμφωνα με τα πρακτικά της συνάντησης ανέφερε ότι: «Τα σημερινά δεδομένα δεν επιτρέπουν ούτε ένωση ούτε διχοτόμηση. Για την αποτροπή των κινδύνων που προκύπτουν από την ανεξαρτησία της Κύπρου να της αφαιρεθεί η εξωτερική κυριαρχία και να αναληφθή αύτη υπό μικτής ελληνοτουρκικής επιτροπής κατ΄ αναλογίαν των πληθυσμών».

Βασική επιδίωξη για την υλοποίηση του στόχου ήταν ο γεωγραφικός διαχωρισμός του πληθυσμού και η  ανταλλαγή περιουσιών, ώστε να καταστεί δυνατός αρχικά ο πολιτικός έλεγχος ολόκληρης της Κύπρου και στη συνέχεια η προσάρτησή-της. Σε περίπτωση αποτυχίας το εναλλακτικό σενάριο προβλέπει την ανακήρυξη νόμιμου Τουρκικού κράτους στην Κύπρο

Για να καταστεί αυτό δυνατό πρέπει να εκπληρώνονται οι κάτωθι προϋποθέσεις

• νόμιμος λαός
• νόμιμο έδαφος
• κυριαρχία και
• νόμιμα επικυρωμένο σύνταγμα

Είναι λοιπόν σημαντικό να αναλύσουμε πως η Τουρκία επιδιώκει να διασφαλίσει τα παραπάνω ώστε και οι δύο βασικοί-της στόχοι να βρίσκονται σε παράλληλη πορεία.

Η σύγκλιση της 5μερούς Διάσκεψης ήταν αναμφίβολα μια σημαντική διπλωματική επιτυχία της Τουρκίας. Διεκδικούσε τη σύγκλισή-της από το Γενάρη του 1964, χωρίς αποτέλεσμα. Κανένας ΠτΔ δεν την είχε αποδεχθεί γιατί αυτή συνιστούσε κατά τρόπο έμμεσο

• Υποβάθμιση της Κ.Δ. δεδομένου ότι σε αυτή θα λάμβαναν μέρος οι δύο κοινότητες σε καθεστώς ίσης πολιτικής εκπροσώπησης, και
• Μετά το 1974 μετατροπή του κυπριακού από διεθνές πρόβλημα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής σε θέμα διακοινοτικής διευθέτησης

Ο ΠτΔ τελικά στο περίφημο δείπνο της 1^ης Δεκεμβρίου 2016 αναίρεσε όλες τις προηγούμενες διαβεβαιώσεις-του και αποδέχθηκε να λάβει μέρος στην 5ημερή Διάσκεψη χωρίς να θέσει οποιαδήποτε προϋπόθεση τόσο για τη θεματολογία και τη διαδικασία συζήτησης, όσο και για τη σωστή προετοιμασία-της. Δικαιολόγησε την απόφασή-του με το επιχείρημα ότι προσέρχεται σε αυτή είτε για να λυθεί το κυπριακό, είτε σε αντίθετη περίπτωση να αποδειχθεί η αδιαλλαξία της Τουρκίας.

Τελικά  όπως γνωρίζουμε η Διάσκεψη κατέληξε σε αποτυχία λόγω της στάσης της Τουρκίας η οποία επέμενε στη διατήρηση των εγγυήσεων, αλλά και αριθμού στρατευμάτων και μετά τη λύση χωρίς καταληκτική ημερομηνία.

Η έκθεση του Γ.Γ. επί των πεπραγμένων της Διάσκεψης αναφέρει ότι οι 3 εγγυήτριες δυνάμεις επέδειξαν εποικοδομητική στάση και επέρριψε την ευθύνη για τη μη κατάληξη σε λύση εξίσου στις δύο κοινότητες οι οποίες σύμφωνα με την έκθεση του Γ.Γ. δεν ήταν έτοιμες να καταλήξουν σε συμφωνία.

Η εξέλιξη αυτή όχι μόνο δεν δικαίωσε τις προσδοκίες του ΠτΔ, αλλά αντίθετα επιβεβαίωσε τη λανθασμένη τακτική που ακολουθήσαμε τα τελευταία 10 χρόνια, η οποία στηρίχθηκε σε ψευδαισθήσεις ότι με μονομερείς παραχωρήσεις θα φθάναμε σε λύση. Ο μεν προηγούμενος πρόεδρος γιατί συνομιλούσε με τον σύντροφό-του κο Ταλάτ, ο δε σημερινός με τον συμπολίτη-του κο Ακκιντζιή με τον οποίο μοιράζονται κοινά οράματα.

Τόσο ο προηγούμενος όσο και ο σημερινός πρόεδρος δυστυχώς δεν αντιλήφθηκαν ότι το κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί μόνο με συναντήσεις κοινωνικού χαρακτήρα και με φιλοφρονήσεις. Δεν υποτιμούμε τη χρησιμότητά-τους, δεν είναι όμως αρκετές.

