Πέτρος Χουχούλης: Η Κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, και πώς φτάσαμε ώς εδώ.

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

του Πέτρου Χουχούλη*

Η τελευταία τραγωδία που ταλανίζει το Ελληνικό κοινό προκαλεί πολυποίκιλες αντιδράσεις, αλλά δεν θα μπορέσουμε ποτέ να φτάσουμε σε ασφαλή συμπεράσματα εάν δεν ξεκινήσουμε από τα αίτια όπως αυτά διαμορφώθηκαν πολλές δεκαετίες πρίν, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλα κράτη, όπως γιά παράδειγμα την Μεγάλη Βρετανία, όπου έτυχαν πολύ διαφορετικής αντιμετώπισης, με πολύ διαφορετικά αποτελέσματα.
 
Ήμουν φοιτητής στο Λονδίνο όταν αγόρασα και διάβασα το βιβλίο του Will Hutton “The State we are in”, ISBN-10 ‏ : ‎0099366819, ISBN-13 ‏ : ‎978-0099366812και συναρπάστηκα από τον δομημένο λόγο και την εποικοδομητική κριτική του προσφάτως εκλειπώντος (τότε) καθεστώτος Θάτσερ, κάτι μάλλον άγνωστο στην Ελληνική πολιτική σκηνή της εποχής, και θα μπορούσε να πεί κανείς ακόμα και σήμερα.
 
Ανάμεσα στις πολλές εύστοχες κριτικές θυμάμαι ακόμα την καταγγελία της αποτυχίας σειράς ιδιωτικοποιήσεων στην χώρα, προεξαρχόντων των εταιριών ύδρευσης που αντιμετώπισαν το νερό ώς μία αστείρευτη πηγή εμπορικής εκμετάλλευσης, με τραγικά αποτελέσματα όταν τα αποθέματα μειώθηκαν δραματικά. Μία άλλη, κάπως λιγότερο τρανταχτή περίπτωση – που αρνήθηκε να την αναλάβει ακόμα και η ίδια η Θάτσερ ως υπερβολική, αλλά συντελέστηκε επί του διαδόχου της Τζόν Μέϊτζορ – αποτελούσε η ιδιωτικοποίηση των Βρετανικών Σιδηροδρόμων, που εξαγοράστηκαν σε κάποιες περιπτώσεις από τους εμπορικούς ανταγωνιστές τους, τις ιδιωτικές εταιρίες λεωφορείων που προέβησαν σε αυτήν την επένδυση με μοναδικό στόχο την πλήρη απαξίωση των σιδηροδρόμων και το ακόμα μεγαλύτερο οικονομικό κέρδος γιά τις ιδιωτικές εταιρίες λεωφορείων!
 
Πολύ σύντομα δεν άργησαν να φανούν και τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής στον τομέα της ασφάλειας. Όπως φαντάζεστε, οι ιδιωτικές εταιρίες που ανέλαβαν την διαχείρηση των τραίνων δεν υπήρξαν ιδιαίτερα γαλαντόμες στον τομέα της ασφάλειας, με αποτέλεσμα μία σειρά από σοβαρά σιδηροδρομικά δυστυχήματα με σημαντικό αριθμό νεκρών. Το αποτέλεσμα ήταν η αρνητική αντίδραση του Βρετανικού κοινού, η αντίστοιχη σπασμωδική αντίδραση της Βρετανικής κυβέρνησης και η συνειδητοποίηση από πλευράς των ιδιωτικών εταιριών που ανέλαβαν τους Βρετανικούς Σιδηροδρόμους ότι ήταν καιρός να ασχοληθούν στα σοβαρά με τα σιδηροδρομικά ζητήματα.
 
Γιά να είμαι ειλικρινής δεν γνωρίζα τι είχε γίνει έκτοτε με τους Βρετανικούς Σιδηροδρόμους, ψάχνοντας όμως βρήκα ότι την τελευταία δεκαετία, τουλάχιστον, τα Βρετανικά τρένα είναι από τα ασφαλέστερα στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ παράλληλα έχουν αρχίσει να κρατικοποιούνται, αλλά προφανώς αυτή την φορά είναι πραγματικά ανταγωνιστικά απέναντι στα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς μεγάλων αποστάσεων, υπερδιπλασιάζοντας τον αριθμό των επιβατών σε σχέση με την εποχή της αρχικής ιδιωτικοποίησης, οπότε δεν κινδυνεύουν πιά από τον ανταγωνισμό των λεωφορείων.
 
