Του Δημήτρη Γαρούφα*
Από αυτή τη στήλη πολλές φορές έχουμε αναφερθεί στις μετά το 1989 γεωπολιτικές εξελίξεις που δημιούργησαν για την Ελλάδα μια ιστορική ευκαιρία να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και αντανακλαστικά να έχει αναβαθμισμένο ρόλο στην Ε.Ε. ΄Επρεπε ο ρόλος μας να είναι σταθεροποιητικός με προβολή των αρχών της δημοκρατίας, ελευθερίας, φιλίας και συνεργασίας, με δράσεις που θα συμβάλλουν στην άμβλυνση των διαφορών με προβολή της κοινής Ευρωπαϊκής προοπτικής και ενός καλύτερου αύριο για τους λαούς της περιοχής.
Είχα την τύχη να επισκεφθώ κατ έπανάληψη όλες τις βαλκανικές χώρες με θεσμική ιδιότητα ως μέλος της Ελληνικής αντιπροσωπείας στην «ένωση βαλκανικών δικηγορικών συλλόγων» από το 1995 μέχρι το 2008,ως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης και του ΚΘΒΕ μετέπειτα.΄Εχω συμμετάσχει ως ομιλητής σε συνέδρια επιστημονικών φορέων στην περιοχή αλλά και σε εκδηλώσεις των Ελληνικής καταγωγής πληθυσμών που υπάρχουν ακόμα με συνείδηση καταγωγής σχεδόν σε όλες τις βαλκανικές χώρες. Σε όλες τις βαλκανικές χώρες οι λαοί βλέπουν με συμπάθεια την Ελλάδα ,τους ελκύει ο Ελληνικός πολιτισμός και προσπαθούν να αντιγράψουν θεσμούς από την Ελλάδα, ενώ υπάρχει σε όλες τις χώρες ενδιαφέρον για εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας και γιατί ελκύει ο πολιτισμός μας, αλλά και γιατί με την εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας αυξάνονταν οι πιθανότητες πρόσληψης σε κάποια από τις χιλιάδες Ελληνικές επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν και δραστηριοποιούνταν στα Βαλκάνια. Ακόμη και σε χώρες που οι ηγεσίες δημιουργούν προβλήματα η έδειχναν εικόνα εξαρτήσεων από την Τουρκία οι λαοί συμπαθούν την Ελλάδα.
Δυστυχώς δεν αξιοποιήσαμε τις δυνατότητες που δημιουργήθηκαν για προσφορά μας στην περιοχή με προβολή των αρχών της φιλίας και συνεργασίας και δεν αξιοποιήσαμε την ευκαιρία να παίζουμε πρωταγωνιστικό-σταθεροποιητικό ρόλο με αναβάθμιση και της θέσης μας στην Ε.Ε.
Επανερχόμενος στο θέμα πρόχειρα και ενδεικτικά θα αναφέρω κάποια πράγματα που θα μπορούσαν ακόμα και τώρα να γίνουν και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια κλίματος φιλίας και συνεργασίας στην περιοχή. Ενδεικτικά αναφέρω ότι από το 1990 μέχρι το 2000 είχαν ιδρυθεί διαβαλκανικές ενώσεις από επιστημονικούς φορείς της Θεσσαλονίκης με μόνιμη έδρα την Θεσσαλονίκη που με τη δράση τους στις βαλκανικές χώρες συνέβαλλαν σε κάποιο βαθμό στη γνωριμία των λαών και την καλλιέργεια κλίματος συνεργασίας.΄Ολες έχουν ατονήσει από το 2010 λόγω της οικονομικής κρίσης .Η Ελληνική κυβέρνηση πρέπει να στηρίξει τις ενώσεις αυτές για ένα νέο ξεκίνημα που θα απευθύνεται στους βαλκανικούς λαούς με εκδηλώσεις που θα συμβάλλουν σε άμβλυνση των διαφορών και θα προωθούν την ιδέα και αναγκαιότητα φιλίας και συνεργασίας .Θυμίζω ενδεικτικά ότι στο παρελθόν ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης παρείχε τεχνογνωσία για οργάνωση των δικηγορικών συλλόγων σε γειτονικές χώρες σε όλα τα επίπεδα, από την νομοθετική κατοχύρωση της δικηγορίας ως λειτουργήματος μέχρι τον τρόπο λειτουργίας των δικηγορικών συλλόγων στις βαλκανικές χώρες και δραστηριοποίησής των σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών κλπ.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν φτάνει μόνο η επαφή και συνεργασία σε επίπεδα ηγεσιών κρατών αλλά χρειάζεται το οικοδόμημα να έχει γερά θεμέλια, να στηρίζεται στην επαφή, γνωριμία και συνεργασία των λαών. Στο πλαίσιο προγράμματος εξωστρέφειας να υπάρχει και η διπλωματία των επιστημονικών φορέων, του επιχειρηματικού κόσμου, των ΑΕΙ , της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και του πολιτισμού.. Δεν μιλώ μόνο για υλοποίηση από κοινού Ευρωπαϊκών προγραμμάτων αλλά και για υλοποίηση αδελφοποιήσεων μεταξύ πόλεων αλλά και ισχυρή πολιτιστική παρουσία και συνεργασία. Το ΚΘΒΕ π.χ.που εχει υπογράψει στο παρελθόν πρωτόκολλα συνεργασίας σχεδόν με όλα τα κρατικά θέατρα των βαλκανικών χωρών να υλοποιεί προγράμματα ανταλλαγής παραστάσεων και προβολή του αρχαίου δράματος στις γειτονικές χώρες για το οποίο υπάρχει έντονο ενδιαφέρον. Με διαβατήριο τον πολιτισμό μας, ανοίγουν όλες οι πόρτες και με υλοποίηση ενός προγράμματος σταθερής πολιτιστικής παρουσίας στην περιοχή είναι βέβαιο ότι οι τοπικές κοινωνίες θα λειτουργούν τουλάχιστον φιλελληνικά.
Βεβαίως υπάρχουν ακόμη προβλήματα στην περιοχή και διαφορές μεταξύ χωρών, κληρονομιά από το παρελθόν, που δημιουργούν μια ρευστότητα στην περιοχή που προσπαθεί διαχρονικά να εκμεταλλευθεί η Τουρκία η οποία μοιράζει, σχεδόν δωρεάν, σήριαλ σε τηλεοπτικά κανάλια στα Βαλκάνια και ιδρύει σχολεία και εκεί που δεν υπάρχουν Τουρκικής καταγωγής πληθυσμοί η μουσουλμάνοι θέλοντας να κερδίσει τις τοπικές κοινωνίας για να υλοποιήσει στο μέλλον το όνειρο δημιουργίας μιας κοινοπολιτείας στην οποία θα μετέχουν οι χώρες που προήλθαν από την διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η Ελλάδα πρέπει να λειτουργεί στα Βαλκάνια με εξωστρέφεια και με οδηγό τις αρχές του οικουμενικού Ελληνισμού, και οφείλει με διαβατήριο τον Ελληνικό πολιτισμό να έχει σταθεροποιητική παρουσία στην περιοχή παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο με προβολή της κοινής Ευρωπαϊκής προοπτικής και των αρχών της δημοκρατίας και ελευθερίας για να διασφαλίζεται κλίμα ειρήνης, φιλίας και συνεργασίας ενώ αντανακλαστικά με αυτό τον τρόπο θα αναβαθμιστεί και ο ρόλος μας στην Ε.Ε και έμμεσα θα ενισχυθεί και η αποτρεπτική ισχύς μας έναντι πάντων.
- Δικηγόρος-πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.
- “Δημοκρατία”
