Μάικλ Ρούμπιν
12 Φεβρουαρίου 2024
Στις 27 Ιανουαρίου 2024, δύο ημέρες αφότου η κυβέρνηση Μπάιντεν προέτρεψε εκ νέου το Κογκρέσο να δώσει πράσινο φως στις πωλήσεις F-16 στην Τουρκία, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είπε σε δημόσια εκδήλωση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), «Ο αγώνας μας δεν τελειώσει με την εκδίωξη του εχθρού [Ελλήνων] από τα εδάφη μας και τη ρίψη τους στη θάλασσα από τη Σμύρνη». Ήταν μια προκλητική δήλωση δεδομένης της σφαγής στη Σμύρνη, κατά την οποία δολοφονήθηκαν έως και 100.000 και, σύμφωνα με μελετητές, ισοδυναμούσε με γενοκτονία κατά των Ελλήνων Χριστιανών της Ανατολίας.
Εν συνεχεία, λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα αργότερα, Τούρκοι αναλυτές στο CNN Türk συζήτησαν τις προοπτικές εκτόξευσης εκ μέρους της Τουρκίας Tayfuns, του πρώτου εγχώριου βαλλιστικού πυραύλου, στην Ελλάδα. «Αν το ρίξουμε από την Αδριανούπολη ή τη Σμύρνη, μπορούμε να χτυπήσουμε την Αθήνα», κατέληξαν.
Η υπερηφάνεια για το «ρίξιμο των Ελλήνων στη θάλασσα» είναι κυρίαρχη τάση στην κυβέρνηση του Ερντογάν. Είναι επίσης δημοφιλές σλόγκαν στην Τουρκία. Υπάρχουν τουρκικά εθνικιστικά τραγούδια καθώς και ετήσιες δημόσιες τελετές που γιορτάζουν τη σφαγή του αιωνόβιου χριστιανικού πληθυσμού της Σμύρνης ως «Η απελευθέρωση της Σμύρνης από τις εχθρικές δυνάμεις». Για τον εορτασμό της 100ής επετείου της σφαγής το 2022, για παράδειγμα, ένας από τους μεγαλύτερους ποπ σταρ της Τουρκίας έδωσε μια συναυλία στο κέντρο της πόλης στη Σμύρνη, γιορτάζοντας τη σφαγή. Εκατοντάδες χιλιάδες παρευρέθηκαν.
Η υπερηφάνεια για το «ρίξιμο των Ελλήνων στη θάλασσα» είναι κυρίαρχη τάση στην κυβέρνηση του Ερντογάν. Είναι επίσης δημοφιλές σλόγκαν στην Τουρκία.
Η απειλή για εκτόξευση πυραύλων στην Αθήνα έρχεται σε ένα σκηνικό τουρκικού ρεβανσισμού. Τα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας διεκδικούν επανειλημμένα την ιδιοκτησία 152 νησιών και βραχονησίδων στο Αιγαίο Πέλαγος που έχουν ανατεθεί στην Ελλάδα με τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, τη Σύμβαση του 1932 μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας και τη Συνθήκη του Παρισιού το 1947.
Η Ελλάδα δεν είναι μόνη ως στόχος των εδαφικών διεκδικήσεων της Τουρκίας. Ο Χουλουσί Ακάρ, πρώην υπουργός Άμυνας που σήμερα προεδρεύει της Επιτροπής Εθνικής Άμυνας του κοινοβουλίου, απείλησε την Αρμενία κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Αζερμπαϊτζάν στις 29 Ιανουαρίου 2024, προτείνοντας η Τουρκία να επαναλάβει την εθνοκάθαρση του γηγενούς αρμενικού πληθυσμού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Με την τουρκική υποστήριξη, το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να κατέχει αρκετές δεκάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα αρμενικού εδάφους.
Καθώς η Τουρκία άσκησε πιέσεις για F-16 ως μέρος μιας προσπάθειας για την άρση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, σταμάτησε τις υπερπτήσεις και την παρενόχληση των ελληνικών νησιών. Το ότι ο Ερντογάν τόσο γρήγορα παραβίασε τη συμφωνία αφού έλαβε την έγκριση της κυβέρνησης Μπάιντεν για την πώληση των F-16 υποδηλώνει τρομερά κακή πίστη.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να γιορτάζει τη συμφωνία της Τουρκίας να επιτρέψει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ως διπλωματική νίκη, αλλά ο αυξανόμενος κίνδυνος ενός ενδοΝΑΤΟϊκού πολέμου αντιστάθμισε οποιοδήποτε όφελος μπορεί να φέρει η ένταξη της Σουηδίας. Η αντιμετώπιση των αιτημάτων του Ερντογάν ή η ενίσχυση του στρατού του δεν θα επαναφέρει την Τουρκία στην κοινότητα των υπεύθυνων εθνών. Αντίθετα, το πρόβλημα παραμένει η ιδεολογία του Ερντογάν. Η αγνόηση αυτής της πραγματικότητας δεν θα φέρει σταθερότητα ή ασφάλεια, αλλά θα μπορούσε μάλλον να καταστρέψει το ΝΑΤΟ και να αναγκάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιμετωπίσουν έναν ακόμη απροσδόκητο πόλεμο στην Ευρώπη.
*Ο Michael Rubin είναι διευθυντής ανάλυσης πολιτικής στο Middle East Forum και ανώτερος συνεργάτης στο American Enterprise Institute.
Να κάμω δυο παρατηρήσεις:
1. η εθνική κυριαρχία στο Αιγαίο δεν “ανατέθηκε” στην χώρα μας, αλλά αποτελούσε μια τάξη πραγμάτων έπειτα από την συντριπτική επικράτησή μας εκεί (αφού η οθωμανική αυτοκρατορία δεν ήταν εκ των πραγμάτων σε θέση να ασκήσει εξουσία σε αυτή την περιοχή),
2. το πρόβλημα δεν είναι η ιδεολογία του Ερντογάν, αλλά η γενικότερη νοοτροπία του τουρκικού λαού.
Στο 1 συμφωνώ.
Στο 2 θα έλεγα ότι η νοοτροπία (όχι ιδεολογία) τού Ερντογάν επηρεάζει τον τουρκικό λαό, όπως η ψοφοδεής νοοτροπία (και όχι ιδεολογία) τού Σημίτη, ο ενδοτισμός, η ηττοπάθεια, επηρέασε κι επηρεάζει τον ελληνικό λαό.
Με απασχόλησε το 2ο ζήτημα που θέτετε. Μια μερική απάντηση δίνει στο βιβλίο του Μεταξύ Σεβρών και Λωζάνης ο Βλάσης Αγτζίδης: Γράφει:
Παρότι ηττήθηκαν οι Νεότουρκοι, εντούτοις πολύ μεγάλο μέρος του μουσουλμανικού πληθυσμού εξακολουθούσε να θεωρεί ότι είναι μέλος του κυρίαρχου έθνους και να αντιμετωπίζει υποτιμητικά τις χριστιανικές κοινότητες. Ακριβώς πάνω σε αυτή την ισλαμική υπεροψία αναπτύχθηκε η ξενοφοβία και ο ακραίος εθνικισμός της κεμαλικής περιόδου.
Η κατοχή της Σμύρνης από τον ελληνικό στρατό, δηλαδή από τους περιφρονημένους ραγιάδες, η πιθανολογούμενη δημιουργία αρμενικού κράτους, καθώς και η προσπάθεια για δημιουργία ενός μικρού ελληνικού κράτους του Πόντου υπήρξαν οι άμεσοι πυροδότες της εθνικιστικής έκρηξης που εξέφρασε πολιτικά και στρατιωτικά ο Μουσταφά Κεμάλ.
Νομίζω ότι σε αυτό δεν χρειάζεται να προστεθεί τίποτε περισσότερο.
Αυτή η αναφορά του Αγτζίδη οφείλει να αποτελεί τον βασικό πυρήνα της εθνικής μας στρατηγικής απέναντι στην τουρκία, διότι αποδεικνύει με τον πλέον εμπεριστατωμένο τρόπο πόσο αφελή είναι οποιαδήποτε σκέψη πάνω στην βάση “είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε μαζί”.
Η νοοτροπία αυτή του τουρκικού λαού δεν έχει ωστόσο να κάμει μόνο με την ψυχοσύνθεση, αλλά πηγάζει άμεσα από το ένστικτο αυτοσυντήρησης αυτού του λαού. Χωρίς την δυνατότητα να εξουσιάζει άλλους λαούς και να τους εκμεταλλεύεται ή να αρπάζει ξένο πλούτο είναι εκ των πραγμάτων καταδικασμένος.
Αυτό νομίζω αρκεί για να αντιληφθεί κανείς γιατί έχουν σε τόση εκτίμηση τον Κεμάλ.