Με τίτλο “Η Αθήνα ενεργεί μόνη της » και υπότιτλο: «Η Ελλάδα ψάχνει παράλληλες συμμαχίες μετά την αδύναμη απάντηση της Ένωσης στον επεκτατισμό της Τουρκίας και για να επανεκκινήσει την οικονομία μετά τη φοβερή δεκαετία της λιτότητας και της κατάστασης έκτακτης ανάγκης Covid . Στην Ανατολική Μεσόγειο ετοιμάζεται έτσι μία νέα γεωγραφία» το περιοδικό Panorama, σε άρθρο της Marta Ottaviani, σήμερα, 10/03/2021 επισημαίνεται ότι η κυβέρνηση εργάζεται προσηλωμένη και σκεπτόμενη το μέλλον ειδικά της διεθνούς πολιτικής.Η εθνική οικονομία του 2020 υπέστη μία ισχυρή συστολή πάνω από το 10% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, όμως οι εκτιμήσεις για το 2021 και ακόμη περισσότερο για το 2022 εμψυχώνουν. Εντός του Δεκεμβρίου το ελληνικό ΑΕΠ μπορεί να αναπτυχθεί έως και 5%, για να ξεπεράσει το 6% τους επόμενους 12 μήνες.
Η κυβέρνηση προετοιμάζεται για την επόμενη καλοκαιρινή σεζόν που θα καθορίσει τις τύχες της ελληνικής οικονομίας. Σε ότι αφορά στους εμβολιασμούς κατά του Covid, έως τώρα περίπου ένα εκατομμύριο Έλληνες έλαβαν τουλάχιστον μία δόση σε ένα πληθυσμό λίγο μεγαλύτερο των 10 εκατομμυρίων κατοίκων. Η στρατηγική εμβολιασμού στοχεύει στο να διασφαλίσει τα νησιά όπου επικεντρώνονται οι τουριστικές ροές και να τα καταστήσει Covid free.
Η ελληνική άνοιξη ωστόσο περιλαμβάνει και μακροπρόθεσμες στρατηγικές που αφορούν στη διεθνή πολιτική. Η Αθήνα φαίνεται να έχει κουραστεί να αντιμετωπίζεται ως η Σταχτοπούτα της ΕΕ από τις Βρυξέλλες και ως μία χώρα εύκολης κατάκτησης από την Τουρκία. Και αποφάσισε να δράσει. Μία διαδικασία που ξεκίνησε το 2014 αλλά που η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα νερά της ανατολικής Μεσογείου με τις διεκδικήσεις της Άγκυρας για διαμοιρασμό των χωρικών υδάτων και της ηγεμονίας ορισμένων νησιών, επέβαλε μία επιτάχυνση.
Προστίθεται σε αυτό ο δυναμισμός του συντηρητικού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αποφασισμένου να ανοικοδομήσει την εθνική οικονομία μετά την τρομερή δεκαετία της λιτότητας. Έτσι η Αθήνα μετατρέπεται σε εταίρο αναφοράς στη Μεσόγειο για τις χώρες της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου σε ότι αφορά στην διεύρυνση των εμπορικών οδών και την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων.
Τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης θα γίνουν πραγματικά υποχρεωτικά περάσματα που θα συνδέσουν την μεταφορά εμπορευμάτων τριών ηπείρων, ενώ οι ελληνικές εταιρείες εμπλέκονται σε σχέδια οικολογικής μετάβασης που θα αποφέρουν νέες επενδύσεις και θα αλλάξουν σε βάθος την βιομηχανική αρχιτεκτονική της Ελλάδας.
Ο Μητσοτάκης έχει πολύ ξεκάθαρες ιδέες και διορίζοντας τον Κώστα Φραγκογιάννη ως Υφυπουργό για την οικονομική διπλωματία ζήτησε να στοχεύσει σε αυτές τις χώρες, όπου αναπτύσσονται οι βιομηχανίες του μέλλοντος, κυρίως της πράσινης ενέργειας και της τεχνητής νοημοσύνης. Ένα οπωσδήποτε πολλά υποσχόμενο πρόγραμμα όπου η Αθήνα θα αποφασίσει να συμμετάσχει μόνο υπό τους δικούς τους όρους.
