της Άννας Κωνσταντινίδου*
Πριν ένα μήνα είχαμε κάνει ανάρτηση για το θέμα των ναυπηγείων, Σκαραμαγκά και Ελευσίνας… Και επανέρχομαι στο θέμα με μία προβληματική που θεωρώ ότι χρήζει επισταμένης προσοχής από τους αρμόδιους φορείς. Μήπως τα δύο ναυπηγεία ή τμήμα αυτών πρέπει να αφιερωθούν στην εξυπηρέτηση των επισκευαστικών και κατασκευαστικών αναγκών του Πολεμικού Ναυτικού, ενδεχομένως και με ένα είδος παραχώρησης ή εκχώρησης;
Αυτή τη στιγμή ο Σκαραμαγκάς έχει εκκαθαριστεί με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και αναμένεται η μεταβίβασή του στην πλειοδότρια του διαγωνισμού, όταν και αν λήξει ποτέ η δικαστική διαμάχη που υφίσταται με το Δήμο Χαϊδαρίου. Όσον δε αφορά τα Ναυπηγεία Ελευσίνας είναι σε αναμονή εκκίνησης της διαδικασίας εκκαθάρισης εν λειτουργία, προκειμένου να ακολουθήσει διαγωνιστική διαδικασία για την επόμενη μέρα, διαδικασία που στην καλύτερη των περιπτώσεων δε θα έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς πριν τη παρέλευση 2ετίας τουλάχιστον. Όπως γίνεται αντιληπτό όλα τα ανωτέρω απαιτούν χρόνο, που δεν υπάρχει, προκειμένου να ολοκληρωθούν, με αποτέλεσμα το υλικό (από τις εγκαταστάσεις μέχρι τα μηχανήματα) να συνεχίσει να απαξιώνεται, το προσωπικό να γερνά και η τεχνογνωσία να χάνεται.
Υπό το φως των ανωτέρω και στη παρούσα συγκυρία των αναγκών του ΠΝ (εξοπλιστικών και επισκευαστικών) είναι μοναδική συγκυρία τα Ναυπηγεία να ορισθούν ως οι κύριοι εξυπηρετητές των αναγκών που αυτήν την στιγμή αφενός βρίσκονται σε εκκαθάριση, αφετέρου υφίσταται έννομο εθνικό συμφέρον η παραχώρηση μέρος ή όλου στο ίδιο το Πολεμικό Ναυτικό. Και ιδίως όσον αφορά τον Σκαραμαγκά, η διαμάχη που αυτήν την στιγμή εξελίσσεται με το Δήμο Χαϊδαρίου δεν θα λήξει τόσο εύκολα, αν στη μοναδική περίπτωση που κριθεί ότι τα ναυπηγεία πηγαίνουν σε έναν θεσμικό οργανισμό, όπως το ΠΝ.
Και συγχρόνως τα ναυπηγεία της Ελευσίνας, μια και υφίσταται η πρόθεση απομείωσης του υπάρχοντος χρέους, προκειμένου ο όποιος επιχειρηματίας προκύψει από τη διαγωνιστική διαδικασία που ενδιαφέρεται για αυτά να ξεκινήσει την επένδυση, δε θα ήταν πιο δόκιμο να αποδοθούν στο ΠΝ;….Γιατί κακά τα ψέματα, οι εγκαταστάσεις που χρειάζονται για τη ναυπήγηση των πολεμικών πλοίων είναι τόσο κοστοβόρες που δεν φέρουν καμία σχέση με τη ναυπήγηση συμβατικών καραβιών, με συνέπεια να είναι ιδιαίτερα παρακινδυνευμένο και σε αυτήν την περίπτωση, εκτός από αυτήν του Σκαραμαγκά, να επωφεληθεί το ΠΝ.
Ως εκ τούτου και στη βάση των χρωστούμενων (σε είδος και σε χρήμα που ενυπάρχει από το συγκεκριμένο ναυπηγείο προς το Πολεμικό Ναυτικό, εκτός των άλλων πιστωτών), μία λύση με άμεσο όφελος, θα ήταν σε αυτή την περίπτωση το ναυπηγείο να μοιραστεί σε εμπορικό και πολεμικό, αποζημιώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το ίδιο το Κράτος (ΠΝ) το οποίο πλήρωσε πέραν των 400 εκατ. ευρώ πάνω από την συμφωνηθείσα αξία για την ναυπήγηση καραβιών, μια και εκτός των άλλων , το ίδιο το ΠΝ έχει καθυστερήσει μια δεκαετία σχεδόν να παραλάβει τα πλοία που παρήγγειλε, καθώς παράλληλα υφίστανται προκαταβολές για πλοία που μέχρι τώρα δεν παρέλαβε, ενώ συγχρόνως δεν πρέπει να παραβλεφθεί το έννομο εθνικό συμφέρον που θα υπάρχει στην περίπτωση που προκριθεί μία τέτοια λύση.
Αυτήν την στιγμή, που ο ελληνικός λαός περνά δύσκολα, όσο και επιδιωκόμενες να είναι οι επενδύσεις, ωστόσο δεν παύει η οποιαδήποτε διαγραφή χρωστούμενων των επιχειρηματιών, να αποτελεί πρόκληση. Ενώ, ειδικά στην προκειμένη περίπτωση, μπορεί να υφίσταται εθνικό όφελος με την εκχώρηση των ναυπηγείων για χρήση πρωτίστως από το στο ίδιο το Πολεμικό Ναυτικό σε καθεστώς λειτουργίας που μπορεί να συμφωνηθεί. Εξάλλου μόνο να κερδίσει θα είχε το Ελληνικό δημόσιο από τη μελλοντική χρήση των εγκαταστάσεων των Ναυπηγείων για τη ναυπήγηση νέων μονάδων (λχ. κορβετών, υποβρυχίων κτλ) με τη συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας και την αποφυγή της υπερχρέωσης του ιδιώτη ιδιοκτήτη.
Ας τα βάλουν οι αρμόδιοι φορείς κάτω, κυρίως στη βάση των χρωστούμενων τόσων δεκαετιών σε βάρος του ΠΝ, να αποδώσουν σε είδος, δηλαδή σε χρήση ναυπηγείων τα χρωστουμενα στο ΠΝ που ουσιαστικά αυτό είναι και το βέλτιστο και το σύννομο στη βάση του εθνικού συμφέροντος. Ιδίως σε μια περίοδο που με την απόκτηση νέων μονάδων που έχουν ήδη συμφωνηθεί η αναβάθμιση των επισκευαστικών υπηρεσιών είναι απαραίτητες.
Γιατί αν και όποτε λειτουργήσουν τα ναυπηγεία αυτά, είναι πολύ αμφίβολο και κρίθηκε στην πράξη τόσων δεκαετιών, αν θα μπορέσουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων για τη ναυπήγηση των καραβιών στους ρυθμούς που έχει ανάγκη το Πολεμικό Ναυτικό, πόσω δε μάλλον τώρα που μετά την κρίση στην Ουκρανία και με έναν αναθεωρητικό γείτονα που έχει αποθρασυνθεί, θα πρέπει όλα όσα αφορούν την εθνική ασφάλεια να κινούνται στους ρυθμούς και τις ανάγκες των ΕΔ.
Φυσικά και πρέπει να υφίστανται επενδύσεις, αλλά όχι σε βάρος του εθνικού συμφέροντος. Και εν προκειμένω, εθνικό συμφέρον καθίσταται το Πολεμικό Ναυτικό να έχει εξασφαλισμένη τουλάχιστον την επισκευαστική του πολιτική με τη χρήση ναυπηγοεπισκευαστικών εγκαταστάσεων, αποκλειστικής δικαιοδοσίας.
Αν αποδοθούν είτε το όλο είτε μέρος των ναυπηγείων στο ΠΝ, καθώς το τονίζω από όλη αυτήν την διαδικασία, έτσι όπως εξελίσσεται, ζημιωμένο βγαίνει το ΠΝ και επομένως ο ίδιος ο λαός, οι καθ’ ύλην αρμόδιοι και εννοώ το ΠΝ γνωρίζουν πολύ καλά τις αλλαγές και συμφωνίες που πρέπει να συνάψουν, προκειμένου να τα λειτουργήσουν επωφελώς και εποικοδομητικά.
Το συμφέρον αυτήν την στιγμή, το αναφέρω ξανά, είναι η Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να βγούνε κερδισμένες. Και φυσικά παράλληλα οφείλουμε να σημειώσουμε αυτό, προκειμένου η πλήρης διαχείριση να είναι εξ’ ολοκλήρου στις ΕΔ (από την προμήθεια υλικού για την κατασκευή μέχρι το οτιδήποτε) είναι αναγκαίο να γίνει αναθεώρηση όλου του νομικού πλαισίου περί προμηθειών (κι όχι αναθεώρηση συγκεκριμένων, επουσιωδών άρθρων του Ν.3978/2011 που αντικαταστάθηκε από τον Ν.4782/2021)…Σε διαφορετική περίπτωση, προκειμένου να τρέχουν οι διαδικασίες και να μην υφίστανται οι υπάρχουσες αγκυλώσεις, θα είναι αναγκασμένο το ΠΝ να συμπράξει με τον ιδιωτικό τομέα, με τον δεύτερο να λειτουργεί ως ενδιάμεσος για την άμεση πρόσκτηση υλικού.
Και οφείλουμε επίσης να καταθέσουμε αυτό και μετά μάλιστα από τις δύο αμυντικές συνεργασίες που έχει υπογράψει το ελληνικό Κράτος με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, ότι κρίνεται όσο ποτέ άλλοτε επιβεβλημένο να υφίσταται χώρος που να είναι αποκλειστικός του ΠΝ, ο οποίος θα είναι κατ’ουσίαν η βιτρίνα της δυναμικής του εθνικού μας Ναυτικού στο τι μπορεί να πράξει, εκτός από την επιχειρησιακή βάση που είναι ευρέως γνωστή και σε ναυπηγοεπισκευαστικό επίπεδο. Και γιατί όχι η χώρα μας να αποτελέσει τον κόμβο ναυπήγησης, επισκευής κτλ συμμαχικών καραβιών..Το ΠΝ είναι αναγκαίο να έχει τα δικά του Ναυπηγεία, προκειμένου όπως το ίδιο γνωρίζει, να τρέξει την ναυπήγηση των δικών του πλοίων.
Οτιδήποτε άλλο, τη δεδομένη χρονική περίοδο θα είναι εθνικά επιζήμιο, γιατί η Ελλάδα βρίσκεται στην πιο δύσκολη καμπή της, μετά το 1996 με τα Ίμια… Και αφού όλοι όσοι πέρασαν από τα ναυπηγεία χρωστούν σε είδος στο Ελληνικό Δημόσιο (ΠΝ), το οποίο έδωσε προκαταβολές και το είδος σε καράβια που του αποδόθηκε είναι πολύ μικρότερο από το αντίτιμο που πλήρωσε, είναι το πλέον δόκιμο τα χρωστουμενα αυτά δεκαετιών να του αποδοθούν στο είδος που ονομάζεται ναυπηγεία και είναι ο Σκαραμαγκάς και η Ελευσίνα στη σωστή κατεύθυνση αυτή τη φορά. Τα εγκληματικά λάθη του παρελθόντος δε πρέπει να επαναληφθούν …
Όταν ένας ιδιώτης χρωστάει, και δεν εννοώ ένας επιχειρηματίας, αλλά ένας απλός πολίτης, αν δεν πληρώσει τα χρωστούμενα, γίνεται κατάσχεση ακινήτου….Το Ελληνικό Δημόσιο (ΠΝ) γιατί δεν αποζημιώνεται για τα χρωστούμενα δεκαετιών;;;… Και αυτήν την στιγμή, είναι η πιο ενδεδειγμένη περίοδος να γίνει κάτι τέτοιο, καθώς τα δύο αυτά ναυπηγεία βρίσκονται σε εκκαθάριση, δηλαδή δεν υφίσταται ιδιοκτήτης, οπότε είναι και πιο εύκολη η νομική διαδικασία, καθώς εν προκειμένω υφίσταται και εθνικό συμφέρον.
*Ιστορικός-Διεθνολόγος
