Οι απόψεις των Ελλήνων για τη θέση της χώρας μας στον κόσμο, στην έρευνα της διαΝΕΟσις που παρουσιάζει αποκλειστικά «ΤΟ ΒΗΜΑ» – Το ζήτημα αξιοπιστίας της ΕΕ και η αντιστροφή τάσεων στο Ουκρανικό
Την άποψη των Ελλήνων και των Ελληνίδων για το μέλλον της ΕΕ, τους διεθνείς ηγέτες και τις χώρες που θεωρούν συμμάχους της Ελλάδας αποτυπώνει το δεύτερο μέρος της έρευνας «Τι πιστεύουν οι Ελληνες 2024» της διαΝΕΟσις που παρουσιάζει «Το Βήμα». Την έρευνα, που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια, ανέλαβε εφέτος η Metron Analysis μεταξύ 23 Ιανουαρίου και 6 Φεβρουαρίου.
Η έρευνα της διαΝΕΟσις εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι Ελληνες και οι Ελληνίδες τη θέση της Ελλάδας μέσα στον κόσμο αλλά έχει ως αφετηρία το πώς αντιλαμβάνονται την προσωπική τους κατάσταση, όπου τα αρνητικά συναισθήματα επικρατούν σαφώς των θετικών.
Η ανασφάλεια και η απογοήτευση καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις (με 49,9% και 44,3% αντίστοιχα), και ακολουθούν τα αισθήματα θυμού (29,7%) και ντροπής (16,8%). Από τα θετικά συναισθήματα, μόνο η αισιοδοξία καταφέρνει να καταταγεί σχετικά ψηλά, στην τέταρτη θέση (21,7%). Μόνη διαφορά επί τα χείρω, σε σχέση με προηγούμενες έρευνες της διαΝΕΟσις, είναι ότι η αισιοδοξία βρισκόταν στη δεύτερη θέση το 2019 με 30%.
Η συλλογική απαισιοδοξία αποτυπώνεται και στην αποτίμηση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, όπου εφέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τη μεταπολίτευση: λιγότεροι από 1 στους 3 (27,4%) θεωρούν τη δημοκρατία μας «ισχυρή», ενώ το 35% τη θεωρεί «ασθενή».
Η αποτίμηση της πορείας της Ελλάδας στην ΕΕ
Αντίθετα, περισσότερο θετική μοιάζει η αποτίμηση της ευρωπαϊκής πορείας της Ελλάδας, καθώς το 64,8% την αξιολογεί «θετικά» και «μάλλον θετικά», με το 35,2% να την αξιολογεί αρνητικά. Η θετική αυτή αποτίμηση συνοδεύεται από μια σχετική βελτίωση των αντιλήψεων για τις προοπτικές της ΕΕ στο άμεσο μέλλον: το 35,9% θεωρεί ότι η ΕΕ στην επόμενη δεκαετία θα συνεχίσει να υπάρχει με τη μορφή που έχει σήμερα και το 14,7% υιοθετεί το σενάριο της εμβάθυνσης στην κατεύθυνση της ομοσπονδιοποίησης. Αξίζει όμως να επισημανθεί ότι το 36,8% θεωρεί πιθανότερη μια διάσπαση της ΕΕ με την αποχώρηση ορισμένων χωρών και ένα 10,3% το ενδεχόμενο διάλυσής της.
Η ΕΕ, πάντως, αξιολογείται από τους Ελληνες ως μια δύναμη σε κάμψη παρά σε άνοδο, καθώς επικρατούν οι περιγραφές της ως «αναξιόπιστης» (36,4%), «σε πτώση» (34,2%) και «αδύναμης» (32,2%), σε βάρος θετικότερων, όπως «ισχυρή» (30%), «αξιόπιστη» (29,5%) και «σε άνοδο» (16,7%).
Σε σχέση με το ποια κράτη θεωρούμε καλύτερους συμμάχους στα εξωτερικά μας θέματα, αξίζει να επισημανθεί ότι η Γαλλία (50%) φαίνεται τα τελευταία χρόνια να έχει εγκαθιδρυθεί στη θέση προνομιακού συμμάχου της Ελλάδας. Ακολουθούν οι ΗΠΑ (17%), η Ρωσία (5%) και το Ισραήλ (4%), του οποίου η δημοφιλία παρουσιάζει κάμψη σε σχέση με τον Μάρτιο του 2022, η οποία πιθανόν συνδέεται με τον πόλεμο στη Γάζα.
Ωστόσο, σε μια περισσότερο αναλυτική αποτίμηση ορισμένων από τις ισχυρές χώρες του πλανήτη, ΗΠΑ και Ρωσία αξιολογούνται ως ισχυρές αλλά αναξιόπιστες και μάλλον σε πτώση παρά σε άνοδο. Από την άλλη πλευρά, η Κίνα λαμβάνει θετικές αξιολογήσεις («ισχυρή»: 67%, «σε άνοδο»: 58,7%, «αξιόπιστη»: 22,7%).
Δημοφιλής ο Μακρόν, άγνωστος ο Σούνακ
Την εικόνα των χωρών συμπληρώνει η εικόνα των ηγετών τους. Υπό αυτό το πρίσμα, επιβεβαιώνεται η υψηλή δημοφιλία της Γαλλίας, η οποία συμβαδίζει με την υψηλή δημοφιλία του Εμανουέλ Μακρόν, μακράν πρώτου ανάμεσα στις διεθνείς προσωπικότητες που αξιολογήθηκαν (63% θετικές γνώμες).
Οσον αφορά την Τουρκία, η εικόνα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, αν και με τάση βελτίωσης (16,1% έναντι μόλις 5,7% το 2022), αντανακλώντας και τη βελτίωση στην εικόνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Από την άλλη, εντυπωσιακά ισχνή δημοτικότητα εμφανίζει ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σούνακ (12,6%, με 1 στους 5 μάλιστα να δηλώνει ότι δεν τον έχει ακουστά).
Θα πρέπει όμως να σημειωθεί και μια ενδιαφέρουσα αντιστροφή τάσεων. Στη μέτρηση του Μαρτίου 2022, αμέσως μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συγκέντρωνε θετικές γνώμες 34,3% και βρισκόταν στη δεύτερη θέση μετά τον Μακρόν, ενώ η εικόνα του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν είχε καταρρεύσει στο 18,8% (από 41,3% το 2019).
Σήμερα όμως, η δημοτικότητα του Πούτιν ανακάμπτει (31,4%) ενώ του Ζελένσκι εμφανίζει πτώση (27,2%).
Η δημοκρατία στην Ελλάδα ασθενεί λόγω του αρρωστημένου πολιτικού κατεστημένου.
Οικογενειοκρατία, διαφθορά, συναλλαγή μεταξύ πολιτικών και επιχειρηματιών αλλά και μειωμένη πολιτική κουλτούρα των πολιτικών που βολεύονται με τα ψίχουλα.
Επίσης ασθενεί η δημοκρατία από την κακή λειτουργία της δικαιοσύνης. Η κακή λειτουργία κυβέρνησης και Βουλής έχει συμπαρασύρει την δικαιοσύνη σε παραπαίουν θεσμό.