Την ίδια στιγμή το πλαίσιο ερωτημάτων του Γ.Γ. που υποβλήθηκε στη Διάσκεψη με την συγκατάθεση του ΠτΔ και περιλαμβάνεται στην έκθεσή-του προσφέρει στην τουρκική πλευρά πρόσθετο πολιτικό κεκτημένο.

Τα ερωτήματα – πλαίσιο του Γ.Γ. όπως τα έχει διατυπώσει σε έγγραφο ο κος Αϊντα στις 4 Ιουλίου 2017 κρύβουν παγίδες. Συγκεκριμένα αναφέρουν:

• Την κατάργηση των συνθηκών εγγύησης καθώς και των μονομερών επεμβατικών δικαιωμάτων και την αντικατάστασή-τους με ένα νέο σύστημα ασφάλειας το οποίο να ικανοποιεί και τις δύο κοινότητες
• Δραστική μείωση των στρατευμάτων την 1^η μέρα. Ο αριθμός που θα παραμείνει μετά την εφαρμογή της λύσης και ο χρόνος παραμονής-τους θα αποφασισθεί σε υψηλό επίπεδο (από τους πρωθυπουργούς των 3 εγγυητριών χωρών). Επίσης στη λήξη του χρόνου που θα καθορισθεί να γίνει επανεξέταση εάν η παραμονή θα έχει καταληκτική ημερομηνία ή θα παραμείνει ανοικτή για αναθεώρηση
• Να ιδωθεί θετικά η παραχώρηση των 4 ελευθεριών στους τούρκους υπηκόους αρκεί να είναι εποχιακοί εργάτες, φοιτητές ή τουρίστες. Επιπρόσθετα να καθορισθεί η αναλογία των τούρκων υπηκόων που θα μπορούν να έχουν μόνιμη διαμονή στην Κύπρο σε σχέση με τους Ελλαδίτες εάν θα είναι 4:1 (όπως ζητά η Ε/Κ πλευρά) ή 1:1 (όπως ζητά η Τ/Κ πλευρά). Ο αριθμός αυτός θα είναι πέραν των 130 χιλ. εποίκων που θα νομιμοποιηθούν και θα αποκτήσουν την υπηκοότητα,
• Να γίνει αποδεκτή η εκ περιτροπής προεδρία με θητεία 2:1 και να συζητηθεί η περαιτέρω συμμετοχή των Τ/Κ στη διακυβέρνηση δηλ η αριθμητική εξίσωση στα θεσμικά όργανα του κεντρικού κράτους, καθώς και η μία θετική ψήφος των Τ/κυπρίων στη λήψη των αποφάσεων
• Στο εδαφικό να γίνουν αναπροσαρμογές στο χάρτη που κατάθεσε η Τ/Κ πλευρά και να περιληφθεί και η περιοχή της Μόρφου
• Στο περιουσιακό, στις περιοχές που θα παραμείνουν υπό Τ/Κ έλεγχο οι χρήστες να έχουν τον πρώτο λόγο απόκτησης όχι όμως σε ποσοστό 100%, ενώ στις περιοχές που θα επανέλθουν υπό Ε/Κ έλεγχο οι νόμιμοι ιδιοκτήτες να έχουν τον πρώτο λόγο, όχι όμως σε ποσοστό 100%

Όπως γίνεται αντιληπτό τα σημεία που θα αποδώσουμε πρόσθετα οφέλη στην Τ/Κ πλευρά είναι συγκεκριμένα, ενώ αυτά από τα οποία θα αποκομίσουμε οφέλη είναι ασαφή και υπό συζήτηση.

Η αποδοχή αυτών των προνοιών θα οδηγήσει σε λύση τουρκικών προδιαγραφών. Θα νομιμοποιήσει το διαχωρισμό του λαού με κριτήριο την εθνοτική-του προέλευση, αλλά και του εδάφους και μάλιστα με εγγύηση της πλειοψηφίας τόσο σε επίπεδο πληθυσμού, όσο και ιδιοκτησίας γης.

Στην αρνητική αυτή εξέλιξη συνέβαλε και η λανθασμένη τακτική που ακολούθησε ο ΠτΔ. Η απουσία από την αρχή διασταυρούμενης συζήτησης κεφαλαίων και πάρε-δώσε και η μονομερής συζήτηση των κεφαλαίων που αφορούν τη διακυβέρνηση, την Ε.Ε., και το περιουσιακό και στα οποία η πλευρά-μας απόδωσε σημαντικά οφέλη, οδήγησε τη διαδικασία στο τελικό στάδιο των συζητήσεων με την Τ/Κ να έχει αποκτήσει διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα, σε αντίθεση με την πλευρά-μας που βρέθηκε σε μειονεκτική θέση.

Δυστυχώς όμως η κατάσταση αυτή δεν έχει προβληματίσει κάποιες πολιτικές ηγεσίες οι οποίες επιμένουν ότι η διαδικασία θα πρέπει να συνεχισθεί από εκεί που έμεινε στο Κραν Μοντάνα.

