Τα κύρια συμπεράσματα από τη σύνοδο κορυφής της G-20 στο Νέο Δελχί – ανάλυση

Δύο κεντρικές πρωτοβουλίες ανακοινώθηκαν με τυμπανοκρουσίες. Καμιά δεν είναι καινούργια, αλλά αμφότερες πλέον γίνονται προτεραιότητες και προχωρούν ολοταχώς.

Του YESHAYA ROSENMAN, Jerusalem Post

Δημοσιεύτηκε: 12 Σεπτεμβρίου 2023 14:46

Ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάνκαι ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Τζον Μπάιντεν σε χειραψία δίπλα στον Ινδό Πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι, κατά τη σύνοδο κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί, Ινδία, 9 Σεπτεμβρίου 2023. (photo credit: REUTERS/EVELYN HOCKSTEIN)

Η ινδική προεδρία μετέτρεψε το διάστημα πριν τη σύνοδο κορυφής σε ένα ενδεκάμηνο φεστιβάλ ανάδειξης την ενίσχυσης της Ινδίας. Διακόσιες συσκέψεις έλαβαν χώρα σε εξήντα πόλεις σε κάθε ινδικό κρατίδιο, για να συνθέσουν αυτό που ο Γενικός Συντονιστής, Χαρς Β. Σρίνγκα, αποκάλεσε ¨Κίνημα Συμμετοχής των απλών πολιτών». Τρία θέματα κυριάρχησαν στην ινδική φρασεολογία από τη στιγμή που η Ινδία ανέλαβε την προεδρία, τη 1 Δεκεμβρίου 2022 μέχρι τη σύνοδο της 9 με 12 Σεπτεμβρίου: Ανάπτυξη, Συμμετοχικότητα, και η ανάδειξη της ινδικής ταυτότητας.

Τεχνολογικά επιτεύγματα της Ινδίας επιδείχθηκαν σε ιδιαίτερο εκθεσιακό χώρο στη σύνοδο κορυφής, ώστε να γίνουν προσιτά από το κοινό στη συνέχεια. Η Ινδία φουσκώνει από υπερηφάνεια για τεχνολογίες που εξυπηρετούν ολόκληρο το έθνος του 1,4 δισεκατομμυρίων: Η εφαρμογή UPI για ανέπαφες πληρωμές, οι ψηφιακές κάρτες Aadhar που επιτρέπουν στους Ινδούς να ανοίξουν τον πρώτο τους τραπεζικό λογαριασμό και να λάβουν κρατικές επιδοτήσεις χωρίς να χρειάζεται να πληρώνουν μίζες, να αποκτούν πρόσβαση σε σχολικά βιβλία, να βλέπουν δεδομένα υγειονομικής περίθαλψης, να παρακολουθούν την εξέλιξη της πανδημίας Covid. Η Ινδία εξάγει πολλές από αυτές τις τεχνολογίες, και στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, αντιλαμβάνεται ότι τα δεδομένα που συλλέγονται από 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους είναι από μόνα τους ένα χρυσορυχείο.

Ένας σημαντικός οικονομικός διάδρομος ανακοινώθηκε στη G20, για να συνδέσει την Ινδία με την Ευρώπη μέσω Μέσης Ανατολής. Παρά τις θερμές σχέσεις μεταξύ του Πρωθυπουργού της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι και του συναδέλφου του Ισραήλ, Μπενγιαμίν Νετανιάχου, το Ισραήλ δεν προσκλήθηκε στη G20 ως παρατηρητής, παρότι κάτι τέτοιο συνέβη με την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Η.Α.Ε.) και το Ομάν.

Στο όνομα της συμμετοχικότητας, έγινε πολλή συζήτηση για την ανάπτυξη του «Παγκόσμιου Νότου». Ο Πρωθυπουργός Μόντι επέμεινε να προσκληθεί η Αφρικανική Ένωση στη σύνοδο. Το σανσκριτικό ρητό “Vasudhaiva Kutumbakam” – Ο κόσμος είναι μια οικογένεια – επανερχόταν διαρκώς από Ινδούς επισήμους και το θέμα της G-20 ήταν «Μια Γη, Μια Οικογένεια, Ένα Μέλλον».

Κυκλοφοριακή κίνηση έξω από το ‘Bharat Mandapam’, τον κύριο χώρο της συνόδου της G20 στο Νέο Δελχί, Ινδία 5 Σεπτεμβρίου 2023 (credit: REUTERS/ADNAN ABIDI)

Η ινδική ταυτότητα ήταν ένα ακόμη πιο ευρέως διαδεδομένο θέμα. Το σανσκριτικό όνομα Μπάρατ, αντί του ονόματος Ινδία, εμφανίστηκε στο τραπέζι μπροστά από τη θέση του Μόντι. Δεν είναι ακόμη σαφές αν η Ινδία θα αλλάξει επισήμως το όνομά της. Μια έκθεση αναδείκνυε παραδοσιακή τέχνη στη σύνοδο. Χρωμιωμένα φύλλα που επεδείκνυαν τη Γιόγκα και την παραδοσιακή ιατρική Αγιουβέρδα, και ακόμα ανεκήρυτταν την Ινδία ως μητέρα της Δημοκρατίας, με τις ντόπιες δημοκρατικές αρχές να ανάγονται στην εποχή που γράφτηκαν οι Βέδες. Μέσα της αντιπολίτευσης κατέκριναν αυτή την επιλογή ως αντιεκπαιδευτική, ως ψευδοϊστορία (fake history).

Αν και επίσημες φωνές δεν επέμειναν σε αυτό, το θέμα της ινδικής ταυτότητας φέρει αντιευρωπαϊκά υπονοούμενα. Υπό τον μανδύα της απο-αποικιοποίησης της νοοτροπίας των Ινδών, οι εθνικιστές του κόμματος του Μόντι, BJP, θέλουν να κάνουν ξεκάθαρο προς όλους ότι πλέον θα αποφασίζουν το πεπρωμένο τους και σταματούν πλέον να δέχονται εντολές από λευκούς άνδρες.

Δυο Πρωτοβουλίες της G-20

Δύο κεντρικές πρωτοβουλίες ανακοινώθηκαν με μεγάλη τυμπανοκρουσία. Καμιά δεν ήταν καινούργια, αλλά αμφότερες τώρα γίνονται προτεραιότητες και προχωρούν ολοταχώς.

Τα φώτα έπεσαν πάνω στον διάδρομο Ινδίας – Μ. Ανατολής – Ευρώπης. Ο προτεινόμενος διάδρομος θα μεταφέρει ινδικά αγαθά προς την Ευρώπη, από το λιμάνι της Μουμπαϊ (Βομβάη) στο λιμάνι του Τζεμπελ Αλι στα Η.Α.Ε., και από εκεί με τραίνα μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας και Ισραήλ, στο – ινδικής ιδιοκτησίας – λιμάνι της Χάιφα, και από εκεί στην Ευρώπη, κατά πάσα πιθανότητα στο – κινεζικής ιδιοκτησίας – λιμάνι του Πειραιά στην Ελλάδα. Αυτή η διαδρομή θα περιορίσει τον χρόνο μεταφοράς κατά 40%.

Ο διάδρομος θα περιέχει επίσης αγωγούς αερίου και υδρογόνου, ηλεκτρική διασύνδεση και οπτικές ίνες. Οι λεπτομέρειες για τη χρηματοδότησή του δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμη, αλλά οι Η.Π.Α και η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησαν, όπως αναφέρεται και στο Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράφηκε, ότι όλα τα μέρη θα συσκεφθούν ξανά εντός εξήντα ημερών για να σχεδιάσουν το χρονοδιάγραμμα του έργου.

Η δεύτερη πρωτοβουλία ήταν ο Ενδοαφρικανικός Διάδρομος, μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, της Ζάμπιας και της Αγκόλας, που στοχεύει στη βελτίωση των μεταφορών για πρώτες ύλες όπως ο χαλκός.

Διαβάζοντας ανάμεσα στις γραμμές της κοινής δήλωσης

Οι 37 σελίδες της κοινής δήλωσης των ηγετών της G20 στο Νέο Δελχί συνθέτουν ένα αισιόδοξο έγγραφο, που φαίνεται να υπόσχεται έναν παράδεισο για όλη την ανθρωπότητα. Οι ηγέτες των 40 αποστολών: οι 19 μεγαλύτερες οικονομίες, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αφρικανική Ένωση, 9 κράτη παρατηρητές και 10 διεθνείς οργανισμοί, όλοι υποσχέθηκαν να μοχθήσουν για τους παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), για πράσινη ανάπτυξη, για τεχνολογικό μετασχηματισμό, για ισότητα των φύλλων και πολλά ακόμη. Οι δηλώσεις και οι ομιλίες των ηγετών στη διήμερη σύνοδο αντηχούσαν επίσης τα ίδια μοτίβα.

Αλλά διαβάζοντας ανάμεσα στις γραμμές των εγγράφων και των ομιλιών, και αντιπαραβάλλοντας τις δυο πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν, αποκαλύπτονται μεγαλύτερες δυνάμεις στο παιχνίδι. Μπορούν πάντα να παραμείνουν στη σκιά, ωστόσο στοίχειωναν διαρκώς τη σύνοδο.

Η πρώτη απουσία ήταν η Ρωσία και ο ηγέτης της Βλαντίμιρ Πούτιν, που δεν παρέστη στη σύνοδο. Με αφετηρία μια προσυνεδριακή ομιλία της Υπουργού Οικονομικών των Η.Π.Α., Τζάνετ Γέλεν, που αναμεταδόθηκε τηλεοπτικά από την αμερικανική πρεσβεία, οι παγκόσμιοι ηγέτες επανέλαβαν συχνά έναν διπλωματικό εξορκισμό, επιτιθέμενοι στη Ρωσία για τη διεξαγωγή εκ μέρους της ενός επιθετικού πολέμου που έχει βλάψει την παγκόσμια διατροφική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης σημαντικής ζημιάς στον εφοδιασμό με σιτηρά και λιπάσματα από τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Οι λίγες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις στον κανόνα περιλαμβάνουν την Τουρκία, τη Νότια Αφρική και την οικοδέσποινα Ινδία, που είναι εξαρτημένη από τη Ρωσία για φθηνή ενέργεια και οπλισμό. Παρότι το φιλοαμερικανικό αίσθημα ολοένα μεγαλώνει στην Ινδία, αυτή η εξάρτηση δεν πρόκειται να αναιρεθεί τα αμέσως επόμενα χρόνια, κάτι που οδηγεί την Ινδία στο να εμποδίζει και να αγνοεί τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Το δράμα γύρω από τη Ρωσία ήταν τόσο έντονο που αρχικά υπήρχαν αμφιβολίες αν θα ήταν εφικτό να εκδοθεί κοινή δήλωση, εξαιτίας της επιμονής της Ινδίας να χρησιμοποιηθεί γλώσσα που θεωρήθηκε πολύ ανεκτική προς τη Ρωσία.

Μια άλλη παρουσία στο δωμάτιο ήταν η Κίνα, της οποίας ο Πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ απουσίασε επίσης από τη σύνοδο. Ξανά και ξανά οι παγκόσμιοι ηγέτες επιφύλαξαν επαίνους για την Ινδία και χαιρέτισαν την ανατρεπτική δυναμική του διαδρόμου Ινδίας – Ευρώπης. Και ενώ ήταν ξεκάθαρο σε όλους τι είδους ανατροπή επιφέρει, ποιος την προετοιμάζει και εναντίον τίνος, μόνο οι δημοσιογράφοι θα το έλεγαν φωναχτά. Ο Σεχαρ Γκούπτα, Αρχισυντάκτης της εφημερίδας The Print, τουίταρε συνοπτικά: “Ο διάδρομος Ινδία-Μ. Ανατολή- Ευρώπη είναι φανταστική ιδέα… Ρίχνει το γάντι στον Σι Τζινπίνγκ και την πρωτοβουλία του για τον νέο δρόμο του μεταξιού Belt and Road Initiative (BRI). Επιτέλους, έχει αντίπαλο”.

Η Ινδία δεν ξεφεύγει απλά από τον σφιχταγκαλισμό της Κίνας. Παραθέτοντας επόμενο τουίτ του Γκούπτα: “Πέρα από το να ανταγωνίζεται τον BRI της Κίνας, ο διάδρομος Ινδίας-Ευρώπης βάζει τα δύσκολα και στο Πακιστάν. Αν θελήσει να  συμμετάσχει μαζί με τη διεθνή κοινότητα, θα πρέπει να θάψει την εχθρότητά του προς την Ινδία και να γίνει ένα κανονικό κράτος. Ή διαφορετικά να γίνει μόνιμα κράτος υποτελές στην Κίνα. Οι μέρες της πατρονίας του από Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ ανήκουν στο παρελθόν”

Η δεύτερη απουσία ήταν του Ισραήλ. Παρότι το όνομά του αναφέρθηκε κάποιες φορές, στο πλαίσιο της συζήτησης για τον διάδρομο, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζον Σάλιβαν, δήλωσε ότι το σχέδιο δεν είναι «προπομπός» προσπαθειών εξομάλυνσης ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία, ωστόσο η συμπερίληψη του Ισραήλ σε αυτό είναι σημαντική. Άλλοι ηγέτες, όπως ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, απέφυγαν να αναφέρουν καν το όνομα του Ισραήλ, όταν αναφέρθηκαν στον διάδρομο κατά τις δηλώσεις τους.

Οι χάρτες που κυκλοφόρησαν πριν τη σύνοδο δείχνουν τον Πειραιά ως το λιμάνι στόχο για την Ευρώπη, αλλά η Ελλάδα δεν προσκλήθηκε στη σύνοδο ως παρατηρητή και το όνομά της δεν αναφέρθηκε. Ο Πρωθυπουργός Μόντι την επισκέφτηκε μόλις δυο εβδομάδες πριν, και παρόλα αυτά η Ιταλία υπέγραψε το επίσημο Μνημόνιο Κατανόησης, κάτι που πιθανώς σηματοδοτεί ένα μερίδιο για τα ιταλικά λιμάνια.

Παρά τις θερμές προσωπικές σχέσεις του Μόντι με τον Νετανιάχου, το ισραήλ δεν προσκλήθηκε ως παρατηρητής, ενώ οι Αίγυπτος, Η.Α.Ε. και Ομάν έλαβαν προσκλήσεις. Ένας λόγος μπορεί να είναι η διστακτικότητα του Σαουδάραβα πρίγκηπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να εμφανιστεί δημοσίως μαζί με τον Νετανιάχου. Πολύ βολικά, κυκλοφορούν φήμες ότι ο Νετανιάχου έχει προσκληθεί για επίσημη επίσκεψη στην Ινδία, σε χρονική στιγμή που δεν έχει αποφασιστεί. Ο ίδιος, πρόλαβε οποιεσδήποτε αμφιβολίες με ένα σύντομο βιντεοσκοπημένο μήνυμα που δημοσιεύτηκε το βράδυ του Σαββάτου. Σε αυτό επαινεί την ανακοίνωση του διαδρόμου και ευχαριστεί την ηγεσία της συνόδου υπό τον Πρόεδρο Μπάιντε. Δήλωσε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση ήταν σε έντονες διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση Μπάιντεν σχετικά με τον διάδρομο, και ότι είναι ένα επαναστατικό επίτευγμα για το Ισραήλ, για το διπλωματικό του ανάστημα, και για την ανάδειξή του στο παγκόσμιο εμπόριο.

Πηγή: https://www.jpost.com/international/article-758642

Επιμέλεια: Παναγιώτης Τσαλουχίδης