Του Αλκη Καλλιαντζίδη, Οικονομολόγου, [email protected] www.kalkis.eu
Αυτό προκύπτει από το ρεπορτάζ της 17ης Απριλίου 2020 της Aude Villiers–Moriamé, ανταποκρίτριας του ηλεκτρονικού Le Monde στο Μπουένος Άιρες, με τίτλο : «Η Αργεντινή απαιτεί τριετές μορατόριουμ για την 
αποπληρωμή του χρέους» (L’Argentine demande trois ans de moratoire sur le remboursement de sa dette). Πράγματι, η αργεντίνικη κυβέρνηση υπέβαλε, δια του υπουργού οικονομικών της, Martin Guzman, την περασμένη Παρασκευή «μια πρόταση στους ιδιώτες πιστωτές της Αργεντινής για την αναδιάρθρωση του χρέους της». Σε σχετικό άρθρο μου από τις στήλες των Ανιχνεύσεων στις 26-2-2020, πριν εμφανιστεί η παγκόσμια πανδημία του Κορωναιού που φυσικά θα αλλάξει άρδην τα οικονομικά όλων των χωρών προς το πολύ χειρότερο, έγραφα :
«Ξέρετε πόσα οφείλει να ξεπληρώσει η Αργεντινή μέσα σε 5 χρόνια ; Μόνο για το 2020, οι αποπληρωμές κεφαλαίου και τόκων φτάνουν τα 34,3 δισεκατομμύρια δολάρια και θα χρειαστούν περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Την ώρα που τα διεθνή συναλλαγματικά διαθέσιμα της Αργεντινής ανέρχονται μόνο στα 43,8 δισ. δολάρια», σύμφωνα με την ανταποκρίτρια της Libération στο Buenos Aires, Mathilde Guillaume.
«Η Αργεντινή δεν μπορεί να πληρώσει τίποτα, ούτε σήμερα ούτε για πολλά ακόμη χρόνια». Ο Martin Guzman, μετά από μια συνάντηση εκπροσώπων του κυβερνώντος κεντροαριστερού συνασπισμού και της αντιπολίτευσης, την Πέμπτη 16 Απριλίου 2020, ήταν πολύ σαφής. Ο ετερόδοξος Υπουργός Οικονομίας της Αργεντινής ανακοίνωσε τις κύριες γραμμές της πρότασης αναδιάρθρωσης του χρέους προς τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας που συνίστανται :
@ σε έκπτωση 62% στις πληρωμές τόκων,
@ σε μείωση του δανεισθέντος κεφαλαίου κατά 5,4%,
@ και στην αναβολή των αποπληρωμών των ληξιπρόθεσμων δόσεων του χρέους μέχρι το 2023.
Η προσφορά-πρόταση της Αργεντινής, η οποία θα της επιτρέψει, αν γίνει αποδεκτή, να αποφύγει την 
εκταμίευση σχεδόν 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων (ή 36,8 δισεκατομμυρίων ευρώ) για τα επόμενα τρία χρόνια, υποβλήθηκε επίσημα την Παρασκευή 17 Απριλίου 2020 και θα αναλυθεί από τους ιδιώτες πιστωτές. «Διακυβεύονται πολλά συμφέροντα εδώ. Θα υπάρξουν φωνές πιστωτών που θα απαιτήσουν από την Αργεντινή να πληρώσει περισσότερα από όσα μπορεί να πληρώσει», δήλωσε ο Guzman. «Όπως όλοι είμαστε ενωμένοι για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία [του Covid-19], πρέπει να είμαστε όλοι ενωμένοι και απέναντι στο πρόβλημα του χρέους», δήλωσε ο πρόεδρος της Αργεντινής Alberto Fernandez, ο οποίος εκφράστηκε εν συντομία μετά τον υπουργό του.
Εικονική στάση πληρωμών
Ο αρχηγός του κράτους είπε ότι η Αργεντινή, η οποία βρίσκεται σε μια σοβαρή οικονομική και κοινωνική κρίση εδώ και δύο χρόνια, βρισκόταν επί του παρόντος «σε ένα είδος εικονικής αθέτησης πληρωμών». Ευρισκόμενος στην εξουσία από τον Δεκέμβριο του 2019, ενέκρινε τον Μάρτιο 2020, την αναδιάρθρωση χρέους άνω των 68 δισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέχουν ιδιώτες πιστωτές της Αργεντινής (από το συνολικό χρέος των 311 δισεκατομμυρίων δολαρίων της χώρας).
Η Αργεντινή ζήτησε επίσης από το Club των Παρισίων, το οποίο περιλαμβάνει τις κύριες χώρες-πιστώτριες, ένα επιπλέον έτος παράτασης για την αποπληρωμή χρέους 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που λήγει τον 
προσεχή Μάιο. «Η Αργεντινή βρίσκεται συνεχώς στα πρόθυρα της χρεοκοπίας», εκτιμά ο Martin Kalos, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες. Αυτή η τόσο καθημερινή αβεβαιότητα είναι το προοίμιο μιας στάσης πληρωμών η οποία δεν μπορεί παρά να αποφευχθεί μόνο με την επιτυχή διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες πιστωτές». Ο εν λόγω οικονομολόγος πιστεύει ότι η προσφορά-πρόταση που τους προτάθηκε είναι «λογική», αλλά αναμένει έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης της Αργεντινής και των πιστωτών: «Το τριετές μορατόριουμ θα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων τις προσεχείς 
εβδομάδες. Το να μην εισπράξουν όμως τίποτα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μάλλον θα είναι προβληματικό για τους πιστωτές». Οι πιστωτές θεωρητικά οφείλουν να απαντήσουν στην πρόταση του Μπουένος Άιρες εντός 20 ημερών.
Η κυβέρνηση πρέπει επίσης να επαναδιαπραγματευθεί το χρέος της με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), το οποίο ενέκρινε στην Αργεντινή δάνειο 57 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά εκ των οποίων μόνο 44 δισεκατομμύρια καταβλήθηκαν στη χώρα, με απόφαση του Alberto Fernandez . «Αυτό είναι ένα λιγότερο επείγον ζήτημα, πιστεύει ο Kalos, επειδή οι πρώτες αποπληρωμές προς το ΔΝΤ προβλέπονται από το 2021». Την Πέμπτη 16 Απριλίου 2020, κατά την παρουσίαση της πρότασης που έκανε, ο Martin Guzman είπε ότι η κυβέρνηση ψάχνει να επιτύχει «ένα νέο πρόγραμμα που θα επιτρέψει στην Αργεντινή να μην αποπληρώσει δανεικά κεφάλαια στο ΔΝΤ για τα επόμενα 3 χρόνια».
Αναμενόμενη συρρίκνωση κατά 5,7% του ΑΕΠ το 2020
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, η Kristalina Georgieva, η οποία είχε ήδη καλέσει από το Μάρτιο 2020 τους ιδιώτες πιστωτές της Αργεντινής να αποδεχθούν την ελάφρυνση του χρέους της, επιβεβαίωσε την υποστήριξή της προς την κυβέρνηση και χαιρέτισε τον χειρισμό της για την πανδημία : «Η Αργεντινή έχει λάβει μια κατάλληλη σειρά μέτρων, στον τομέα της υγείας και στην υποστήριξη των πιο ευάλωτων ατόμων», δήλωσε την Τετάρτη 15 Απριλίου 2020 σε συνέντευξη Τύπου.
Στις 16 Απριλίου, η Αργεντινή είχε σχεδόν 2.700 επιβεβαιωμένα κρούσματα Covid-19, εκ των οποίων τα 122 ήταν θανατηφόρα. Η κρίση στην υγεία, η οποία οδήγησε τον Alberto Fernandez να διατάξει στις 20 Μαρτίου έναν υποχρεωτικό εγκλεισμό ολόκληρης της χώρας – που θα ισχύει τουλάχιστον έως τις 26 Απριλίου – θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία και την Αργεντινή κοινωνία, της οποίας σχεδόν το 40 % του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. «Μετά από σχεδόν ένα μήνα εγκλεισμού, πολλοί κλάδοι έχουν παραλύσει εντελώς. Η κατανάλωση και η παραγωγή έχουν καταρρεύσει», παρατηρεί ο Martin Kalos.
Προκειμένου να αντισταθμιστεί αυτή η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας, η κυβέρνηση κατέβαλε έκτακτα επιδόματα στις πιο ευάλωτες οικογένειες και δημιούργησε ένα «οικογενειακό εισόδημα έκτακτης ανάγκης», που προορίζεται για τους εργαζόμενους στη μαύρη αγορά εργασίας, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τρίτο του ενεργού πληθυσμού της χώρας. Παρά τα μέτρα αυτά ενίσχυσης της ζήτησης, και μετά από δύο συνεχόμενα χρόνια ύφεσης, το ΔΝΤ προβλέπει ότι το ΑΕΠ της Αργεντινής θα συρρικνωθεί κατά 5,7% το 2020.
Ας συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις εξελίξεις της συμπαθούς Αργεντινής, με αριστερόστροφες ή δεξιόστροφες κυβερνήσεις της στην εξουσία, για να μην ξεχάσουμε από τι γλιτώσαμε εμείς το 2015, όταν βρέθηκαν στην εξουσία οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
