Δρ. Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος
Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής
Τα πρόσφατα γεγονότα στην Λιβύη, δεν είναι ενθαρρυντικά. Κυρίως για τις δυνάμεις (LNA
(Libyan National Army) του Στρατηγού Χάφταρ. Πιθανολογείται πως έχασαν μια σημαντική αεροπορική βάση, προς το παρόν, αυτήν της Al-Watiya. Μια βάση από την οποία επιχειρούσαν και από εκεί προς την κατάληψη των περιχώρων της Τρίπολης, το τελευταίο προπύργιο του Σάρατζ και του (GNA-Government National Accord).
Τα γεγονότα τρέχουν. Μια ήττα σε μία μάχη δεν σηματοδοτεί, την ολοκληρωτική απώλεια του εξελισσόμενου πολέμου που ορισμένοι έσπευσαν να αφήσουν να εννοηθεί. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την αλλαγή στρατηγικής πλεύσης. Και ο Στρατηγός Χάφταρ φαίνεται πως το κατανοεί και γνωρίζει εμπειρικά.
Δύο σημαντικά στρατηγικής φύσεως στοιχεία πρέπει να αναφερθούν:
1. Οι περιοχές που ήδη ελέγχει ο Στρατηγός Χάφταρ είναι πολλές και σημαντικές. Μεταξύ άλλων κατέχει τα περισσότερα λιμάνια και τοπογραφική περιοχή σημαντική για τον εθνικό έλεγχο της χώρας στο σύνολο.
2. Το γεγονός πως το Ραμαζάνι δεν έχει ολοκληρωθεί. Γεγονός που ξεχνάμε να αναφέρουμε. Αλλά αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την έκβαση του πολέμου
3. Ένα τρίτο σημαντικό γεγονός που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως ο ίδιος ο Στρατηγός Χάφταρ, είχε εξαγγείλει και προτείνει μονομερή παύση του πυρός, για την περίοδο του Ιερού, των Μουσουλμάνων, Ραμαζανιού. Επιπλέον, ακόμα και για τις θρησκευτικές πρώτες μέρες διακοπών μετά το Ραμαζάνι ο Στρατηγός Χάφταρ μονομερώς και πάλι, εξήγγειλε πως αποσύρει τις δυνάμεις του για 3κμ πέριξ της Τρίπολης, μέχρι το πέρας των θρησκευτικών τελικών ημερών. Γεγονός, το οποίο από ότι φαίνεται δεν σεβάστηκαν καθ’ όλη την διάρκεια του Ραμαζανιού, οι υποστηριζόμενες δυνάμεις του Σάρατζ (GNA) με την Τουρκία. Το Ραμαζάνι ας σημειώσουμε εδώ αναμένεται να ολοκληρωθεί το Σάββατο 23 ή Κυριακή 24 Μαΐου 2020 και οι διακοπές του Eid ακολουθούν για 3 ή 4 ημέρες.
Πολλοί έσπευσαν να εικάσουν πως η κατάληψη της αεροπορικής βάσης της Al-Watiya θεωρείται μεγάλη πληγή, χαστούκι ή ήττα του Στρατηγού Χάφταρ. Καθώς δυσκολεύει το έργο του LNA του Χάφταρ να επιβληθεί της πολιορκίας για την Τρίπολη. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει. Καθώς η έκβαση του πολέμου καθορίζεται από τις αντίστοιχες στρατηγικές κινήσεις και μόνο. Άλλοι έσπευσαν να επισημάνουν πως τα μέτρα τα οποία λαμβάνει η Τουρκία αποδίδουν ως υποστήριξη προς το Σάρατζ. Επιπλέον ως αντίμετρα της πρόσφατης καταστροφής που υπέστησαν.
Από μια επιστημονική οπτική θα μπορούσε κανείς να αξιολογήσει τα γεγονότα αυτά πραγματιστικά και ρεαλιστικά και να εικάσει πως ο προκείμενος Εμφύλιος Πόλεμος της Λιβύης, που μόνο τελικά Εμφύλιος δεν είναι, δεν θα σταματήσει σύντομα. Η έκβαση πλέον των επερχόμενων στρατιωτικών γεγονότων, θα καθορίσουν το μέλλον και τις όποιες λύσεις. Και ίσως να ήταν πιο σωστό να είμαστε επιφυλακτικοί για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα εντός Λιβυκής γης καθώς είναι πολλοί οι παράγοντες που λαμβάνουν μέρος. Ωστόσο πιθανολογείται πως ο Στρατηγός Χάφταρ εν’ τέλει θα έχει ένα ακόμα πιο ουσιαστικό ρόλο.
Βραχυπρόθεσμα, τα πράγματα θα στενεύσουν πολιτικά σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο αναφορικά με τη Λιβύη. Καθώς η παρούσα κατάσταση μπορεί να μεταφερθεί και σε άλλα επίπεδα. Εξίσου, πιθανολογείται πως η διεθνής κοινότητα, θα επιδιώξει κάποια στιγμή να επέμβει πιο δυναμικά, αλλά μόνο διαμεσολαβητικά/διαπραγματευτικά.
Ίσως και για αυτό η Τουρκία έσπευσε στο ΝΑΤΟ, ώστε να προεξοφλήσει κάποιου είδους διαπραγμάτευση ώστε να προκηρύξει πως όχι μόνο δεν έχασε τον πόλεμο υποστήριξης, αλλά θα έχει και πολιτική και στρατιωτική και θαλάσσια άποψη περί του μέλλοντος της Λιβύης. Εξίσου, κάτι τέτοιο θα εξακολουθεί να αναδεικνύει την δυναμική της. Καθώς για την Τουρκία ακόμα και το χάος, όπως έκανε στην Συρία είναι «win-win situation». Το γεγονός αυτό ως παράδειγμα επέφερε μια «πράσινη ζώνη» που επιδιώκει η Τουρκία, σε έκταση εντός της Συρίας. Στοιχείο που σηματοδοτεί την περιοχή της Συρίας ως κατεχόμενη από ξένες δυνάμεις.
Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως έρχονται νέες και πιο ουσιαστικές μάχες, δυτικά Βόρεια και Νότια της Λιβύης, στα νότια της στρατιωτικής βάσης. Ο στόχος είναι πάντα οι γραμμές ανεφοδιασμού. Αλλά επίσης και το σύνορο νότια της Λιβύης με το Τσαντ. Ας μην ξεχνάμε τα γεγονότα που γίνονται στην περιοχή και τις υπόλοιπες εμπλεκόμενες ομάδες και νομάδες.
Στις επερχόμενες μάχες, πιθανώς τα γεγονότα να είναι ακόμα πιο σημαντικά. Διεθνή ΜΜΕ να αναγκαστούν να καλύψουν και να επικεντρωθούν εκτενέστερα. Τα γεγονότα αυτά θα απασχολήσουν τα κράτη του Ευρωπαϊκού Νότου και εξίσου το ΝΑΤΟ αλλά και την ΕΕ. Τα γεγονότα θα τραβήξουν την προσοχή σαν μαγνήτης τη διεθνή κοινότητα και πιθανώς τον διεθνή παράγοντα. Αλλά αυτό εξαρτάται μόνο από την έκβαση του πολέμου και μόνο. Εξάλλου, την Τρίτη η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για την Λιβύη Stephanie Williams, παρουσίασε την κατάσταση και εξέφρασε την άποψη προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, πως τα αρνητικά τελευταία γεγονότα πιθανώς να φέρουν περαιτέρω ενίσχυση πολέμου και να αναβαθμιστεί ο πόλεμος σε μια πιο υβριδική μορφή.
Συμμαχίες και διαμέσου αυτών πρακτικές προτάσεις επίλυσης του ζητήματος, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο. Και στο σημείο αυτό ο ρόλος της Ελλάδας είναι σημαντικός και καθοριστικός. Θα μπορούσε να είναι πιο ουσιαστικός και πρακτικά πιο εξισορροπημένος. Δεδομένων πολλών Ευρωπαϊκών, Ευρωατλαντικών θεμάτων και ζητημάτων, ηθικών και πολιτικών, αλλά και της περιόδου μετά τον Κορωναίο ιό. Ωστόσο, ο ρόλος της Ελλάδος θα μπορούσε να είναι πιο καθοριστικός και στρατηγικά/τακτικά εξελισσόμενος. Χρειάζεται μια πολλαπλών επιπέδων και ταυτόχρονη απάντηση αλλά και μακροχρόνια συμμετοχή σε πολλά επίπεδα που εξίσου να προσφέρουν λύση στο αλυτρωτικό στρατιωτικό, πολιτικό και εμπορικό όραμα της Τουρκίας του Προέδρου Ερντογάν, ο οποίος αμφισβητεί ανοιχτά, μεταξύ άλλων και τον Ελληνικό χώρο, την ελληνική γη, αλλά και εθνικά και διεθνή ύδατα.
Αυτό εξίσου σηματοδοτεί πως η Ελλάδα θα πρέπει αναζητήσει εξίσου το δικό της «Στρατηγικό Βάθος». Τους πυλώνες στρατηγικής και χρονικής εμπλοκής σε διεθνή ζητήματα με αναβαθμισμένο ρόλο, με ταυτόχρονη ανάπτυξη νέων ικανοτήτων και δυνάμεων. Θα μπορούσε να είναι ο πρωτεργάτης μιας ουσιαστικής πολιτικής περιφερειακής και διεθνούς πολιτικής με συμμαχικά και τακτικά μέλη για αρχή το θέμα της Λιβύης.
Ως γνωστό πλέον, η συνάντηση του Βερολίνου, ήταν μόνο μια πολιτική προσπάθεια ωστόσο με θολές προθέσεις. Προφανώς και δεν έφερε κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Και δεν θα έφερνε. Ήταν μια πρώτη προσπάθεια. Καθώς τα πλαίσια και βάση διαπραγμάτευσης δεν είχαν και δεν έχουν τεθεί σε σωστή βάση, θα μπορούσε να πει κανείς. Εξίσου, χωρίς την Ελλάδα συμμέτοχο, αλλά και άλλα εκτός ΕΕ μέλη και γειτονικές χώρες προς την Λιβύη, από τον Αραβικό Σύνδεσμο, όπως η Αίγυπτος και οι χώρες του κόλπου, δεν μπορεί να είναι εφικτή μια πραγματιστική, ρεαλιστική λύση.
“Μακεδονία”
