Του Δημήτρη Γαρούφα*
Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχουν εγχειρήματα που ενέπνευσαν λαούς επηρεάζοντας τις εξελίξεις και τις τύχες λαών και χωρών και μένουν στην ιστορία ως σταθμοί, ως γεγονότα που χωρίζουν την ιστορία στο πριν και στο μετά. ΄Ένα τέτοιο γεγονός ήταν η συνεργασία των Βαλκανικών κρατών το 1912 που στις 5-10-1912 κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και μέσα σε μερικές εβδομάδες πέτυχαν ουσιαστικά την διάλυσή της. Αυτή η επέτειος όμως ελάχιστα τιμάται παρά το γεγονός ότι έπρεπε να τιμάται και για το αποτέλεσμα της συνεργασίας αλλά κυρίως γιατί τα Βαλκανικά κράτη συνεργάσθηκαν για πρώτη φορά κι απέδειξαν ότι συνεργαζόμενα αποτελούν ισχυρή δύναμη που μπορεί να επηρεάσει τις εξελίξεις.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα είχε την τύχη να έχει πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο οποίος μέσα σε 2 χρόνια δημιούργησε κράτος με θεσμούς και με τόλμη προχώρησε σε συμμαχία με τις άλλες βαλκανικές χώρες για να πραγματώσει τα όνειρα του ΄Εθνους. Στις 5-10-1912 ο Βασιλεύς Γεώργιος με διάγγελμά του προς τον Ελληνικό λαό έλεγε: «Αι ιεραί υποχρεώσεις προς την φιλτάτην πατρίδα, προς τους υποδούλους αδελφούς μας και προς την ανθρωπότητα, επιβάλουσιν εις το κράτος μετά την αποτυχία των ειρηνικών προσπαθειών του προς επίτευξιν και εξασφάλισιν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των υπό τον Τουρκικόν ζυγόν Χριστιανών, όπως δια των όπλων θέσει τέρμα εις την δυστυχίαν την οποία ούτοι υφίστανται από τόσον αιώνων…» Την ίδια μέρα ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος μιλώντας στα πληρώματα των πλοίων στο Φάληρο τους έλεγε: «Η πατρίς αξιοί από υμάς, όχι απλώς να αποθάνητε υπέρ αυτής. Αυτό θα ήτο το ολιγώτερον. Αξιοί να νικήσετε. Και δια τούτο, έκαστος εξ ημών, και θνήσκων ακόμη, μία μόνο σκέψιν πρέπει να έχει: πως θα εντείνει τας δυνάμεις του μέχρι της τελευταίας πνοής όπως οι εναπομείναντες νικήσωσι…» ΄Ηταν από τις λίγες περιπτώσεις που το ΄ Εθνος ήταν ενωμένο και γι αυτό έκανε το θαύμα και με τους Βαλκανικούς πολέμους πέτυχε να διπλασιασθεί η Ελλάδα σε έκταση και πληθυσμό.
Το 1912 τα τότε υφιστάμενα Βαλκανικά κράτη(Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο) με την συνεργασία τους έκαναν το θαύμα .Ο Ελευθέριος Βενιζέλος που έβλεπε μακριά μιλώντας στην Ελληνική Βουλή στις 13-8-1917 τόνισε ότι «η ιδέα της συμπήξεως μίας Βαλκανικής Ομοσπονδίας θα ήδύνατο να αποδειχθεί κατορθωτή, οπότε θα ηδυνάμεθα να αδιαφορήσωμεν αν η έκτασίς του εδάφους μας ήταν κατά 8 η 10 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα μεγαλυτέρα η μικροτέρα, εφ όσον θα κατωρθούτο δια της συμπήξεως της Ομοσπονδίας να δημιουργηθεί εκ των Βαλκανικών κρατών μία μεγάλη δύναμις, η οποία να δύναται να προστατεύει τα συμφέροντα αυτών». το όραμά του αυτό για Βαλκανική συνεργασία προσπάθησε να πραγματώσει την περίοδο 1928-1932 ως πρωθυπουργός με στενό συνεργάτη του σε αυτό το θέμα τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου με τις Βαλκανικές διασκέψεις από το 1930 μέχρι το 1933 .
Τα ανέφερα όλα αυτά για να επισημάνω την αναγκαιότητα στενής συνεργασίας των Βαλκανικών χωρών στο πλαίσιο της Ε.Ε σε μια εποχή που η Τουρκία προσπαθεί να αναβιώσει αυτοκρατορικά όνειρα .Για να αντιμετωπισθεί αυτή η Τουρκική προσπάθεια χρειάζεται μια νέα-στενή συνεργασία των Βαλκανικών χωρών, για έργα ειρήνης πλέον, με προβολή της κοινής Ευρωπαϊκής προοπτικής και με σημαία τις αρχές της Ελευθερίας και Δημοκρατίας. Για υλοποίηση αυτής της προσπάθειας πρέπει να πάρει την πρωτοβουλία η Ελλάδα η οποία πρέπει να λειτουργεί διαχρονικά ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή με ισχυρή οικονομική και πολιτιστική παρουσία εκφράζοντας και προβάλλοντας τις αρχές της Ελευθερίας και Δημοκρατίας.
- Δικηγόρος ,πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. To άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Δημοκρατία» στις 8-10-2022