Η αποδοχή των παραπάνω προνοιών ακόμα και εάν σε αυτές περιλαμβάνονται η κατάργηση των εγγυήσεων και η πλήρης αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, εξυπηρετεί την Τουρκία στην ενεργοποίηση όποια στιγμή κρίνει σκόπιμο του εναλλακτικού σεναρίου για την ανακήρυξη τουρκικού κράτους στην Κύπρο, δεδομένου ότι:

• Το κοινόν ανακοινωθέν Χριστόφια – Ταλάτ της 23^ης Μαίου 2008 αναφέρεται στην ίδρυση ενός νέου συνεταιριστικού κράτους με πολιτική ισότητα των δύο συνιστώντων πολιτειών
• Το κοινόν ανακοινωθέν Αναστασιάδη – Ερογλου της 11^ης Φεβρουαρίου 2014 αναφέρει ότι η κυριαρχία πηγάζει εξίσου από τους Ε/Κύπριους και τους Τ/Κύπριους κατά παράβαση του ψηφίσματος 186/4 του Σ.Α του ΟΗΕ του Μαρτίου του 1964. , Δηλ οι Τ/Κύπριοι νομιμοποιούνται να διεκδικήσουν το 50% της κυριαρχίας. Μάλιστα ο ΠτΔ με πρόσφατες δηλώσεις-του διχοτόμησε και την ΑΟΖ, κάλεσε μάλιστα την Τουρκία εάν πραγματικά επιθυμεί να διασφαλίσει τα συμφέροντα των Τ/Κυπρίων για το Φ.Α. να περιορίσει τις έρευνες-της στην ΑΟΖ του ψευδοκράτους
• Με τη νομιμοποίηση των 130 χιλ εποίκων ο τουρκικός πληθυσμός θα ανέρχεται σε πρώτη φάση στο 25% του συνολικού, ώστε να δικαιολογείται και το ποσοστό εδάφους που διεκδικούν οι Τ/Κύπριοι και που ανέρχεται περίπου στο 29-30%. Εάν μάλιστα ληφθεί υπόψιν και ο ρυθμός γεννητικότητας σε μερικές 5ετίες θα επέλθει πλήρης δημογραφική ανατροπή όπως συνέβη και στην περίπτωση του Λιβάνου
• Η ανταλλαγή περιουσιών και η συγκέντρωσή-της σε ομοιογενή περιοχή θα νομιμοποιήσει και το έδαφος, και τέλος
• Τα χωριστά δημοψηφίσματα για την έγκριση της λύσης και ταυτόχρονα των συνταγμάτων των δύο συνιστώντων κρατιδίων προσδίδουν νομιμότητα στο σύνταγμα αλλά στους δύο λαούς οι οποίοι εξέφρασαν χωριστά το δικαίωμά-τους για αυτοδιάθεση. Άρα οποιαδήποτε στιγμή μπορούν να το επαναλάβουν χωριστά για απόσχιση και διατήρηση της κρατικής-τους οντότητας. Εάν μάλιστα αυτό συμβεί σε περίοδο προεδρίας Τ/Κ η έποικου ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τις παρενέργειες που θα προκύψουν για τους Ε/Κύπριους

Κάτω από αυτά τα δεδομένα και με τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την προκλητική και επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, ως ΕΔΕΚ εκτιμούμε ότι η εμπειρία των τελευταίων 10 χρόνων επιβάλλει άμεση αναθεώρηση της τακτικής-μας. Αυτή πρέπει να περιλαμβάνει

• Επαναφορά του κυπριακού στην ορθή–του βάση ως προβλήματος εισβολής συνεχιζόμενης κατοχής και εθνοκάθαρσης. Την κατάθεση αιτήματος στα ΗΕ για σύγκλιση Διεθνούς Διάσκεψης για το κυπριακό με τη συμμετοχή και των 5 μονίμων μελών για τη συζήτηση της διεθνούς πτυχής.

• Απόσυρση όλων των επικίνδυνων μονομερών παραχωρήσεων που έγιναν

• Κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων πριν από την εφαρμογή της λύσης που θα εγκριθεί σε ενιαίο δημοψήφισμα (π.χ. προηγούμενο Αν. Γερμανίας)

• Αξιοποίηση της συμμετοχής-μας στην Ε.Ε. και διεκδίκηση λύσης όσον αφορά την εσωτερική δομή του κράτους που να είναι πλήρως εναρμονισμένη με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, με πλήρη κατοχύρωση των πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων όλων των πολιτών

• Αξιοποίηση των εμπλεκόμενων συμφερόντων στην περιοχή και κύρια του Φ.Α

• Ενίσχυση του γεωστρατηγικού ρόλου Ελλάδας και Κύπρου με την επανα-ενεργοποίηση του δόγματος του ενιαίου αμυντικού χώρου, καθώς και την αναβαθμισμένη παρουσία στην Κύπρο Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, τόσο αριθμητικά όσο και σε επίπεδο οπλισμού.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 20.1.2018

ΣΗΜΕΙΩΣΗ “ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΝ” Η ομιλία πραγματοποιήθηκε κατά την εκδήλωση κοπής της Βασιλόπιτας του κόμματος “Δημοκρατικής Αναγέννησης  που οργάνωσε ο Στέλιος Παπαθεμελής