του Γιώργου Τσουκαλά*
«Publius Oppius dixit de genere Lentulorum, cum assidue minores parentibus liberi essent, nascendo interiturum esse», ο Πόπλιος Όππιος είπε για την οικογένεια των Λεντούλων, που τα παιδιά τους γεννιόντουσαν από γενιά σε γενιά, όλο και πιο κοντά, ότι η αναπαραγωγή θα την οδηγούσε στην εξαφάνιση! (Κοντιλιανός, 6, 3, 67) Πως γίνεται και η αξία των πολιτικών διαρκώς απομειώνεται, πέφτει και συν τω χρόνω καταβαραθρώνεται; Μήπως για το γένος των πολιτικών, ελλοχεύει ο κίνδυνος που κατέτρυχε το γένος των Λεντούλων, να βγαίνουν ελάσσονες, όλο και μικρότεροι από την παλιά γενιά;
Οι επαγγελματίες πολιτικοί είναι αυτοί που δεν βιοπορίζονται άλλως παρά από το δημόσιο ταμείο, ως έμμισθοι πολιτικοί. Οι άνθρωποι αυτοί δεν γνωρίζουν εν ολίγοις να κάνουν κάποιο επάγγελμα για να προσπορίζονται τα προς το ζην, οπότε έχουν τρέψει την πολιτική σε επάγγελμα! Είτε επειδή είχαν ενίοτε έναν «μπάρμπα στην Κορώνη» που τους κληρονόμησε μια θέση στον Ήλιο του πολιτικού στερεώματος, είτε επειδή κυρίως παρθενογεννήθηκαν από τον κομματικό σωλήνα, ήδη από την μετεφηβική ηλικία, οι επαγγελματίες πολιτικοί δεν ασκούν κυριολεκτικώς κανένα επάγγελμα! Πρόκειται κυρίως για τα λεγόμενα στην μικροπολιτική ιδιόλεκτο, ως «κομματικά στελέχη», όρος γλωσσικά ανάλογος με τα περιώνυμα «εταιρικά στελέχη», μόνον που στις περίπτωση των εταιρειών υπάρχει ένα οικονομικό αντικείμενο εργασίας, ενώ στα κόμματα η πολιτική γίνεται το αντικείμενο της εργασίας!
Φυσικά, τόσο στην αρχαία κλασική δημοκρατία όσο και στην νεώτερη δημοκρατία μέχρι τις σύγχρονες ημέρες μας, η πολιτική ποτέ δεν υπήρξε επαγγελματικό αντικείμενο, αλλά κάτι ηθικά ιερώτερο και εξιδανικευμένο που δεν πόριζε μισθούς και πλούτο, αλλά συχνά κόμιζε πενία και ταλαιπωρίες στους σπουδαίους πολιτικούς του απώτερου παρελθόντος. Διάσημα στέκουν τα λόγια του Νεοκλή, πατέρα του σπουδαίου Αθηναίου πολιτικού Θεμιστοκλή, που «για να τον αποτρέψει από το ν᾽ ανακατευτεί στην πολιτική, του έδειχνε τα παλαιά πολεμικά πλοία που ήταν ριγμένα στην παραλία και ήταν εκεί παραμελημένα, λέγοντας ότι έτσι φέρνεται ο λαός και στους πολιτικούς, όταν δεν τους χρειάζεται πια» («ὅτι τοῦ τὰ κοινὰ πράττειν ἀποτρέπων αὐτὸν ὁ πατὴρ ἐπεδείκνυε πρὸς τῇ θαλάττῃ τὰς παλαιὰς τριήρεις ἐρριμμένας καὶ παρορωμένας, ὡς δὴ καὶ πρὸς τοὺς δημαγωγούς, ὅταν ἄχρηστοι γένωνται, τῶν πολλῶν ὁμοίως ἐχόντων», Πλούταρχος, 2.8 ).
Η «επαγγελματοποίηση» της πολιτικής, και η συναφής καλλιέργεια προσωπικών συμφερόντων σχετικά με την επαγγελματική επιβίωση από την πολιτική, έχει ήδη επισυμβεί μεταπολεμικά, αλλά έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις από το τέλος της δεκαετίας του 1980, ενώ μάλλον ολοκληρώθηκε μέχρι την δεκαετία του 2000. Έκτοτε και πλέον, ο δημόσιος βίος μονοπωλείται σχεδόν αποκλειστικά από τα κομματικά στελέχη, αφού η περαίωση της μεταβολής αυτής έγινε με την αποκλειστική ανάδειξη των κομματικών στελεχών ως «πολιτικών του κομματικού σωλήνα». Αντίθετα, παλιότερα προτείνονταν από τον λαό, προσωπικότητες συνήθως μετά από δεκαετίες προσφοράς και εργασίας στις κοινωνίες τους, οπότε οι πολίτες είχαν ήδη καθιερώσει στην συνείδησή τους τους πιο άξιους. Φερ’ ειπείν κάποιος δικηγόρος – καθώς συνήθως παλιότερα οι δικηγόροι γίνονταν βουλευτές, ως οι κατ’ εξοχήν νομομαθείς ρήτορες, αφού η Βουλή έργο έχει να νομοθετεί – πολιτεύονταν ως ηλικιωμένος και αφού είχε διατρέξει τον επαγγελματικό του βίο. Άλλωστε, στην σύγχρονη Ελλάδα, η επαγγελματοποίηση της πολιτικής ευνοήθηκε από την ευκολία συνταξιοδότησης, κι οι βουλευτές θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μόλις μετά από τέσσερις ενιαυτούς, καθώς δυνάμει του άρθρου 2 του Ν.Δ. 99/1974 ορίστηκε πως «Δικαιούνται ισοβίου συντάξεως από το Δημόσιο Ταμείο οι διατελέσαντες και εφ` εξής διατελούντες Βουλευτές επί τέσσερα (4) τουλάχιστον πλήρη έτη, συνεχώς ή διακεκομμένως». Πλήθος παροχών και προνομίων έχουν εξάλλου θεσπιστεί και για τους πολιτικούς που επαγγελματοποίησαν την τοπική αυτοδιοίκηση. Ακόμη όμως κι αν η πολιτική εκληφθεί ως επάγγελμα που χαρίζει μισθό και σύνταξη, η θεμελίωση δικαιώματος σε σύνταξη, των πολιτικών μετά από εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα παροχής υπηρεσιών, προοικονομεί πως οι άνθρωποι αυτοί είναι σχεδόν αδύνατον να εργαστούν εκτός της πολιτικής, οπότε θα λάβουν σύνταξη από την πολιτική! Σήμερα, έχουν πλέον μεσολαβήσει πολλές δεκαετίες «επαγγελματιών πολιτικών» που δεν έχουν την παραμικρή ιδέα από εξωκομματική επιβίωση, και τις συναφείς αξίες που προσδίδει «η αληθινή ζωή».
Αν το κόμμα και τα κομματικά στελέχη κατέστρεψαν χώρες ολόκληρες σε άλλες ιστορικές περιπτώσεις, προφανώς η Ελλάδα θα καταστραφεί, σαν το γένος των Λεντούλων, δεν χωρεί αμφιβολία…
*Δικηγόρος Ηλείας
