Με την απόκτηση των νέων φρεγατών υλοποιείται η αρχή «Μέγα τὸ τῆς θαλάσσης κράτος» (Θουκ. Ι 143, 5)

Δημήτρης Τσαϊλάς Υποναύαρχος ε.α. –

Ο ανανεωμένος ανταγωνισμός ισχύος στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο Θάλασσα, απαίτησε από εμάς να επανεξετάσουμε το στρατηγικό πολιτισμό μας, δηλαδή τις κοινές πεποιθήσεις, αξίες και συνήθειες μεταξύ των πολιτών στη στρατιωτική οργάνωση όσον αφορά τη χρήση στρατιωτικής βίας. Μας ανάγκασε να επανακαθορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο οργανωνόμαστε για να αντιμετωπίσουμε τις εθνικές στρατηγικές και επιχειρησιακές προκλήσεις που ως παράκτιο κράτος και μάλιστα ναυτογενές έθνος αντιμετωπίζουμε στις θαλάσσιες περιοχές ζωτικού μας χώρου, και ως εκ τούτου το τρόπο που πρέπει να πολεμήσουμε. Η Εθνική Στρατηγική πλέον επιτάσσει να επιδιώξουμε επείγουσες αλλαγές σε σημαντική κλίμακα. Στο πλαίσιο αυτό συμφωνήθηκε με τη Γαλλία η ενδυνάμωση των στρατηγικών σχέσεων μας μέσα στα πλαίσια της Νατοϊκής Συμμαχίας με την απόκτηση 3+1 νέων φρεγατών Belharra FDI (Defence and Intervension Frigate).

Στην απόφαση αυτή οδηγηθήκαμε καθώς τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για το Πολεμικό Ναυτικό επειδή το έθνος μας αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις εκτός του Αιγαίου στη Μεσόγειο Θάλασσα. Έτσι προβήκαμε σε μια ορθολογική αξιολόγηση της μελλοντικής ναυτικής δύναμης, δημιουργώντας μια νέα αρχιτεκτονική του Στόλου τεχνολογικά εξελιγμένου. Δημιουργούμε ένα νέο οδικό στρατηγικό χάρτη με τη σύμμαχο Γαλλία, για να καθοδηγήσουμε το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Ναυτικού του μέλλοντος. Αυτό ήταν απαραίτητο επειδή η μελλοντική διαδικασία αξιολόγησης των ενόπλων δυνάμεων από τον νέο καθορισμό της Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας χρειαζόταν να αντιμετωπίσει τις εθνικές προκλήσεις ασφάλειας για τις επόμενες δεκαετίες.

Το μέλλον του Πολεμικού Ναυτικού πλέον είναι σε εξέλιξη, και θα τολμούσα να πω, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή, ακόμη και από την εποχή που περάσαμε από την ιστιοφορία στη μηχανοκίνητη πρόωση πριν από περίπου ενάμιση αιώνα. Μια επιταχυνόμενη ανάπτυξη προηγμένης τεχνολογίας όπως οι νέες φρεγάτες  έχει ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό όλων των «έξυπνων» οπλικών συστημάτων που σύντομα θα αλλάξει τα δόγματα σε όλα τα επίπεδα επιχειρήσεων (τακτικό-επιχειρησιακό-στρατηγικό). Αυτή η κρίσιμη μάζα «έξυπνων τεχνολογιών» μπορεί να δημιουργήσει έναν νέο τύπο πολέμου που ολοένα και περισσότερο οι συσκευές δεν θα χειρίζονται από ανθρώπους και με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα επιχειρούν τα μη επανδρωμένα συστήματα. Επειδή ο κυβερνοχώρος γίνει κυρίαρχος τομέας του πολέμου, η θαλάσσια ισχύς αλλάζει ακόμη πιο ριζικά.

Αυτοί οι λόγοι μας οδήγησαν να προετοιμαστούμε για το ναυτικό πόλεμο του μέλλοντος, καθώς μια σειρά από νέα όπλα, τεχνολογίες και συστήματα αισθητήρων αλλάζουν ριζικά την προβολή της ναυτικής ισχύος. Τα νέα όπλα, όπως οι υπερηχητικοί πύραυλοι και τα κατευθυνόμενα βλήματα με μέγιστη ακρίβεια, μεταξύ άλλων, δίδουν υπεροχή στην ισορροπία ισχύος με τον προκλητικό αντίπαλο μας Τούρκο και αποτρεπτική αξία στο Πολεμικό Ναυτικό. Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη και τα βελτιωμένα δίκτυα αισθητήρων διευκολύνουν να εντοπίζουμε στόχους από μεγαλύτερες αποστάσεις, να διορθώνουμε αυτόματα τα σφάλματα και να ολοκληρώνουμε τις επιθέσεις, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Ο πολλαπλασιασμός των σύγχρονων οπλικών συστημάτων με κατεύθυνση και ακρίβεια, και τα μη επανδρωμένα συστήματα είναι οι νέοι πολλαπλασιαστές ισχύος οι οποίοι μεγιστοποιούν περαιτέρω την αποτροπή. Κατά συνέπεια, οι ναυτικές μας δυνάμεις με τις νέες τεχνολογίες, ειδικά η τεχνητή νοημοσύνη, τα έξυπνα όπλα και τα μη επανδρωμένα συστήματα αλλάζουν τη μορφή του πολέμου.

Η διαμόρφωση του νέου ναυτικού μοντέλου μάχης δημιουργείται σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο συνδυασμό τεχνολογίας, ιδεών (τακτική, δόγμα, στρατηγική), των στελεχών, και παραγόντων περιβάλλοντος στις πέντε διαστάσεις του ναυτικού πολέμου (υποβρύχια, επιφάνεια, εναέρια, διάστημα και κυβερνοχώρο). Η τεχνολογία των νέων φρεγατών είναι κατάλληλη για το αναφερόμενο περιβάλλον, καθοδηγούμενη από ιδέες των οποίων η δημιουργικότητα προέρχεται από στελέχη με φαντασία, ακεραιότητα και αντοχή.

Οι σωρευτικές εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσαν να παράγουν ένα ποιοτικά νέο επίπεδο εξάρτησης από αυτόνομα οπλικά συστήματα που προκαλούν θεμελιώδεις θεωρίες πολέμου ως ανθρώπινη και μηχανική προσπάθεια. Διακρίνουμε την τεχνολογία και τις προγραμματισμένες ιδέες ότι μπορεί να αντικαταστήσουν όλο και περισσότερους χειριστές στο πεδίο της μάχης, παρόλο που οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να αποτελούν την απόλυτη πηγή δημιουργικού προγραμματισμού. Έτσι, οι δρόμοι για το μέλλον του ναυτικού πολέμου είναι πολλαπλοί. Δηλαδή, κάτι καινούργιο ξεκινά. Επίσης με την άνοδο των πιο έξυπνων αμυντικών/οπλικών συστημάτων και την ικανότητα του στόλου να επιχειρεί από όλο και πιο αυξανόμενες αποστάσεις, το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας-Κύπρου αποκτά σάρκα και οστά.

Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας που επιβάλλει την απόκτηση των νέων φρεγατών, είναι ότι ο πόλεμος πλέον αναπτύσεται με τέτοιες ταχύτητες που μόνο οι αυτόνομες μηχανές τεχνητής νοημοσύνης θα είναι σε θέση να κυριαρχήσουν στην πολυπλοκότητά του, αφήνοντας τους διοικητές περισσότερο ως θεατές παρά συμμετέχοντες, ίσως με το μοναδικό «έλεγχο» ενός διακόπτη ενεργοποιήσεως λειτουργίας. Οπότε αντιλαμβανόμαστε, εάν μια μάχη στον κυβερνοχώρο δεν είναι ισόρροπη, μπορούμε να κερδίσουμε το ηλεκτρονικό πλεονέκτημα.

Αντιμετωπίζοντας αυτές τις προκλήσεις και για να συμβαδίσουμε με τον ρυθμό του σύγχρονου ναυτικού πολέμου, το Πολεμικό Ναυτικό επένδυσε σε οπλικά συστήματα που είναι γρήγορα και οικονομικά αποδοτικά, με σκοπό, να ενισχύσουν την ικανότητα του Πολεμικού Ναυτικού να προβάλλει δύναμη σε ένα όλο και πιο απειλητικό επιχειρησιακό περιβάλλον.