του καθηγητή Olivier Babeau*
Η Κίνα αποφάσισε να περιορίσει δραστικά το χρόνο που οι έφηβοι διαθέτουν στα τηλεπαιχνίδια για να προστατεύσει τόσο την ψυχική τους υγεία όσο και γιατί η οικονομία απαιτεί «κοφτερά» μυαλά! ANTHONYWALLACE / AFP
Η Κίνα έχει λάβει αρκετές εκπληκτικές αποφάσεις τους τελευταίους μήνες:
- Οι 18χρονοι δεν μπορούν πλέον να παίζουν διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια για περισσότερες από τρεις ώρες την εβδομάδα (μόνο από τις 8 μ.μ. έως τις 9 μ.μ., από Παρασκευή έως Κυριακή).
- Σε άτομα κάτω των 16 ετών απαγορεύεται η μετάδοση των βιντεοπαιχνιδιών τους online. Τα ποσά που δαπανώνται κάθε μήνα σε αυτά τα παιχνίδια είναι επίσης υπέρογκα. Αυτός ο κανονισμός επεκτείνει σημαντικά τους περιορισμούς που ίσχυαν από το 2019.
Μια άλλη πρόσφατη ανακοίνωση:
- Ο χρόνος που αφιερώνεται στην εφαρμογή TikTok, η οποία είναι πολύ δημοφιλής στους νέους, περιορίζεται τώρα στα 40 λεπτά την ημέρα.
Φυσικά μπορεί να αγανακτούμε με αυτά τα μέτρα και να τα ερμηνεύουμε ως περαιτέρω παραδείγματα αυταρχισμού του κινεζικού καθεστώτος. Αλλά αυτό θα έχανε το νόημα. Αυτές οι απαγορεύσεις δεν είναι μέτρα πολιτικού ελέγχου, αλλά δημόσιας υγείας και οικονομικής αποτελεσματικότητας. Οι λόγοι αυτών των απαγορεύσεων εξηγούνται με σαφήνεια: πρόκειται για την καταπολέμηση του «ψυχικού οπίου» που αποτελούν οι ηλεκτρονικές συσκευές για τους νέους.
Οι εθιστικές συμπεριφορές που συνδέονται με τις οθόνες δεν είναι χωρίς συνέπειες: απώλεια όρασης, μνήμης και ικανότητα προσοχής, πολύ καθιστική ζωή, κατάθλιψη και άγχος. Οι ανησυχίες επιβεβαιώθηκαν από αναρίθμητες μελέτες, όπως υπενθυμίζει ο Michel Desmurget, συγγραφέας του μπεστ σέλερ βιβλίου La fabrique du crétin digital** : «σε εγκέφαλο υπό διαμόρφωση, παρατηρούμε σημαντικό αντίκτυπο των οθονών ψυχαγωγίας στη γλώσσα, τη συγκέντρωση, τη μνήμη, την προσοχή και τη σχολική επιτυχία. Η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι στενά συνδεδεμένη με τη γλώσσα, τη μνήμη και τις ικανότητές μας συγκέντρωσης, και εξ’ αυτού όντως πρέπει να ανησυχούμε».
Όλοι γνωρίζουν ότι δύο μεγάλα πολιτικά πρότυπα συμμετέχουν περισσότερο από ποτέ σε έναν μυστικό αγώνα: φιλελεύθερες δημοκρατίες και αυταρχικά καθεστώτα. Οι μεν αρνούνται να χρησιμοποιήσουν τα ίδια εργαλεία με τους δε. Αλλά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις. Στον 21ο αιώνα, ο βιομηχανικός καπιταλισμός έγινε γνωστικός καπιταλισμός· η επιτυχία των χωρών εξαρτάται από τον πλούτο πλήθος, τις επιδόσεις και τους κοφτερούς εγκεφάλους.
Στις δυτικές χώρες τα παιδιά από 2 έως 7 ετών ασχολούνται με τις ηλεκτρονικές συσκευές καθημερινά 3 ώρες, από 8 έως 12 ετών 4 ώρες και 45 λεπτά και από 13 έως 18 ετών 6 ώρες και 45 λεπτά.
Δεν αρκεί ένα σχολικό σύστημα αριστείας: δεν πρέπει να καταστραφεί ο εγκέφαλος από τις ηλεκτρονικές οθόνες. Οι Κινέζοι θεώρησαν αναγκαίο να περιορίσουν τον χρόνο έκθεσης σε οθόνες επειδή έκριναν ότι συνιστούσαν βασική απειλή όχι μόνο για την υγεία των νέων, αλλά μακροπρόθεσμα για την απόδοση του εγκεφάλου τους. Αλλά δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι οι οθόνες επηρεάζουν τη γνώση των μικρών Γάλλων λιγότερο από αυτή των μικρών Κινέζων. Σύμφωνα με την ANSES, τα παιδιά ηλικίας 11-24 ετών περνούν κατά μέσο όρο περισσότερες από 26 ώρες την εβδομάδα μπροστά στις οθόνες. Αυτός ο χρόνος είναι εις βάρος της σωματικής δραστηριότητας που μειώνεται σε λιγότερο από 30 λεπτά την ημέρα για το 45% των παιδιών 11-14 ετών.
Ο πόλεμος των εγκεφάλων μαίνεται και καθορίζει τη μελλοντική δύναμη των εθνών, αλλά εμείς περί άλλα τυρβάζουμε. Για να αποτρέψει την εργασία ανήλικων παιδιών η Ν. Κορέα χρειάστηκε να ψηφίσει ειδικό νόμο! Η κυβέρνηση απαγόρευσε τα μαθήματα μετά τις 10 το βράδυ. Αλλά αυτή η απαγόρευση παρακάμπτεται χάρη στα διαδικτυακά βίντεο των οποίων οι μέγιστες συνδέσεις γίνονται μεταξύ 11 μ.μ. και 1 π.μ.! Ένας κίνδυνος που δεν απειλεί τη Γαλλία …
Ταυτόχρονα με τη γενίκευση της χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών- μετά το 1990 – παρατηρήθηκε, για πρώτη φορά πτώση του επιπέδου νοημοσύνης του ανθρώπου.
Αν πρέπει να ανησυχούμε για τη χρήση του «χρόνου διαθέσιμου εγκεφάλου» (για να χρησιμοποιήσουμε τη διάσημη έκφραση του Patrick Le Lay), δεν είναι μόνο επειδή φέρει εν σπέρματι μια αποδυνάμωση απέναντι σε χώρες που επικεντρώνονται στην ανάπτυξη των γνωστικών επιτυχιών· υπάρχει επίσης κίνδυνος επιδείνωσης των κοινωνικών προσδιορισμών. Μακροχρόνιες μελέτες έχουν δείξει ότι οι επικίνδυνες για την υγεία συμπεριφορές είναι πολύ διαδεδομένες σε φτωχούς πληθυσμούς. Η φτώχεια, με άλλα λόγια, συσχετίζεται με το κάπνισμα, το αλκοόλ και την παχυσαρκία. Οι συνέπειες στη ζωή τους είναι δυστυχώς μετρήσιμες: ζουν λιγότερο χρόνο και με λιγότερο καλή υγεία. Ο χρόνος που αφιερώνουν τα παιδιά φτωχών οικογενειών μπροστά σε μια ηλεκτρονική οθόνη είναι ανώτερος κατά 40% σε σχέση με παιδιά πλούσιων.
Τα πλούσια κράτη αναπτύσσουν περίτεχνες στρατηγικές για τον έλεγχο αυτού του χρόνου των παιδιών τους. Δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτούς τις νέες δυνατότητες μάθησης και κατάρτισης στον κόσμο. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα φτωχά κράτη δεν διαθέτουν αυτήν την τεχνογνωσία. Όλες οι προσπάθειες για την αντιστάθμιση των κοινωνικών ανισοτήτων που έγιναν κατά τη διάρκεια του σχολείου διατρέχουν τον κίνδυνο να εξανεμιστούν εάν δεν συνδυαστούν με δράση στον χρόνο που αφιερώνουν οι έφηβοι στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Αναμφίβολα δεν θα χρησιμοποιήσουμε τις κινεζικές μεθόδους στη Γαλλία· αλλά είναι σημαντικό να σκεφτούμε συλλογικά πώς μπορούμε να προστατεύσουμε καλύτερα τα παιδιά, ειδικά εκείνα από τα πιο φτωχά στρώματα της κοινωνίας, από τον αποδεδειγμένο κίνδυνο που σχετίζεται με την ανεξέλεγκτη παρακολούθηση ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
*Ο Olivier Babeau είναι πρόεδρος του Ινστιτούτου Sapiens και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό. Το 2020, δημοσίευσε το Η Καινούρια Ψηφιακή Αταξία (εκδόσεις Buchet-chastel).
** Για περισσότερα δέστε: Ψηφιακή εποχή: έρχονται τα ζόμπι
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή: https://www.lefigaro.fr/vox/monde/utilisation-des-jeux-video-encadree-en-chine-la-guerre-des-cerveaux-a-commence-mais-nous-regardons-ailleurs-20211005