Στην Ελλάδα τα πράγματα πήραν μία διαφορετική τροχιά, εφόσον όταν οι Βρετανοί είχαν Θατσερισμό, εμείς είχαμε Παπανδρεϊσμό. Φυσικά όπως και στην Βρετανία οι ιδιωτικές επιχειρήσεις λεωφορείων υποσκέλισαν τους κρατικούς σιδηροδρόμους που, αντί να γίνουν πιό ανταγωνιστικοί με την πάροδο του χρόνου, παρέμειναν φέουδο κομματικών ανταγωνισμών και έχασαν σταδιακά το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς στα ΚΤΕΛ που ως ιδιωτική επιχείρηση με βάση το κέρδος δεν σταμάτησαν ποτέ να μεταλλάσσονται, να βελτιώνονται, και να αυξάνουν τις δρομολόγια εξυπηρέτησης προς νέους προορισμούς, έστω και με αργό ρυθμό, κερδίζοντας σε μεγάλο βαθμό το μερίδιο της αγοράς που έχαναν οι κρατικοί σιδηρόδρομοι, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου αύξαναν μόνο τα χρέη τους. Υπήρξαν όμως και περιπτώσεις που ιδιωτικά συμφέροντα κατάφεραν να επηρεάσουν πολλές και διαφορετικές κυβερνήσεις με αποτέλεσμα να ζημιωθούν οι κρατικοί σιδηρόδρομοι γιά να αυξήσουν τα κέρδη τους. Συνέβη κάποτε στην Βρετανία, “συμβαίνουν και εις Παρισίους”, σιγά μην ήταν η Ελλάδα η εξαίρεση σε αυτή την ιστορία…
 

Όλα αυτά μέχρι που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και η Ελλάδα πρακτικά χρεοκόπησε, οπότε αναγκάστηκε να κάνει περικοπές σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα σε αυτούς που ήταν ζημιογόνοι, και ένας από τους πλέον ζημιογόνους οργανισμούς δεν ήταν άλλος από τον ΟΣΕ. Οι εργαζόμενοι στους Ελληνικούς Σιδηροδρόμους που με την πάροδο του χρόνου έβαιναν μειούμενοι επειδή κάποιος έπρεπε να πληρώσει την ζημιά πάλεβαν γιά χρόνια χωρίς υποστήριξη, όσο και να προσπαθούσαν όμως υπήρχε ένας βραχνάς που δεν μπορούσαν να αποβάλουν από πάνω τους: Τα παλιά συσσωρευμένα χρέη του ΟΣΕ. Αυτό είναι ένα ζήτημα που εν τέλει αντιλήφθηκαν και οι Ελληνικές κυβερνήσεις εδώ και τουλάχιστον μία δωδεκαετία, αρχίζοντας στις 9/2/2011, αλλά το εμπόδιο που είχαν να αντιμετωπίσουν ήταν μεγαλύτερο από το ανάστημα τους: Η Κομισιόν έπρεπε να εγκρίνει την εξάλειψη του χρέους του ΟΣΕ ώς “μη κρατική επιχορήγηση” με την απόφαση υπ’ αριθμόν C(2017)3987η ίδια Κομισιόν που προσπαθεί ακατάπαυστα να προωθήσει την χρήση των Σιδηροδρόμων ως ασφαλών και φιλικών προς το περιβάλλον μεταφορικών μέσων, χρειάστηκε μιά εξαετία γιά να επιτρέψει στον ΟΣΕ να συνεχίσει να υπάρχει, μόλις στις 16/6/2017, αλλά και πάλι η λύτρωση από ένα χρέος άνω των 10 δισεκατομμυρίων χρειάστηκε άλλη μία εξαετία, και δημοσιεύθηκε επιτέλους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μόλις ένα μήνα πρίν, τον Ιανουάριο του 2023, ώς η υπ’ αριθμόν 351074/07.12.2021 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών. Η εξάλειψη του χρέους όμως δεν θα μπορούσε να λύσει τα προβλήματα υποδομών που είναι και η πραγματική αιτία της έλλειψης ασφάλειας στην λειτουργία των κρατικών Σιδηροδρόμων εν μία νυκτί.

Μπορεί να λέει ο καθένας ό,τι θέλει γιά την απειρία και την ανεπαρκή εκπαίδευση του σταθμάρχη της Λάρισας, γιά το εάν επιλέχθηκε με πολιτικά κριτήρια και οποιαδήποτε άλλη ηλίθια πληροφορία, αλλά όλα αυτά είναι ανούσιες λεπτομέρειες μπροστά στα βαθύτερα αίτια της κακοδαιμονίας που μας κατατρύχει γενικώς και αορίστως, οριζοντίως και καθέτως. Δεν είναι όλα μαύρα, δυστυχώς όμως γιά τους κρατικούς σιδηροδρόμους το δυστύχημα συνέβη στην πιό ακατάλληλη στιγμή, όταν επιτέλους κατάφεραν να ξεφορτωθούν τον μεγαλύτερο βραχνά, και ήταν έτοιμοι να ανακάμψουν, και τώρα μετά από όλη αυτή την αρνητική δημοσιότητα θα έχουν να αντιμετωπίσουν την απόλυτη δυσπιστία του ελληνικού κοινού όταν αυτό θα έχει να αποφασίσει εάν θα μετακινηθεί με κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς, κάτι που θα μεταφραστεί αναπόφευκτα σε πτώση πωλήσεων εισιτηρίων, και, ποιός ξέρει, ίσως καινούργια χρέη;
 

Το γεγονός παραμένει ότι οι σιδηρόδρομοι, είτε κρατικοί είτε ιδιωτικοί, παραμένουν ένα από τα πιό ασφαλή και φιλικά προς το περιβάλλον μέσα μαζικής μεταφοράς. Ωστόσο ένας σιδηρόδρομος δεν μπορεί να σε πάει παντού, μόνο μέχρι εκεί οπου υπάρχει σιδηροδρομική γραμμή. Σιδηρόδρομοι, λεωφορεία, αεροπλάνα, πλοία και άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς θα συνεχίσουν να λειτουργούν ανταγωνιστικά αλλά και συμπληρωματικά μεταξύ τους. Γιά μιά καλύτερη πολιτική μεταφορών στην Ελλάδα, θα πρέπει όλοι όσοι συμμετέχουν στην “πίτα” των μεταφορών, είτε είναι ιδιωτικοί είναι είναι κρατικοί φορείς, να βρούν τρόπο να λειτουργούν περισσότερο συμπληρωματικά και λιγότερο ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Όσοι ξέρουν από Βρετανικό χιούμορ γνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί στην πράξη, μάλλον μοιάζει περισσότερο σαν Τρωϊκός πόλεμος που διεξάγεται σε οδοστρώματα, αεροδιαδρόμους, θαλάσσιες οδούς και σιδηροτροχιές, αλλά είναι κάτι που πρέπει επιτέλους να γίνει, γιατί δεν μπορούμε να ανεχόμαστε εσαεί ούτε τους κρατικοί μεταφορείς να είναι δέσμιοι πολιτικών σκοπιμοτήτων, ούτε τους ιδιωτικούς μεταφορείς να είναι πολιτικοί λομπίστες που κοιτάνε μόνο το βραχυπρόθεσμο συμφέρον τους. Σε διαφορετική περίπτωση, οι συγκρούσεις ανάμεσα στους διεκδικητές της “πίτας” των μεταφορών θα συνεχίσουν να προκαλούν υψηλό οικονομικό άλλα και ανθρώπινο κόστος ανάμεσα σε αυτούς που το διεκδικούν.

Τέλος, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι όσες βλακείες και να έχουμε κάνει – και είναι πολλές – δεν είμαστε οι χειρότεροι ούτε στη γειτονιά ούτε στον πλανήτη. Όση ώρα γκρινιάζουμε γιά τα χάλια του ΟΣΕ, στην Κίνα ένας υπερτροφικός οργανισμός σιδηροδρόμων έχει επεκταθεί πολύ πέρα από κάθε οικονομική έννοια, δημιουργώντας τεράστια χρέη που αποπληρώνονται ακόμα και σήμερα από τον κρατικό κορβανά, και όταν θα έρθει και στην Κίνα το πλήρωμα του χρόνου, ένας θεός ξέρει πόσο γρήγορα θα καταρρεύσει η ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου. 

*Εργαζόμενος σε κρουαζιερόπλοιο

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα