του Alain Frachon (*)

Το 2022 μάς κληροδοτεί έναν κόσμο αβεβαιοτήτων. Το 2023 ξεκινά με ένα στρατηγικό πεδίο που έχει διαταραχθεί από τον πόλεμο και έναν δύσκολο οικονομικό ορίζοντα: Πληθωρισμός, ακριβή ενέργεια, αναιμική ανάπτυξη. Αν προστεθεί και η κλιματική αλλαγή, ο πίνακας είναι χαώδης.

Με την εισβολή στην Ουκρανία, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επανέφερε τον πόλεμο στην Ευρώπη. Η ευθύνη είναι όλη δική του. Η σύγκρουση αυτή είναι μία σύγκρουση επιλογής, όχι ανάγκης. Ο Ρώσος Πρόεδρος δεν ανέχεται η Ουκρανία να είναι ανεξάρτητη ούτε να την έλκει περισσότερο ο δυτικός κόσμος από το κομψό οικονομικό και πολιτικό πουτινικό μοντέλο…

Ο Πούτιν δεν ξεκαθάρισε ποτέ τους στόχους του. Στέλνει μαζικές ενισχύσεις στην κατεχόμενη Ουκρανία και καταστρέφει καθημερινά με πυραύλους τις ενεργειακές υποδομές της χώρας. H Mόσχα υπολογίζει στον χειμώνα για να εξαντλήσει τους Ουκρανούς και να κουράσει τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους που υποστηρίζουν στρατιωτικά και οικονομικά το Κίεβο. Θα τα καταφέρει;

Η Ρωσία χρησιμοποιεί, επίσης, τα πυρηνικά όπλα ως απειλή κατά της Ουκρανίας και για να περιορίσει τη δυτική στήριξη στο Κίεβο. Τα πυρηνικά όπλα στηρίζουν, λοιπόν, τα συμβατικά; Πολλές μεσαίες δυνάμεις παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις. Ο πόλεμος του Πούτιν θα επιταχύνει τη διάδοση πυρηνικών όπλων;

Ο πόλεμος οδήγησε, επίσης, σε σύσφιξη των σχέσεων της Ευρώπης με τις ΗΠΑ και διεύρυνε το ΝΑΤΟ. Έδειξε την αποτελεσματικότητα, αν όχι την ανωτερότητα, των δυτικών όπλων. Διέψευσε την υποτιθέμενη «παρακμή» της Δύσης. Οι «27» παραμένουν ενωμένοι στην υποστήριξή τους προς το Κίεβο και στην επιβολή κυρώσεων στη Μόσχα. Και οι ΗΠΑ επιμένουν να μην προμηθεύουν το Κίεβο με όπλα που μπορούν να πλήξουν το ρωσικό έδαφος.

Ο Σι Τζινπίνγκ μένει πιστός στα λόγια στην «απεριόριστη φιλία» του Πεκίνου με τη Μόσχα ώστε να «αποδυτικοποιηθεί» ο 21ος αιώνας. Είναι σαφές, όμως, ότι δεν εγκρίνει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Είναι αρκετά απασχολημένος με τη μάχη κατά της Covid, κατά του χρέους και κατά των αργών κινητήρων της εγχώριας ανάπτυξης. Το κινεζικό αυταρχικό μοντέλο δεν είναι -εν τέλει- τόσο αποτελεσματικό…

Η Μόσχα και το Πεκίνο ελπίζουν να επιστρατεύσουν τις χώρες του Νότου στη μάχη κατά της αμερικανικής κυριαρχίας -όπως λένε- στο παγκόσμιο σύστημα. Για τους Κινέζους και τους Ρώσους, πρόκειται για το διακύβευμα του αιώνα. Όμως η πραγματικότητα δεν συμφωνεί με αυτό το απλουστευτικό σχήμα. Η Ινδία, για παράδειγμα, από τη μία προσπαθεί να ανακόψει τον κινεζικό επεκτατισμό στην περιοχή του Ειρηνικού και από την άλλη παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις για να αγοράσει φθηνότερο ρωσικό πετρέλαιο.

Αν αρκετές μεσαίες δυνάμεις, όπως η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία, απομακρύνονται από την αμερικανική εποπτεία, δεν το κάνουν για να μπουν κάτω από τη σινορωσική ομπρέλα. O στόχος τους είναι να ευθυγραμμίζονται άλλοτε με τον έναν πόλο ισχύος και άλλοτε με τον άλλο. Η Σαουδική Αραβία δεν θέλει να χάσει την αμερικανική προστασία.

Ανεξαρτήτως της τραγωδίας που εκτυλίσσεται στην Ουκρανία, η σινοαμερικανική σύγκρουση εξακολουθεί να κυριαρχεί στον στρατηγικό ορίζοντα. Πρόκειται, ομολογουμένως, για κάτι πρωτότυπο: Τα πολεμικά πλοία των δύο χωρών διεξάγουν ασκήσεις στον δυτικό Ειρηνικό και την ίδια στιγμή 200 μεγάλες κινεζικές εταιρείες χρηματοδοτούνται από το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης…

(*) O Αλέν Φρασόν είναι αρθρογράφος της Monde

(Πηγή: Le Monde)