Ειδικά με εκείνες τις χώρες, προεξέχουσας της Ιταλίας, με τις οποίες η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει συνέργειες επωφελείς και για τα δύο μέρη, αλλά από τις οποίες αισθάνεται ότι αντιμετωπίζεται ως ο ασθενής κρίκος της αλυσίδας, που είναι υποχρεωμένος να ικανοποιείται με την κατάσταση ως έχει.
Να λοιπόν που η Αθηνά δεν αρκείται πια σε αυτή τη μεταχείριση. Πηγές κοντά στην κυβέρνηση επιβεβαίωσαν στο Panorama ότι η δέσμευση και η πίστη στην ΕΕ παραμένουν προτεραιότητες, αλλά η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί όλες τις δυνατότητες που προέρχονται από τη γεωγραφική της θέση και από τις συνέργειες με στρατηγικές χώρες. Κάτι που σημαίνει ότι όποιος στις Βρυξέλλες έχει αυτιά να ακούσει ας ακούσει. Και σε μία ΕΕ όπου κάθε μεμονωμένο έθνος καλλιεργεί προτιμητέες σχέσεις, αφήνοντας κατά μέρος τα ευρωπαϊκά ιδεώδη και τη συλλογικότητα, η Αθήνα έχει κουραστεί να κάθεται και να κοίτα.
Η επισημοποίηση της νέας πορείας της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έφτασε στις 11 του περασμένου Φεβρουαρίου με την διοργάνωση του Philia Forum, με παρουσία και σε υπουργικό επίπεδο, όπου οι χώρες που προσκλήθηκαν ήταν πολύ ιδιαίτεροι φίλοι. Εκτός από δύο ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή την Κύπρο και τη Γαλλία, στην οποία η Αθήνα παρήγγειλε 18 στρατιωτικά αεροσκάφη Rafale, συμμετείχαν η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και το Μπαχρέιν.
Στον υπότιτλο της διοργάνωσης γίνεται λόγος για ‘οικοδόμηση φιλίας, ειρήνης και ευημερίας στη Μεσόγειο και στον Κόλπο’. Είναι σαφές ότι από αυτό το φιλόδοξο σχέδιο αυτή τη στιγμή βρίσκονται εκτός η Τουρκία και η Ιταλία. Κι αν στην πρώτη περίπτωση η απόφαση είναι αποτέλεσμα της όλο και πιο επιθετικής εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας που έχει κουράσει πολλά από τα γειτονικά κράτη, στη δεύτερη περίπτωση η εξαίρεση οφείλεται στην πάντα φιλοτουρκική στάση της Ρώμης και όχι μόνο.
Ο Michael Tanchum, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο της Navarra και senior fellow του Austrian Institute for European and Security Policy (AIESP) έχει την άποψη ότι η Ιταλία μπορεί ακόμη να λάβει μέρος στο παιχνίδι. Oι εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας διαπνέονται από δυναμικές συνέργειες που μπορούν να τις κάνουν να αναπτύξουν διαμεσογειακές συνδέσεις. Προκειμένου να συμβεί αυτό ωστόσο, η Ρώμη θα πρέπει να κοιτάξει την Ελλάδα ως κάτι παραπάνω από ένα έθνος σε μετάβαση και να ταχθεί υπέρ μιας μεγαλύτερης ισότητας στη σχέση με την Αθήνα.
Εάν από τη συνεργασία προτιμήσει τον ανταγωνισμό, αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο όχι μόνο στα εμπορικά συμφέροντα των δύο χωρών αλλά και στη διαχείριση των νοτίων συνόρων της Ένωσης. Μία κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη για την Τουρκία που διακινδυνεύει να αυξήσει περαιτέρω την απομόνωση της.
Η Ελλάδα μαθαίνει να κάνει την ανάγκη αρετή, με ένα μάτι στην ασφάλεια και ένα άλλο στο πορτοφόλι. Και τι πορτοφόλι! Μεταξύ των πιο υποσχόμενων σχέσεων είναι εκείνη με την Αίγυπτο. Έως πριν τρία χρόνια το Κάιρο έβλεπε την Αθήνα κυρίως ως μία χώρα στην οποία εξήγαγε πετρέλαιο, τώρα όμως η κατάσταση είναι διαφορετική. Πριν την έλευση της πανδημίας ο όγκος των ελληνικών επενδύσεων στην Αίγυπτο ανέρχονταν γύρω στα 2 δις δολάρια αλλά υπογράφηκαν συμβόλαια για την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας κυρίως στον τομέα της καθαρής ενέργειας όπου η Αθήνα σκοπεύει να επενδύσει και όπου προωθεί σχέδια χρηματοδοτούμενα εν μέρει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και στον Κόλπο η Αθήνα διαμορφώνει ένα στρατηγικό χώρο. Η Ελληνική Τράπεζα Επενδύσεων υπέγραψε με την Mubadala Capital Venture με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ένα μνημόνιο για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας επενδύσεων αξίας 400 εκατομμυρίων ευρώ. Τον περασμένο Νοέμβριο επί τη ευκαιρία της επίσκεψη του στο Ριάντ, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Μητσοτάκης συζήτησε με τον κληρονόμο πρίγκιπα Mohamad Bin Salman καινούργιες ευκαιρίες συνεργασίας στον τομέα των δορυφόρων και του τουρισμού. Κυρίως όμως εγγυήθηκε μία ελληνική συμμετοχή στο σχέδιο της νέας πόλης καινοτομιών, στην οποία το Ριάντ θα επενδύσει το ποσό ρεκόρ των 500 δις δολαρίων.
Η κατοικήσιμη ζώνη της θα τροφοδοτείται αποκλειστικά από ανανεώσιμη ενέργεια και είναι ακριβώς σε αυτό το τομέα που θα συνεισφέρει η Αθήνα. ‘Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για γύρισμα της πλάτης στην Ευρώπη’ λέει στο Panorama η Αλεξάνδρα Βουδούρη, αναλύτρια του think-tank Macropolis. ‘Σίγουρα η Ελλάδα έχει απογοητευθεί από την απροθυμία με την οποία η ΕΕ απάντησε στα αιτήματα για επείγουσα και ουσιαστική δράση ενώπιον της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας στα ανατολικά της Μεσογείου και στο Αιγαίο. Πιστεύω όμως και πως το Philia Forum είχε ως κύριο στόχο να ενισχύσει την οικονομική, την τεχνολογική και την πολιτιστική συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Δένδιας ήταν ξεκάθαρος ως προς αυτό: φιλία προς όλους χωρίς εξαιρέσεις, εάν στηρίζεται στο σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των κοινών αρχών διεθνούς συμπεριφοράς. Η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να είναι ένας από τους βασικούς δρώντες στις μεσογειακές σχέση των επόμενων δεκαετιών και δεν θέλει να την αφήσει να της ξεφύγει’.
Υπάρχει στην πραγματικότητα και ένας άλλος δρών δεύτερης κατηγορίας ως ένα βαθμό, που κοιτάζει με ενδιαφέρον τις κινήσεις της Αθήνας. Πρόκειται για την Κίνα του Xi Jinping. Tο 2016 η κινεζική εταιρεία Cosco, κολοσσός στον τομέα της ναυτιλίας, απέκτησε το 67% του Πειραιά και ευαρεστείται από το γεγονός ότι η λειτουργικότητα του λιμένα αυξάνεται και προς περιοχές όπως εκείνες της Αφρικής, όπου η κινεζική παρουσία είναι πολύ ισχυρή.
Η Αθήνα συμπερασματικά είναι έτοιμη να κάνει ότι μπορεί, ελπίζοντας ότι οι Βρυξέλλες θα αντιληφθούν ότι αυτή η χώρα που κάποτε αποτελούσε πηγή μεγάλης ανησυχίας, μπορεί να συνιστά ένα πλεονέκτημα στο οποίο μπορεί να βασίζεται κάνεις και ίσως ακόμη και να επενδύσει
