Δρ. Κων/νος Αποστόλου-Κατσαρός*

Σχεδόν καθημερινά δημοσιεύματα κάνουν αναφορές στο άτυπο «μορατόριουμ ερευνών/γεωτρήσεων» σε Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο. Αναφορές που αναλύουν το πόσο εύθραυστο είναι να διατηρηθεί, αφού ανά πάσα στιγμή μπορεί να καταπατηθεί από την «απρόβλεπτη» Τουρκία… Πολλοί μάλιστα το συνδυάζουν και με την επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 14 Ιουνίου και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα να το σεβαστούμε.

Το ερώτημα βέβαια που ανακύπτει είναι, αν η παρουσία του Tubitak Marmara, εξοπλισμένο με όλα τα συστήματα καταγραφής/έρευνας που διαθέτει (και άλλα που ενδεχομένως να μην γνωρίζουμε), και πλέει ανενόχλητο στο Ικάριο πέλαγος, δεν αποτελεί εξόφθαλμη καταπάτηση του υποτιθέμενου μορατόριουμ;

Δηλαδή σε ποιές περιοχές αφορά το μορατόριουμ; Υποπτευόμαστε ότι η απάντηση δόθηκε ήδη από τον Γ. Γεραπετρίτη και αφορά αποκλειστικά και μόνο τα 6 νμ της Αιγιαλίτιδας Ζώνης. Αν κάνουμε λάθος, τότε γιατί δεν δίνεται το πράσινο φως στο ελληνικό ΠΝ για να αποτρέψει τις ενέργειες του Tubitak Marmara (και του οποιουδήποτε ερευνητικού) με τους νόμιμους/ασφαλείς τρόπους που γνωρίζει ότι υπάρχουν και δεν θα αναφερθούν εδώ; Η απάντηση είναι η ίδια με αυτή που αφορά στους λόγους για τους οποίους το Oruc Reis έπλεε ανενόχλητο σε ελληνικές θαλάσσιες ζώνες επί 4,5 μήνες σε πολύ συγκεκριμένη περιοχή της Αν. Μεσογείου, όπως θα διαπιστώσετε στο κατατοπιστικό ενημερωτικό βίντεο (https://youtu.be/08jLsWP2Mf8). Και για να προλάβουμε του λάτρεις της «νομιμοφάνειας», καλό θα ήταν να μην ψάχνουμε δικαιολογίες για να καλύψουμε την φοβικότητα/υποχωρητικότητά μας δικαιολογώντας την «μη επέμβαση» με το επιχείρημα ότι εφόσον οι έρευνες γίνονται στην υδάτινη στήλη και δεν αγγίζουν την υφαλοκρηπίδα μας, δεν έχουμε δικαίωμα επέμβασης μέχρι να ανακηρύξουμε/οριοθετήσουμε την ΑΟΖ μας. Το αίολο του επιχειρήματος φαίνεται αν αντιστραφούν οι όροι και εξετάσουμε το υποθετικό σενάριο κατά το οποίο η Ελλάδα θα έστελνε δικό της ερευνητικό στα Δαρδανέλια για παράδειγμα… ποια νομίζετε θα ήταν η αντίδραση από τους γείτονες;

Το αποτέλεσμα της δικής μας αδράνειας λοιπόν είναι ότι, το Oruc Reis το διαδέχτηκε το Cesme στην καρδιά του Αιγαίου, και τώρα το Tubitak Marmara στο Ικάριο. Συνακόλουθα, τα σουλάτσα των τουρκικών ερευνητικών, αποτελούν πλέον «μη είδηση» για τα μεγάλα Μέσα τα οποία όμως υπερθεματίζουν το «μορατόριουμ» το οποίο πρέπει να διαφυλαχθεί ως «κόρη οφθαλμού». Εκτός κι αν βέβαια εννοούν μορατόριουμ ελληνικών (sic) ερευνών, οι οποίες ήδη μπήκαν στον πάγο τουλάχιστον όσον αφορά στο Ν. Κρητικό Πέλαγος.  Αλλά ας μην πάμε πολύ μακριά, αφού ο ίδιος ο ΥΠΕΞ Ν. Δένδιας ξεκαθάρισε ότι η χώρα μας «είναι ένας παράδεισος στη γη. Δεν σκοπεύουμε να το μετατρέψουμε σε κόλπο του Μεξικού. Η Ελλάδα δεν σχεδιάζει στο άμεσο μέλλον να γίνει χώρα παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.»

Επομένως για ποιο μορατόριουμ μιλάμε; Μήπως τελικά οι κυβερνώντες και συγκεκριμένα Μέσα ενημέρωσης, έχουν αποφασίσει ότι μόνο η γείτονα έχει δικαίωμα στις έρευνες εντός των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών;

*Ειδικός τεχνικός σύμβουλος. Διετέλεσε λέκτορας και επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον της Βρετανίας, από το οποίο κατέχει μεταπτυχιακό και διδακτορικό τίτλο.