Σημείο καμπής για τις ΗΠΑ η ταραχώδης «χρονιά Φλόιντ»

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Θορυβημένος από τις διαδηλώσεις που έφτασαν μέχρι τον Λευκό Οίκο, o Ντόναλντ Τραμπ απέδωσε το φαινόμενο σε «αριστεριστές και αναρχικούς» και εμφανίστηκε ως ο πρόεδρος «του Νόμου και της Τάξης», αντιγράφοντας το επιτυχημένο σύνθημα του Ρίτσαρντ Νίξον. Ωστόσο, το 2020 δεν είναι 1968. (ΦΩΤ. A.P. / Evan Vucci)

Το Νόρφολκ είναι μια μικρή πόλη 24.000 κατοίκων στη Νεμπράσκα, συντηρητική πολιτεία της ενδοχώρας, όπου οι δύο γερουσιαστές και ο κυβερνήτης είναι Ρεπουμπλικανοί. Το 2016, η μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων του ψήφισε Τραμπ. Το 88% των κατοίκων είναι λευκοί και μόλις το 1,6% μαύροι. Οι διαδηλώσεις είναι κάτι το άγνωστο, με εξαίρεση τις καθιερωμένες, ετήσιες συγκεντρώσεις κατά των αμβλώσεων. Κι όμως, τις προηγούμενες δύο εβδομάδες εκατοντάδες πολίτες κατέβηκαν στο κέντρο της πόλης για να διαδηλώσουν κατά των φυλετικών διακρίσεων, της αστυνομικής βίας και των κοινωνικών ανισοτήτων, όπως έκαναν εκατομμύρια άλλοι Αμερικανοί στον απόηχο της δολοφονίας του Τζορτζ Φλόιντ, στη Μινεάπολη. Το μεγάλο τσουνάμι που σάρωσε τη χώρα έφτασε και στις τελευταίες εσχατιές του Μίντγουεστ.

Διαδηλώσεις και ταραχές σε μεγαλουπόλεις με μεγάλες κοινότητες μαύρων, όπως το Σικάγο, η Νέα Υόρκη και το Λος Αντζελες, όπου ο Τραμπ είχε πάρει μόλις 12,5%, 20% και 22% αντίστοιχα, δεν είναι δα και κάτι απροσδόκητο. Οταν όμως ένα μαζικό κίνημα πολιτικής διαμαρτυρίας εξαπλώνεται και στις 50 αμερικανικές Πολιτείες, ακόμη και σε μικρές, λευκές πόλεις της ενδοχώρας, τότε δικαιούμαστε να υποψιαστούμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο ιστορικών διαστάσεων, ίσως ένα σημείο καμπής.

Θορυβημένος από τους διαδηλωτές που έφτασαν μέχρι τον φράκτη του Λευκού Οίκου, αναγκάζοντάς τον να φυγαδευτεί για κάμποση ώρα σε υπόγειο καταφύγιο, ο Ντόναλντ Τραμπ απέδωσε το φαινόμενο σε «αριστεριστές και αναρχικούς» ή σε «προβοκάτορες» του αντιφασιστικού ακτιβισμού (Antifa). Απείλησε να κατεβάσει τον στρατό στους δρόμους και εμφανίστηκε ως ο πρόεδρος «του Νόμου και της Τάξης», αντιγράφοντας το σύνθημα του Ρίτσαρντ Νίξον, που κέρδισε τις εκλογές του 1968, λίγο καιρό ύστερα από την κορύφωση των κινημάτων για τη χειραφέτηση των μαύρων και για τον τερματισμό του πολέμου στο Βιετνάμ. Ωστόσο το 2020 δεν είναι 1968 και ο Τραμπ δεν είναι Νίξον.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Wall Street Journal, μόλις το 28% των Αμερικανών ιεραρχεί ως υπ’ αριθμόν ένα αιτία ανησυχίας τις καταστροφές και τις λεηλασίες, ενώ διπλάσιο ποσοστό θέτει στην πρώτη γραμμή την αστυνομική βία και εκφράζει συμπάθεια για τις διαδηλώσεις. Η «βαθιά Αμερική» των συντηρητικών νοικοκυραίων στους οποίους απευθύνεται ο Τραμπ κλονίζεται και μια μερίδα της αρχίζει να στρέφεται εναντίον του. Η αποστασιοποίηση στρατηγών και σημαντικών προσωπικοτήτων των Ρεπουμπλικανών, όπως ο Κόλιν Πάουελ και ο Μιτ Ρόμνεϊ, από τον Τραμπ υποδηλώνει ότι πολλοί διαισθάνονται πως το σκάφος βάζει νερά και βιάζονται να το εγκαταλείψουν για να σώσουν, αν μη τι άλλο, την υστεροφημία τους.

Τότε και τώρα

Ο Νίξον επωφελήθηκε από τη διάσπαση του Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς στις πρώην δουλοκτητικές πολιτείες του Νότου σημαντικό ποσοστό ακολούθησε τον υπέρμαχο των φυλετικών διακρίσεων κυβερνήτη της Αλαμπάμα Τζορτζ Ουάλας, φανατικό πολέμιο των μεταρρυθμίσεων Κένεντι και Τζόνσον. Μισό αιώνα αργότερα, η αμερικανική κοινή γνώμη έχει προοδεύσει κατά πολύ σε ό,τι αφορά το φυλετικό ζήτημα, όπως έδειξε άλλωστε η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα. Σήμερα είναι οι Ρεπουμπλικανοί που διχάζονται από την εμπρηστική πολιτική Τραμπ, ενός πολιτικού που εγκωμιάζει ως «καλά παιδιά» τους λευκούς ένοπλους οι οποίοι εισβάλλουν στο Καπιτώλιο του Μίσιγκαν, ενώ καυτηριάζει ως «καθάρματα» όσους διαδηλώνουν ειρηνικά έξω από τον Λευκό Οίκο.

Επιπλέον, ο Νίξον μπορεί να ήταν ένας μακιαβελικός πολιτικός, αλλά δεν αμφισβήτησε ουσιαστικά το κοινωνικό συμβόλαιο των Κένεντι και Τζόνσον. Στις πρώτες εκδηλώσεις της ύφεσης που τερμάτισε τις «τρεις ένδοξες δεκαετίες» της ορμητικής μεταπολεμικής ανάπτυξης, είχε πει το περίφημο «τώρα, είμαστε όλοι Κεϊνσιανοί».

Αντίθετα, ο Τραμπ ήταν και είναι ένας λαϊκιστής με ξεκάθαρα αντιλαϊκή πολιτική, όπως μαρτυρούν η συστηματική προσπάθεια υπονόμευσης του Obamacare, η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς εργασίας και οι χωρίς προηγούμενο φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο. Κατάφερε ωστόσο να κερδίσει σημαντικό τμήμα της λευκής εργατικής τάξης σε κρίσιμες Πολιτείες, επενδύοντας στη «λευκή υπεροχή», την υστερία κατά των μεταναστών, τον εθνικισμό και τη δημαγωγία κατά της παγκοσμιοποίησης.

Η τραγελαφική διαχείριση της πανδημίας της COVID-19 από τον Τραμπ και το οικονομικό σοκ που ακολούθησε διάβρωσαν τον ασταθή κοινωνικό συνασπισμό που τον στήριζε. Η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ απειλεί να γίνει η χαριστική βολή. Αυτή τη φορά δεν μιλάμε για εξεγέρσεις στα απομονωμένα γκέτο των μαύρων, στο Χάρλεμ ή στο Γουότς, όπως το 1965, το 1968 και το 1992, αλλά για ένα πανεθνικό ρεύμα, που συνενώνει φιλελεύθερους λευκούς, μαύρους, ισπανόφωνους και κυρίως τη γενιά του millenium με το υποθηκευμένο εργασιακό μέλλον, η οποία βάζει τη σφραγίδα της στο πιο πλατύ ρεύμα πολιτικής διαμαρτυρίας των μεταπολεμικών χρόνων.

Περικοπή κονδυλίων

Υπό την πίεση των δρόμων συμβαίνουν πράγματα που μέχρι χθες θα ακούγονταν αδιανόητα. Το σύνθημα που κυριαρχεί πλέον από τη μια ακτή ώς την άλλη είναι το «Defund the Police» – περικοπή των τεραστίων κονδυλίων για μια άκρως στρατιωτικοποιημένη αστυνομία και αναπροσανατολισμός τους στη στήριξη κοινωνικών προγραμμάτων. (Οπως αναφέρει το περιοδικό The Atlantic, οι ΗΠΑ δαπανούν για τον «νόμο και την τάξη», δηλαδή για αστυνομία, φυλακές και δικαιοσύνη, δύο φορές περισσότερο από τα κονδύλια για υγεία, στέγαση και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες). Ηδη ο δήμαρχος Νέας Υόρκης Μπιλ ντε Μπλάζιο δεσμεύτηκε να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ το δημοτικό συμβούλιο της Μινεάπολης αποφάσισε να διαλύσει το αστυνομικό τμήμα της πόλης. Οι Δημοκρατικοί κρατούν αποστάσεις, φοβούμενοι ότι θα στοχοποιηθούν ως εξτρεμιστές από τον Τραμπ, αλλά η πίεση που δέχονται από μεγάλο τμήμα της κοινωνικής τους βάσης είναι ισχυρή.

Πρόσθετα συμπτώματα ριζοσπαστικοποίησης του προοδευτικού χώρου συνιστούν ο πόλεμος κατά των αγαλμάτων και άλλων συμβόλων της δουλοκτητικής εποχής –κάτι που εξελίσσεται σε διεθνές φαινόμενο– και οι καταλήψεις δημοσίων χώρων, όπως έγινε στο Κάπιτολ Χιλ του Σιάτλ, όπου οι αστυνομικοί τράπηκαν σε φυγή, εγκαταλείποντας το τμήμα τους. Οταν γράφονταν αυτές οι γραμμές, ο Τραμπ απειλούσε να διατάξει την Εθνοφρουρά να εκδιώξει τους διαδηλωτές, παρά τη σφοδρή αντίδραση της δήμαρχου της πόλης. Ενδεχόμενες αντιδιαδηλώσεις οπαδών του Τραμπ τις επόμενες ημέρες δεν αποκλείεται να ηλεκτρίσουν ακόμη περισσότερο μια ατμόσφαιρα πόλωσης στην πορεία προς τις προεδρικές εκλογές.

Ελπίδες και φόβοι για την 3η Νοεμβρίου

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τον Τζο Μπάιντεν να έχει σταθεροποιήσει προβάδισμα επτά μονάδων. Βέβαια, θα ήταν αφελές να ξεγράψει κανείς τον Τραμπ, ο οποίος, σε πείσμα όλων, εξακολουθεί να έχει ποσοστό αποδοχής 45%, ενώ περισσότεροι τον εμπιστεύονται όσον αφορά τη διαχείριση της οικονομίας. Αλλωστε, ο Μπάιντεν μπορεί να είναι ένας αξιοπρεπής πολιτικός με ενσυναίσθηση και κοινή λογική, αλλά παραμένει άχρωμος και επιρρεπής σε γκάφες. Πρόσφατα, σε συνάντηση με ηγέτες μαύρων κοινοτήτων, πρότεινε οι αστυνομικοί να πυροβολούν στα πόδια και όχι στο κεφάλι. Παρ’ όλα αυτά, η αφύπνιση της προοδευτικής Αμερικής κάνει πιο πιθανή την επικράτηση του Μπάιντεν (από την περασμένη εβδομάδα, οι διεθνείς εταιρείες στοιχημάτων άρχισαν για πρώτη φορά να ποντάρουν υπέρ του, αν αυτό λέει κάτι).

Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει ο Τραμπ την 4η Νοεμβρίου αν έχει χάσει τις εκλογές, ειδικά αν η διαφορά είναι οριακή. Πολλοί αναλυτές φοβούνται ότι ένας τόσο ναρκισσιστής και πολωτικός ηγέτης είναι ικανός να οδηγήσει τους φανατικούς οπαδούς του στα άκρα και τη χώρα του σε εμφυλιοπολεμικές καταστάσεις.

“Καθημερινή”

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα