Η εθνική ομάδα του Ιράν είχε επί χρόνια το ρόλο μίας ενωτικής δύναμης σε ένα διχασμένο έθνος. Καθώς βαδίζει προς το Παγκόσμιο Κύπελλο, σύμφωνα με τους New York Times, έχει παγιδευτεί στην εσωτερική πόλωση της χώρας.
Λίγο πριν αρχίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ, το πρώτο μεγάλο αθλητικό γεγονός που διεξάγεται στη Μέση Ανατολή, η ιρανική ομάδα βρίσκεται σε μια άγνωστη, γεμάτη πόλωση θέση.
Έχει παγιδευτεί στην εσωτερική πολιτική του Ιράν, όπου μια συνεχιζόμενη εξέγερση με επικεφαλής γυναίκες και νέους απαιτεί το τέλος του θεοκρατικού καθεστώτος, επιδιώκοντας δίκαιη μεταχείριση και αυξημένες ατομικές ελευθερίες.
Ορισμένοι ακτιβιστές -εντός και εκτός Ιράν- ζήτησαν από τη FIFA να απαγορεύσει στην εθνική ομάδα να αγωνιστεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Επικαλούνται την καταστολή, η οποία έχει προκαλέσει περισσότερους από 250 νεκρούς, αλλά και μακροχρόνιες διαμαρτυρίες για το ποδόσφαιρο, όπως η περιορισμένη πρόσβαση στα γήπεδα για τις γυναίκες.
Επίσης, επικαλούνται τις καταγγελίες για παροχή drones στη Ρωσία, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην Ουκρανία.
Μια απαγόρευση φαντάζει εξαιρετικά απίθανη: Η FIFA έστειλε πρόσφατα μια επιστολή σε όλες τις ομάδες και τις ομοσπονδίες τους, ζητώντας να επικεντρωθούν στο ποδόσφαιρο κι όχι στην πολιτική.
Αυτό ήταν ξεκάθαρο στην πληγωμένη φωνή του 80χρονου Τζαλάλ Ταλεμπί, ο οποίος ήταν προπονητής του Ιράν στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 στη Γαλλία και οδήγησε την εθνική ομάδα στην πιο σημαντική νίκη της επί των Ηνωμένων Πολιτειών. (Το Ιράν βρίσκεται για άλλη μια φορά στον ίδιο όμιλο με τις ΗΠΑ, στον 1ο γύρο του μουντιάλ του Κατάρ.)
Ο Ταλεμπί αποκάλεσε το ποδόσφαιρο «μέρος της ζωής», πρόσθεσε όμως ότι υποστηρίζει τις διαδηλώσεις και πιστεύει ότι «δεν είναι η ώρα» να συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Τόνισε δε ότι ενδέχεται να αρνηθεί να εμφανιστεί ως σχολιαστής για την τηλεόραση και μπορεί να μην παρακολουθήσει καν τους αγώνες του Ιράν από το σπίτι του. «Πώς θα μπορούσα να νιώσω βλέποντας ποδόσφαιρο όταν ο γείτονάς μου, ο αδερφός μου, ο συμπατριώτης μου είναι σε τόσο άσχημη κατάσταση;», είπε.
Ο 44χρονος Μοχάμαντ Μοταμέντι, δημοφιλής Ιρανός τραγουδιστής, επιλέχθηκε να είναι ο επίσημος τραγουδιστής της ομάδας για αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά αρνήθηκε, γράφοντας στο Instagram ότι «υπό τις παρούσες περιστάσεις, δεν έχω καν διάθεση να μιλήσω, πόσο μάλλον να τραγουδήσω».
Ο 47χρονος Κειβάν, δικηγόρος από την Τεχεράνη, ο οποίος ζήτησε να χρησιμοποιηθεί μόνο το μικρό του όνομα, ακύρωσε τα εισιτήρια, τις πτήσεις και τα ξενοδοχεία του για τους αγώνες στο Κατάρ, λέγοντας ότι άλλαξε γνώμη λόγω των διαδηλώσεων και της βίαιης καταστολής της κυβέρνησης.
Άλλοι οπαδοί είπαν ότι υποστηρίζουν πλήρως τη συμμετοχή του Ιράν.
Ο 37χρονος μεταδιδακτορικός ερευνητής Αλί Γκολιζαντέχ τόνισε ότι το ποδόσφαιρο είναι μια από τις εναπομείνασες χαρές για τους ανθρώπους που αισθάνονται στριμωγμένοι από την καταστολή και τις διεθνείς οικονομικές κυρώσεις. «Το να φύγουμε από το Παγκόσμιο Κύπελλο», είπε, θα ήταν σαν «συλλογική τιμωρία». Ακόμη και οι παίκτες εντός της εθνικής ομάδας εμφανίζονται διχασμένοι σχετικά με το αν, ή πόσο δυναμικά, πρέπει να δείξουν υποστήριξη στους διαδηλωτές.
Σύμφωνα με πληροφορίες- στο Twitter και στο Telegram- ενός ανεξάρτητου Ιρανού δημοσιογράφου, οι επιθετικοί της ομάδας, Σαρντάρ Αζμούν και Μεχντί Τεράμι, είχαν μια έντονη αντιπαράθεση τον περασμένο Σεπτέμβριο στη διάρκεια προπόνησης στην Αυστρία. Η διαμάχη προκλήθηκε όταν ο Αζμούν ανάρτησε στο Instagram ότι οι «κανόνες της εθνικής ομάδας» απαγόρευαν στους παίκτες να εκφράσουν τις απόψεις τους για τις διαδηλώσεις στη χώρα, ενώ πρόσθεσε ότι ήταν πρόθυμος να «θυσιάσει» τη θέση του στο Παγκόσμιο Κύπελλο «για μια τρίχα στα κεφάλια των γυναικών του Ιράν». Λίγο μετά, αφού έσβησε το επίμαχο σχόλιο, συνέχισε με πιο προσεκτικές αναρτήσεις.
Αναλυτές σχολίασαν πως ορισμένοι οπαδοί κατηγόρησαν τους παίκτες ότι επιλέγονται από την κυβέρνηση, ότι η πίστη τους διασφαλίζεται με συμφωνίες ακινήτων και εισαγόμενα πολυτελή αυτοκίνητα. Άλλοι κατηγόρησαν τους παίκτες ότι ήταν αδιάφοροι μετά τον θάνατο της Αμίνι, πανηγυρίζοντας με ενθουσιασμό μια νίκη επί της Ουρουγουάης και συμμετέχοντας στο πάρτι των γενεθλίων του τερματοφύλακα Αλιρέζα Μπέιρανβαντ.
«Ο ενθουσιασμός και η χαρά που νιώθαμε πάντα για το ποδόσφαιρο και το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι ανύπαρκτη αυτή τη φορά», είπε ο 54χρονος Αμίρ Αλί, μηχανικός στην Τεχεράνη, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει άγνωστο το επώνυμό του. «Δεν μας νοιάζει, και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αν χάσει η εθνική ομάδα θα είναι ήττα για το καθεστώς».
Όσοι εκφράζουν μεγαλύτερη συμπάθεια προς τους παίκτες σημειώνουν ότι αναμφίβολα αντιμετωπίζουν τεράστια πίεση -ίσως και απειλές από την κυβέρνηση- να μην εκφράσουν δημοσίως τη στήριξή τους στους διαδηλωτές, την ώρα μάλιστα που βλέπουν το Μουντιάλ ως ευκαιρία να προωθήσουν την καριέρα τους.
Στο Κατάρ αναμένεται να εμφανιστούν οπαδοί με τη φωτογραφία της Αμίνι και το κυρίαρχο σύνθημα της εξέγερσης: «Γυναίκες, Ζωή, Ελευθερία».
Κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, στις 30 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος του Ιράν, Εμπραχίμ Ραΐσι, δήλωσε πως ανησυχεί για την ομάδα και ότι ζήτησε από το υπουργείο Εξωτερικών να συντονιστεί με το Κατάρ -στενό σύμμαχο του Ιράν- για να αποτρέψει «την εμφάνιση αυτών των προβλημάτων».
Στο εσωτερικό του Ιράν, η κυβέρνηση ενδέχεται να περιορίσει τις δημόσιες συναθροίσεις, όπου οι οπαδοί συγκεντρώνονται για να παρακολουθήσουν αγώνες.
Μερικοί Ιρανοί κάλεσαν την ομάδα (και τους αντιπάλους της στο Παγκόσμιο Κύπελλο, μεταξύ των οποίων είναι η Αγγλία και η Ουαλία) να δείξει αλληλεγγύη στο κίνημα διαμαρτυρίας.
Αυτό θα μπορούσε να έχει τη μορφή συμβολικών χειρονομιών, όπως βραχιολάκια, ή πιο φανερών, όπως μηνύματα γραμμένα σε μπλουζάκια, ή άρνηση να ψάλουν τον εθνικό ύμνο του Ιράν, ή να πανηγυρίσουν τα γκολ στους αγώνες.
Οι παίκτες, ωστόσο, μπορεί να είναι πιο τολμηροί. Στις 2 Νοεμβρίου, μία από τις μεγαλύτερες ομάδες του Ιράν, η Εστεγκλάλ, η οποία έχει στο ρόστερ της αρκετούς παίκτες της εθνικής, κέρδισε το Super Cup του Ιράν, αλλά ο Αμίρ Αρσάλαν Μοταχάρι, που σημείωσε το νικητήριο γκολ, δεν πανηγύρισε. Αντίθετα, δάκρυσε, γεγονός που αποτυπώθηκε στο φακό.
Ένας άλλος παίκτης, ο Μεχντί Γκαγέντι, έγραψε στη φανέλα του το όνομα ενός νεαρού οπαδού που πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας στη βόρεια πόλη Μπαμπόλ. Στη συνέχεια, οι παίκτες της ομάδας κράτησαν τα χέρια τους σταυρωμένα κατά τη διάρκεια της απονομής του τροπαίου. Η επίσημη σελίδα της ομάδας στο Twitter σχολίασε ότι «κανείς δεν είναι χαρούμενος».
Ένας παίκτης, ο Σιαβάς Γιαζντάνι, είπε στα ιρανικά μέσα ενημέρωσης ότι ήταν «μια πικρή νίκη σε δύσκολες στιγμές» και αφιέρωσε τον αγώνα «στις γυναίκες του Ιράν και στις οικογένειες όλων των θυμάτων».
Ο Αζμούν, ο σταρ της εθνικής, ανάρτησε στη σελίδα του στο Instagram μία μπλε καρδιά, το χρώμα της ομάδας, μέσα σε ένα μαύρο πένθιμο σχόλιο. Στο σχόλιο έγραφε «τιμημένη Εστεγκλάλ».
Η κρατική τηλεόραση διέκοψε τη ζωντανή ροή της κατά τη διάρκεια της απονομής του τροπαίου.
Αυτό αποτελεί προμήνυμα ότι το Ιράν θα μεταδώσει ζωντανά τους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου με την ανάλογη προσοχή, συμπεριλαμβανομένης μιας μικρής χρονοκαθυστέρησης για την αποφυγή προβολής διαμαρτυριών στα γήπεδα.
«Οι αθλητές δεν χρειάζεται να είναι ακτιβιστές, αλλά πρέπει να είναι πατριώτες», είπε η 50χρονη Χαλέχ, ηλεκτρολόγος μηχανικός από την Τεχεράνη, η οποία ζήτησε να μην χρησιμοποιείται το επίθετό της. «Σε τελική ανάλυση, λέγεται Team Melli, που σημαίνει ότι ανήκει στο λαό και το έθνος».
Καθημερινή
