Γαλλία και παγκόσμιες ανακατατάξεις

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
Δρ. ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ*

Αλλοι έμμεσα κι άλλοι αμεσότατα ζούμε τα τελευταία χρόνια τις συνέπειες των ιστορικών γεωπολιτικών ανακατατάξεων (power shifting), σε ΒΑ Ευρώπη, Δυτικά Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και Ανατολική Μεσόγειο.

Η Γαλλία, μια παγκόσμια πυρηνική δύναμη, δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη στις δυναμικές εξελίξεις. Υπερήφανη για την ανεξάρτητη πυρηνική στρατηγική της που χάραξε ο πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ και ακολούθησαν όλοι οι μετέπειτα Γάλλοι πρόεδροι, εξακολουθεί να διατηρεί το πυρηνικό της οπλοστάσιο έξω από τη διοίκηση του ΝΑΤΟ.

Τον Φεβρουάριο του 2020, μία εβδομάδα μετά την επίσημη έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε., ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε το νέο πυρηνικό δόγμα της Γαλλίας. Κάλεσε τις ευρωπαϊκές χώρες να συνταχθούν με τη Γαλλία, τη μόνη πλέον πυρηνική δύναμη της Ε.Ε. και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε μια συντονισμένη ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική στην οποία το πυρηνικό οπλοστάσιο της Γαλλίας θα διαδραματίσει τον κεντρικό ρόλο στην αποτροπή εχθρικών απειλών.

Ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε χαρακτηριστικά ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να παραμείνουν θεατές σε μια απειλή για τη συλλογική ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου» και προσφέρθηκε να ανοίξει έναν «στρατηγικό διάλογο» με τα πρόθυμα ευρωπαϊκά κράτη που υποστηρίζουν τον κεντρικό ρόλο της Γαλλίας. Ζήτησε «ενίσχυση στις ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες και πολιτική αποφασιστικότητα». Τέλος, επεσήμανε ότι «η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της απέναντι στις αυξανόμενες παγκόσμιες απειλές και να σταματήσει να βασίζεται αποκλειστικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη διατλαντική συμμαχία για την άμυνά της».

Η παραπάνω δήλωση του προέδρου Μακρόν αποτελεί ένδειξη των ιστορικών αλλαγών στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων. Μια νέα παγκόσμια γεωπολιτική τάξη δημιουργείται σταδιακά γύρω από πολυπολικές σχέσεις που βασίζονται κυρίως στη στρατιωτική ισχύ των κατόχων πυρηνικών όπλων, τα οποία εξακολουθούν να αποτελούν τον σημαντικότερο συντελεστή γεωστρατηγικής επιρροής.

Σε αυτή την ηθελημένη αλλά όχι απόλυτα ελεγχόμενη διαδικασία αναδιάταξης ισορροπιών, διακρίνω επανειλημμένες προσπάθειες των δύο υπερδυνάμεων, ΗΠΑ και Ρωσίας, να συμπεριλάβουν στις εξελίξεις τη σταθερά και απειλητικά αναδυόμενη Κίνα. Φρονώ ότι με αυτό τον τρόπο επιδιώκουν, ελέγχοντάς την, να μη χάσουν την ηγεμονική τους πρωτοκαθεδρία. Η αρνητική απόκριση της Κίνας είναι όμως εξίσου σαφής και φυσικά όχι τυχαία. Η ραγδαία αναπτυσσόμενη τρίτη πυρηνική δύναμη στοχεύει εύλογα σε μεγαλύτερες μελλοντικές γεωπολιτικές διεκδικήσεις.

Επίσης, εύκολα κανείς διακρίνει ότι σε περιοχές όπου σήμερα επικρατεί εμπόλεμη βία οι δύο υπερδυνάμεις οικοδομούν τη νέα παγκόσμια τάξη στοχευμένα, προσεκτικά και ασυνήθιστα μη ανταγωνιστικά – περιπτώσεις Τουρκίας, Συρίας, Λιβύης.

Εκτιμώ ότι η νέα παγκόσμια τάξη θα συνεχίσει να βασίζεται στα πυρηνικά οπλοστάσια των εννέα κατόχων τους. Θα καθορίζεται όμως μελλοντικά από τέσσερις πόλους οι οποίοι θα πλαισιώνονται από περιφερειακές χώρες-συμμάχους, επιλεγμένες με ψυχρά στρατηγικά κριτήρια. Τα σημεία αναφοράς των νέων συνεργασιών θα είναι περισσότερο διμερείς και ολιγομερείς συμφωνίες, παρά οι υφιστάμενοι διεθνείς οργανισμοί και συνθήκες. Συνεκτικός ιμάντας του κάθε πόλου θα είναι η ικανότητα πυρηνικής αποτροπής απέναντι σε ενδεχόμενες υπαρξιακές απειλές κοινών αντιπάλων και στόχοι του, α) ο στρατηγικός έλεγχος της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής του και β) η διατήρηση ενός ισχυρού γεωπολιτικού κύρους και λόγου.

Εκτιμώ ότι οι τέσσερις πόλοι της νέας παγκόσμιας πυρηνικής ισορροπίας είναι: 1. ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία, 2. Ρωσία και Ινδία, 3. Κίνα, Πακιστάν και Βόρεια Κορέα και 4. Γαλλία και Ισραήλ.

Κατά πόσον τελικά η νέα τετραπολική ισορροπία θα οδηγήσει σε αποκλιμάκωση της σημερινής παράφρονης κούρσας πυρηνικού «εκμοντερνισμού» και θα λυτρώσει την ανθρωπότητα από τον ισχύοντα παραλογισμό της πυρηνικής στρατηγικής Εγγυημένης Αμοιβαίας Καταστροφής (nuclear strategy MAD, Mutually Assured Destruction), είναι ένα τεράστιο ρητορικό ερώτημα. Η απάντησή του, αν και καθοριστική για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους, δυστυχώς δεν απασχολεί σοβαρά τους περισσότερους από τους σημερινούς ηγέτες των πυρηνικών δυνάμεων. Δυστυχώς!

* Ο δρ Παντελής Οικονόμου είναι πρώην πυρηνικός επιθεωρητής του ΙΑΕΑ, επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ και συγγραφέας του «Global Nuclear Developments» (Springer, May 2020).

“Καθημερινή”

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα