Τζώρτζ Φρίντμαν
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε κάτι πρωτόγνωρο την περασμένη εβδομάδα: Διεξήγαγε μια δίωρη συνέντευξη Τύπου απευθυνόμενος στο αμερικανικό κοινό. Δεν ήταν ακριβώς μια συνέντευξη Τύπου, με την έννοια ότι ο Τάκερ Κάρλσον, ένας παρουσιαστής τοκ σόου συμπαθών την Ρωσία, ήταν ο μόνος ρεπόρτερ παρών. Ούτε όμως, για την ακρίβεια, ήταν μια συνέντευξη, καθώς στο μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος, ο Πούτιν μιλούσε χωρίς ερωτήσεις. Κατά μία έννοια, αυτό έκανε τη συνέντευξη πιο ενδιαφέρουσα επειδή επέτρεψε στον Πούτιν να εκθέσει τις απόψεις του με έναν ενδιαφέροντα και σημαντικό τρόπο που δεν θα ήταν δυνατός αν ο Carlson έθετε ερωτήσεις που επικεντρώνονταν σε μια αμερικανική οπτική.
Αντίθετα, αποκτήσαμε μια γνήσια ρωσική οπτική για τον πόλεμο στην Ουκρανία και ο Πούτιν φαινόταν λογικός και στοχαστικός άνθρωπος. Έκανε μερικούς πολύ αμφίβολους ισχυρισμούς, αλλά κάθε ηγέτης κάνει αμφίβολους ισχυρισμούς καθώς εμφανίζεται οξυδερκής, και η συμπεριφορά του Πούτιν οδήγησε το αμερικανικό κοινό στην άποψη ότι η θέση του δεν είναι χωρίς κάποια αξία. Κατέστησε επίσης σαφές ότι είναι ένας Ρώσος πατριώτης που εργάζεται για τα ρωσικά συμφέροντα, και σε αυτό το πνεύμα πρέπει να λάβουμε υπόψη τους ισχυρισμούς του. Δεν ήθελε να φαίνεται σαν τον Στάλιν. Φαινόταν επίσης εξαιρετικά γνώστης, πολύ πέρα από τους περισσότερους πολιτικούς, αν και είχε το πλεονέκτημα να ξέρει τι έπρεπε να πει καθώς ένας μεταφραστής βρισκόταν πάντα ανάμεσα σε αυτόν και το κοινό του. Αλλά πιστεύω ότι αυτός ήταν ο Πούτιν, βοηθούμενος από ερωτήσεις που γνώριζε προηγουμένως, δίνοντας την αίσθηση ευρείας γνώσης. Αν αυτό λειτούργησε, τότε έδειξε ότι τη Ρωσία κυβερνιέται απο έναν εκλεπτυσμένο στοχαστή. Ωστόσο, δεδομένης της διάρκειας και της πολυπλοκότητας της συνέντευξης, το αμερικανικό κοινό μπορεί να την εγκατέλειψε νωρίς και να μην την άκουσε ολόκληρη.
Ωστόσο, το ιστορικό πλαίσιο, η στόχευση σε ένα αμερικανικό κοινό και η εξαιρετικά λεπτομερής περιγραφή της Ρωσίας και της ρωσικής ιστορίας φαίνεται να διαμορφώνουν το σκηνικό για συζητήσεις. Προς υπεράσπιση της επιθετικής ενέργειας της Ρωσίας, ο Πούτιν κατηγόρησε τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για ανεντιμότητα και διπροσωπία απέναντι στη Ρωσία, η οποία απλώς επιδίωξε την ιστορική της επιταγή. Αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο πρόγραμμα, ούτε ήταν αυτοεπιεικής περιπλάνηση. Η έμφαση του Πούτιν στην αποτυχία των διαπραγματεύσεων στην Τουρκία στις αρχές του πολέμου το καθιστά σαφές.
Η κεντρική παρουσίαση του Πούτιν αφορούσε τη ρωσική ιστορία. Εξήγησε πώς σχηματίστηκε η Ρωσία πριν από πολλούς αιώνες σε αντιπαραβολή με τον σχηματισμό της Ανατολικής Ευρώπης. Με αυτόν τον τρόπο υποστήριξε ότι η Ουκρανία ήταν πάντα μέρος της Ρωσίας, φυσικά και γλωσσικά. Χωρίς να δηλώνεται αλλά σιωπηρά στο επιχείρημά του, η Ουκρανία είναι Ρωσία και η εισβολή στην Ουκρανία αντιπροσωπεύει απλώς την επιστροφή του ρωσικού κόσμου σε μια παλαιότερη πραγματικότητα. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τον Πούτιν, οι ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία συνιστούν ειδική στρατιωτική επιχείρηση και όχι ενέργεια πολέμου. Μίλησε επίσης για την Πολωνία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Πολωνία και η Λιθουανία είναι αποστάτες των οποίων οι ρίζες είναι αχώριστες από τη Ρωσία. Η συζήτηση για τη ρωσική ιστορία ήταν μακρά, αλλά δεν ήταν απλώς ακαδημαϊκή. Το επιχείρημα του Πούτιν ήταν ότι η ιστορία δένει ένα μέρος με το περιβάλλον και τους κατοίκους του και, σε αυτή την περίπτωση, δίνει στη Ρωσία το δικαίωμα να διεκδικεί ξένα εδάφη. Θαύμασα τον τρόπο που γλίστρησε στις αξιώσεις του για την περιοχή έναν τρόπο που θα μπορούσε να απορριφθεί ή να αγνοηθεί.
