Αμερική εναντίον Κίνας ή αλλοιώς δημοκρατία κατά του απολυταρχισμού;

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Πολλοί στην Δύση θεωρούν ότι ο ψυχρός πόλεμος της Αμερικής προς την Κίνα δεν είναι, ούτε λίγο ούτε πολύ, παρά η αντιπαράθεση δημοκρατίας και απολυταρχισμού. Πόσο βάσιμη είναι η αφοριστική αυτή διατύπωση;

Α. Οι δυο αντίθετες διαδρομές

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, στα πλαίσια του νεοφιλελευθερισμού, τα κοινοβουλευτικά καθεστώτα των δυτικών χωρών παραδίδουν σταδιακά τις εθνικές τους οικονομίες στην προσοδοθηρία του μη παραγωγικού τμήματος του κεφαλαίου. Οι τράπεζες, οι μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες, οι εταιρείες ακινήτων και οι τεχνολογικοί κολοσσοί που μετατράπηκαν σε πανίσχυρα μονοπώλια αντλούν σίγουρα και μεγάλα κέρδη εις βάρος του κοινωνικού συνόλου.

Τα υπερκέρδη αυτών των επιχειρήσεων δεν προέρχονται πλέον από αυτό που παράγουν, όπως γίνονταν στον κλασικό καπιταλισμό, αλλά από αυτό που κατέχουν. Διαθέτοντας μια μονοπωλιακή θέση στην αγορά, απομυζούν τις οικονομίες των παλαιών κέντρων του συστήματος και ευνουχίζουν τον όποιο παραγωγικό δυναμισμό τους.

Στην Κίνα από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 ακολουθείται μια πορεία εξαστισμού, η οποία όμως στηρίχθηκε στο παραγωγικό τμήμα του κεφαλαίου, στις εξαγωγικές βιομηχανίες ιδιαίτερα. Οι τράπεζες, που ήταν και παραμένουν κρατικές, υποβοήθησαν την μετατροπή της Κίνας σε μεγάλη βιομηχανική δύναμη, τεχνολογικά ισότιμη με την Δύση.

Β. Η προετοιμασία για την επερχόμενη σύγκρουση και ο ρόλος της νεολαίας

Η άνοδος της Κίνας επέτρεψε να εξέλθουν από το όριο της φτώχειας 800 εκατομμύρια πολίτες της. Το κινεζικό οικονομικό θαύμα όμως συνοδεύθηκε με την εμφάνιση και πολλών δισεκατομμυριούχων.

Σήμερα γίνεται προσπάθεια περιορισμού των καπιταλιστικών υπερβολών, ενώ επιβάλλονται αυστηροί κανόνες στην εκπαίδευση και την ψυχαγωγία. Στόχος των μεταρρυθμίσεων αυτών είναι, μεταξύ των άλλων, η προπαρασκευή της Κίνας για το ενδεχόμενο μιας περαιτέρω όξυνσης των σχέσεων με τις Η.Π.Α.

Για την προαγωγή λοιπόν της κοινής ευημερίας αυξάνεται η φορολογία των περιουσιακών στοιχείων και των κληρονομιών, μειώνονται οι μισθοί των στελεχών των κρατικών επιχειρήσεων, ισχυροποιείται η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία και αυξάνονται οι κοινωνικές παροχές.

Στην εκπαίδευση επιβάλλεται δραστικός έλεγχος στον τομέα των φροντιστηρίων ώστε να διασφαλισθούν συνθήκες ισότιμης πρόσβασης στις ανώτατες σχολές.

Στην ψυχαγωγία τώρα επιβάλλονται μεγάλα πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις σε δημοφιλείς αστέρες της μουσικής σκηνής και σε ηθοποιούς, ενώ σε ορισμένους από αυτούς απαγγέλλονται κατηγορίες για βιασμούς και σεξουαλικές παρεκτροπές. Στο χώρο του ακροάματος και του θεάματος, πάντα, όσοι κατέχουν διαβατήρια ξένων χωρών καλούνται να τα παραδώσουν στις αρχές, αν θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται στην Κίνα.

Την εικόνα των εξυγιαντικών αυτών μέτρων συμπληρώνει η απαγόρευση των προγραμμάτων ανάδειξης νέων ταλέντων στα τηλεοπτικά κανάλια και στο διαδίκτυο, ενώ έχουν τεθεί χρονικοί περιορισμοί στην ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια για ηλικίες κάτω των 18 ετών.

