Πραγματικότητα, μεταπραγματικότητα και μεταφυσική.

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Κωστας  Βεργοπουλος

Απο τις 16 Νοεμβριου του ληξαντος ετους, το εγκυρο Λεξικο της Οξφορδης, πληροφορει το κοινο του οτι η λεξη που αναδειχθηκε το 2016, η λεξη της χρονιας, ηταν ο νεολογισμος «μετα-αληθεια». Οπερ εστι μεθερμηνευομενο η «μεταπραγματικοτητα». Οχι λοιπον  η αντικειμενικη πραγματικοτητα που υπαρχει και καθοριζει την ζωη ολων μας, ακομη και οσων μαχονται για να την αλλαξουν, αλλα η «πραγματικοτητα» που δεν υπαρχει οπωσδηποτε, αλλα αυτη που θα μπορουσε να υπαρξει,  οπως αυτη προσλαμβανεται απο την περιρρεουσα κοινη γνωμη και ενδεχομενως απο μεγαλο αριθμο πολιτων. Ο ορος «πραγματικοτητα» παυει πλεον να οριζεται ως κατι το αντικειμενικο, αφου καθοριστικωτερη σημασια για τον ορισμο και την αποδοχη της αποδιδεται στην υποκειμενικη και συλλογικη προσληψη της απο τους πολιτες.

Επομενο ηταν μετα απο την σαρωτικη επελαση της «μετα-νεωτερικοτητος» να ακολουθησει και η «μετα-αληθεια» και απο κοντα η «μεταπραγματικοτητα». Απο την στιγμη που γινεται δεκτο οτι το παρελθον δεν ειναι παρα ενα αφηγημα, γιατι αραγε να μην ισχυει το αυτο και για το παρον. Αφηγημα το ενα, αφηγημα και το αλλο. Και ακομη μεγαλυτερο αφηγημα το μελλον. Δεν υπαρχει πλεον καμια απολυτως αναγκη τεκμηριωσης, η καθε πλευρα δικαιουται να εμφανιζει το αφηγημα της και βεβαια με τον μοναδικο κινδυνο της επικυρωσης ή της απορριψης απο τους ιδιους τους οπαδους της. Οπως ετονιζε ο δυτικος πατερας της εκκλησιας Τερτουλιανος (150-210 μ.Χ), η πιστη δεν χρειαζεται καμια αποδειξη ουτε τεκμηριωση: «πιστευω σε κατι ακριβως επειδη ειναι παραλογο».

Ωστοσο, ο νεολογισμος της «μετα-αληθειας» και της «μετα-πραγματικοτητος» δεν συνιστα πρωτοτυπια της εποχης μας. Απο τις αρχες του τρεχοντος αιωνος, ειχε αναδειχθει ο ορος «εικονικη πραγματικοτητα» με την εννοια οτι η πραγματικοτητα δεν ειναι αυτη που εμπιπτει στις αισθησεις και ελεγχεται απο αυτες, αλλα κατι που ορισμενες ελιτ μπορουν να συλλαμβανουν για λογαριασμο ολων που στερουνται φαντασιας. Εαν υπαρχει σημερα καποια πρωτοτυπια στον νεολογισμο της χρονιας, αυτη εντοπιζεται στον κυνισμο της και στην ομολογια της οτι η πραγματικοτητα δεν ειναι αυτη που ολοι υφισταμεθα, αλλα αυτη προς την οποια κατατεινουν ολες οι θυσιες και τα βασανα στα οποια εν ονοματι της υποβαλλονται οι λαοι και η ανθρωποτητα.

Φυσικα, δεν πρωτη φορα που εμφανιζεται παρομοιο εγχειρημα υποβαθμισης της πραγματικοτητος εν ονοματι καποιας αλλης που δεν υπαρχει παρα μονον στην φαντασια των προαγωγων της. Στο ιστορικο παρελθον, παρομοιος ηταν ο ρολος της θρησκειας, η οποια υποβαθμιζε τις ταλαιπωριες της πραγματικης ζωης με την επαγγελια της αιωνιοτητος για τους ταπεινους και καταφρονεμενους αυτου του κοσμου. Στην συνεχεια, ο ιδιος ρολος ανατεθηκε στις ιδεολογιες, οι οποιες επανελαβαν το θρησκευτικο σχημα, προσθετοντας οτι ο παραδεισος και η αιωνια ευτυχια θα μπορουσαν να επιτευχθουν σε αυτην εδω την ζωη και οχι πλεον στον αλλο κοσμο. Στην τριτη φαση, εξαγγελθηκε το «τελος ολων των ιδεολογιων» μαζι με το «τελος της ιστοριας», με συνεπεια την καθηλωση των κοινωνιων στην οδο της αποδομησης τους. Η λεγομενη μετα-νεωτερικη σκεψη ανελαβε να πεισει ολους οτι ειχαν βασισει τις προσδοκιες τους για ενα καλυτερο κοσμο σε απλα αφηγηματα, τα οποια ησαν πλεον νεκρα. Σημερα, η αναδειξη του ορου της «μεταπραγματικοτητος» δεν ειναι παρα μια φυσιολογικη εξελιξη, ενα υποπροιον των προηγουμενων εννοιων, με σκοπο να αποσπα την προσοχη απο ο,τι το θλιβερο και απαραδεκτο συμβαινει γυρω μας στο παρον.