Έθεσε, ωστόσο, τα θεμέλια για τις ρωσικές διεκδικήσεις στην Πολωνία.
Μερικά από αυτά που είπε ο Πούτιν ήταν μπερδεμένα. Για παράδειγμα, ισχυρίστηκε ότι η σημερινή ουκρανική κυβέρνηση και οι προκάτοχοί της ήταν Ναζί και ως εκ τούτου ήταν εχθροί της Ρωσίας. Ανέφερε δύο άνδρες που είχαν γίνει συνεργάτες των Ναζί προτού καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτό έκανε την Ουκρανία απομεινάρι της ναζιστικής Γερμανίας και ως εκ τούτου εχθρική προς τη Ρωσία και άλλες χώρες που είχαν πολεμήσει τον Χίτλερ. Αυτό με μπέρδεψε, καθώς δεν υπάρχει χώρα που να ήταν κατεχόμενη από τους Γερμανούς και να μην είχε κατοίκους που συνεργάστηκαν μαζί της από τη Γαλλία μέχρι την Ολλανδία και ούτω καθεξής. Κάποιοι μπορεί να ήταν ιδεολογικά Ναζί, αλλά όλοι προσπαθούσαν να επιβιώσουν ή να ευημερήσουν. Ο Πούτιν προέβαλε αυτό το επιχείρημα από την αρχή, αλλά αν ακολουθηθεί λογικά θα ανάγκαζε τη Ρωσία να εισβάλει στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης ως ηθική υποχρέωση. Ο Πούτιν έδειξε ότι είναι πολύ στοχαστικός, επομένως πρέπει να έχει καταλάβει τι είπε και εξαρτάται από τον κόσμο να μην κατανοεί τις αξιώσεις του ή να τις παίρνει στα σοβαρά.
Σε άλλο μέρος, ενώ εξέφρασε την ετοιμότητά του να διαπραγματευτεί, ο Πούτιν είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βλάπτουν τον εαυτό τους χρησιμοποιώντας το δολάριο για να υποχρεώσουν τις ξένες δυνάμεις να ευθυγραμμιστούν με την κοσμοθεωρία τους. Στη συνέχεια, υποστήριξε, στις πιο συγκεχυμένες παρατηρήσεις του, ότι η οικονομία της Κίνας επισκιάζει την οικονομία της Αμερικής και ότι το οικονομικό της μέλλον είναι λαμπρό. Είναι σαν να έχει χάσει την πραγματικότητα της Κίνας τα δύο χρόνια από την επίθεση στην Ουκρανία.
Το είπε στο πλαίσιο του ισχυρισμού ότι μια νέα οικονομική τάξη πραγμάτων αναδύεται και για να συμβεί αυτό, η Κίνα πρέπει να την οδηγήσει.
Είναι ενδιαφέρον ότι η σοβαρά βαθιά ανάλυση των πραγμάτων από τον Πούτιν, ακόμα κι αν ορισμένα μέρη είναι συζητήσιμα, ολοκληρώθηκε με προφανώς λανθασμένους ισχυρισμούς, αλλά μάλλον ήταν κουρασμένος.
Ένα άλλο πράγμα που με εντυπωσίασε ήταν οι παρατηρήσεις του σχετικά με τους διηπειρωτικούς υπερηχητικούς πυραύλους της Ρωσίας. Η ταχύτητα και η ευελιξία των υπερηχητικών καθιστούν την άμυνα ενάντια σε μια επίθεση – στις ΗΠΑ ή αλλού – πολύ δύσκολη. Υποστήριξα την ανάπτυξη διηπειρωτικών υπερηχητικών στο βιβλίο μου «The Future of War». Οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη εκτοξεύσει υπερηχητικό πύραυλο, ούτε έχω αποδείξεις ότι αναπτύσσουν διηπειρωτική έκδοση.
Εάν ο διηπειρωτικός υπερηχητικός πύραυλος της Ρωσίας είναι τόσο ικανός όσο είπε ο Πούτιν, τότε αυτό μπορεί να ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που ακούσαμε.
Οι υπόλοιπες δηλώσεις του Πούτιν αποτελούνταν από παράπονα για το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες και την επιμονή του ότι η εξέγερση στο Κίεβο το 2014 ήταν η πραγματική αρχή του πολέμου. Άφησε ανεξήγητο πώς η Ρωσία θα μπορούσε να αγνοήσει μια τόσο τρομερή απειλή για τόσο καιρό.
Ο Πούτιν είναι ο πρόεδρος ενός σύγχρονου έθνους-κράτους, επομένως πρέπει να εξηγήσει τις πολιτικές του στον λαό του και να προσπαθήσει να επηρεάσει άλλες κυβερνήσεις και ξένο κοινό. Ο στόχος δεν είναι να είναι ειλικρινής αλλά πειστικός προκειμένου να θέσει άλλες κυβερνήσεις υπό προσεκτικά διαμορφωμένη πίεση. Αυτό που μπορεί να λεχθεί είναι ότι η Ρωσία έχει προχωρήσει πλήρως στη νεωτερικότητα με μια εξαιρετική παρουσίαση της αλήθειας και των μύθων, επιτρέποντας στον Carlson μερικές αντικρούσεις, ο Πούτιν τον είδε ως φιλικό αλλά μπαλαντέρ, οπότε του μοίρασε μερικά χαρτιά.