Γενικότερα σημειώνεται μια προσπάθεια να πάψει να αναπτύσσεται η λατρεία των διασημοτήτων, η προώθηση ευτελών προτύπων για την νεολαία και η ανάδειξη εφημερων ειδώλων. Η μεγάλη στροφή που προωθείται στην οικονομία, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία αποβλέπει στην ισχυροποίηση της κοινωνίας και του κοινωνικού ιστού καθώς και στην προετοιμασία της Κίνας για την επερχόμενη σύγκρουση με την Αμερική. Με την χρήση συμβόλων της μαοϊκής περιόδου και την επιστράτευση της ανάλογης ρητορικής προωθείται αυτό που έχει αποκληθεί πολιτιστική επανάσταση 2.0.

Η πολιτική, οικονομική και διπλωματική πολιορκία της Κίνας που εκτυλίσσεται από το 2016, με υφέσεις και εξάρσεις, έχει στο επίκεντρο της την προσπάθεια να κερδηθεί η κινεζική νεολαία και να στραφεί κατά των αρχών ή έστω να αδιαφορήσει για τα τεκταινόμενα. Στα πλαίσια αυτά η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και η ανάπτυξη αγωνιστικού φρονήματος στην νεολαία προβάλλει σαν αδήριτη ανάγκη.

Γ. Το ιδιόμορφο πολιτικό σύστημα της Κίνας

Κλείνοντας και για να ολοκληρωθεί η απάντηση στο αρχικό ερώτημα περί πάλης της δημοκρατίας και του απολυταρχισμού θα επιχειρηθεί μια σύντομη αναφορά στο πολιτικό σύστημα της Κίνας. Αν τα περισσότερα από τα κοινοβουλευτικά καθεστώτα της Δύσης έχουν εκπέσει σε κληρονομικές σχεδόν ολιγαρχίες που αντιστρατεύονται τα συμφέροντα των πολλών, το κινεζικό μονοκομματικό καθεστώς μοιάζει, προς το παρόν τουλάχιστον, να μεριμνά για το συμφέρον της μεγάλης πλειοψηφίας του πληθυσμού της Κίνας.

Το πολιτικο σύστημα της Κίνας είναι μεν μονοκομματικό, αλλά κάθε άλλο παρά μονολιθικό και κλειστό μπορεί να χαρακτηρισθεί. Το κινεζικό κομμουνιστικό κόμμα από την αρχή της ίδρυσης του είχε πολλές τάσεις και παρουσίαζε μια σαφή «πάλη γραμμών» στους κόλπους του. Τα χαρακτηριστικά του αυτά ήταν εκείνα ακριβώς που επέτρεψαν μια σχετικά ομαλή μετάβαση από τις υπερβολές της πρώτης πολιτιστικής επανάστασης στις μεταρρυθμίσεις του Ντενγκ Ξιαοπίνγκ και την οικονομική απογείωση. Η εκάστοτε κυρίαρχη τάση δεν αποβλέπει στον εξοβελισμό και την εκμηδένιση των κυριαρχούμενων τάσεων, παρά μόνον αν είναι ευθέως απειλητικές για τα εθνικά συμφέροντα.

Το ζητούμενο του πολυκομματισμού, λοιπόν, που είναι να υπάρχουν πάντα εφεδρείες αναγέννησης και μεταρρύθμισης του πολιτικού συστήματος και της χώρας, εξυπηρετείται και με το παραπάνω από τον πολυτασικό μονοκομματισμό της Κίνας. Το κινεζικό κόμμα, όντας επιπλέον ανοιχτό σε όλες τις τάξεις και τα ταλέντα, κατορθώνει προς το παρόν να στρατολογεί τα σχετικά πιο πατριωτικά και ανιδιοτελή στοιχεία της κοινωνίας. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί, όπως θα έλεγαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι, σαν μια αριστοκρατία και όχι σαν μια ολιγαρχία, σαν καθεστώς των λίγων που υπηρετούν τα συμφέροντα των πολλών.

Η μοίρα της αριστοκρατίας, βέβαια, κατά τους αρχαίους είναι να εκπίπτει σε ολιγαρχία, όπως της βασιλείας σε τυραννία και της δημοκρατίας σε οχλοκρατία. Ο χρόνος που η νεομανδαρινική αριστοκρατία του κινέζικου κομμουνιστικού κόμματος θα εκφυλισθεί σε ολιγαρχία είναι άγνωστος, αν και ο εκπεσμός αυτός είναι αναπότρεπτος. Μέχρι τότε όμως οι γενικεύσεις περί πάλης της δημοκρατίας με την απολυταρχία δεν έχουν θέση και παρακάμπτουν την ουσία του ζητήματος.

antifono.gr

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα