Αρκετές παλαιολιθικές θέσεις που χρονολογούνται πριν από 700 χιλιάδες χρόνια ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο λιγνιτωρυχείο της Μεγαλόπολης, στην Αρκαδία.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού : «οι πέντε καινούριες θέσεις που βρέθηκαν στο λιγνιτορυχείο της Μεγαλόπολης διασώζουν πολιτισμικά και πανιδικά κατάλοιπα σε στρωματογραφική συνάφεια και προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία διαχρονικής διερεύνησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς, για μια σημαντική περίοδο στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης και σε μια περιοχή που έως τώρα είχε ελάχιστα ερευνηθεί».

Η παλαιότερη θέση που εντοπίστηκε είναι τα Κυπαρίσσια 4, η οποία χρονολογείται περίπου 700 χιλιάδες χρόνια πριν και βρίσκεται 70 περίπου μέτρα κάτω από την σημερινή επιφάνεια του εδάφους. Η θέση περιέχει  λίθινα τέχνεργα της Κατώτερης Παλαιολιθικής, μαζί με κατάλοιπα εξαφανισμένων ζώων, όπως γιγαντιαίου ελαφιού (Praemegaceros), ιπποπόταμου, ρινόκερου, ελέφαντα, καθώς και ενός δοντιού του κερκοπίθηκου Μακάκου.

Η «νεότερη» κοντινή θέση Κυπαρισσία 3 απέδωσε κυρίως οστά ελέφαντα σε συνδυασμό με λίθινα εργαλεία. Στη θέση Μαραθούσα 2, η οποία χρονολογείται πριν από περίπου 450 χιλιάδες χρόνια, βρέθηκε τμήμα σκελετού ιπποπόταμου με σημάδια κοπής μαζί με υπολείμματα λίθινων εργαλείων και αποτελεί σπάνιο παράδειγμα εκμετάλλευσης ιπποπόταμου στην Ευρώπη κατά την περίοδο του Πλειστόκαινου.

Το Πλειστόκαινο, πιο γνωστό ως Εποχή των Παγετώνων είναι η γεωλογική περίοδος που περιλαμβάνει τη χρονική περίοδο 2.588.000 με 11.700 χρόνια περίπου πριν.

Λίθινα εργαλεία και θραύσματα οστών στις παλαιολιθικές θέσεις

Σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού μεγάλης σημασίας είναι η ανακάλυψη της θέσης Τριπόταμος 4, η οποία βρίσκεται περίπου 15 μέτρα κάτω από τη σημερινή επιφάνεια.

Η θέση χρονολογείται περίπου στα 400 χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα και χαρακτηρίζεται από σχετικά μεγάλη συγκέντρωση λίθινων εργαλείων, τα οποία παρουσιάζουν νέα στοιχεία στις τεχνικές κατεργασίας του λίθου σε σχέση με τις παλαιότερες θέσεις, καθιστώντας τη θέση σημαντικό σημείο στις τεχνολογικές εξελίξεις της ύστερης Κατώτερης Παλαιολιθικής.

Η θέση Χωρέμη 7 βρέθηκε στο ανώτερο τμήμα της γεωλογικής ακολουθίας, 8 περίπου μέτρα κάτω από την σημερινή επιφάνεια και χρονολογείται στα 280 χιλιάδες χρόνια περίπου. Η λιθοτεχνία της θέσης περιλαμβάνει τυπολογικά και τεχνολογικά χαρακτηριστικά της Μέσης Παλαιολιθικής. Το πανιδικό σύνολο της θέσης αποτελείται κυρίως από θραύσματα οστών κυρίως ελαφοειδών, ορισμένα από τα οποία φέρουν ίχνη ανθρώπινης επεξεργασίας.

Η προκαταρκτική μελέτη των παλαιοπεριβαλλοντικών και παλαιοκλιματικών δεικτών δείχνει ότι όλες οι θέσεις έχουν βρεθεί σε περιβάλλοντα της εποχής των παγετώνων, και μάλιστα, χρονολογικά, εντοπίζονται σε όλες σχεδόν τις εποχές των παγετώνων του Μέσου Πλειστόκαινου.

Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η λεκάνη της Μεγαλόπολης αποτελούσε ένα από τα νοτιότερα οικολογικά καταφύγια στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια των παγετωδών περιόδων, όπως αναφέρει το υπουργείο.