Τη δεκαετία του ’30, οι Αμερικανοί πρόεδροι έτρωγαν μεσημεριανό στο Willard Hotel, μόλις ένα τετράγωνο μακριά από τον Λευκό Οίκο. Το λόμπι ήταν πάντα γεμάτο από όσους ήθελαν να μιλήσουν στον εκάστοτε πρόεδρο για κάθε είδους θέματα – έτσι γεννήθηκαν οι λομπίστες. Ενας εξ αυτών είναι ο Ελληνοαμερικανός Μάικ Μανάτος, ο οποίος τα τελευταία 32 χρόνια εργάζεται στο οικογενειακό γραφείο στην Ουάσιγκτον, συνεχίζοντας μια παράδοση 85 χρόνων που ξεκίνησαν ο παππούς του, Μάικ, και ο πατέρας του, Αντυ. «Ο παππούς μου», ο οποίος δούλεψε με τους προέδρους Κένεντι και Τζόνσον, «ήταν ο πρώτος Ελληνοαμερικανός που δούλεψε στον Λευκό Οίκο», δηλώνει στην «Κ» ο κ. Μανάτος κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα. Οταν ο Αντυ Μανάτος –υφυπουργός Εμπορίου επί προεδρίας Κάρτερ– ξεκίνησε να δουλεύει στη Γερουσία, τον χώριζε ένας διάδρομος από τον τωρινό Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν. «Μεγάλωσα μαζί με τους γιους του», λέει στην «Κ» ο Μάικ Μανάτος. «Η φήμη μας, είναι το όνομά μας».

– Τι κάνει ένας λομπίστας;

– Αν έχεις, ή θέλεις να προλάβεις, ένα πρόβλημα στην Ουάσιγκτον, προσλαμβάνεις έναν λομπίστα. Αντιλαμβάνεται πώς λειτουργεί η κυβέρνηση και σε ποιον πρέπει να απευθυνθείς. Οι καλοί λομπίστες, όπως εμείς, έχουν σχέσεις εμπιστοσύνης με αυτούς τους ανθρώπους, και μιλούν τη «γλώσσα της Ουάσιγκτον», που χρειάζεται για να καταλάβει ένας πολιτικός γιατί κάτι είναι προς όφελος των ανθρώπων που εκπροσωπεί, της χώρας, και το δικό του.

– Πώς έχουν αλλάξει οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις τα τελευταία 32 χρόνια;

– Πάρα πολύ – αυτή τη στιγμή είναι καλύτερες από ποτέ. Τα τελευταία 5 χρόνια έχει υπάρξει μια πραγματική αλλαγή, με την αμυντική συμφωνία Ελλάδας – ΗΠΑ, με τον τωρινό πρωθυπουργό, ο οποίος ξεπέρασε τις προσδοκίες με την ομιλία του στο Κογκρέσο. Μετά είναι ο Αμερικανός πρόεδρος, είναι η πρώτη φορά που έχουμε έναν πρόεδρο που όχι μόνο ξέρει την περιοχή αλλά έχει περάσει όλη του την καριέρα να προωθεί την Ελλάδα, τον Ελληνισμό, την Ορθοδοξία. Κορυφαίοι σύμβουλοι που χαράσσουν εξωτερική πολιτική έχουν ιστορικό ισχυρής υποστήριξης της Ελλάδας. Επιπλέον, ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα είναι για πρώτη φορά Ελληνοαμερικανός.

– Θα εκλεγεί πάλι ο Μπάιντεν; Θα αλλάξουν οι σχέσεις αν επανεκλεγεί ο πρόεδρος Τραμπ;

– Ο πρόεδρος Μπάιντεν λέει πως θα θέσει ξανά υποψηφιότητα, αλλά πολλοί αναρωτιούνται τι θα συμβεί τελικά. Θα το ήθελα πολύ αλλά μεγαλώνει κι εκείνος όπως όλοι μας, και δεν ξέρω αν θα θέλει να υποβληθεί σε μια ακόμα προεκλογική καμπάνια και άλλα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης. Νομίζω πως όποιος και να είναι ο Δημοκρατικός υποψήφιος, η αποστολή του θα είναι δύσκολη γιατί κατά 99% αντίπαλός του θα είναι ο Τραμπ. Οσον αφορά την Ελλάδα, με τον Ρεπουμπλικανό υπουργό Εξωτερικών Πομπέο, έγιναν εξαιρετικά πράγματα. Πολλά θα εξαρτηθούν από το ποιος θα είναι υπουργός Εσωτερικών, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας κ.ά.

– Οποια και να είναι η επόμενη κυβέρνηση όμως, είναι προς όφελος της Αμερικής να βρίσκεται περισσότερο στην πλευρά της Ελλάδας παρά της Τουρκίας;

Για τις ΗΠΑ η Τουρκία είναι χρήσιμη, η Ελλάδα βοηθητική. Ομως η Ελλάδα είναι ένας εξαιρετικά αξιόπιστος σύμμαχος.

– Η κοσμοθεωρία, οι προτεραιότητες και οι βασικές αρχές Ελλάδας – ΗΠΑ είναι απείρως εγγύτερα από ό,τι των ΗΠΑ και της Τουρκίας. Η Τουρκία είναι χρήσιμη, η Ελλάδα βοηθητική. Οταν το πρωί οι υπεύθυνοι της εξωτερικής πολιτικής μας αναρωτιούνται τι θα τους απασχολήσει περισσότερο –η Ρωσία, η Συρία, η Λιβύη–, η Τουρκία είναι άμεσα εμπλεκόμενη σε όλα αυτά τα μέρη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, κάνουν το λάθος πράγμα, όπως στη Συρία, ή δεν βοηθούν όσο θα μπορούσαν, όπως στην Ουκρανία, αλλά είναι παίκτες. Δεν σκέφτονται την Ελλάδα το πρωί. Αλλά η Ελλάδα, εδώ και χρόνια, έχει κάνει ό,τι της έχει ζητήσει η Αμερική, κι ακόμα περισσότερα. Είναι ένας εξαιρετικά αξιόπιστος σύμμαχος. Ενα από τα πιο σημαντικά πράγματα που προέκυψαν από την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού ήταν όχι μόνο η αναγνώριση της υποστήριξης της Ελλάδας στην προσπάθεια κατά της Ρωσίας στην Ουκρανία, της οποίας ηγείται η Αμερική, αλλά το κουράγιο που έδειξε η Ελλάδα με αυτή την απόφαση, τις θυσίες που έκανε.

– Για αντάλλαγμα, έχει η Ελλάδα την ακλόνητη υποστήριξη των ΗΠΑ;

– Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση, και μέρος του μεγάλου μας αγώνα στην Ουάσιγκτον. Η Ελλάδα πάντα κάνει το σωστό, η Τουρκία σχεδόν πάντα το λάθος, αλλά όταν γίνονται τουρκικές προκλήσεις, η γραφειοκρατία αντιμετωπίζει τις δύο χώρες ισότιμα. Με την τωρινή αμερικανική κυβέρνηση, αυτό έχει καλυτερεύσει, η γλώσσα που χρησιμοποιείται για τις προκλήσεις έχει αρχίσει να γίνεται πιο έντονη.

– Η Τουρκία είναι πιο σημαντική για τις ΗΠΑ από την Ελλάδα;

– Δεν θα χρησιμοποιούσα τη λέξη «σημαντική». Αλλά νομίζω πως η Τουρκία είναι πιο απαραίτητη για τις ΗΠΑ, όταν κοιτούν υπό το πρίσμα κάποιων εκ των πιο προβληματικών σημείων στον κόσμο – είναι ένα γεωγραφικό γεγονός.

– Σε τι βαθμό η Τουρκία αποτελεί πραγματική απειλή για την Ελλάδα;

– Αυτό προσπαθώ να καταλάβω κι εγώ όσο είμαι στην Αθήνα, έχω ακούσει διάφορες απόψεις – από την απόβαση τουρκικών στρατευμάτων σε κάποια νησίδα μέχρι περισσότερες παρεμβάσεις. Τα καλά νέα, από την άποψη της αμερικανικής αντίδρασης, είναι ότι λόγω του τωρινού επιτελείου της κυβέρνησης, είναι πιο ενεργητικοί. Δημιουργούν ένα game plan, ως προς το ποια θα ήταν η αντίδρασή τους και πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν περισσότερο.

– Επομένως, προετοιμάζονται για την πιθανότητα ενός επεισοδίου;

– Ναι, ενώ παλαιότερα η αντίδραση ήταν «αυτό είναι ένας πονοκέφαλος, ας ελπίσουμε ότι δεν θα συμβεί». Ας ελπίσουμε πως, χάρη σε αυτή την προετοιμασία, η αντίδρασή τους θα είναι πιο βοηθητική. Δεν είναι ότι κάνουν επίσημες ασκήσεις, απλώς γίνονται σημαντικές συζητήσεις που αλλιώς δεν θα γίνονταν, επειδή οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι τόσο καλές και επειδή ο Ερντογάν είναι τόσο ασταθής και απρόβλεπτος. Ο Ερντογάν του σήμερα είναι ακόμα πιο απρόβλεπτος και επικίνδυνος από τον Ερντογάν του 2020. Η Ελλάδα χρειάζεται όση βοήθεια μπορεί να έχει για να προστατεύσει τον εαυτό της από την Τουρκία.

Η Ουκρανία και η Κύπρος

– Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία;

– Μιλάω με κόσμο στην αμερικανική κυβέρνηση, και πολλοί λένε «πραγματικά δεν ξέρω». Νομίζω πως ο πρόεδρος Ζελένσκι έχει εμψυχωθεί τόσο που δεν τίθεται θέμα παράδοσης.

– Και η Κύπρος; Την έχουν ξεχάσει οι ΗΠΑ;

– Οχι, κυρίως επειδή υπάρχει μια πολύ ενεργή κυπροαμερικανική κοινότητα που έχει κρατήσει το ζήτημα ζωντανό, και κάνουμε κι εμείς λόμπι για την Κύπρο εδώ και δεκαετίες. Πρέπει να δείξουμε πως ωφελεί την Αμερική να τελειώσει η παράνομη κατοχή της Κύπρου. Ο Μπάιντεν, ο Σάλιβαν, ο Μπλίνκεν, όλοι ξέρουν καλά το θέμα. Είμαι σίγουρος πως θα θέλουν να γίνει κάτι σημαντικό πριν τελειώσει η θητεία τους.

“Καθημερινή”