Ξενοφών Μαυραγάνης: ποιός έριξε την πρώτη σφαίρα στην Ουκρανία

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Του Ξενοφώντα Ε. Μαυραγάνη*

Παρακολουθώντας την εξέλιξη της Ρωσοουκρανικής  σύγκρουσης , δεν διαπίστωσα αναλύσεις σχετικές με την επίδραση του εκκλησιαστικού διαχωρισμού ή σχίσματος, όπως αποκαλείται ανάλογα με τον προσανατολισμό του καθένα.

Όπως είναι γνωστό στα δύο συγκρουόμενα κράτη, επικρατούσα θρησκεία είναι η ορθόδοξη ανατολική, πλην του νοτιοδυτικού τμήματος της Ουκρανίας, όπου επικρατεί ο καθολικισμός με την ιδιότυπη μορφή που  προσιδιάζει  προς την ορθόδοξη εκκλησία  . Ίδια εξωτερική μορφή των ιερέων (ράσα), ίδια άμφια, ίδιο τελετουργικό εκτός από την περίπτωση του Φιλιόκβε , ίδια διακόσμηση ναών .(Ουνίτες) Εκεί κάπως μπερδεύονται τα πράγματα, ώσπου να διαπιστώσει κανείς ότι οι ιερείς μνημονεύουν  τον Πάπα και  όχι τον πατριάρχη τους.

Αυτή λοιπόν η θρησκευτική πίστη και προσήλωση συγκροτώντας την θρησκεία, αποτελεί ισχυρό κρίκο σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων που πιστεύουν τα ίδια πράγματα ή προέρχονται από τέτοιων καταβολών  προγόνους. Λαμπρό παράδειγμα οι συσπειρώσεις των Ελλήνων ή Εβραίων  ή Αρμενίων της διασποράς, που συνδέονται στενά με τον εκκλησιαστικό χώρο, αν και πολλές φορές δεν είναι πιστοί.

Τι όμως σημαίνει θρησκεία; «Αποτελεί» κατά έναν ορισμό μη κοινά αποδεκτό, «σύστημα σχεδιασμένων ηθών, συμπεριφορών, απόψεων και καθημερινών πρακτικών, όπως κοσμοθεάσεων, ιερών κειμένων, ιερών τόπων και οργανισμών τα οποία συνδέουν τους ανθρώπους  με υπερφυσικά φαινόμενα ή οντότητες. Επίσης θρησκεία  είναι ο σεβασμός , ο ιερός φόβος και η αφοσίωση του ανθρώπου προς ένα υπέρτατο ον».

Η Ρωσία (ενωμένη τότε  αδιάσπαστα με την  Ουκρανία) προσήλθε στον χριστιανισμό όταν ο πρίγκιπας των Ρως του Κιέβου Βλαντιμίρ βαφτίστηκε τον 10ο αιώνα στην Κριμαία, που έκτοτε θεωρείται ιερός τόπος.

Το 1686 ο και οικουμενικός, ονομαζόμενος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως  παραχώρησε στον Ρώσο πατριάρχη το μέχρι τότε προνόμιό του να χειροτονεί , άρα και να επιλέγει, τον εκάστοτε μητροπολίτη Κιέβου, που αποτελεί τον ανώτατο εκκλησιαστικό ηγέτη στην περιοχή της Ουκρανίας.

Μετά το 1990  όταν η Ουκρανία, αποτέλεσε για πρώτη φορά ίσως στην  ιστορία της ανεξάρτητο κράτος, εξακολουθούσε να είναι υπό την  εκκλησιαστική  ηγεσία του πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών,  φέροντας  τον τίτλο γι αυτό ακριβώς τον λόγο. Πάντως τον ίδιο χρόνο, δηλαδή το 1990 , η σύνοδος του πατριαρχείου Μόσχας, αναγνώρισε το «αυτοδιοίκητο» της Ουκρανικής ορθόδοξης εκκλησίας, όχι όμως και το αυτοκέφαλο, με τον εκάστοτε  Μητροπολίτη Κιέβου να αποτελεί μόνιμο μέλος της συνόδου.

Στο μεταξύ ο προηγούμενος Μητροπολίτης Κιέβου Φιλάρετος (Ουνισένκο) και κάποιοι επίσκοποι που τον ακολουθούσαν για την  δημιουργία του Πατριαρχείου Κιέβου, αφορίσθηκαν και καθαιρέθηκαν από την εκκλησία της Μόσχας, γεγονός που αναγνωρίσθηκε και επικυρώθηκε από το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Μετά το 2015, με την προτροπή και πιθανόν την βοήθεια των ΗΠΑ, αναζωπυρώθηκε το κλίμα για τον χωρισμό των εκκλησιών Ρωσίας και Ουκρανίας, οπότε το 2018 ο πατριάρχης Βαρθολομαίος, αφού είχε στείλει στο Κίεβο τον τότε μητροπολίτη  Γαλλίας και ήδη γέροντα Χαλκηδόνος Εμμανουήλ (επαξίως προαχθέντα) να προετοιμάσει το έδαφος παραχώρησε το αυτοκέφαλο στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, διαγράφοντας μια ιστορία  300 ετών με επικεφαλής τον Επιφάνιο. Ο οποίος κατόρθωσε να   συγκεντρώσει μικρό αριθμό επισκόπων, από τους οποίους μόνο δύο ανήκαν στο κλίμα Μόσχας και αφού προηγουμένως είχε επαναφέρει στην κανονική τάξη τον Φιλάρετο και τους λίγους οπαδούς του, για τις ανάγκες μιας ευπρόσωπης παρουσίας. Βεβαίως ο Φιλάρετος σχεδόν αμέσως  αποχώρησε από την  ομάδα Επιφάνιου, ανακτώντας, πάντα αυτοβούλως, τον μη αναγνωριζόμενο τίτλο «πατριάρχης» Κιέβου.

Στην ερώτηση τι σημαίνει για την Κωνσταντινούπολη ο μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριος του κλίματος Μόσχας ο κ. Βαρολομαίος απαντά. «Ένας  εκκλησιαστικός αξιωματούχος, που διαμένει στο Κίεβο».

Όταν λοιπόν ο Κωνσταντινουπόλεως, παρέδιδε τον τόμο αυτοκεφαλίας στον Επιφάνιο, εν μέσω λαμπρών τελετών, γνώριζε  τους τριγμούς που θα προκαλούσε σε πολιτικό επίπεδο, πράγμα για το οποίο τον είχε προειδοποιήσει έγκαιρα  ο Ιλαρίων, πρωθιεράρχης στις ΗΠΑ της υπερορίου  ρωσικής εκκλησίας, δηλώνοντας στις 18.12.2018  ότι «η απόφαση του πατριάρχη Κων/πόλεως να χορηγήσει το αυτοκέφαλο σε μία νέα δομή, δημιουργεί επιπρόσθετο τρόπο διαιρέσεως των  λαών Ρωσίας-Ουκρανίας, κάτι το οποίο μπορεί να προκαλέσει αιματοχυσία και βία. Όπερ και εγένετο.

Τώρα ο κ, Βαρθολομαίος προσεύχεται υπέρ της Ειρήνης, καταδικάζοντας τον πόλεμο, που με δικές του ενέργειες πήρε φωτιά.

Για τον περίφημο εθνοφυλετισμό, που ως αμάρτημα καταδικάζει η Ορθόδοξη εκκλησία, αλλά τον εφαρμόζει σχολαστικά, ίσως μιλήσουμε άλλη φορά.

*πρώην δημοισογράφος και δικηγόρος. συγγραφέας

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα