Δρ. Αδρεστίνος Παπαδόπουλος: Το Ουκρανικό και οι επιπτώσεις του

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

 

Του Πρέσβυ ε.τ. Δρος Ανδρεστίνου Ν. Παπαδόπουλου

 

Μετά από 14 μήνες πολέμου στην Ουκρανία έχουμε την δημιουργία ενός νέου περιφερειακού και διεθνούς πλαισίου ασφαλείας, που καθορίζεται από τις κινήσεις και τα συμφέροντα αυτών που έσπευσαν να το εκμεταλλευθούν. Στον αντίποδα της Ρωσίας βρέθηκε η Δύση με προεξάρχουσα δύναμη τις ΗΠΑ, οι κινήσεις της οποίας, τόσο στην Ουκρανία που εξοπλίζουν, όσο και η αλλαγή πολιτικής στην Μέση Ανατολή και οι βλέψεις της προς την Ασία δημιούργησαν για άλλους ευκαιρίες επέκτασης των συμφερόντων τους και για άλλους δυσαρέσκεια με σχετικές αντιδράσεις. Αυτοί οι παίκτες που ανέδειξε το Ουκρανικό άμεσα και έμμεσα είναι η Τουρκία, η Κίνα, και κατ’ επέκταση η Σαουδική Αραβία και το Ιράν.

Για την Τουρκία, το Ουκρανικό της έδωσε την ευκαιρία να το παίξει σε δύο ταμπλό, και περιφερειακά και με την Δύση. Περιφερειακά, ως διαμεσολαβητής πέτυχε την συμφωνία μεταξύ Μόσχας και Κιέβου για την συνέχιση των εξαγωγών των σιτηρών κατά την διάρκεια των εχθροπραξιών, έχοντας σαν διαπιστευτήρια της εντιμότητας της το ότι προμήθευε το Κιέβο με ντρόουνς και δεν εφάρμοζε κυρώσεις κατά της Μόσχας. Στόχος της, βεβαίως, είναι να επωφεληθεί από μία αναμενόμενη μείωση της επιρροής της Μόσχας στην Μαύρη θάλασσα. Και στο παρελθόν, οι ίδιοι στόχοι μαρτυρούνται στην περιοχή της Κασπίας θάλασσας. Το μεν 2009 εγκαινίασε την Οργάνωση Τουρκικών Κρατών (Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργισία και Τουρκμενιστάν) στηριζόμενη στους ιστορικούς, θρησκευτικούς, εθνικούς και άλλους δεσμούς, για να πετύχει την απεξάρτηση της από το Ρωσικό πετρέλαιο και αέριο, το δε 2020 επενέβη στον πόλεμο μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν για τον έλεγχο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, υποστηρίζοντας τον σύμμαχο  Αζερμπαϊτζάν που πέτυχε την πρόσκτηση μεγάλου μέρους της περιοχής, που η Αρμενία ήλεγχε από το 1994. Αυτή η επέμβαση της Τουρκίας είχε σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του ισοζυγίου δυνάμεων και τον περιορισμό της Ρωσικής επιρροής στην περιοχή.

Για την Δύση, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δημιούργησε νέα γεωπολιτικά δεδομένα για την ασφάλεια της Ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, γεγονός που οδήγησε Φινλανδία και Σουηδία να αιτηθούν ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η αρχική αντίδραση της Τουρκίας ήταν να χρησιμοποιήσει το δικαίωμα αρνησικυρίας που έχει ως μέλος του ΝΑΤΟ. Σκοπός, βέβαια, ήταν να διαπραγματευθεί με τις ΗΠΑ την αγορά των F-16. Αργότερα, κάτω από πιέσεις έδωσε το πράσινο φως για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, διατήρησε όμως σαν δεύτερο διαπραγματευτικό χαρτί το βέτο για την Σουηδία. Γενικά, η όλη πολιτική της Τουρκίας αποβλέπει στο να δείξει στην Δύση ότι δεν σκύβει το κεφάλι, βασιζόμενη στην αλματώδη ανάπτυξη της αμυντικής της βιομηχανίας.

Η Κίνα, εκμεταλλευόμενη το μειωμένο ενδιαφέρον της Μόσχας για την Κεντρική Ασία, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, έσπευσε να δραστηριοποιηθεί στο κενό που δημιουργήθηκε, όπως έπραξε και η Τουρκία, πιστεύοντας ότι η συνέχιση του πολέμου θα της επιτρέψει να εισχωρήσει βαθύτερα σε αυτή την ζώνη επιρροής της Ρωσίας. Γι’ αυτό το σκοπό προσκάλεσε στο Πεκίνο τον ερχόμενο μήνα τους ηγέτες των πέντε κρατών της Κεντρικής Ασίας σε μια συνάντηση που τιτλοφόρησε ως την «Πρώτη Διάσκεψη Κορυφής Κίνας-Κεντρικής Ασίας». Ταυτόχρονα, ο Πρόεδρος Ξι Ζινπίνγκ στο πλαίσιο της φιλικής στάσης που τήρησε από την αρχή της Ουκρανικής κρίσης έναντι της Μόσχας επισκέφθηκε τον Πρόεδρο Πούτιν και ως ειρηνοποιός παρουσίασε το ειρηνευτικό του σχέδιο για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στην βάση αυτών των τακτικών ελιγμών βρίσκεται η εχθρότητα Κίνας και Ρωσίας έναντι των ΗΠΑ. Συνοδοιπόρος σ ’αυτή την θεώρηση είναι και το Ιράν. Τον περασμένο μήνα, με την διαμεσολάβηση της Κίνας υπεγράφη μια τριμερής συμφωνία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας, Ιράν, και Κίνας για την ομαλοποίηση των διπλωματικών σχέσεων των δύο αιωνίων εχθρών. Η συμφωνία αποβλέπει στην εγκαθίδρυση ενός πλαισίου περιφερειακής ασφάλειας υπό την επίβλεψη της Κίνας, που αναμένεται να συζητηθεί από τους Υπουργούς Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν στο Πεκίνο.

Η Σαουδική Αραβία ήδη δυο δεκαετίες πριν άρχισε να αισθάνεται απογοητευμένη με την Μεσανατολική πολιτική των ΗΠΑ, ενώ πιο πρόσφατα αυτά τα συναισθήματα απογοήτευσης εκτράφηκαν από την απροθυμία των ΗΠΑ να υποστηρίξει την Ριάντ, όταν οι πετρελαιοπηγές της έγιναν αντικείμενο επίθεσης το 2019. Η αλλαγή στην στάση της Σαουδικής Αραβίας από τις ΗΠΑ προς την Κίνα πήρε σάρκα και οστά, όταν τον περασμένο μήνα, σαν αντίδραση στις πρωτοβουλίες των ΗΠΑ στην περιοχή, στο πλαίσιο του Οράματος 2030 του Πρίγκιπα Μωχάμεντ Μπιν Σαλμάν, η Κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας ενέκρινε την συμμετοχή του Βασιλείου ως «εταίρου διαλόγου» στην Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης, που εξυπηρετεί τόσο τα οικονομικά σχέδια της Κίνας για την Μέση Ανατολή, όσο και τις επιδιώξεις της Σαουδικής Αραβίας για εξεύρεση νέων αγορών για τις επενδύσεις της στην Ασία. Το πραγματικό κίνητρο, όμως, για την επιζήτηση ειρήνης με το Ιράν, ήταν η διακαής επιθυμία της Ριάντ να απαλλαγεί από τον εφιάλτη της Υεμένης. Η εμπλοκή της Σαουδικής Αραβίας στον πόλεμο κατά των Χούτις, που ελέγχουν την βόρεια Υεμένη, δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα ειρήνης και σταθερότητας στην Αραβική Χερσόνησο, και όπως φαίνεται η Σαουδική Αραβία θα αναγκασθεί να δεχθεί τους όρους των Χούτις για δίκαιη κατανομή του πετρελαϊκού πλούτου της Υεμένης και υιοθέτηση της ομοσπονδίας.

Καταλήγοντας. Παρατηρούμε ότι αυτές είναι οι πιο σημαντικές βραχυπρόσθεσμες επιπτώσεις του Ουκρανικού. Ασφαλώς, αναμένονται και άλλες μακρυπρόθεσμες, τόσο στο εσωτερικό της Ρωσίας και της Ουκρανίας, όσο και στις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης, που καθορίζονται από οικονομικές, αμυντικές, καθώς και πολιτικές παραμέτρους. Κερδισμένος από αυτή την κρίση θα βγει αυτός που στους σχεδιασμούς του θα υπολογίσει σωστά όλα εκείνα τα στοιχεία που απαιτεί η στρατηγική της υπομονής.

 

 

 

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα