Η γεωπολιτική της επίθεσης στην Βόρειο Κορέα

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

του Δημήτρη Ψωμιάδη, Πολιτικού Επιστήμονα.

Η ιδιάζουσα διασταύρωση της Δύσης με την Ανατολή στα πλαίσια του Ψυχρού Πολέμου είχε ως απόρροια την θερμή συμπλοκή Βορρά-Νότου στην χερσόνησο της Κορέας κατά τα έτη 1950-1953 με χιλιάδες νεκρούς και ένα ασαφές αποτέλεσμα γεωπολιτικού περιεχομένου. Η κατάληξη του ‘’Ξεχασμένου Πολέμου’’ παγίωσε την συγκρουσιακή κατάσταση που κυριαρχούσε σε όλη την διάρκεια του αιώνα από το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου ως την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.

Το τοτινό γεωπολιτικό πλαίσιο επέβαλε ως καταλληλότερη λύση τον διαχωρισμό της πολύπαθης χερσονήσου με σύνορο τον 38ο Παράλληλο. Έκτοτε, μονιμοποιήθηκαν δύο καθεστώτα, με δύο αντιθετικά συστήματα κοινωνικής οργάνωσης, όπου ο Βορράς απροκάλυπτα επιβίωσε ως προσωποπαγή δικτατορία με την στήριξη της Κίνας και ο Νότος ενσωματωμένος οργανικά στο Δυτικό στρατόπεδο εξελίχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες οικονομίες του κόσμου[1] και ένα προπύργιο της αμερικανικής περιφερειακής στρατηγικής ασφαλείας[2].

Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ αναδιάταξε το γεωπολιτικό τοπίο,

αφαιρώντας από πολλές χώρες την προστασία που τους παρείχε και αναδιπλούμενη περιορίστηκε στην υπεράσπιση του ‘’εγγύς της εξωτερικού’’[3] της ως ζωτική επιδίωξη. Αυτή η απόσυρση όμως δεν συμπαρέσυρε την κατάρρευση και του βορειοκορεατικού καθεστώτος εξ΄ αιτίας της ενεργότερης υποστήριξης που ελάμβανε στο εξής από το γειτονικό κράτος της Κίνας[4].

Η Πιονγκγιάνγκ φυσικά, όπως κάθε ορθολογικά πράττον κράτος, δεν θα επαφίετο για την εξασφάλιση της ασφαλείας της αποκλειστικώς στο Πεκίνο. Έτσι, αρχής γενομένης την δεκαετία του ’60 εξεδήλωσε το ενδιαφέρον της να αποκτήσει πρόσβαση στην χρήση της πυρηνικής ενέργειας[5]. Αν και υπέγραψε την Συνθήκη για την Μη Διάδοση των Πυρηνικών το 1985, απεσύρθη το 1993[6]. Όπως, ήταν αναμενόμενο δεν θα έμενε στην ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας χωρίς να την μετατρέψει σε όπλο στραμμένο κατά των εχθρών του καθεστώτος. Το Πακιστάν λειτούργησε ως συνεργάτης στην διαδικασία απόκτησης πυρηνικής[7] και βαλλιστικής τεχνολογίας[8] ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90. Το 2006 η Βόρειος Κορέα διενήργησε την πρώτη της πυρηνική δοκιμή[9]. Από τότε προχώρησε σε άλλες 4 πυρηνικές δοκιμές με την τελευταία και ισχυρότερη αυτήν του 2016[10]. Επιπροσθέτως, είναι σύνηθες στις περιπτώσεις των κρατών που κατέχουν πυρηνική τεχνολογία να  επιθυμούν και την ανάπτυξη των μέσων μεταφοράς τους, το κυριότερο εξ’ αυτών είναι οι βαλλιστικοί πύραυλοι. Έτσι, η Β. Κορέα έχει αναπτύξει μέσου βεληνεκούς πυραύλους με υπό ανάπτυξη μακρού[11] βεληνεκούς κυμαινόμενου από 10.000 km (KN-14) έως 11.500 km (KN-08), οι οποίοι θα είναι ικανοί να προσβάλουν το ηπειρωτικό έδαφος των ΗΠΑ[12]. Με αυτά τα δεδομένα η κατοχή βαλλιστικών πυραύλων και ρουκετών από την Πιονγκγιάνγκ «θέτει ευθεία απειλή στην Νοτιοανατολική Ασία».

Είναι σαφές πως η ύπαρξη του κράτους αυτού στηρίζεται αποκλειστικά στην ειδική σχέση που διατηρεί με την Κίνα, ως της μόνης συμμάχου που διαθέτει. Σφυρηλατημένη μέσα από τις εμπειρίες του Β΄ ΠΠ, του Κινεζικού Εμφυλίου και του Πολέμου της Κορέας, η σχέση διατηρείται σε κλίμα σταθερότητας και ενδυνάμωσης, παρά τις διακυμάνσεις που απορρέουν από τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Πιονγκγιάνγκ, οι οποίες θέτουν σοβαρές παραστάσεις απειλής για τις χώρες τις περιοχής, των ΗΠΑ αλλά και της ίδιας της Κίνας[13]. Συνεπώς, κάθε φορά που τα πράγματα επιδεινώνονται στην χερσόνησο, οι ΗΠΑ καλούν την Κίνα να θέσει υπό έλεγχο την συμπεριφορά της γειτονικής της χώρας, ενώ ορισμένες φορές η Κίνα έχει συναινέσει στην επιβολή κυρώσεων κατά τις συμμάχου της[14], προφανώς και για να προειδοποιήσει την έμμεσα για τα επιτρεπτά όρια αλλά και για να μην εκτεθεί απροκάλυπτα στην διεθνή «κοινότητα» και απολέσει μερίδιο της διεθνούς νομιμοποίησης. Η σταθερά όμως που καθοδηγεί τις σχέσεις της Κίνας με την Β. Κορέα είναι γεωπολιτικοί και το εθνικό της συμφέρον επιτάσσει την διατήρηση του καθεστώς για λόγους χρησιμότητας ως «buffer state» μεταξύ αυτής και των ΗΠΑ[15] αποσείοντας τον κίνδυνο μιας ευρύτερης αποσταθεροποίησης σε σημείο πολέμου ε συνεπαγόμενα κύματα προσφύγων προς την Κίνα[16].

Όμως, για ακόμα μια φορά με την ένταση να κλιμακώνεται επικίνδυνα τις τελευταίες εβδομάδες με εκατέρωθεν κατηγορίες για διατάραξη της ειρήνης[17] και με τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Mike Pence να δηλώνει από το σύνορο Βόρειας-Νότιας Κορέας πως «η εποχή της στρατηγικής υπομονής έχει τελειώσει»[18]. Ακολούθησε η γνωστοποίηση της αποστολής μιας ομάδας κρούσης αεροπλανοφόρου[19] στην περιοχή αποτελώντας μια σαφή προειδοποίηση-απειλή. Διεξήχθησαν κάποιες αποτυχημένες πυραυλικές δοκιμές εκ μέρους της Πιονγκγιάνγκ[20] και εγκαταστάθηκε το αντιπυραυλικό σύστημα THAAD[21] στην Νότιο Κορέα, με την Κίνα να αντιδρά έντονα στην εγκατάστασή του[22] θεωρώντας πως απειλεί και την δική της ασφάλεια. Ως επιστέγασμα το βορειοκορεατικό καθεστώς πραγματοποίησε μεγαλειώδη παρέλαση και εκτεταμένες στρατιωτικές ασκήσεις αποτελώντας μια άνευ προηγουμένου επίδειξη ισχύος[23], διατρανώνοντας την θέλησή της να αντισταθμίσει το στρατηγικό πλεονέκτημα του αντιπάλου σε ψυχολογικό επίπεδο σε πρώτη φάση.

Θα μπορούσε όλος αυτός ο καταιγισμός δηλώσεων και γεγονότων να οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη στην Χερσόνησο της Κορέας; Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να γνωρίζουν οι λήπτες αποφάσεων και οι σχεδιαστές σεναρίων πολέμου πως «άδηλα τα του πολέμου», (Β 11) όπως ορθά και δικαιωμένα γνώριζε ο Αρχίδαμος κατά την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η βιάση της αμερικανικής διοίκησης να αντιμετωπίσει άμεσα το βορειοκορεατικό πρόβλημα έγκειται στο ότι η δυνατότητα παραγωγής πυρηνικών κεφαλών έχει βελτιωθεί σε σημείο που να μπορεί να κατασκευάζει μια κάθε έξι ή επτά εβδομάδες[24].

Παρά τους λεονταρισμούς του καθεστώτος μια ευθεία και συμβατικού τύπου αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ θα απέβαινε μοιραία για τις τύχες του, εφ’ όσον η Ουάσιγκτον αποτελεί την ισχυρότερη πολεμική μηχανή του κόσμου[25]. Τα πλήγματα με πυραύλους Tomahawk στην Συρία και η ρίψη της ‘’μητέρας των βομβών’’ εναντίον μαχητών του ISIS στο Αφγανιστάν[26] ήταν και μια σαφής επίδειξη των υπερσύγχρονων δυνατοτήτων του αμερικανικού οπλοστασίου. Φυσικά όμως οι ΗΠΑ γνωρίζουν πως η Β. Κορέα είναι μια άλλης φύσης απειλή. Η ανισομέρεια στρατιωτικής ισχύος βάζει σε πειρασμό την δεύτερη να χρησιμοποιήσει ως ανταπάντηση πυρηνικά όπλα, πλήττοντας το έδαφος της Νοτίου Κορέας, της Ιαπωνίας ή των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή.  Έτσι οι ΗΠΑ βρίσκονται έμπροσθεν ενός πιεστικού διλήμματος: ή να χτυπήσουν προληπτικά έτσι ώστε να εκμηδενίσουν το όποιο πλεονέκτημα αποκτά ή θα αποκτήσει η Πιονγκγιάνγκ ή να ριψοκινδυνεύσουν έναν πόλεμο σε χρόνο που δεν θα επιλέξουν, δίνοντας έτσι την ευχέρεια στο καθεστώς να κλιμακώσει σε πυρηνικό πόλεμο.

Η επίθεση είναι σαφές πως θα επικεντρωθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις[27] με σκοπό την ‘’απονεύρωση’’ και την κάμψη της θέλησή του καθεστώτος να συνεχίσει το πυρηνικό έργο του, αποστερώντας του το ισχυρότερο διαπραγματευτικό του χαρτί με συνέπεια να το αναγκάσει να διαπραγματευθεί με ευνοϊκούς για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους όρους ή και ακόμα μπορεί να προκαλέσει την κατάρρευση του καθεστώτος και να οδηγήσει στην επανένωση της χερσονήσου. Μπορεί να μην πάνε τα πράγματα καθόλου έτσι. Αν το καθεστώς επιβιώσει θα ανταποδώσει σίγουρα τα πλήγματα είτε με κάποιες πυρηνικές κεφαλές που δεν θα έχουν εντοπίσει οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ και δεν θα έχουν καταστρέψει τα πλήγματα, είτε με μαζικού συμβατικού τύπου επίθεση στην Σεούλ[28] και εν γένει του εδάφους του Νότου από το πυροβολικό του Βορρά[29]. Υπολογίζεται πως το κόστος του πολέμου θα ανέλθει στο 1 τρις δολάρια και ένα εκατομμύριο νεκροί[30]. Όως, σύμφωνα με τον Niall Ferguson οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο είναι μικρές λόγω του ορθολογισμού των παικτών και των μικρών δυνατοτήτων του πυροβολικού και της ανυπαρξίας τεχνολογίας ικανής να προσαρμόσει μια πυρηνική κεφαλή σ’ ένα ICBM[31]. Επομένως, το ενδεχόμενο σ’ αυτήν την χρονική περίοδο να ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ Β. Κορέας και ΗΠΑ δεν έχει πολλές πιθανότητες.

Μια ακόμα μεταβλητή ενός ενδεχόμενου πολέμου είναι η είσοδος και άλλων δυνάμεων στην σύγκρουση. Κυρίως, η χώρα που θα εμπλακεί ενεργά θα είναι η Κίνα, κατά αναλογία, της εμπλοκής της στον πόλεμο της Κορέας. Οι λόγοι που θα την ωθήσουν σ’ αυτήν την κίνηση είναι η γειτνίαση με το θέατρο επιχειρήσεων, το συμφέρον της για την διατήρηση αυτού του «αναχωματικού» κράτους και η επιθυμία εδραίωσης της ως κυριαρχική δύναμη στην περιοχή. Το σίγουρο είναι πως θα εμπλακούν και τα κράτη συμμαχικά των ΗΠΑ, όπως η Ιαπωνία που αναλαμβάνει σταδιακά ενεργό δράση[32] αλλά και η Κίνα είναι πιθανό να στηριχθεί από την Ρωσία, όπως οι πρόσφατες εκκλήσεις μαρτυρούν[33] και πηγές αποκαλύπτουν την από κοινού παρακολούθηση της αμερικανικής ομάδας κρούσης[34]. Όπως και να έχει τα πολεμικά σχέδια είναι άψογα και τέλεια σχεδιασμένα μέχρι να έρθουν σε επαφή με πραγματικότητα. Επομένως δεν θα μπορούσαμε να αποφανθούμε με ακρίβεια και απολυτότητα για την έκβαση ενός γεγονότος όπως ο πόλεμος, οι πιθανές τροπές που μπορεί να λάβει είναι: Πρώτον, σαφής νίκη των ΗΠΑ με συνεπαγόμενη κατάρρευση του καθεστώτος και επανένωση της χερσονήσου, καθιστώντας τες αδιαφιλονίκητα κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή. Δεύτερον, σύγκρουση με μη ξεκάθαρο νικητή σαν το 1950-53. Τρίτον, είναι μια ήττα των ΗΠΑ, πιθανότητα που θα αναδιέτασσε άρδην τις παγκόσμιες ισορροπίες. Κλείνοντας, θα πρέπει να αναφερθεί πως ένας πόλεμος θα ξεσπούσε εάν εξυπηρετούσε πρώτιστα τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων που συγκεντρώνονται στην περιοχή και δευτερευόντως τα αμιγή συμφέροντα του λαού των δύο Κορέων. Τέλος, είναι διαυγές πως ένας πόλεμος θα κατέστρεφε ανεπανόρθωτα τις ήδη τεταμένες ισορροπίες σε μια ήδη θερμή περιοχή.

New Times Roman

[1] CIA Factbook, Korea South, Economy, Last update 12 Jan 2017, [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html ]

[2] Council on Foreign Relations, The Korean Pivot: Seoul’ s Strategic Choices and Rising Rivalries in Northeast Asia, Feb 2017, [http://www.cfr.org/south-korea/korean-pivot-seouls-strategic-choices-rising-rivalries-northeast-asia/p38728 ]

[3] Foreign Affairs, Dimitri Trenin, Η αναβίωση του ρωσικού στρατού, 18 Απρ 2017, [[http://www.foreignaffairs.gr/articles/71242/dmitri-trenin/i-anabiosi-toy-rosikoy-stratoy?page=show ]

[4]

[5] Global Security, Nuclear Weapons Program, [http://www.globalsecurity.org/wmd/world/dprk/nuke.htm  ]

[6] IAEA, Fact seeds on DPRK Nuclear Safeguards, [ https://www.iaea.org/newscenter/focus/dprk/fact-sheet-on-dprk-nuclear-safeguards ]

[7] Sunday Guardian, Madhav Nalapt, North Korea’ s Bomb Made in Pakistan, 25 Sept 2016 [http://www.sundayguardianlive.com/investigation/6641-north-korea-s-bomb-made-pakistan ]

[8] The Japan Times, Samuel Ramani, The Pakistan-North Korea Nexus, 5 Sept. 2016 [http://www.japantimes.co.jp/opinion/2016/09/05/commentary/world-commentary/pakistan-n-korea-nexus/#.WQj-MfnyjIU ]

[9] CNN, North Korea pledges to test nuclear bomb, 4 Oct 2006, [http://edition.cnn.com/2006/WORLD/asiapcf/10/03/nkorea.nuclear/index.html?section=cnn_topstories]

[10] The New York Times, Choe Sang-Hun & Jane  Perlez, North Korea Tests a Mightier Nuclear Bomb, Raising Tension, 8 Sept. 2016, [https://www.nytimes.com/2016/09/09/world/asia/north-korea-nuclear-test.html?_r=0 ]

[11] BBC, North Korea’ s missile programme, 20 April 2017, [http://www.bbc.com/news/world-asia-17399847 ]

[12] The National Interest, Bobert Beckhusen, History Proves North Korea’ s Ballistic Missiles Are very Hard to Hit, 8 April 2017, [ http://nationalinterest.org/blog/the-buzz/history-proves-north-koreas-ballistic-missiles-are-very-hard-20093 ]

[13] The Diplomat, Mu Chunshan, Why China-North Korea Relations Can’t Be Broken, 10 Mar 2016, [http://thediplomat.com/2016/03/why-china-north-korea-relations-cant-be-broken/ ]

[14] BBC, US and China make ‘progress’ on N Korea sanctions, 24 Feb 2016,  [http://www.bbc.com/news/world-asia-35638008 ]

[15] GIISA, Nuclear Stability in Asia Strengthening Order in Times of Crises, Session III North Korea’ s nuclear program, 19-21 June 2016, [ https://www.swp-berlin.org/fileadmin/contents/products/projekt_papiere/BCAS2016_Sun_Yun_web.pdf ]

[16] Council on Foreign Relations, Eleanor Albert, The China-North Korea Relationship, 26 Apr 2017,  [http://www.cfr.org/china/chinanorth-korea-relationship/p11097 ]

[17] The Guardian, Justin McCurry, North Korea launches salvo of rhetoric, threatening nuclear test ‘at any time’ 2 May 2017, [ https://www.theguardian.com/world/2017/may/02/north-korea-launches-salvo-of-rhetoric-threatening-nuclear-test-at-any-time ]

[18] The Guardian, Mike Pence warns North Korea: do not test Trump’s resolve, 17 Apr 2017, [https://www.theguardian.com/world/2017/apr/17/mike-pence-north-korea-missile-nuclear-strategic-patience-is-over ]

[19] Military.com, Erik Slavin, US Carrier Group Will Arrive Near Korea Peninsula Within Days, 22 Apr 2017, [ http://www.military.com/daily-news/2017/04/22/us-carrier-group-will-arrive-near-korean-peninsula-within-days.html ]

[20] NBC News, Robert Windrem & Corky Siemaszko, North Korea Crisis: How Events Have Unfolded Under Trump, 3 May 2017, [http://www.nbcnews.com/news/world/north-korea-crisis-how-events-have-unfolded-under-trump-n753996 ]

[21] DW, Trump would be ‘honored’ to meet North Korea’ s leader, 2 May 2017 [http://www.dw.com/en/trump-would-be-honored-to-meet-north-koreas-leader/a-38653418 ]

[22] RT, China demands ‘immediate’ halt to THAAD deployment in South Korea, 2 May 2017 [https://www.rt.com/news/386828-china-thaad-south-korea/ ]

[23] The Telegraph, Barney Henderson, North Korea ‘tests ballistic missile’ amid reports Pyongyang stating ‘imminent’ 29 Apr 2017 , [http://www.telegraph.co.uk/news/2017/04/28/north-korea-tests-ballistic-missile-amid-reports-pyongyang-stating/ ]

[24] The New York Times, As North Korea Speeds Its Nuclear Program, U.S. Fears Time Will Run Out, 24 Apr 2017,[ https://www.nytimes.com/2017/04/24/world/asia/north-korea-nuclear-missile-program.html ]

[25] Global Fire Power, USA [ http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=united-states-of-america ]

[26] Independent, Lizzie Dearden, What would happen if Trump went to war with North Korea? 23 April 2017 [http://www.independent.co.uk/news/world/asia/north-korea-nuclear-world-war-donald-trump-kim-jong-un-south-missile-weapons-tests-moab-mop-a7697076.html ]

[27] Geopolitical Futures, George Friedman, What war with North Korea Looks like, 19Apr 2017, [https://geopoliticalfutures.com/war-north-korea-looks-like/ ]

[28] Newsweek, Bill Powell, What war with North Korea looks like, 25 Apr 2017, [http://www.newsweek.com/2017/05/05/what-war-north-korea-looks-588861.html ]

[29] Foreign Policy, Thomas E. Ricks, Why ‘5027’ is a number you should know: How war in Korea might unfold, 1 May 2017,[ http://foreignpolicy.com/2017/05/01/why-5027-is-a-number-you-should-know-how-war-in-korea-might-unfold/ ]

[30] ΘΕΜΑ, Μίνα Αγγελίνη, Η κρίση της Κορέας: Τι θα γίνει αν οι «τρελοί»  πατήσουν το κουμπί, 1 Μαΐου 2017,[ http://www.protothema.gr/world/article/675537/h-krisi-tis-koreas-ti-tha-ginei-an-oi-treloi-patisoun-to-koubi/ ]

[31] JWR, Niall Ferguson, Are we on the brink of a Second Korean War? 19 Apr 2017, [http://www.jewishworldreview.com/0417/ferguson041917.php3 ]

[32] BBC, Japan sends biggest warship to protect US supply vessel, 1 May 2017, [http://www.bbc.com/news/world-asia-39768110?ocid=socialflow_facebook&ns_mchannel=social&ns_campaign=bbcnews&ns_source=facebook ]

[33] The Telegraph, Neil Connor, China enlists Russia to help to avert North Korea crisis, 15 Apr 2017, [http://www.telegraph.co.uk/news/2017/04/15/china-enlists-russia-help-avert-north-korea-crisis/ ]

[34] The Telegraph, Neil Connor, China and Russia dispatch ships to shadow Donald Trump’ s ‘armada’ as it approaches North Korea waters – Japanese media report, 17 Apr 2017 [http://www.telegraph.co.uk/news/2017/04/17/china-russia-dispatch-ships-shadow-donald-trumps-armada-approaches/?WT.mc_id=tmgoff_fb_tmg ]

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα