By: Ashley J. Tellis
Ινδία, Ρωσία και το Τετράπλευρο. Η ρωσική θέση στον Ινδοειρηνικό.
Ο Μπάιντεν καθιστά το Τετράπλευρο (Quad) εξέχον χαρακτηριστικό της εξωτερικής του πολιτικής, αλλά η Αυστραλία, η Ινδία, η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμφωνούν σε όλα. Τι σημαίνει η απροθυμία της Ινδίας να επιδιώξει μια πλήρη στρατιωτική συμμαχία και η προθυμία της να κάνει χώρο στον Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανό για τη Ρωσία για τις μελλοντικές προοπτικές της ομάδας;
Πριν από την πρώτη εικονική σύνοδο κορυφής των χωρών του Quad (Ηνωμένες Πολιτείες, Ιαπωνία, Αυστραλία και Ινδία), ο Ashley J. Tellis, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment for International Peace, εξέτασε τη σχέση μεταξύ Ρωσίας και Ινδίας, ο ρόλος του Τετραπλεύρου (Quad), και γιατί το Δελχί θέλει να συμπεριλάβει τη Μόσχα στις υποθέσεις του Ινδο-Ειρηνικού.
Στη Ρωσία, ορισμένοι εμπειρογνώμονες βλέπουν την εντατικοποίηση της συνεργασίας με τη μορφή Τετραπλεύρου (Quad) – Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden φιλοξενεί την πρώτη εικονική σύνοδο κορυφής και ο υπουργός Άμυνας Lloyd Austin επισκέπτεται την Ινδία – ως ένδειξη θεσμοποίησης της. Μερικοί έφτασαν ακόμη και να προτείνουν ότι αυτό θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός «ασιατικού ΝΑΤΟ». Ποια είναι η πραγματικότητα; Πώς θα επηρεάσει η συμμετοχή της Ινδίας στο Quad και η προώθηση της στρατηγικής Ινδο-Ειρηνικού στους ινδο-ρωσικούς δεσμούς;
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν φιλοξένησε την πρώτη εικονική σύνοδο κορυφής του Τετραπλεύρου στις 12 Μαρτίου. Το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε η συνάντηση υποδηλώνει ότι το Τετράπλευρο καθιερώνεται αργά και ότι είναι πιθανό να αναπτυχθεί περαιτέρω ως βασικός θεσμός που φέρνει κοντά τους δημοκρατικούς φίλους και συμμάχους της Αμερικής στον Ινδο-Ειρηνικό για να αντιμετωπίσουν μια ολόκληρη σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την περιοχή. Αλλά δεν πιστεύω ότι αυτή η εξέλιξη προασπίζει μια στρατιωτική συμμαχία. Κάθε μία από τις χώρες του Quad έχει μια πολύ περίπλοκη σχέση με την Κίνα και θα προσπαθήσει να διαχειριστεί αυτές τις σχέσεις με τους δικούς της όρους. Αναγνωρίζουν τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ τους για τη διατήρηση μιας τάξης βάσει κανόνων, αλλά δεν πιστεύω ότι είναι έτοιμοι ακόμη να εγγραφούν σε οποιαδήποτε στρατιωτική συμμαχία σαν συμμαχία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη διμερείς συμμαχικές σχέσεις με την Ιαπωνία και την Αυστραλία, αλλά η μετατροπή του Quad σε πολυμερή συμμαχία είναι πολύ μακριά.
Η συμμετοχή της Ινδίας στο Quad είναι ενδιαφέρουσα επειδή η Ινδία είναι σε κάθε περίπτωση ένας από τους κρίσιμους πυλώνες στους οποίους βασίζεται η αμερικανική στρατηγική στον Ινδο-ειρηνικό. Δεν προκαλεί έκπληξη, επομένως, ότι η Ινδία θα εμφανιζόταν πολύ στις συζητήσεις μας στο Ινδο-Ειρηνικό που βρίσκονται σε εξέλιξη. Αλλά και για την Ινδία, το Quad είναι ουσιαστικά ένα φόρουμ για διπλωματική συνεργασία, για ενορχηστρωτικό συντονισμό στην παραγωγή παγκόσμιων δημόσιων αγαθών, και για τη δημιουργία μιας συλλογικής οντότητας που θα μπορούσε να ενισχύσει τη μεγαλύτερη τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Για την Ινδία, ίσως περισσότερο από ό, τι για οποιαδήποτε άλλη χώρα του Quad, η ιδέα της αντιμετώπισης του Quad ως στρατιωτικής συμμαχίας είναι εντελώς αναθεματική. Έτσι, η Ινδία θα συνεχίσει να υποστηρίζει τους άλλους εταίρους της στη διατήρηση της περιοχής του Ινδο-Ειρηνικού, η οποία είναι ελεύθερη ιδίως απο την κινεζική ηγεμονία, αλλά δεν θα χρησιμοποιήσει τον μηχανισμό Quad ως μέσο για τη στρατιωτική αντιπαράθεση με την Κίνα.
Πρόσφατα, Ινδοί διπλωμάτες, που εμφανίζονται στα μέσα ενημέρωσης και ειδικοί προσπάθησαν να προωθήσουν στη Μόσχα την ιδέα της εμπλοκής της Ρωσίας στον Ινδο-Ειρηνικό. Είναι ρεαλιστικό; Πώς θα συγκρίνατε την προσέγγιση στην έννοια του ινδο-ειρηνικού απο την Ουάσιγκτον και το Δελχί;
Ναι, οι Ινδοί διπλωμάτες ήταν πολύ πρόθυμοι να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της Ρωσίας στην ευρύτερη δομή του Ινδο-Ειρηνικού, επειδή οι Ινδοί στρατηγιστές φοβούνται ότι μια Ρωσία που έχει μείνει εκτός Ινδο-Ειρηνικού έχει αυξημένα κίνητρα για να πλησιάσει την Κίνα και μια βαθύτερη Ρωσο-κινεζική σχέση είναι ανησυχητική απο την οπτική της Ινδίας.
Η Ινδία θα προτιμούσε μια ρωσική σχέση με την Κίνα πιο αδύναμη απο τη σημερινή: μια σχέση στην οποία η Ρωσία εμβαθύνει τους δεσμούς της με άλλους εταίρους του Quad, αντί να μείνει έξω από την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού και αφεθεί εξ ολοκλήρου στην κινεζική αγκαλιά.
Πόσο αποτελεσματικές είναι οι προσπάθειες της Μόσχας για διευκόλυνση των επαφών και του διαλόγου μεταξύ Δελχί και Πεκίνου; Η RIC – η ομάδα Ρωσίας, Ινδίας και Κίνας – σημαίνει κάτι χρήσιμο, κατά την άποψή σας;
Πιστεύω ότι οι προσπάθειες της Μόσχας να βοηθήσουν τον διάλογο μεταξύ Δελχί και Πεκίνου ήταν χρήσιμες, αλλά δεν θα υπερεκτιμούσα τη σημασία τους. Η σύνοδος κορυφής Ρωσίας-Ινδίας-Κίνας έδωσε μια ευκαιρία, όπως όλοι γνωρίζουμε για την Ινδία και την Κίνα να συναντηθούν και να δημιουργήσουν κάποιες νέες αντιλήψεις για τη διαχείριση της αποδέσμευσης κατά μήκος των Σινο-ινδικών συνόρων. Το ότι το φόρουμ χρησιμοποιήθηκε για αυτόν τον σκοπό ήταν κατά μεγάλο μέρος τυχαίο. Νομίζω ότι η Ινδία θεωρεί τη Ρωσία ως ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της ευρύτερης εξωτερικής πολιτικής της, αλλά αναγνωρίζει επίσης ότι οι ρωσικοί στόχοι σε σχέση με την Κίνα διαφέρουν σημαντικά από την κατανόηση της Ινδίας για την Κίνα. Η Ινδία βλέπει την Κίνα πολύ περισσότερο από έναν ανταγωνιστή, ίσως ακόμη και αντίπαλο, ενώ οι αντιλήψεις της Ρωσίας για την Κίνα είναι εντελώς διαφορετικές σήμερα. Μπορούμε να περιμένουμε ότι η Ινδία θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να φέρει τη Ρωσία στον Ινδο-Ειρηνικό, διότι είναι μια ευκαιρία για την Ινδία να απομακρύνει τη Ρωσία όσο μπορεί από την Κίνα, η οποία φυσικά είναι η πιο σημαντική πρόκληση της Ινδίας.
*Αυτό το ερωτηματολόγιο δημοσιεύτηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Επανεκκίνηση του διαλόγου ΗΠΑ-Ρωσίας για τις παγκόσμιες προκλήσεις: Ο ρόλος της επόμενης γενιάς», που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την αμερικανική πρεσβεία στη Ρωσία. Οι απόψεις, τα ευρήματα και τα συμπεράσματα που αναφέρονται εδώ είναι αυτές του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα αυτές της Πρεσβείας των ΗΠΑ στη Ρωσία.
**Ο τίτλος είναι των “Ανιχνεύσεων”.
