Το σχολείο της φωτογραφίας το οποίο έκλεισε το 1984 είναι του χωριού μου. Θα μπορούσε να είναι ένα από τα δεκάδες κλειστά σχολείο της περιοχής ή ένα από τα εκατοντάδες σχολεία της ελληνικής υπαίθρου τα οποία έκλεισαν επίσης.
Πριν τον Β΄ΠΠ, σε όλο το σημερινό Δήμο Νευροκοπίου κατοικούσαν περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι. Η περιοχή, πριν τον πόλεμο εκκενώθηκε σχεδόν στο σύνολο της, επειδή αποτέλεσε πεδίο μάχης. Μετά την λήξη του πολέμου, επέστρεψαν λιγότεροι από όσους είχανε φύγει, έτσι στην απογραφή του 1951 http://www.e-demography.gr/…/eDemography_Metadata_Censuses_…, σελ 51, καταγράφηκαν 13.062 κάτοικοι. Λεπτομερώς ο πραγματικός πληθυσμός κάθε χωριού της επαρχίας ήταν όπως παρακάτω :
Οι απογραφές της περιόδου εκείνης ήταν ακριβείς και δεν ενείχαν τις σημερινές σκοπιμότητες.
Στη συνέχεια και από τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, ο τόπος άρχισε να φυλλορροεί πληθυσμιακά, λόγω της οικονομικής του υπανάπτυξης. Τη δεκαετία 1961-71 ο πληθυσμός συμμετείχε μαζικά στο μεταναστευτικό κύμα της περιόδου προς τη Δυτική Ευρώπη. Επίσης, έντονο ήταν και το φαινόμενο της αστυφιλίας, στην προσπάθεια των ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή. Από το 1951 έως το 1981, ο πληθυσμός της περιοχής μειώθηκε κατά 4.300 άτομα, δηλαδή κατά 33 %. Έτσι στην απογραφή του 1981 http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00078.pdf σελ 62, στο λεκανοπέδιο Νευροκοπίου καταγράφηκαν 8.764 κάτοικοι.
Σήμερα, ο πληθυσμός του τόπου δεν ξεπερνάει τις 6.000, όπως θα προκύψει και από την απογραφή του 2021. Την περαιτέρω μείωση συγκράτησε η παλιννόστηση συμπατριωτών μας, από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, στην πλήρη ενσωμάτωση των οποίων συνέβαλαν, η αίσθηση της κοινής καταγωγής και οι μικτοί γάμοι.
Εκτός της οριζόντιας μείωσης του πληθυσμού, σοβαρότερο ίσως πρόβλημα είναι και αυτό της γήρανσης και της υπογεννητικότητας, με αποτέλεσμα, βάσει των ετήσιων στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ :
– Λιγότεροι άνθρωποι να ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα και επιπλέον,
– Οι θάνατοι να έχουν πάρει το προβάδισμα και να αυξάνουν συνεχώς την διαφορά από τις γεννήσεις.
Στην Α΄ Τάξη Γυμνασίου σε όλο το Δήμο Νευροκοπίου φοιτούν φέτος 39 παιδιά. Σε λιγότερα από 20 χρόνια από σήμερα, που τα παιδιά αυτά θα φθάσουν σε ηλικία γάμου – με τους προαναφερόμενους ρυθμούς μείωσης του πληθυσμού και με τις πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις – θα δημιουργήσουν δεκαπέντε οικογένειες. Με τον μέσο ρυθμό γεννήσεων στην Ελλάδα (1,35 παιδιά ανά ζευγάρι), οι είκοσι αυτές οικογένειες θα γεννήσουν 20 παιδιά. Άρα, ο αριθμός των γεννήσεων συνεχώς θα μειώνεται, με συνέπεια και ο συνολικός πληθυσμός να φθίνει διαρκώς.
Σε όλα τα δημοτικά του Δήμου φοιτούν σήμερα συνολικά 300 μαθητές. Στα 1960, όταν γεννιόντουσαν 2,7 παιδιά ανά μητέρα, τα σχολεία των μεγάλων χωριών της περιοχής είχαν από μόνα τους σχεδόν 250 παιδιά. Τόσος θα είναι σύντομα και ο συνολικός αριθμός των μαθητών δημοτικού, όλου του Δήμου Νευροκοπίου (με τα 17 χωριά του). Προϊόντος του χρόνου δηλαδή και αν δεν ανατραπούν ή συγκρατηθούν τα ποσοστά συρρίκνωσης του πληθυσμού, ο Δήμος θα αριθμεί όσο αριθμούσε ένα μεγάλο χωριό τη δεκαετία του 1950. Τόσο βίαιες πληθυσμιακές μεταβολές συμβαίνουν μόνο σε πολεμικές περιόδους. Ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν όλοι σχεδόν οι παραμεθόριοι μικροί δήμοι της χώρας, αλλά περισσότερο από όλους οι δήμοι της βόρειας ελληνικής μεθορίου, από την Ορεστιάδα μέχρι και τις Φιλιάτες. Η πανέμορφη φύση, το πλούσιο υπέδαφος, τα εύφορα εδάφη και τα άφθονα νερά, δεν φθάνουν από μόνα τους να θεραπεύσουν τα χρόνια υποκείμενα νοσήματα, για να αντιμετωπίσουν την λευκή πανδημία της επερχόμενης δημογραφικής κατάρρευσης. Πώς πιστεύετε ότι το ζήτημα μπορεί να αντιμετωπισθεί ; Παρακαλώ να αποφύγουμε τις οξύτητες.
Καλημέρα σας, από το ακριτικό Νευροκόπι !!!