του Δημήτρη Τσαϊλά, Υποναυάρχου ε.α.
Για προφανείς λόγους, οι αξιωματικοί και οι αξιωματούχοι του ναυτικού είναι μάλλον λιγομίλητοι σχετικά με την τεχνολογία και τις τακτικές. Δεν θέλουν να αποκαλύψουν πάρα πολλά από την ταξινομημένη σφαίρα. Φαίνεται να παίρνουν σοβαρά το πρόβλημα του εκσυγχρονισμού των πλοίων. Αυτό οριοθετεί την επικίνδυνη ζώνη. Όμως, την ίδια στιγμή, κανείς δεν φαίνεται να απελπίζεται. Οι ειδικοί του Πολεμικού Ναυτικού επισημαίνουν ότι χρειάζεται απαραίτητα να επενδύσουμε στη βιωσιμότητα των πλοίων με ενίσχυση των αμυντικών συστημάτων. Αυτό απαιτεί ένα εντυπωσιακό επίτευγμα βαλλιστικής κατά την εμπλοκή ενός πυραύλου που κινείται με υπερηχητικές ταχύτητες. Το χτύπημα σε κινούμενο πλοίο ή σχηματισμό μακριά στη θάλασσα περιλαμβάνει μια μακρά αλυσίδα ευπάθειας που συνδέει αισθητήρες με τον έλεγχο πυρός στους σκοπευτές. Επιπλέον, υπάρχουν τρόποι να παραμορφώσουμε ή να σπάσουμε την αλυσίδα ευπάθειας, συμπεριλαμβανομένων των μεθόδων ηλεκτρονικών μέτρων και αντιμέτρων. Αυτά αφορούν την επιχειρησιακή σχεδίαση.
Όσον αφορά τη γεωστρατηγική, η απόφαση για την αποστολή ελληνικής ναυτικής δύναμης (Φρεγάτας) στο πλαίσιο της διεθνούς ναυτικής επιχείρησης «Prosperity Guardian», εκτιμάται θετικά. Οι αποστολές εν καιρώ ειρήνης ξετυλίγονται όχι με την καταδίκη των όπλων, αλλά με την προσπάθεια να επηρεάσουμε τη θέληση των εχθρών της δημοκρατίας ότι έχουμε την ικανότητα και την θέληση να κάνουμε τη διαφορά στο αποτέλεσμα του ανταγωνισμού. Εφόσον αυτή η μάχη εξ ορισμού συμβαίνει σε καιρό ειρήνης, όποιος πιστέψει ότι θα κέρδιζε σε καιρό πολέμου «κερδίζει» μια αντιπαράθεση και εν καιρώ ειρήνης. Ο στρατηγικός ανταγωνισμός είναι κυριολεκτικά ένας πόλεμος αντιλήψεων.
Πράγματι οι ηγέτες του Ελληνισμού σκέφτονται τις κινήσεις του Στόλου ως μοχλό πολιτικής πειθούς και αποτροπής, με ικανότητα να σχεδιάσουν αναπτύξεις για να ρίξουν τη «σκιά» στον λογισμό αποφάσεων των ανελεύθερων. Δηλαδή, να αναγκάσουν τους αυταρχικούς που έχουν βάλει στόχο τη διακοπή των ελεύθερων θαλασσίων διαδρόμων, να συνυπολογίσουν τι θα μπορούσαν να κάνουν οι θαλάσσιες και αεροπορικές δυνάμεις της Ελλάδας σε κάθε απόφαση που παίρνουν. Εάν οι σύμμαχοι βλέπουν τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας στην επιχειρησιακή σκηνή όλη την ώρα, ή εάν είναι πεπεισμένοι ότι οι ελληνικές δυνάμεις θα εμφανιστούν στο προσκήνιο χωρίς αποτυχία, κραδαίνοντας αρκετή μαχητική ισχύ για να κερδίσουν μια μάχη τότε θα μας υπολογίζουνε. Από την άλλη όμως απαιτείται και η ισχυροποίηση του Στόλου μας, διαμορφώνοντας τη δομή δυνάμεως.
Όσον αφορά το μέγεθος και το σχήμα του Πολεμικού Ναυτικού, υποπτεύομαι ότι το σχέδιο προβλέπει αντί για πρόσκτηση νέων μονάδων επιδίωξη τεχνολογιών άλματος, συστήματα όπως μη στελεχωμένα σκάφη, τεχνητή νοημοσύνη και ούτω καθεξής. Αν με έβαζες να στοιχηματίσω ανάμεσα στα δύο, θα στοιχημάτιζα στην τεχνολογική καινοτομία παρά στη διόγκωση του στόλου. Ελπίζω να κάνουμε και τα δύο. Το Πολεμικό Ναυτικό πρέπει να προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει και παγκόσμιες κρίσεις σε καιρούς ειρήνης. Δεν έχουμε έναν μόνο αντίπαλο που πολεμά με πλήρη δύναμη κοντά στις δικές μας ακτές. Και πρέπει να το κάνει με μειωμένους πόρους. Όπως υποδηλώνει ο προϋπολογισμός, οι ναυτικοί ηγέτες και οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι πρέπει να είναι πιο επιλεκτικοί όσον αφορά τις προτεραιότητες εν μέσω δημοσιονομικής λιτότητας. Δείτε πώς διαμορφώνονται τα πράγματα γεωστρατηγικά.
Τα θέατρα επιχειρήσεων, όπως ο Εύξεινος Πόντος, η Μεσόγειος Θάλασσα και η Ερυθρά Θάλασσα, φαίνονται πλέον τόσο απειλητικά, όσο ο Δυτικός Ειρηνικός και ο Ινδικός Ωκεανός όπου θα μπορούσαν να γνωρίσουν πραγματικά συναρπαστικές στιγμές. Οι ηγέτες των Δυτικών χωρών τώρα κοιτάζουν προς την Θάλασσα, αλλά όχι ολόψυχα – ακόμα. Τα ναυτικά είναι οι υπηρεσίες που μπορούν να το κάνουν, ωστόσο δυσκολεύονται να αποχωριστούν μακροχρόνιες συνήθειες και δεσμεύσεις. Μια αναπροσαρμογή προς το σύγχρονο πόλεμο είναι πλέον επιβεβλημένη, ιδιαίτερα από ναυτικά έθνη όπως ο Ελληνισμός. Σήμερα γίνεται πλέον φανερό ότι μπορεί να έρθει η στιγμή που οι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες μας να κάνουν την οδυνηρή επιλογή να συγκεντρώσουν το στόλο και σε άλλες απειλές πέραν των συνόρων, ενστερνίζοντας εκ νέου τη λογική της θαλασσοκρατορίας. Ασφαλείς θαλάσσιες περιοχές της ελληνικής ΑΟΖ, ταραγμένα νερά στα νότια της και ένας διαρκώς συρρικνωμένος στόλος, είναι μια περίπτωση ενός προτύπου μίας ισχύος που φαίνεται πιο συναρπαστική μέρα με τη μέρα.
*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security(INIS), και του Strategy International (SI). Συγγραφέας του βιβλίου «Ο Σύγχρονος Πόλεμος» Προκλήσεις για την Ελληνική Ασφάλεια. Εκδόσεις Ινφογνώμων.
Αν δεν θέλεις να αντιπολιτευθείς την σημερινή κυβέρνηση,- που πως να το κάνουμε δεν αποτελείται από άφρονες -τότε βλέπεις το ποτήρι μισογεμάτο όπως πάντα ο κ.Τσαϊλάς-και αναγκαστικά οικτίρεις ως σώφρων τις ”κορώνες’ των αντιπολιτευομένων πολιτικών , οι οποίι ούτε καν σταματούν για ένα λεπτό για να σκεφθούν μήπως με αυτήν την συμμετοχή της φρεγάτας του Πολεμικού Ναυτικού εξυπηρετούμε και εθνικά συμφέροντα γενικότερα αλλά και ειδικότερα ως securities του εμπορικού μας στόλου ,που διασχίζει την Ερυθρά θάλασσα, την οποίαν -να ξαναθυμηθούμε -ότι διέσχισε το 323 π.Χ ο Κρητικής καταγωγής-εξόριστος στην Αμφίπολη- ”ναύαρχος” Νέαρχος, που ακολούθησε τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ασία.