Παρακολούθησα την Παρασκευή την εξαιρετική εκπομπή “Φυσικά” του Σπύρου Κάνουρα στο πλαίσιο της διαδικτυακής τηλεόρασης AniXnefseis web tv για την Τεχνιτή Νοημοσύνη με τον εξαιρετικό επιστήμονα Νικόλαο Μαυρίδη.
Με πολύ καλές σπουδές ανά τον κόσμο ο κ. Μαυρίδης δραστηριοποιείται, τώρα, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, κυρίως, αλλά και μερικές άλλες χώρες του κόλπου έχουν προσελκύσει τα τελευταία χρόνια έναν σημαντικό αριθμό Ελλήνων. Από αυτούς που έφυγαν λόγω της κρίσης αλλά και της αδυναμίας της Ελληνικής Πολιτείας να τους αξιοποιήσει. Αλλά είναι γνωστό πως ούτε οικονομική ανάπτυξη ούτε διασφάλιση της αξιοπρέπειας της χώρας είναι δυνατή αν δεν αξιοποιηθεί η σύγχρονη γνώση. Η επιστροφή τους είναι απολύτως αναγκαία.
Φοβάμαι πως ελάχιστα, και αυτά με την κλασική λογική του συγκεντρωτισμού, κάνει η χώρα προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η συζήτηση μου προκάλεσε μερικούς προβληματισμούς για το μέλλον αν και πρώτες σκέψεις είχα γράψει μετά την ανάγνωση σχετικών βιβλίων, όπως το Life 3 του Max Tagmark.
Θα αναφέρω, σήμερα, δύο από αυτούς.
Ο πρώτος είναι το μέλλον της εργασίας. Οι εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη είναι πολύ ταχύτερες από την προσαρμογή των κοινωνιών σε αυτές με αποτέλεσμα περιθωριοποίηση ευρέων στρωμάτων της κοινωνίας και αδυναμία τους να επιζήσουν. Το κίνημα που εξέφρασε ο Τράμπ αποτελείται κατά βάσιν απο τέτοιους ανθρώπους.
Ο δεύτερος είναι η επιταχυνόμενη ιδιωτικοποίηση των θεσμών παροχής υγείας και η αδυναμία μεγάλων στρωμάτων της κοινωνίας να ανταποκριθούν στις οικονομικές απαιτήσεις τους σε περίπτωση σοβαρού προβλήματος υγείας. Με λίγα λόγια αν αρρωστήσεις και δεν έχεις χρήματα πεθαίνεις.
Και τα δύο αυτά ζητήματα θέτουν το ερώτημα αν ήρθε το τέλος του τέλους της ιστορίας όπως το προσδιόρισε ο Φουκουγιάμα. Αν, δηλαδή, ήρθε και το τέλος του φιλελευθερισμού τον οποίο ο αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος θεώρησε ως το τέλος της ιστορίας.
Μου έκανε εντύπωση πως ο συγγραφέας του βιβλίου Life 3 Max Tagmark, ένας κλασικός αμερικανός του συστήματος, γράφει σε κάποιο σημείο πως το μέλλον ανήκει στο σοσιαλισμό.
Με την έννοια των δύο βασικών στοιχείων που προανέφερα, της εργασίας, δηλαδή, που χάνεται και δεν υπάρχουν έσοδα για επιβίωση και της αδυναμίας να ανταποκριθεί ο πολίτης στις απαιτήσεις του διαμορφούμενου συστήματος υγείας, το μέλλον, πράγματι δεν ανήκει στον φιλελευθερισμό. Σ αυτόν ανήκουν οι πολιτικές ελευθερίες.
Το μέλλον θα είναι ένας συνδυασμός φιλελεύθερων και σοσιαλιστικών αξιών. Κρατική προστασία της υγείας, παιδείας, ασφάλισης και εργασίας και φιλελεύθερες αντιλήψεις για τις ελευθερίες και την αξιοπρέπεια.
Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν υπάρχει πολιτικό κίνημα να προβληματίζεται στον συνδυασμό αυτό. Γι αυτό πρέπει να δημιουργηθεί. Χωρίς αναφορές σε φορτισμένες αρνητικά έννοιες όπως σοσιαλισμός αλλά με το αξιακό περιεχόμενό τους όπως η προστασία (κρατική η κοινωνική) των τομέων που ανέφερα.
