Η Ρωσία αποδέχτηκε την πρόσκληση της Ουάσιγκτον να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και οι δύο, φυσικά, έχουν επιφυλάξεις. Η Ρωσία πρέπει να συνεχίσει να κρατά εδάφη στην Ουκρανία, η Αμερική πρέπει να βεβαιωθεί ότι η Ρωσία θα παραδώσει τα εδάφη της στην Ουκρανία.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η ειρήνη είναι απίθανη, και ότι οι συνομιλίες, επομένως, δεν χρειάζεται να αρχίσουν. Αλλά αυτό δεν ισχύει. Οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για ένα σοβαρό θέμα ξεκινά πρώτα με μια παύση για τον έλεγχο της κατάστασης – μια προσπάθεια να δούμε πόσο βαθιά δεσμεύεται η άλλη πλευρά. Η διαπραγμάτευση ξεκινά με κάθε πλευρά να εγείρει απαιτήσεις τόσο απαράδεκτες που εξοργίζουν την άλλη πλευρά. Είναι μια θέση που καθιστά αδύνατη μια συμφωνία. Και οι δύο πλευρές το γνωρίζουν και κατανοούν καλά ότι οι δικές τους θέσεις πρόκειται να απορριφθούν. Πιο σημαντικό είναι το πώς απορρίπτονται. Εάν η απάντηση και από τις δύο πλευρές είναι «Η πρότασή σας σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ ειρήνη και οι πληροφορίες μας αποκαλύπτουν ένοχα μυστικά», τότε αυτό είναι κατατοπιστικό. Εξατομικεύοντας την προσφορά με ποταπούς υπαινιγμούς, παρέχεται εξαιρετική χειραγώγηση και πιθανότατα θα λάβει απάντηση με μαζικές αεροπορικές επιθέσεις.
Σε αυτή την περίπτωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρθηκαν να διαπραγματευτούν χωρίς να αναφέρουν το βασικό τους αίτημα: να αποσυρθεί η Ρωσία. Η Μόσχα απάντησε δηλώνοντας ανοιχτά ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να αποσυρθεί από όλη την Ουκρανία εκτός από δύο σημαντικές περιοχές. Οι Αμερικανοί προσπάθησαν να υπονοήσουν ότι η «απόσυρση» της Ρωσίας δεν είναι ούτε απόσυρση ούτε πρώτη γραμμή. Η απάντηση της Ρωσίας ήταν ότι η πλήρης απόσυρση δεν είναι σημείο εκκίνησης. Αλλά δεδομένου ότι αναφέρθηκαν δύο τομείς, ένας κοντά στη Ρωσία, ένας άλλος στη νότια Ουκρανία, είναι εξαιρετικά δύσκολο για τις ΗΠΑ να ενδώσουν και στα δύο λόγω των πολιτικών συνεπειών.
Όλοι οι πόλεμοι τελειώνουν. Κάποιοι καταλήγουν στην καταστροφή του εχθρού, και κάποιοι τελειώνουν με την εξάντληση μίας πλευράς. Άλλοι τελειώνουν με τη μία πλευρά να μην μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο επειδή δεν βλέπει τρόπο να επιβάλει κόστος στον εχθρό ώστε να μη μπορεί να συνεχίσει να πολεμά. Οι δυνάμεις δεν καταρρέουν τόσο, όσο εξαντλούνται, με ελάχιστες ελπίδες να συνεχίσουν.
Η σημερινή κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι σε εξέλιξη και καμία από τις πλευρές δεν έχει συντριβεί ή εξαντληθεί. Κανένας από τους δύο δεν έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η νίκη είναι απρόσιτη. Ο ίδιος ο ουκρανικός στρατός είναι χωρισμένος μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών. Οι Ουκρανοί συνεχίζουν να πολεμούν, όσο κουρασμένοι κι αν είναι, ενώ οι Αμερικανοί στέλνουν χρήματα και εξοπλισμό χωρίς να έχουν θύματα. Με άλλα λόγια, έχουν πολύ διαφορετικό ρίσκο στο παιχνίδι. Οι Ουκρανοί παλεύουν για τη χώρα τους, οπότε κάθε εκατοστό που χάνεται τους προκαλεί αγωνία. Η Ουάσιγκτον θέλει απλώς να κρατήσει τη Ρωσία μακριά από τα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ. Δεν είναι υπαρξιακή κατάσταση. Δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για την Ουκρανία.
Η λογική εδώ λέει ότι οι Ρώσοι θα επιχειρήσουν να προκαλέσουν ρήγμα στον ουκρανικό στρατό, αφού ακραίες απώλειες μπορεί να τον αναγκάσει να καταρρεύσει ή να ζητήσουν ειρήνη. Η στρατηγική για την Ουκρανία είναι να αντιμετωπίζει κάθε ρωσική προέλαση με μια αντεπίθεση, που ενθσχύεται από τεράστια δύναμη πυρός των ΗΠΑ. Στο τέλος, ο πόλεμος θα καθοριστεί από το βάθος των δυνάμεων κάθε πλευράς καθώς και από την προθυμία τους να πολεμήσουν και να πεθάνουν.
Όλα αυτά υποδηλώνουν έναν πόλεμο φθοράς. Σκεφτείτε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά χωρίς χαρακώματα. Οι Ρώσοι ξεκίνησαν τη μάχη και οποιαδήποτε παραδοχή αποτυχίας θα απειλούσε την κυβέρνηση. Οι παραχωρήσεις της Ουκρανίας θα ισοδυναμούσαν με ένα τέλος της χώρας ή τουλάχιστον με παραίτηση από την ανεξαρτησία της. Από την αμερικανική σκοπιά, η συνέχιση του πολέμου είναι καλύτερη από ήττα, καθώς οι εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ προς άλλους συμμάχους θα αντιμετώπιζαν κίνδυνο αποτυχίας. (Για αυτόν τον λόγο, δεν νομίζω ότι η Ουάσιγκτον θα εμπλακεί πολύ στα ψιλά γράμματα.)
Υπό αυτές τις συνθήκες, φαίνεται ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να τελειώσει. Κάθε χώρα έχει επιτακτική ανάγκη να μην σπάσει και να μην συνθηκολογήσει. Και κανείς, εκτός από τους Αμερικανούς, δεν μπορεί να αποχωρήσει. Η πραγματικότητα είναι μια απόλυτη δοκιμασία θάρρους και αποφασιστικότητας. Η Ουκρανία και η Ρωσία θα επιμείνουν μέχρι το τέλος, ακόμα κι αν καμία δεν γνωρίζει ακριβώς ποιο είναι το οριακό της σημείο. Ο καθένας ελπίζει ότι ο άλλος πλησιάζει σε αυτό το οριακό σημείο και ο καθένας θέλει να αποφύγει να φτάσει πρώτος σε αυτό.
Αυτός ο αμοιβαίος φόβος της αποτυχίας είναι που οδηγεί τον καθένα σε μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων, όσο περιφρονητέα και φιλοπόλεμη είναι αυτή η διαδικασία. Η αρχική αξιολόγηση της κατάστασης ακολουθείται από μια αναδυόμενη πραγματικότητα για το πόσο μπορείτε να παίξετε και πόσο μπορεί να παίξει ο εχθρός σας, δύο μεταβλητές που εξετάζονται καθημερινά από ηγέτες και στρατιωτικούς. Οι αδιανόητες παραχωρήσεις γίνονται τότε νοητές. Όσο πιο μουντό είναι αυτό, τόσο περισσότερο κάθε πλευρά θα φοβάται ότι θα καταρρεύσει ξαφνικά.
Ο Volodymyr Zelenskyy θέλει μια ανεξάρτητη Ουκρανία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να είναι πρόεδρος της Ρωσίας και οι ΗΠΑ θέλουν να τερματίσουν τον πόλεμο χωρίς αμερικανικές απώλειες. Κανένας δεν είναι τόσο σίγουρος όσο φαίνεται.
Ο Τζορτζ Φρίντμαν
https://geopoliticalfutures.com/author/gfriedman/
Ο George Friedman είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος γεωπολιτικός και στρατηγιστής διεθνών υποθέσεων και ο ιδρυτής και πρόεδρος της Geopolitical Futures.
Geopolitical Future
