του Robert Redeker* LE FIGARO
Το ρήγμα Δεξιάς – Αριστεράς υπάρχει μόνο στα «βεγγαλικά» των πολιτικών καθώς η δύναμη του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου το έχει καταργήσει. Το αποτέλεσμα είναι η πλειονότητα των πολιτών – ελλείψει πολιτικού οράματος – να αρνείται την πεμπτουσία της ιδιότητας του Πολίτη: Το δικαίωμα ψήφου!
Εκλογές με εκλογές, η σιωπή των κάλπες γίνεται όλο και πιο εκκωφαντική! Aυτό θέτει ένα κακό ερώτημα: γιατί πολλοί Γάλλοι παύουν να ψηφίζουν; Αντ’ αυτού, ας ρωτήσουμε: ποιο είναι το πολιτικό, ιστορικό και ανθρωπολογικό ταυτόχρονα νόημα της κατάρρευσης της συμμετοχής στις εκλογές, παρά τις μερικές κατά καιρούς εκρήξεις;
Αυτό το γεγονός ήταν αδιανόητο πριν από μισό αιώνα: σε λίγες μέρες θα κυβερνόμαστε από μια πλειοψηφία που στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών θα εκπροσωπεί το 25% του 48% των ψηφοφόρων, με άλλα λόγια θα κυβερνούμαστε από μια μικρή μειοψηφία . Η διάσπαση και η παραφωνία υπάρχουν παντού στο εκλογικό μας σύστημα. Η πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση και στο τιμόνι θα είναι ξεκάθαρα μειοψηφία στον πληθυσμό. Οι Γάλλοι θα την βλέπουν ως μια απόμακρη και αλαζονική κυρίαρχη κάστα που θα αποφασίζει και θα νομοθετεί γι ‘αυτούς, που θα οικοδομήσει το μέλλον τους, χωρίς ποτέ να ασπάζονται πλήρως τη διαδικασία λήψης αποφάσεων ή το περιεχόμενό τους.
Αυτή η στρέβλωση και αυτή η ετερογένεια μεταξύ του πολιτικού σώματος και των κυβερνήσεων δεν σημαίνει ωστόσο ότι δεν έχουμε πλέον δημοκρατία. Οι δημοκρατικές διαδικασίες εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά δεν τις συμμερίζονται πλέον οι Γάλλοι. Αυτό που βιώνουμε υποδηλώνει κάτι άλλο: ο δημοκρατικός δεσμός που ενώνει τους Γάλλους με την εθνική εκπροσώπηση και τους ηγέτες τους έχει σπάσει, χωρίς ωστόσο να έχει καταργηθεί η δημοκρατία. Δεν έχουμε μια εκλογική απεργία, γινόμαστε μάρτυρες μιας εγκατάλειψης της ιδιότητας του πολίτη.
Η μαζική αποχή είναι μια σιωπηλή επανάσταση, μια κατάρρευση. Ο φιλόσοφος Jean Baudrillard χαρακτήρισε κάποτε την απομάκρυνση των εργατών από τα συνδικάτα, την απομάκρυνσή τους από τον προλεταριακό μυστικισμό, ως κατάρρευση της κοινωνικότητας. Ξαφνικά, οι εργάτες δεν ζούσαν πια, δεν σκέφτονταν πια και δεν ονειρεύονταν πια μέσα από αυτά τα συνδικάτα που δομούσαν το φαντασιακό τους. Το οποίο τους καθόριζε. Παρακολουθούμε μια κατάρρευση του δημοκρατικού εκλογικού συστήματος, αντιγραφή στο χώρο της πολιτικής της προηγούμενης κατάρρευσης, αυτής της κοινωνικότητας. Το έδαφος στο οποίο αναπτύχθηκε αυτό το σύστημα θρυμματίζεται κάτω από τα πόδια των πρωταγωνιστών του. Ακούστε τον Baudrillard, το 1978:Τίποτα δεν δείχνει σαφέστατα ότι το μόνο πραγματικό πρόβλημα σήμερα είναι η σιωπή των μαζών, η σιωπή της σιωπηλής πλειοψηφίας».
Αυτή η σιωπή δεν είναι αποδοκιμασία. Είναι περιφρόνηση και υπέρβαση: εμείς, οι ψηφοφόροι, βρισκόμαστε τώρα παράμερα και πέρα από την πολιτική, την οποία εγκαταλείπουμε ευχαρίστως σε εσάς, κυρίες και κύριοι, τους επαγγελματίες του είδους, σαν μια άδεια μορφή, όπως μια δενδρογαλιά αφήνει το πουκάμισό της.
Στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των πολιτών δεν αναγνωρίζει πλέον τις εκλογές ως συστατικό της ιθαγένειάς τους. Ακόμη πιο σοβαρό, αυτοί οι πολίτες δεν αναγνωρίζουν πλέον την ιθαγένειά τους ως συστατικό της ύπαρξής τους. Ούτε της ψυχολογικής τους ύπαρξης, ούτε της συλλογικής τους υπόστασης. Μακριά από μια εκλογική απεργία, γινόμαστε μάρτυρες μιας εγκατάλειψης της ιθαγένειας. Ο πολίτης εγκαταλείπει την πολιτική του ψυχή: την ιθαγένεια, της οποίας οι εκλογές αντιπροσωπεύουν την ιερή στιγμή. Αυτή βρίσκει, στο μυστήριο του εκλογικού θαλάμου, τη μυστηριακή της στιγμή, την Ευχαριστία της: οι άνθρωποι κοινωνούν, ενώνονται και σχηματίζονται σε αυτήν την Κοινωνία.
Jean Baudrillard (1929-2007): «Η μαζική αποχή είναι μια σιωπηλή επανάσταση, μια κατάρρευση»
Ας προσέξουμε να μην υπερπροσδιορίσουμε αυτή τη λέξη, αποχή, με μια ηθικολογική κρίση. Η αποχή παραπέμπει σε αποστασιοποίηση: αναπτύσσεται, βαθιά μέσα στον καθένα μας, καθώς και στην πολιτική ζωή της χώρας, μια αποστασιοποίηση από την ιθαγένεια. Ο τρόπος με τον οποίο ο Νίτσε περιγράφει τη συγχρονικότητα, «η έρημος μεγαλώνει», που σημαίνει ότι η αποστασιοποίηση εξαπλώνεται σταδιακά σε όλη την ύπαρξη, βρίσκει την επιβεβαίωσή της εδώ: τώρα τρώει και τη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη. Λες και αυτή η συνέπεια της κλιματικής αλλαγής, η ερημοποίηση, έλεγε πολλά περισσότερα από τον περιορισμό της στον μοναδικό γεωγραφικό τομέα, σαν το κλίμα να ήταν ο δείκτης ή το σημάδι ενός πολύ γενικότερου καταστροφικού φαινομένου.
Το πεπρωμένο
Γιατί αυτή η αποστασιοποίηση από την ιθαγένεια, αυτή η σιωπή του πολιτικού σώματος, επηρεάζει τη Γαλλία περισσότερο από άλλα κράτη; Η Γαλλία ήταν μια χώρα του πεπρωμένου. Δεν ήταν οποιαδήποτε χώρα. Είναι σπάνιες, οι χώρες με πεπρωμένο, στον πλανήτη: Ηνωμένες Πολιτείες, Ισραήλ, Βατικανό, Γαλλία. Δύο φορές, επί Παλαιού Καθεστώτος, στη συνέχεια επί Δημοκρατίας, ο γαλλικός λαός νόμιζε ότι είχε αποστολή, σύμφωνα με τα μονοπάτια ενός πεπρωμένου του οποίου όργανο ήταν η πολιτική. Κάθε Γάλλος παρέμενε απόλυτα πεπεισμένος ότι συμμετείχε σε ένα πεπρωμένο που είχε σχεδόν μεταφυσική αξία. Καλύτερα: κάθε Γάλλος ένιωθε αυτό το πεπρωμένο να πάλλεται στις φλέβες του.
Ωστόσο, πρόσφατα, μια ιστορική αλλαγή συνέβη: ο ορίζοντας έχει μπλοκαριστεί, η Γαλλία δεν είναι πλέον μια χώρα με πεπρωμένο. Μπήκε στη γραμμή, έχει γίνει κοινός τόπος. Αυτό φάνηκε με τις γελοιότητες στα χρόνια της πανδημίας: η κυβέρνησή της δεν είναι παρά μια μορφή διευθυντηρίου, φτάνοντας στο κατάντημα να αποφασίζει αν θα φάμε ένα σάντουιτς ή θα πιούμε έναν καφέ καθιστοί ή όρθιοι. Και, τρομακτική ομολογία πολιτικής ανικανότητας, πολιτικής ανυπαρξίας, το μοίρασμα επιταγών. Στην καλύτερη περίπτωση –αλλά αυτό το καλύτερο είναι μια άβυσσος της απώλειας– θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο Εμμανουέλ Μακρόν κυβερνά σαν διευθύνων σύμβουλος εταιρίας εισηγμένης στο χρηματιστήριο, κινούμενος από την ίδια νοοτροπία και τις ίδιες μεθόδους. Κυβερνά τη Γαλλία σαν μια χώρα που δεν έχει πια πεπρωμένο. Σαν μια χώρα εισηγμένη στο χρηματιστήριο. Ιστορικός λαός, άνθρωποι που έγραψαν ιστορία, λαός που βρέθηκε στις πρώτες γραμμές του μετώπου της ιστορίας, οι Γάλλοι δεν συνήθισαν ποτέ να είναι χωρίς αποστολή.
Αυτός είναι ο λόγος που ο λαός σας σιωπά: η Γαλλία δεν είναι πλέον ένας λαός με πεπρωμένο. Η σιωπή των καλπών εκφράζει την αποστράγγιση του πεπρωμένου.
*Φιλόσοφος, αρθρογράφος και συγγραφέας πολυάριθμων βιβλίων, ο Robert Redeker έχει δημοσιεύσει συγκεκριμένα τα «Le Soldat impossible», «L’Éclipse de la mort» και «Les Sentinelles d’humanité. Philosophie de l’héroïsme et de la sainteté». Πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο «Sport, je t’aime moi non plus».
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή: https://artofuss.blog/2022/06/16/robert-redeker-le-silence-des-urnes-repond-a-lassechement-du-destin-de-la-france/
Όταν στόχος των πολιτικών μιας χώρας είναι να τη μετατρέψουν σε υποτελή σφουγγοκωλάριο των ΗΠΑ, αυτό είναι αρκετό για να οδηγήσει τους πολίτες αηδιασμένους μακριά από αυτονόητες διαδικασίες που άλλωστε αποτελούν και δικαίωμά τους, βάση του νόμου.