του Παντελή Σαββίδη
Στη συγκρότηση ενός συστήματος δυτικού τύπου, τα μέσα ενημέρωσης έχουν ρόλο θεσμικού αντιβάρου. Υπάρχουν, δηλαδή, για να ελέγχουν τις άλλες τρείς εξουσίες. Εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική.
Στην ουσία, ο έλεγχος αυτός γίνεται εν ονόματι της κοινής γνώμης, του λαού, της κοινωνίας, όποιον χαρακτηρισμό προτιμάει κανείς.
Τα ΜΜΕ δεν είναι αυθύπαρκτα. Έχουν στενή σχέση με τον λαό. Όχι, μόνο διότι συντηρούνται απο το βαλάντιό του αλλά και διότι στον λαό βρίσκεται η δύναμή τους. Και η δύναμη αυτή εκφράζεται με την υποστήριξή τους.
Αν εκλείψει η λαϊκή υποστήριξη ο ρόλος των Μέσων εκμηδενίζεται.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά;
Διότι εδώ και καιρό αυτή η σχέση εμπιστοσύνης κοινής γνώμης και δημοσιογράφων έχει διαρραγεί. Και αυτό είναι άκρως επικίνδυνο.
Όι ευθύνες βρίσκονται εκατέρωθεν αλλά σημασία έχει η διάρρηξη της σχέσης.
Η κοινή γνώμη πιστεύει πως οι δημοσιογράφοι έχουν γίνει υπάλληλοι των ιδιοκτητών των ΜΜΕ, οι οποίοι, προκειμένου να έχουν άλλα οφελήματα απο τις εκάστοτε κυβερνήσεις τις πουλούν εκδούλευση με τα μέσα που διαθέτουν.
Είναι μια πραγματικότητα. Αλλά δεν είδα και τον λαϊκό παράγοντα να υποστηρίζει αυτόνομες προσπάθειες δημοσιογράφων που δεν αντέχουν το καθεστώς που δημιούργησαν οι ιδιοκτήτες και προσπαθούν να συγκροτήσουν μια δική τους προσπάθεια ενός μέσου ερευνητικής δημοσιογραφίας.
Τα μέσα αυτού του είδους πρέπει να λειτουργούν επαγγελματικά για να μπορούν να επιτελέσουν αποτελεσματικά τον ρόλο τους. Που σημαίνει αναζήτηση διαφήμισης και κάποια λαϊκή συνδρομή. Ε, αυτή η βοήθεια δεν παρέχεται.
Όπως σας εξήγησα και παλαιότερα η εξέλιξη των ΜΜΕ απο την εφημερίδα ως το διαδίκτυο, σήμερα, ακολούθησε την εξής πορεία:
την πρώτη περίοδο των εφημερίδων, οι ιδιοκτήτες προσδοκούσαν να κερδίσουν απο την κατανάλωσή τους, δηλαδή, την αγορά τους. Ήταν η περιοδος που βρίσκονταν κοντά στον λαό. Στην δεύτερη περίοδο, όταν αναπτύχθηκε η διαφήμιση, τα μεγάλα εσοδα προέρχονταν απο αυτήν. Εστίασαν στην ικανοποίηση των διαφημιστών οι οποίοι απαιτούσαν και αναγνωσιμότητα ή τηλεθέαση. Τα ΜΜΕ αναζήτησαν μια ισορροπία. Στην τρίτη περίοδο οι ιδιοκτήτες παρέδωσαν τα μέσα στην εκτελεστική εξουσία και τα κόμματα οπότε και η ανεξαρτησία τους τελείωσε.
Κάποια ψήγματα, όμως, ανεξάρτητου ρόλου διαφαίνονται που και που. Ε, ακόμη και αυτά δεν υποστηρίζονται απο την κοινωνία.
Και ερχόμαστε στο επίκαιρο ζητούμενο.
Ένας δημοσιογράφος, ο Θανάσης Κουκάκης, επιχειρούσε με ρεπορτάζ του να αναδείξει την οικονομμική διαφθορά στην Ελλάδα. Αυτό φαίνεται πως ενόχλησε κάποιους υψηλά ιστάμενους. Και ενεργοποίησαν την ΕΥΠ η οποία επικαλέστηκε θέμα εθνικής ασφάλειας για να τον παρακολουθήσει.
Επειδή ο όρος εθνική ασφάλεια δεν έχει ορισθεί ακόμη στην Ελλάδα, ως θέμα εθνικής ασφάλειας μπορεί να εκληφθεί οτιδήποτε.
Καθώς αποκαλύφθηκε η παρακολούθηση ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας είναι της άποψης πως καλώς έγινε αφού κατά την γνώμη της αμόλυντης ΕΥΠ και της μηχανικά λειτουργούσας εισαγγελέως, υπήρχε ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Παρουσιάζεται το πρωτοφανές φαινόμενο μια κοινωνία, η ελληνική, να δίνει απόλυτη εμπιστοσύνη στην μυστική υπηρεσία.
Με βάση αυτήν την λογική τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει στο διεφθαρμένο, εδώ και πολλά χρόνια, ελληνικό κράτος. Τίποτε δεν μπορεί να αποκαλυφθεί.
Ο δημοσιογράφος που αναζητά στοιχεία για ένα τέτοιο θεμα μπορεί, πράγματι, να ακροβατεί στην διαχωριστική γραμμή νομιμότητας και μη. Κάπου κάπου να περνά και απο την άλλη πλευρά. Το σύστημα είναι καλά οργανωμένο. Δεν επιτρέπει να αποκαλυφθούν οι ατασθαλίες του και για να το κάνεις πρέπει να διακινδυνεύσεις.
Η υποστήριξη που αναζητά ο δημοσιογράφος, ηθική, πολιτική και υλική, με την έννοια ότι ο κόπος του θα διαβασθεί, είναι απο την κοινωνία. Αν δεν υπάρχει αυτή η υποστήριξη, η δυνατότητα μιας ανεξάρτητης ερευνητικής δημοσιογραφίας εκλείπει.
Αν , λοιπόν, η κοινωνία τάσσεται με την εξουσία και βρίσκεται απέναντι στον δημοσιογράφο, ο ρόλος των Μέσων Ενημέρωσης ως θεσμικών αντιβάρων της εξουσίας δεν υφίσταται. Και χωρίς τα θεσμικά αντίβαρα δημοκρατία δεν υπάρχει. Οι θεσμοί, όπως το Σύνταγμα, μπορεί να ερμηνευθούν απο την οπτική της εκτελεστικής εξουσίας, όπως έγινε τελευταία με την ερμηνεία που έδωσε ο κ. Γεραπετρίτης. Και ο ρόλος τους να ουδετεροποιηθεί.
Το ζήτημα, λοιπόν, είναι: μήπως αυτό το χάσμα δημοσιογράφων και κοινωνίας πρέπει να καλυφθεί;
Αντιλαμβάνεστε ότι στην δημοκρατία μας τα θεσμικά αντίβαρα στην εξουσία δεν λειτουργούν και ότι κάτι πρέπει να γίνει;
Και ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό;
ΤΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΧΑΣΜΑ ΜΕΤΑΞΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ.
- Advertisement -
1 ΣΧΟΛΙΟ
ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.
- Advertisement -
1.- Ο πολίτης έχει απολέσει πλήρως την εμπιστοσύνη του στα πρόσωπα που τιτλοφορούνται στην σύγχρονη Ελλάδα ως δημοσιογράφοι.
Ελάχιστες είναι οι εξαιρέσεις.
Κάθεται τα βράδια να.δει τα κεντρικά δελτία ειδήσεων , όπως θα έβλεπε ένα τουρκοσηριαλ παραδείγματος χάριν. Οι παρουσιαστές κι οι αναλυτές που περνούν από τον δέκτη του, μοιάζουν με ήρωες κάποιας μυθοπλασίας.
Ο τηλεθεατής παρακολουθεί με την επίγνωση πως η είδηση ή η ανάλυση που του παρέχεται είναι φαλκιδευμένη και μυθιστορηματική, απέχοντας μακράν από την εξυπηρέτηση της δικής του ενημέρωσης.
Αν και δεν το έχω ψάξει, δεν νομίζω ότι τα κεντρικά δελτία ειδήσεων των τηλεοπτικών σταθμών εμφανίζουν αξιοσημείωτη τηλεθέαση.Πιστευω πως κάποια σήριαλ τα ξεπερνούν σε θεαματικότητες.
Πολλοί έχουν σταματήσει πλέον να βλέπουν εντελώς ειδήσεις από το χαζοκουτι κι η αγορά εφημερίδων έχει καταντήσει για αυτούς πολυτέλεια.
Οι εφημερίδες στην σύγχρονη Ελλάδα εξακολουθούν να υπάρχουν γιατί, όπως είπατε, κυρίως τις συντηρούν οι διαφημίσεις κι όχι πλέον το αναγνωστικό κοινό..
Εκτός από κάποιες γιαγιάδες (κι αυτές πια άρχισαν σιγά σιγά να υποψιάζονται ότι είναι άνοστος ο χυλός που τους δίνεται από τους -ο Θεός να τους κάνει- τηλεσταρ της ενημέρωσης ) όλοι οι υπόλοιποι διακατέχονται από την απογοήτευση ότι ανεξάρτητες δημοσιογραφικές φωνές έχουν πάψει
προ πολλού να υφίστανται στην Ελλάδα κι έτσι παραιτούνται από την αναζήτηση τους. Αυτή την αναζήτηση την θεωρούν επί του παρόντος άσκοπη, μάταιη και χάσιμο χρόνου.
2.- Πολλές από τις φωνές που τάσσονται υπέρ των παρακολουθήσεων , κατά την άποψη μου είναι κι αυτές υποβολιμαίες κι επιχειρούν να ελέγξουν τους πολίτες που καταφεύγουν για την ενημέρωση τους αποκλειστικά μέσω διαδικτύου.
Η ομάδα αυτή των πολιτών δεν είναι μεγάλη και δεν αποτελεί ακόμα το σύνολο της κοινωνίας . Ούτε κι έχει εκπαιδευτεί στην αναζήτηση της αξιόπιστης είδησης για να μπορεί να την ξεχωρίσει εύκολα. Είναι αυτοδίδακτη .Ακόμα προσπαθεί να βρει τον τρόπο.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι λιγότεροι από 500.000 των Ελλήνων ασχολούνται συστηματικά και σε καθημερινή βάση λαμβάνοντας ενημέρωση και συμμετέχοντας μέσω του διαδικτύου.
Κι αυτοί ακόμα δεν έχουν βρει το τρόπο επεξεργασίας κι ανακάλυψης της αληθινής είδησης .
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν τον ψάχνουν ή ότι στο μέλλον δεν θα πολλαπλασιαστούν ή πως δεν θα βρουν ποτέ τον τρόπο ανίχνευσης της αντικειμενικής πληροφορίας , αποκτώντας το πλεονέκτημα της διάκρισης.
3.- Το τί ακριβώς είναι το αμιγώς εθνικό συμφέρον κατά βάθος όλοι οι Έλληνες το γνωρίζουν.
Ακόμα κι έναν κουλουρτζή που κάθεται στην γωνία του δρόμου να πιάσεις και να τον ρωτήσεις, θα είναι ικανός να σου προσδιορίσει λεπτομερώς τι σημαίνει εθνικό συμφέρον και πως θα μπορούσε υπό τις παρούσες περιστάσεις να εξυπηρετηθεί.
Ωστόσο επειδή την Ελλάδα κάποιοι εξωτερικοί και κάποιοι εσωτερικοί παράγοντες την εκλαμβανουν ως τσιφλίκι τους , ταυτίζουν το εθνικό συμφέρον της Ελλάδας με το δικό τους συμφέρον.
Αυτή ακριβώς την νοηματοδοσία επιχειρούν να προωθήσουν και στους υπόλοιπους..
Προσωπικά, παρόλες τις προσπάθειές τους , δεν τους βλέπω να τα καταφέρουν.
Αν έχουν αντίρρηση ας παν να πιάσουν τυχαία κάποιον Έλληνα κι ας του αναφέρουν απλώς την λέξη “κάθαρση” να δουν την σπολυτρωτικη έκφραση που θα λάβει αμέσως το πρόσωπο του.
Αντεχουν να την αντιμετωπίσουν αυτή την έκφραση ?
Υστ: Ο εσωτερικός κρούστης της καμπάνας όταν σε πρώτο χρόνο χτυπάει από την μια πλευρά της, σε δεύτερο χρόνο θα πάει να χτυπήσει από την άλλη..
Ποτέ δεν κόλλησε στην μια πλευρά
της καμπάνας κι έμεινε μόνιμα εκεί.
Αυτοί είναι οι φυσικοί κανόνες και τα γνωρίζετε καλύτερα από εμένα αυτά τα πράγματα κύριε Σαββιδη.
Οπότε μην απογοητεύεστε…
Η υπομονή δεν έβλαψε ποτέ κανέναν!