Ο νεολογισμος της «μεταπραγματικοτητος» διακινειται σημερα προς πασα κατευθυνση, ειτε με υποτιμητικη εννοια ειτε ακομη και με υπερφιαλη και αλαζονικη. Οι υποστηρικτες του Brexit στη Βρετανια, αλλα και του Τραμπ στις ΗΠΑ αρχικα εστιγματισθηκαν για αυτο απο τους αντιπαλους τους. Ομως, στην συνεχεια οι ιδιοι δεν ειχαν κανενα κομπλεξ να αναλαβουν για λογαριασμο τους τον επιμαχο ορο, βασιζομενοι βεβαια οχι στην αντικειμενικη τεκμηριωση της υπεροχης του, αλλα στην απογνωση των θυματων της παγκοσμιοποιησης και στην ευπιστια τους προς οσους την κατηγγειλαν, περα απο καθε λογικο ελεγχο με βαση τα αντικειμενικα στοιχεια. Φυσικα, ειναι αναμφισβητητο οτι η ΕΕ εχει επιλεξει την οδο της απωλειας της και ακομη περισσοτερο η παγκοσμιοποιηση την οδο της αποσυνθεσης της. Ωστοσο, υποτιθεται οτι ζουμε σε μια εποχη που απεχει πολλους αιωνες και χιλιετιες απο εκεινην των προφητων και των ευαγγελιστων. Δεν αρκει σημερα η πιστη για να αλλαξουν τα πραγματα, χρειαζεται ακομη να κατατεθει δημοσια και η επαγγελλομενη εναλλακτικη πορεια που επι του παροντος δεν δειχνει καθολου οτι εχει μελετηθει με την δεουσα σοβαροτητα. Αφου στην εποχη μας μετανεωτερικοτητα μας μεταφερει στον προ-νεωτερικη, στην μεσαιωνικη περιοδο της ιστοριας, γιατι αραγε και η εκτος οιασδηποτε δυνατοτητος ελεγχου «μετα-πραγματικοτητα» να μην μας μεταφερει ακομη πιο πισω, στην περιοδο της μετα-φυσικης των πρωτων αιωνων του χριστιανισμου, τοτε που η απογνωση των ανθρωπων ειχε αναγαγει την πίστη σε ανωτερη αξια απο την γνωση;

[email protected]

 

 

spot_img

2 ΣΧΟΛΙΑ

  1. 1) Δεν πρόκειται για ουσιαστικό και 2) δεν σημαίνει Μεταπραγματικότητα.

    Πρόκειται για το επίθετο μετα-αληθινός, post-truth (adjective).

    Δεν σημαίνει το μετά τη (δήθεν) αντικειμενική πραγματικότητας όπως ισχυρίζονται οι σκεπτόμενοι με παλαιο-αριστερό ρεαλισμο,όπως ο Κ. Β. Ο οποίος μόλις «τώρα» παρατηρεί ότι ο όρος πραγματικότητα παύει να ορίζεται ως αντικειμενικός, λες και ο υποκειμενισμός δεν αποτελεί το κατεξοχήν γνώρισμα των νέο-αριστερών. Και τον πιάνει το παράπονο που, «τώρα» πιά δεν θα έχουν δουλειά αυτοί που «μάχονται για να αλλάξουν την αντικειμενική πραγματικότητα».

    Αμήχανος μπροστά στο γεγονός ότι η «σαρωτικη επελαση της μετα-νεωτερικοτητος» αφορά κυρίως την κεντροαριστερά, ξέχασε να σημειώσει ότι το επίθετο αυτό βγήκε λέξη χρονιάς λόγω των καλοκαιρινών πολιτικών θεμάτων, του αγγλικού δημοψηφίσματος και των αμερικανικών εκλογών, χρησιμοποιούμενο από υποψιασμένους πολίτες για να καταγγελθεί το γεγονός ότι οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης κάνουν επίκληση στα συναισθήματα και τα προσωπικά πιστεύω, για να χειραγωγούν, αντί να μιλάνε με «αντικειμενικά δεδομένα».

    Σύμφωνα μάλιστα με τον αρμόδιο εκ μέρους του Λεξικού συνδέεται με την μετα-αληθινή πολιτική (:post-truth politics, και όχι με την κατά ΚΒ έννοια της μεταπραγματικότητας και της εικονικής πραγματικότητας).
    Και ο λόγος είναι ότι, ως προέκταση της χρήσης του μετά- στην παρούσα εποχή, έχει το νόημα ότι μπήκε τελεία και παύλα σε αυτά που ξέραμε και βιώναμε μέχρι σήμερα στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας του συστήματος των κρατών.

    Αυτοί που χρησιμοποιούν τη λέξη δεν παραδέχονται ότι έγινε αφήγημα το παρόν μας, όπως ισχυρίζεται ο ΚΒ. Καταγγέλλουν τους λεγόμενους πολιτικούς και τους λεγόμενους δημοσιογράφους ότι δεν μιλάνε με γεγονότα αλλά αναμοχλεύουν τον ψυχικό κόσμο.
    Δεν στέκει η άποψη του ΚΒ ότι με το επίθετο αυτό εκφράζεται «κυνισμος» και ομολογείται «οτι η πραγματικοτητα δεν ειναι αυτη που ολοι υφισταμεθα, αλλα αυτη προς την οποια κατατεινουν ολες οι θυσιες και τα βασανα στα οποια εν ονοματι της υποβαλλονται οι λαοι και η ανθρωποτητα». Δηλαδή πρόκειται για «εγχειρημα υποβαθμισης της πραγματικοτητος εν ονοματι καποιας αλλης που δεν υπαρχει παρα μονον στην φαντασια των προαγωγων της.»

    Αυτό που αξίζει να σχολιαστεί είναι ότι επελέγη αυτή η λέξη ανάμεσα σε αρκετούς άλλους νεολογισμούς επειδή αυτό που κυριάρχησε στην περασμένη χρονιά ήταν ο έντονος δημόσιος διάλογος που πυροδότησαν α) τα κοινωνικά δίκτυα ως πηγή ειδήσεων και β) η αυξανόμενη ανυποληψία των συστημικών μέσων. Ότι δηλαδή ο κόσμος δεν πιστεύει πια αυτά που του σερβίρουν επισήμως.

    Μετά βεβαιότητας οπισθοδρομούμε στην προ νεωτερικότητας εποχή. Αλλά αντί να καταγγέλλουμε τον κόσμο που το βλέπει για «μεταφυσική», για «απαξίωση της γνώσης χάριν της πίστης», όπως γράφει ο ΚΒ, ας προσπαθήσουμε να δούμε όλο και περισσότεροι τι είναι αυτό που δεν μας αφήνουν να δούμε.

  2. «Τα έχει αναλύσει ο Πλάτων Αλαίν πριν απο κανά 2.500 χρόνια…Πιάσε άλλο θέμα.»

    έτσι προγκάει ευγενικότατα τόν εμπορευάμενο “φιλοσοφικές ιδέες”, Αλέν Μπαντιού
    η αρχαιότατος όσο καί ολιγογραφότατος εδώ μέσα,

    Λιόντας!

    Μεταφυσική ➞ Η λέξη μαρτυρείται από τό 1766, μόλις!… μπαμπινιώτης, έ;![1]

    Άς προσέξουμε:

    Αγράμματος,
    κατά τά στοιχειώδη πού προσκομίζει η Δασκάλα τής Μαούνας μας,
    ζεί στά Παρίτζια όντας βέβαιος ότι France θά πεί Γαλλία
    (άν όχι, κρύβει τήν αλήθεια είς βάρος μας αποτελεσματικά/νεοτερικά/προπαγανδιστικά…),
    από τή μεγάλη πίστη του στό τίποτα τού “νοήματος” πού υπηρετεί γιά λόγους βιοποριστικούς
    κι ενός διανοουμενίστικου πρεστίζ, ώστε
    νά ‘χει κι αυτός κάτι γυαλιστερό νά δείχνει σάν κατίνα τής μπουρζουαζίας,
    τέλος πάντων κι απάνω τούρλα πού λέει ό λόγος:

    «Κώστας Βεργόπουλος: Η Ευρώπη του χρήματος σκοτώνει την Ευρώπη των λαών», άχ!,

    τί καλούλης, ωραιούλης, αριστερούλης, καθηγητούλης, διανοουμενούλης,
    αστούλης εστετίστικα καί γραικογαλλικά υβριδιούλης, ψωροκοραηκούλης, αλλά

    France θά πεί Γαλλία, πάει τελείωσε, έτσι πού τό ‘χει γιά σίγουρο, τρομάρα του

    κι αποκλείει
    (800.000 φανεροί εβραίοι στή γαλλία, μή τόν πούνε κι αντισημίτη…),
    η κατ’ αυτόν Ευρώπη τού χρήματος πού σκοτώνει τήν Ευρώπη τών λαών,
    νά είναι η €υρώπη τής αρχαίας μήτρας τού ναζισμού τών εβραίων israel über alles καί
    τής χαμένης αυτοκρατορίας τών Χαζάρων τού Άρθουρ Καίσλερ/Κέσλερ[2],
    γιά νά μάς στραβώσει, άλλωστε

    τό εγγυάται η πίστη του(επιστημονικιά, έ;!)
    στό τίποτα τού αντικλιρικαλιστικού “νοήματος”[3] τών άθεων[4] εβραιογιακωβίνων τής Φραγκιάς
    κι απάνω τούρλα γκιλοτίνα(η πρόοοδος κι όχι μόνο στή Συρία, σήμερα…)

    [1]
    μεταφυσικός
    ΕΤΥΜ. λέξη μεταγενέστερη*, σύνθετη, έκ συναρπαγής από τόν τίτλο «Μετά τά Φυσικά», έργου τού Αριστοτέλη

    *
    μεταγενέστερες, οί λέξεις πού η παρουσία/χρήση τους ανιχνεύεται γιά πρώτη φορά
    μεταξύ τών ετών 200 π.Χ. καί 500 μ.Χ.
    οί λέξεις πρίν τό 200 π.Χ, αρχαίες καί
    οί μετά τό 500 μ.Χ., νεότερες

    [2]
    «…το 1941 εκδόθηκε το γνωστότερο βιβλίο του Darkness at Noon (ελληνικός τίτλος Το Μηδέν και το Άπειρο), όπου εξιστορεί τον απηνή διωγμό και την διάλυση των αυταπατών ενός παλιού μπολσεβίκου, που ομολογεί τελικά εγκλήματα που δεν διέπραξε. Με το ίδιο πνεύμα είναι γραμμένη και η συλλογή δοκιμίων του Ο Κομισσάριος και ο Γιόγκι (1945) και η συνεισφορά του στο βιβλίο πρώην κομμουνιστών Ο Θεός που απέτυχε.
    Έγραψε επίσης (στα Αγγλικά μετά το 1940) αυτοβιογραφικά έργα, την Πράξη της Δημιουργίας, μιαν εξέταση των παραγόντων της επιστημονικής και καλλιτεχνικής παραγωγής, τον Λωτό και το ρομπότ, μιαν ανάλυση του μυστικισμού της Ανατολής, και την Δέκατη Τρίτη Φυλή, μια μελέτη για την καταγωγή των Εβραίων, όπου υποστήριξε ότι οι Εβραίοι της Ανατολικής Ευρώπης (Ασκενάζι) δεν προέρχονταν από τον βιβλικό λαό αλλά από τους Χαζάρους, μια τουρκική φυλή του Καυκάσου.»
    Τελευταία τροποποίηση 13:18, 23 Οκτωβρίου 2016.
    https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CF%81%CE%B8%CE%BF%CF%85%CF%81_%CE%9A%CE%AD%CF%83%CE%BB%CE%B5%CF%81

    [3]
    νόημα = ό,τι ωφελεί τόν άνθρωπο

    [4]
    χωρίς κοσμολογία ➞ ανθρωπολογία…

    «Το πρώτο υποκεφάλαιο, έχει ως θέμα την αναγκαιότητα ύπαρξης του πρώτου κινούντος.
    Είναι σημαντικό ότι ο Αριστοτέλης αρχικά δεν κάνει ακόμη ρητό λόγο για το πρώτο κινούν στο έκτο κεφάλαιο του Λ. Κάνει λόγο για τρία είδη ουσίας,
    τις αισθητές και φθαρτές, τις αισθητές και άφθαρτες και για μία αιώνια, ακίνητη ουσία,
    για την οποία δέχεται ως αξίωμα ότι είναι αναγκαίο να υπάρχει.
    από τή διπλωματική εργασία τής Ευσταθίας Κατσιμπούρη, Τμήμα Φιλοσοφίας (Πάτρα) 2011,
    Επιβλέπουσα Καθηγήτρια Μελίνα Μουζάλα
    http://gerasimos-politis.blogspot.gr/2011/09/blog-post_23.html

Leave a Reply to Μαρία Μ. Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα