«Το Βήμα» παρουσιάζει το γαλλικό non-paper για τη νέα μεθοδολογία που προτείνει ο Εμανουέλ Μακρόν μετά το βέτο σε Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία – Προβλέπονται επτά στάδια και δυνατότητα αναστροφής της πορείας ένταξης.
Μία νέα μεθοδολογία για τη διεύρυνση, η οποία θα στηρίζεται στις τέσσερις αρχές της σταδιακής σύνδεσης (gradual association), των αυστηρών όρων (stringent conditions), των απτών οφελών (tangible benefits) και της αναστρεψιμότητας (reversibility) πρότεινε πριν από λίγες ημέρες η Γαλλία με 5σέλιδο non-paper το οποίο κυκλοφόρησε προς τα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Η γαλλική πρόταση έρχεται λίγες εβδομάδες μετά την άρνηση του Παρισιού (κυρίως) να συναινέσει στη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων στη Βόρεια Μακεδονία και στην Αλβανία. Πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι το γαλλικό έγγραφο αναφέρεται μόνο στις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Κόσοβο και Μαυροβούνιο), χωρίς να κάνει την παραμικρή αναφορά στην επίσης υποψήφια προς ένταξη (έστω τυπικά) Τουρκία, που προφανώς συνιστά μία ιδιαίτερη περίπτωση.
Σύμφωνα με το κείμενο της γαλλικής πρότασης, που τιτλοφορείται «Μεταρρυθμίζοντας τη Διαδικασία Προσχώρησης στην ΕΕ» και βρίσκεται στη διάθεση του «Βήματος», «ο πολιτικός, οικονομικός και κοινωνικός μετασχηματισμός που απαιτείται για τη μελλοντική ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να είναι πολύ αργός και τα απτά οφέλη για τους πολίτες των υποψηφίων χωρών παραμένουν ανεπαρκή». Η γαλλική πλευρά ζητεί από την Επιτροπή να προχωρήσει στη διαμόρφωση προτάσεων επί της νέας μεθόδου για τη διεύρυνση μέχρι τον Ιανουάριο του 2020 και πριν από τη δημοσιοποίηση του επόμενου Πακέτου για τη Διεύρυνση, ώστε η νέα μεθοδολογία να αντανακλάται στο Διαπραγματευτικό Πλαίσιο κάθε υποψήφιας χώρας πριν από την ουσιαστική έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών. Ο στόχος παραμένει η πλήρης ένταξη, αλλά ο δρόμος προς αυτόν θα πρέπει να είναι αυστηρότερος.
Η Γαλλία αιτείται να αλλάξει το σημερινό σύστημα του παράλληλου ανοίγματος ενταξιακών κεφαλαίων που έχουν την ίδια θεματική και να δημιουργηθεί μία νέα διαδικασία σταδίων με βάση συνεκτικούς πυλώνες πολιτικής. Σύμφωνα με το παράρτημα που επισυνάπτεται στο non-paper, προτείνεται μία διαδικασία 7 σταδίων. Κάθε ένα από αυτά τα στάδια θα συνδέεται με συμμετοχή σε συγκεκριμένες πολιτικές της ΕΕ ή και σε θεσμούς όπως το Eurojust, καθώς και με την πρόσβαση στα κονδύλια που σχετίζονται με κάθε μία από αυτές τις πολιτικές (ή ακόμη και με πρόσβαση στα διαρθρωτικά κονδύλια), εφόσον εκπληρώνονται με επιτυχία τα κριτήρια που έχουν τεθεί. Πάντως, το σπουδαιότερο νέο στοιχείο συνίσταται στην πρόβλεψη για αναστροφή της ενταξιακής διαδικασίας σε περίπτωση μη εκπλήρωσης των προβλεπομένων κριτηρίων.
Το πρώτο στάδιο, στο οποίο ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση, αφορά στο κράτος δικαίου, στα θεμελιώδη δικαιώματα, στη δικαιοσύνη και στην ασφάλεια. Η εκπλήρωση των προϋποθέσεων και κριτηρίων που σχετίζονται με αυτό θα παρακολουθείται στενά ακόμη και όταν μία χώρα θα έχει προχωρήσει στα επόμενα στάδια. Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει την εκπαίδευση, την έρευνα και το διάστημα, τη νεολαία, τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, το περιβάλλον, τις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες και την ενέργεια. Το τρίτο στάδιο περιέχει την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική, την υγεία, την προστασία του καταναλωτή και την ανταγωνιστικότητα. Το τέταρτο στάδιο εστιάζει στην οικονομική και χρηματοπιστωτική πολιτικό, το πέμπτο αφορά την εσωτερική αγορά, τη γεωργία και την αλιεία και το έκτο στις εξωτερικές υποθέσεις και στην αμυντική πολιτική. Υπάρχει κι ένα έβδομο στάδιο που τιτλοφορείται «Λοιπά Θέματα».
Παράλληλα, το Παρίσι αναφέρεται στην ανάγκη για ενεργότερη εμπλοκή των κρατών – μελών στη μελέτη των ετήσιων ελέγχων της Κομισιόν, από τη στιγμή
μάλιστα που θα προβλέπεται η σταδιακή σύνδεση των υποψηφίων χωρών με τομεακές πολιτικές της Ένωσης. Προτείνει επίσης τον καλύτερο συντονισμό της Διαδικασίας του Βερολίνου με τις Συνόδους ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων καθώς και την ανάγκη να υπάρχει μία ετήσια Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην οποία θα λαμβάνουν μέρος οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των υποψηφίων χωρών.
