Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΎ-ΑΘΗΝΑΪΣΜΟΥ

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
του Παντελή Σαββίδη
Ο πολυγραφότατος Γιώργος Καραμπελιάς εξέδωσε ένα καινούριο βιβλίο στο οποίο ασχολείται με την πιο κρίσιμη περίοδο του σύγχρονου ελληνισμού: 1909-1922: Επανάσταση και Αντεπανάσταση στην Ελλάδα.
Τα βιβλία του Καραμπελιά, για εμάς που αναζητούμε ένα «δια ταύτα» όταν διαβάζουμε ιστορία, έχουν ένα προτέρημα σε σχέση με τα βιβλία επαγγελματιών ιστορικών τα οποία περιορίζονται σε ένα ακαδημαϊκό ύφος και μια ακαδημαϊκή μεθοδολογία. Ίσως αναγκαία για τη σπουδή της ιστορίας. Δύστροπα, όμως, για να σε βοηθήσουν να βγάλεις συμπεράσματα. Ο Καραμπελιάς, ουσιαστικά, γράφει πολιτική ιστορία. Γιατί κρίνει, επικρίνει και καταλήγει σε συμπεράσματα. Όσοι βρίσκονται στην ίδια φάση με μένα, αυτό θέλουν. Κάτι να βγαίνει από την μελέτη της ιστορίας. Όχι μελέτη για τη μελέτη.
Ο Καραμπελιάς αν και Πελοποννήσιος, έχει ξεφύγει από τον μικροελλαδισμό. Αναζητά τον ελληνισμό αλλά δεν είμαι σίγουρος αν ξέρει που θα τον βρει. Όλοι έχουμε τα κενά και τα ερωτηματικά μας.
Είναι, επίσης, ειλικρινής, με τον εαυτό του πρωτίστως. Είναι παθιασμένος με αυτό που κάνει και αυτό που πιστεύει σε διάφορες περιόδους της ζωής του αλλά αν διαπιστώσει ότι κάνει λάθος, προσπαθεί να διορθώσει. Αυτοκριτικά.
Είναι σπάνιο να έχει συλλάβει κάποιος τον κόσμο από την αρχή της ζωής του. Όλοι μας περνάμε φάσεις προσδιορισμού, αυτοπροσδιορισμού και αναθεωρητισμού.
Η επαναδιατύπωση μιας άποψης ή μιας θεωρίας γίνεται, ακόμη, και στις θετικές επιστήμες όπου το πείραμα και το παράδειγμα παρέχουν ισχυρά στοιχεία για την θεμελίωσή της. Πόσο, μάλλον, στις θεωρητικές επιστήμες ή στις απόψεις μας για την ζωή και την εξέλιξή της.
Ο Καραμπελιάς ανήκει στην προηγούμενη από εμένα γενιά. Αυτήν που οι δικοί μου ομοϊδεάτες θα έλεγαν «Γενιά του 114» αλλά οι ομοϊδεάτες του Καραμπελιά ονομάζουν «Γενιά των Λαμπράκηδων». Με τα χρόνια, τις εμπειρίες που συσσώρευσε και τις ανησυχίες που τον διακρίνουν αναθεώρησε τα κοινωνικά του προτάγματα. Τα διεύρυνε. Τι έχει μεγαλύτερη σημασία; Η υποταγή σε ένα κόμμα και την νομενκλατούρα του ή η ειρηνική συνύπαρξη με περισσότερους ανθρώπους που μιλούν την ίδια γλώσσα μαζί σου, έχουν τα ίδια ήθη και έθιμα και ζουν στον ίδιο τόπο;
Το κόμμα υπονόμευσε την ευρύτερη αυτή ενότητα. Και τις κρίσιμες στιγμές της πορείας της, στάθηκε απέναντί της. Στο όνομα μιας ανιστόρητης διεθνικότητας.
Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη στροφή του Καραμπελιά και μιας μεγάλης ομάδας από εκείνη τη γενιά. Σήμερα, στον χώρο της αριστεράς υπάρχουν και άλλες μικρές ομάδες που προτάσσουν το εθνικό του κομματικού. Ή, τουλάχιστον, δεν το παραβλέπουν.
Στην προσπάθεια εθνικής συνειδητοποίησης ο Καραμπελιάς διαδραμάτισε με την αρθρογραφία του και την συγγραφή του σημαντικό ρόλο. Και είδε τα πράγματα από τη σωστή πλευρά της ιστορίας, όπως θα έλεγε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Από την πλευρά των δυνάμεων που θέλησαν να συμπεριλάβουν σε μια ενιαία κρατική οντότητα το σύνολο του ελληνισμού. Των δυνάμεων που προήρχοντο από το «έξω» της πρώτης κρατικής συγκρότησης και άκουγαν το γοερό κλάμα των ομοεθνών τους που βασανίζονταν από την τουρκική τυραννία. Από τον ελληνισμό που προήρχοντο ο Φίλιππος, ο Αλέξανδρος, ο Υψηλάντης, ο Βενιζέλος. Από τον ελληνισμό του Θαλή και του Αριστοτέλη. Ας περιοριστούμε σε αυτά.
Αυτό το σύνολο του ελληνισμού βρίσκεται, ακόμη και σήμερα, σε μια αντίθεση με τον μικροελλαδισμό, στην αρχή, και τον ελλαδισμό στη συνέχεια. Ας χρησιμοποιήσω τον όρο ελλαδισμός- και όχι μικροελλαδισμός- για να μην στεναχωρήσω και τον Καραμπελιά. Και η αντίθεση αυτή είναι αγεφύρωτη. Διότι είναι αντίθεση που άπτεται νοοτροπίας. Αντίληψης ζωής. Ο ελληνισμός είναι ο οικουμενισμός που διατρέχει την διαχρονία των Ελλήνων. Ο ελλαδισμός είναι η μιζέρια που προέκυψε από το πρώτο μετεπαναστατικό κράτος.
Ο μικροελλαδισμός αρκείται στην μικρά Ελλάδα («θέλουμε τον βασιλιά, δεν θέλουμε την Μικρά Ασία). Ο ελληνισμός είναι οικουμενική ιδεολογία.
Είναι οικουμενική ιδεολογία που την καταδίκασαν να ζήσει στα περιορισμένα σύνορα και στα ακόμη πιο περιορισμένα μυαλά όσων κυριάρχησαν με τις δολοπλοκίες τους στο μικρό ελλαδικό κράτος.
Αυτή η αντίφαση ελληνισμού- μικροελλαδισμού σήμερα, έχει μετεξελιχθεί στην χειρότερη μορφή της. Ο μικροελλαδισμός έχει συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο. Έγινε αθηναϊσμός. Και σήμερα, η αντίθεση είναι ελληνισμός ή αθηναϊσμός.
Ο Καραμπελιάς δεν φθάνει στην αντίθεση αυτή.
Στην κατάληξη της εισαγωγής του νέου βιβλίου του γράφει: «ο μόνος τρόπος επιβίωσης του ελληνικού κράτους είναι ο «μεγαλοϊδεατισμός» που τόσο εξορκίζουν, δηλαδή, η αναδρομή, η καταφυγή στη μεγάλη μας ιστορική, γλωσσική, πνευματική παράδοση και η μεταβολή της σε εφαλτήριο για το μέλλον».
Όποτε διάβασα κάποιο βιβλίο του Καραμπελιά, περιείχε κάτι που κάποια στιγμή πέρασε από το μυαλό μου. Έτσι και τώρα. Αλλά, τώρα φοβάμαι πως έχω μια απάντηση σε κάτι που ο ίδιος, ίσως, αποφύγει να την δώσει.
«Στα 100 χρόνια που περάσαν- γράφει ο Καραμπελιάς- Παλαιο ελλαδίτες και Μακεδόνες Πόντιοι και Κρητικοί, Αρβανίτες και Βλάχοι Μικρασιάτες και Επτανήσιοι γίναμε ένα, ελλαδικοί. Μένει να γίνουμε όλοι μαζί και μαζί μας οι Κύπριοι και οι Βορειοηπειρώτες, οι έξω Έλληνες- και πάλι ελληνικοί».
Το ερώτημα είναι πως; Μόνο με την αναγωγή του ελληνισμού σε αντίληψη ζωής. Αλλά αυτό προϋποθέτει υπέρβαση του αθηναϊσμού. Μιας παρακμιακής, αλαζονικής και ιδιοτελούς αντίληψης για την ζωή.
Γιατί αν δεν υπερβούμε τον αθηναϊσμό δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τον άλλο μεγάλο υπαρξιακό κίνδυνο. Την θανάσιμη αντιπαράθεση ελληνισμού-τουρκισμού. Δύο αντιλήψεις που συγκρούονται διαρκώς σ αυτήν την περιοχή και που δεν μπορούν να συνυπάρξουν.
Διαβάστε τον. Αξίζει.
spot_img

7 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Ο Αθηναισμος εχει τελειώσει οικονομικα και δημογραφικα την χωρα δυστυχώς συντομα θα ζήσουμε και την εδαφικη συρρίκνωση της χωρας εξαιτιας του αθηναισμου και της κλεφτο ολιγαρχιας που τον συντηρεί

  2. Ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ευημερία του Ελληνισμού είναι η υπέρβαση του αντι-αθηναϊσμού. Η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης το 1916 όξυνε τον εθνικό διχασμό.
    Η Αθήνα ήταν, είναι και θα είναι το κέντρο της Ελλάδος όπου κατοικούν και κατά μία έννοια ευημερούν 5 εκατομμύρια Έλληνες. Αυτή η κατάσταση δεν αλλάζει για αυτό θα πρέπει να σταματήσει το οποιοδήποτε μένος εναντίον της Αθήνας. Όποιοι λοιδορούν την Αθήνα έμμεσα απευθύνονται και στους Αθηναίους (πως θα τους κοντύνουν). Η δομή του Ελληνικού κράτους έχει διαμορφωθεί από τον χρυσό αιώνα του Περικλή και ο ρους της ιστορίας δεν αντιστρέφεται εύκολα.
    Η εμμονή στον αντι-αθηναϊσμό εν πολλοίς περικλείει την επιθυμία της εξουσίας (θέλουμε τον βασιλιά δεν θέλουμε την Αθήνα) με τα συνεπαγόμενα οφέλη. Η ανάπτυξη που έχει δει η Βόρεια Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια, δεν δικαιολογεί την διαρκή γκρίνια και μεμψιμοιρία για την Αθήνα.
    Οι υποκινητές του αντι-αθηναϊσμού μπορεί να μην διακατέχονται μόνο από ευγενή εθνικά κίνητρα, αλλά να ενθυλακώνουν και κομματικές ιδεολογίες, καθώς και τη δική τους προσωπική αντίληψη περί προόδου και ευημερίας και λόγω πρόσκρουσης και απόρριψης που δέχονται, κατηγορούν το ακροατήριο. Μήπως όμως δεν φταίει το ακροατήριο αλλά η θεωρία που είναι μη ρεαλιστική και δυσνόητη.

  3. Δέν ξεκινάει ὁ ῾Ελληνισμός στήν ᾿Αθήνα, ἐννοῶ τήν ἱστορική περίοδο τῆς ἀρχαίας Ἀθήνας, καί δέν θά εἶναι κατανοητός χωρίς ὅλη τήν πορεία του. Γιατί ἡ κάθε σελίδα ἔχει φέρει τήν ἑπόμενη καί δέν πηγαίνει ἀνάποδα, νά συμπληρώσουμε δηλαδή σελίδες καί πρόσωπα πού κάποιοι φαντάζονται ὅτι λείπουν. ῾Ο ῾Ελληνισμός εἶναι ἕνας πολιτισμός πού μιλάει μέ ὅρους ἀθανασίας καί πνεύματος, καί στήν σημερινή ἐποχή πού τρέχει μέ ὀπτικές ἵνες, αὐτά δέν σημαίνουν τίποτα, ἔχει μείνει μόνο ἕνα brand name πού πουλάει ἀντίγραφα σπαραγμάτων ἀπό ἕναν γραφικό πολιτισμό. Ποιός θά θυμηθεῖ γιατί ὁ πολιτισμός αὐτός ἔφτασε στήν οἰκουμενικότητα; Πόσοι νέοι καταλαβαίνουν τό βάθος τοῦ ῾Ελληνισμοῦ;

    ῾Η συζήτηση τῶν Γ. Καραμπελιᾶ καί ᾿Α. Συρίγου γιά τό 1922 ἔχει σχετικό μέ τό ἄρθρο ἐνδιαφέρον καί ἀξίζει νομίζω νά προσεχθεῖ στίς λεπτομέρειές της.

    https://ardin-rixi.gr/archives/247766

  4. Παλαιότερα θα ήμουν καχύποπτος απέναντισε ένα τέτοιο εγχείρημα.

    Σήμερα, έχοντας μάθει να εκτιμώ την γενικότερη προσφορά της παρούσας ιστοσελίδας στα κρίσιμα ζητήματα του νεότερου ελληνισμού, αντιλαμβάνομαι τον πυρήνα της πεποίθησης η οποία εκφράζεται μέσα σε αυτό το άρθρο.

  5. Δεν διάβασα ακόμη το νέο βιβλίο του αγαπητού κου Καραμπελιά που δεν τον προλαβαίνουμε εξάλλου, είμαι βέβαιη όμως ότι παλεύει με αγωνία για μία ακόμη φορά να ανοίξει δρόμο για τους επόμενους που θα έρθουν….

  6. Αξιότιμε κ. Σαββίδη, οι αναλύσεις σας είναι πάντα εξαιρετικώς ενδιαφέρουσες και η κριτική σας έχει ιδιαίτερη βαρύτητα σε όσους Έλληνες αγωνιούν για το παρόν και το μέλλον του έθνους μας.
    Κατά τα άλλα με όλον τον σεβασμό, η παρακάτω έκφραση θα μπορούσε να λείπει:

    “Ο Καραμπελιάς αν και Πελοποννήσιος, έχει ξεφύγει από τον μικροελλαδισμό.”

    Δηλαδή οι Πελοποννήσιοι είναι εκ προοιμίου μικροελλαδιστές; Ο μέγας μακεδονομάχος Τέλλος Άγρας από την Πελοπόννησο δεν καταγόταν;
    Αντιστρόφως μήπως δεν ήταν ο Μακεδόνας Κωνσταντίνος Καραμανλής αυτός ο πολιτικός που κατεξοχήν οδήγησε στην υπερσυγκέντρωση του ελληνικού πληθυσμού στην πρωτεύουσα και ρήμαξε την περιφέρεια;

    ΥΓ Ο υποφαινόμενος δεν είναι Πελοποννήσιος.

  7. Δεν σας κάνει εντύπωση -έπρεπε όλους να μας κάνει-ότι μόνο οι Αριστεροί πάσης αποχρώσεως ,που ταυτίσθηκαν με τα κόμματά τους-όπως και ο κ. Καραμπελιάς στα πολλά νιάτα τους- στα στερνά τους θυμούνται την Πατρίδα ΌΛΩΝ των Ελλήνων με την τρισχιλιόχρονη ένδοξη Ιστορία τους και μετακινούνται- μέχρι παρεξηγήσεως τους- στον χώρο των πατριωτών Ελλήνων , εκείνων που ουδέποτε έθεσαν το κόμμα τους υπεράνω της Πατρίδος και εκείνων που θυσιάστηκαν πρώτοι στους απελευθερωτικούς εθνικούς αγώνες με την γαλανόλευκη και τον χριστιανικό σταυρό στα μνήματά τους από το 1904 μέχρι το 1949 και τώρα είναι ξεχασμένοι κυρίως από τους αριστερούς ,αλλά δυστυχώς και από τους ”προσκυνημένους” συγγενείς τους;;;
    Ας παραβλέψουμε την διχαστική γραφή του άρθρου ” θέλουμε τον Βασιλιά δεν θέλουμε την Μικρά Ασία ” γιατί ουδέποτε ελέχθη , ενώ αντιθέτως ελέχθη από το 1915 ακόμη το ”θέλουμε και τον Βασιλιά και την Μικρά Ασία” και αυτό εμάς τους Έλληνες -τότε και τώρα-τι μας πείραζε , όταν μάλιστα αυτόν τον Στρατηλάτη Βασιλιά -στον οποίον ο πρωθυπουργός Βενιζέλος το 1913 έδωσε την στραταρχική ράβδο- ΤΟΝ ΕΔΙΩΞΑΝ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΡΩΤΗΘΕΙ Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΤΟ 1917 ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΠΑΝΕΦΕΡΕ Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟ 1920 ;;;
    Υ.Γ ΠΟΙΟΣ ΕΝΣΑΡΚΩΝΕ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ – ΣΧΕΔΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ – ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΩΝ/ΠΟΛΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΚΟΚΚΙΝΗ ΜΗΛΙΑ;;; Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ,Ή ΑΛΛΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ -ΚΑΛΩΣ Ή ΚΑΚΩΣ-;;;
    ΑΣ ΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΞΑΝΑΓΡΑΦΕΤΑΙ ,ΑΛΛΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ .

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα