Η Ρωσία βρέθηκε αντιμέτωπη με σοβαρές απώλειες στην ανατολική Ουκρανία τις τελευταίες ημέρες, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να «απαντάει» σε αυτές τις εξελίξεις με ένα διάγγελμα, στο οποίο κήρυξε μερική επιστράτευση στη χώρα του και προέβη σε επίθεση κατά της Δύσης, απειλώντας την με χρήση πυρηνικών όπλων.

Στη Δύση, τόσο αξιωματούχοι όσο και δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι οι κινήσεις του Πούτιν μαρτυρούν πως έχει «στριμωχτεί στη γωνία», γεγονός που φοβούνται ότι θα μπορούσε τον οδηγήσει σε επικίνδυνη κλιμάκωση των εντάσεων τόσο με την Ουκρανία όσο και με τη Δύση.

Τι σημαίνει όμως η απόφαση του Πούτιν για μερική επιστράτευση και τι πρέπει να περιμένει η διεθνής κοινότητα μετά από την εν λόγω ανακοίνωση;

Παρά το γεγονός ότι οι δυνάμεις της Μόσχας υπερέχουν αριθμητικά σε σχέση με εκείνες του Κιέβου, τα καύσιμα της ρωσικής πολεμικής μηχανής δείχνουν να στερεύουν. Στο πεδίο της μάχης, οι Ρώσοι καλούνται να αντιμετωπίσουν τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες λαμβάνουν σημαντική στήριξη από τις χώρες της Δύσης.

Επιπλέον, η Ρωσία φαίνεται ότι υποτίμησε σε μεγάλο βαθμό το ηθικό των Ουκρανών και το πόσο σκληρά πολεμούν οι στρατιώτες μιας χώρας, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια υπαρξιακή απειλή καθώς και με έναν εχθρό που προσπαθεί να την αφανίσει, χρησιμοποιώντας μέσα όπως ο βασανισμός, οι βιασμοί και οι δολοφονίες.

Παράλληλα, αυξάνονται οι πληροφορίες ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό εξαναγκασμού και δωροδοκίας προκειμένου να προσελκύσει περισσότερα άτομα στις ένοπλες δυνάμεις. Όμως, τα οφέλη που παρέχει ως κίνητρα, όπως οι συντάξεις, τα δωρεάν διαμερίσματα καθώς και η γρηγορότερη αποφυλάκιση για κρατουμένους, χάνουν την ελκυστικότητά τους όταν ζυγίζονται με τον κίνδυνο να μην επιστρέψει κάποιος ποτέ από το πεδίο της μάχης.

Τι σημαίνει μερική επιστράτευση;

Ο Πούτιν δήλωσε ότι η μερική επιστράτευση θα ξεκινήσει την Τετάρτη 21/9, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.

Η εν λόγω κίνηση του Ρώσου προέδρου μοιάζει βεβιασμένη, καθώς δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό να λύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, τα οποία οφείλονται στο ακμαίο ηθικό της αντίπαλης πλευράς και στο γεγονός ότι τα όπλα που έχει δώσει το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία είναι πολύ πιο προηγμένα τεχνολογικά από εκείνα της Ρωσίας.

Με την κήρυξη επιστράτευσης – ακόμα και μερικής – ο Πούτιν φάνηκε να παραδέχεται ότι αντιμετωπίζει έναν υπολογίσιμο αντίπαλο. Επιπλέον, οι ανακοινώσεις του αντανακλούν την άβολη αλήθεια ότι η Ρωσία θα μπορούσε να χάσει τον πόλεμο.

Εάν μάλιστα χρειαστεί να επιστρατεύσει και τα παιδιά πλούσιων οικογενειών στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, ο Πούτιν θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπος με σοβαρούς κινδύνους στο εσωτερικό της χώρας του.

Επιπλέον, η ανακοίνωση για μερική επιστράτευση πυροδότησε διαμαρτυρίες σε όλη τη Ρωσία, κατά τις οποίες συνελήφθησαν τουλάχιστον 1.000 άτομα μέχρι το βράδυ της Τετάρτης.

Πολλοί διαδηλωτές φώναζαν «Όχι στον πόλεμο!» και «Καμία επιστράτευση!».

Πόσο σοβαρή είναι η πυρηνική απειλή;

Το Κρεμλίνο έχει αφήσει αρκετές φορές να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να προβεί σε χρήση πυρηνικών όπλων κατά της Ουκρανίας. Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση του διαγγέλματος Πούτιν.

«Απέναντι σε μια απειλή της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας μας και προκειμένου να προστατεύσουμε τη Ρωσία και τον λαό μας, είναι βέβαιο ότι θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας», προειδοποίησε ο Ρώσος πρόεδρος.

«Δεν μπλοφάρουμε», τόνισε, σε μια σαφή αναφορά στην πυρηνική ισχύ της Ρωσίας.

Πώς θα μπορούσε να δικαιολογήσει ο Πούτιν τη χρήση πυρηνικών; Όπως έχει αναφέρει και το Politico, θα πρέπει να καλλιεργήσει την ιδέα ότι η ίδια η Ρωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια απειλή.

Σημειώνεται ότι στο διάγγελμά του, ο Ρώσος πρόεδρος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τη στήριξη της Δύσης προς την Ουκρανία, ενώ περιέγραψε την κατάσταση στην Ουκρανία ως μια αντιπαράθεση μεταξύ της Μόσχας και των χωρών του ΝΑΤΟ, δηλώσεις οι οποίες ενισχύθηκαν περαιτέρω και στο διάγγελμα του Ρώσου υπουργού Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού.

Οι επιλογές του Πούτιν

Εάν ο «στριμωγμένος» Πούτιν αποφασίσει να ακολουθήσει αυτό το μονοπάτι, θα έχει διάφορες επιλογές. Θα μπορούσε να προβεί σε προειδοποιητική χρήση τέτοιων όπλων, που να έχει ως αποτέλεσμα μικρές ή και καθόλου απώλειες.

Θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει «τακτικά» όπλα μικρότερης εμβέλειας εναντίον στρατιωτικών στόχων ή να επιτεθεί στο Κίεβο, εξουδετερώνοντας τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους στενούς συνεργάτες του. Τέλος, θα μπορούσε να στοχεύσει κάποια ουκρανική πόλη, προκαλώντας τεράστιες απώλειες αμάχων ώστε να αναγκάσει το Κίεβο να συνθηκολογήσει, όπως συνέβη και στην περίπτωση των ΗΠΑ, όταν βομβάρδισαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.

Πόσο πιθανό είναι όμως να πάρει ένα τέτοιο ρίσκο ο Πούτιν; Όπως δήλωσε ο Μάικλ ΜακΦολ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα, ο Πούτιν «δεν είναι τόσο τρελός».

Σύμφωνα με τον ίδιο, μια πυρηνική επίθεση θα τον μετέτρεπε σε «παγκόσμιο παρία» και πιθανόν να οδηγούσε σε κατάρρευση των σχέσεων της Ρωσίας με χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, και μάλιστα σε μια περίοδο που παρατηρείται ήδη αλλαγή στάσης απέναντι στη Μόσχα από τις δύο αυτές χώρες αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Το μέλλον του πολέμου

Εάν η στρατιωτική κινητοποίηση αποτύχει να αλλάξει τα δεδομένα στην Ουκρανία και η χρήση πυρηνικών αξιολογηθεί ως ένα υπερβολικά ριψοκίνδυνο σενάριο, ο Πούτιν θα μπορούσε να αντλήσει έμπνευση από τη Βόρεια Κορέα και το μοντέλο του «αέναου πολέμου».

Ο Πούτιν θα μπορούσε να αποσυρθεί από περιοχές της Ουκρανίας που οι δυνάμεις του δεν μπορούν να κρατήσουν υπό την κατοχή τους και να διατηρήσει στρατεύματα γύρω από το Λουγκάνσκ, το Ντονέτσκ καθώς και σε μέρη της Ζαπορίζια, της Χερσώνας και της Κριμαίας.

Εάν ο Πούτιν διαλέξει αυτό το μονοπάτι, θα είναι μέρος της γνωστής τακτικής του «παγώματος» των συγκρούσεων. Θα δημιουργούσε αστάθεια σε ό,τι αφορά τη δημοκρατική πρόοδο και τις δυτικές επενδύσεις, κάτι που πάντοτε επιθυμούσε ώστε να παραμείνει αδύναμη η Ουκρανία.

Φυσικά, εξακολουθεί να υπάρχει η προοπτική των ειρηνευτικών συνομιλιών με το Κίεβο.

Ωστόσο, αυτό δεν θα είναι εύκολο δεδομένου του υψηλού ηθικού των Ουκρανών μετά τις πρόσφατες νίκες τους στο πεδίο της μάχης καθώς και μετά τις ανακοινώσεις για δημοψηφίσματα σε κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας.

Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος Τύπου της ουκρανικής προεδρίας, Σέρχι Νικιφόροφ, οποιαδήποτε δημοψηφίσματα για την προσάρτηση κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών στη Ρωσία θα κλείσουν κάθε παράθυρο που περιμένει ανοιχτό για συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.

Σε κάθε περίπτωση, οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι δεν είναι καθόλου πιθανό να τελειώσει σύντομα αυτός ο πόλεμος και μαρτυρούν ότι οι επιλογές του Πούτιν λιγοστεύουν μπροστά στις στρατιωτικές ελλείψεις που αντιμετωπίζει η Ρωσία, οι οποίες καθιστούν ακόμη πιο δύσκολη μια γρήγορη λύση.

Τέλος, παρ’ όλο που οι απειλές στο διάγγελμα του Πούτιν μπορεί τελικά να είναι απλώς μια μπλόφα, φέρνουν παράλληλα τη Δύση αντιμέτωπη με το ερώτημα του για πόσο καιρό μπορεί να συνεχιστεί η στρατιωτική στήριξη του ΝΑΤΟ προς την Ουκρανία χωρίς να πυροδοτήσει μια πυρηνική σύγκρουση.

Καθημερινή