Μελέτη της ΕΜΥ: Οι θερμοκρασίες ήταν υψηλές αλλά όχι πρωτόγνωρες.

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

 

Το τελευταίο διάστημα βιώσαμε έναν μακράς διάρκειας καύσωνα, ο οποίος απετέλεσε αντικείμενο μελέτης από την Διεύθυνση Κλίματος, Περιβάλλοντος και Μετεωρολογικών Παρατηρήσεων της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Μαζί με την συνάδελφο κα Μαρία Μιχελαράκη αναλύσαμε ιστορικά δεδομένα υψηλών θερμοκρασιών, τα οποία συγκρίναμε με αυτά του φετινού Ιουλίου και Αυγούστου, που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του καύσωνα. Η μελέτη έδειξε ότι οι φετινές σημειωθείσες απόλυτες μέγιστες θερμοκρασίες ήταν μεν υψηλές αλλά όχι πρωτόγνωρες.

Ακολουθεί το πλήρες  πόνημα

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΛΙΜΑΤΟΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ

ΚΑΥΣΩΝΑΣ 28/7/2021 – 5/8/2021

  1. ΓΕΝΙΚΑ

Το κλίμα της Ελλάδας είναι τυπικά μεσογειακό με σχετικά θερμά και ξηρά καλοκαίρια με πολύ μεγάλες περιόδους ηλιοφάνειας. Ωστόσο, ακόμα και μέσα στα πλαίσια του μεσογειακού κλίματος, η Ελλάδα έχει το σπάνιο χαρακτηριστικό να παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία επιμέρους κλιματικών τύπων. Αυτό οφείλεται στη γεωγραφική διαμόρφωση της, δεδομένου ότι διαθέτει στον ηπειρωτικό της κορμό μεγάλες οροσειρές (Πίνδου, Ροδόπης) αλλά και μεμονωμένους ορεινούς όγκους ακόμα και στα μεγάλα νησιά (Κρήτη, Εύβοια) ενώ βρέχεται και από τη θάλασσα. Ένα πρόσθετο χαρακτηριστικό είναι η εναλλαγή ορεινών όγκων, πεδιάδων και ακτών σε αποστάσεις λίγων χιλιομέτρων. Όλα αυτά τα στοιχεία συντελούν στο να είναι γενικά πιο δροσερά τα καλοκαίρια στη χώρα μας. Επίσης οι υψηλές θερμοκρασίες τους καλοκαιρινούς μήνες μετριάζονται από την επίδραση της δροσερής θαλάσσιας αύρας στις παράκτιες περιοχές καθώς και από τους ετησίες (μελτέμια) στην περιοχή του Αιγαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε περιπτώσεις που η κυκλοφορία των συστημάτων της δυτικής Ευρώπης είναι τέτοια που ευνοεί την έλευση θερμών αερίων μαζών από την Αφρική για αρκετές ημέρες προς την περιοχή μας, αναιρεί τις παραπάνω ευνοϊκές συνθήκες και οδηγεί σε συνθήκες καύσωνα.

  1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΥΣΩΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Γενικός ορισμός επεισοδίου καύσωνα δεν υπάρχει αφού η παράμετρος της θερμοκρασίας εξαρτάται κυρίως από το γεωγραφικό πλάτος. Ωστόσο, για τη χώρα μας, ένα κατώφλι θερμοκρασίας αποτελεί η τιμή των 39oC με την προϋπόθεση να παρατηρηθεί σε ευρεία περιοχή και να καταγράφονται τιμές μεγαλύτερες ή ίσες των 39oC για τουλάχιστον 3 ημέρες. Επίσης να καταγράφονται υψηλές ελάχιστες θερμοκρασίες (260-30oC) κάτι που είναι αναπόφευκτο σε επεισόδια 4-5 ημερών και πάνω. Σε αυτά τα πλαίσια, η εκδήλωση επεισοδίων καύσωνα στη χώρα μας είναι πολύ πιθανή το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Πάντως, έχουν καταγραφεί και επεισόδια τέλη Μαΐου – αρχές Σεπτεμβρίου. Να επισημάνουμε ότι δεν παρατηρούνται επεισόδια κάθε καλοκαίρι δεδομένου ότι αυτό έχει να κάνει με τη γενικότερη κυκλοφορία των αερίων μαζών στο βόρειο ημισφαίριο και τη θέση του αεροχείμαρου.

Αναλύοντας τα επεισόδια καύσωνα από το 1987 μέχρι σήμερα (1987, 1998, 2000, 2001, 2007, 2010, 2012, 2017, 2021) παρατηρούμε ότι συνήθως έχουν διάρκεια γύρω στις 10 ημέρες και μάλιστα τα έτη 2007 και 2021 έχουν διπλή εμφάνιση.

Το φετινό επεισόδιο καύσωνα για το οποίο το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο της Ε.Μ.Υ. εξέδωσε έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων από 26/7/2021 και η χώρα ήταν σε πορτοκαλί επίπεδο από 27/7/2021 και σε κόκκινο επίπεδο από 28/7/2021, είχε ως κύριο χαρακτηριστικό τη διάρκεια. Ωστόσο δεν έλειψαν και οι ακραίες τιμές.

Στη συνέχεια παρουσιάζεται η πρώτη ανάλυση και σχολιασμός των μετεωρολογικών δεδομένων που συλλέχθηκαν από τους σταθμούς του δικτύου της ΕΜΥ. Επιλέχθηκε η μελέτη να παρουσιαστεί σε δύο χρονικά διαστήματα. Το πρώτο αναφέρεται στις πρώτες μέρες του καύσωνα τον μήνα Ιούλιο και το δεύτερο στο μήνα Αύγουστο.

Χρησιμοποιήθηκε η κλιματική βάση δεδομένων της ΕΜΥ όπου είναι αποθηκευμένες μεγάλες χρονοσειρές μετεωρολογικών δεδομένων από το 1955 έως και σήμερα.

Α. ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

Στον Πίνακα 1 φαίνονται οι απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου που έχουν καταγράφει στο αρχείο της ΕΜΥ, οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου της περιόδου 1971-2000 και οι μέγιστες θερμοκρασίες που μετρήθηκαν στον πρόσφατο καύσωνα τον Ιουλίου του 2021.

Πίνακας 1: Απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου, μέσες μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου περιόδου 1971-2000 και μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου 2021.

α/α Μετ.

Σταθμός

Περιφέρεια ΠΜΟ

Νο

Ημερ/νία

Καταγραφής

Απολύτως Μέγιστη Τ

(°C)

Μέγιστες Τ Ιουλίου 2021 Ημερ/νία

Καταγραφής

Διαφορά

μεγίστων

τιμών

(V-Vi)

Μέση

Μέγιστη

1971­

2000

Διαφορά

(VI-IX)

1 Σέρρες Κεντρ.

Μακεδονίας

16606 25/7/2007 44.6 43.7 30/7/2021 0.9 32.6 11.1
2 Δράμα Ανατολικής

Μακεδονίας

Θράκης

16607 7/7/1988 41.6 37.5 31/7/2021 4.1 31.4 6.1
3 Ξάνθη Ανατολικής

Μακεδονίας

Θράκης

16609 9/7/1988 42.2 37.8 30/7/2021 4.4 31.2 6.6
4 Φλώρινα Δυτ.

Μακεδονίας

16613 7/7/1988 40.8 37.8 30/7/2021 3.0 29.0 8.8
5 Καστοριά Δυτ.

Μακεδονίας

16614 7/7/1988 41.6 38.2 30/7/2021 3.4 29.7 8.5
6 Θεσσαλ/κη Κεντρ.

Μακεδονίας

16622 25/7/2007 44.0 39.2 31/7/2021 4.8 31.6 7.6
7 Αλεξ/πολη Ανατολικής

Μακεδονίας

Θράκης

16627 6/7/2000 39.8 38.0 31/7/2021 1.8 30.2 7.8
8 Κοζάνη Δυτ.

Μακεδονίας

16632 7/7/1988 42.2 39.4 30/7/2021 2.8 29.5 9.9
9 Κέρκυρα Ιόνιων

Νήσων

16641 24/7/2007 42.8 39.2 30/7/2021 3.6 31.1 8.1
10 Ιωάννινα Ηπείρου 16642 7/7/1988 42.4 40.4 29/7/2021 2.0 31.0 9.4
11 Άκτιο Ηπείρου 16643 21/7/2015 39.2 36.5 29/7/2021 2.7 28.6 7.9
 

 

 

12 Λάρισα Θεσσαλίας 16648 5/7/2000 45.4 41.5 30/7/2021 3.9 33.1 8.4
13 Άστρος Πελ/νήσου 16655 24/6/2007 45.0 41.8 30/7/2021 3.2 33.5 8.3
14 Αγχίαλος Θεσσαλίας 16665 19/7/1973 46.2 38.7 31/7/2021 7.5 31.2 7.5
15 Μυτιλήνη Βορείου

Αιγαίου

16667 27/6/2007 42.4 38.2 30-31/7/2021 4.2 31.7 6.5
16 Λαμία Στερεάς

Ελλάδας

16675 19/7/1973 46.5 42.0 30/7/2021 4.5 32.4 9.6
17 Ανδραβίδα Δυτικής

Ελλάδας

16682 19/7/1973 38.8 39.3 28/7/2021 -0.5 30.2 9.1
18 Σκύρος Στερεάς

Ελλάδας

16684 9/7/2000 42.6 34.6 30/7/2021 8.0 27.8 6.8
19 Άραξος Δυτικής

Ελλάδας

16687 24/7/2007 42.4 39.2 29/7/2021 3.2 30.9 8.3
20 Τανάγρα Στερεάς

Ελλάδας

16699 19/7/1973 46.0 40.0 30-31/7/2021 6.0 31.7 8.3
21 Χίος Βορείου

Αιγαίου

16706 27/6/2007 40.4 37.6 29-30/7/2021 2.8 30.1 7.5
22 Τρίπολη Πελ/νήσου 16710 3/7/1998 42.4 39.4 31/7/2021 3.0 30.2 9.2
23 Τατόι Αττικής 16715 10/7/1977 48.0 40.4 31/7/2021 7.6 32.2 8.2
24 Ελληνικό Αττικής 16716 7/7/1988 42.0 40.1 30/7/2021 1.9 32.6 7.5
25 Ελευσίνα Αττικής 16718 10/7/1977 48.0 41.0 29/7/2021 7.0 33.5 7.5
26 Ζάκυνθος Ιόνιων

Νήσων

16719 24/7/2007 43.4 41.4 30/7/2021 2.0 31.8 9.6
27 Σάμος Βορείου

Αιγαίου

16723 6/7/2000 43.0 40.2 31/7/2021 2.8 32.5 7.7
28 Άργος Πελ/νήσου 16724 26/6/2007 46.4 42.7 29-30/7/2021 3.7 33.7 9.0
29 Καλαμάτα Πελ/νήσου 16726 6/7/2000 43.6 39.8 31/7/2021 3.8 31.2 8.6
30 Νάξος Νοτίου

Αιγαίου

16732 30/7/1983 37.4 34.5 31/7/2021 2.9 27.1 7.4
31 Μεθώνη Πελ/νήσου 16734 6/7/1988 41.0 37.1 29/7/2021 3.9 27.7 9.4
32 Μήλος Νοτίου

Αιγαίου

16738 3/7/1998 42.0 37.9 31/7/2021 4.1 29.7 8.2
33 Σπάτα Αττικής 16741 26/6/2007 44.2 39.8 31/7/2021 4.4 31.2 8.6
34 Θήρα Νοτίου

Αιγαίου

16744 30/6/2017 41.4 35.2 31/7/2021 6.2 28.6 6.6
35 Σούδα Κρήτης 16746 20/7/1973 44.5 39.2 31/7/2021 5.3 30.5 8.7
36 Κάρπαθος Νοτίου

Αιγαίου

16748 26/6/1995 45.0 31.0 31/7/2021 14.0 30.6 0.4
37 Ηράκλειο Κρήτης 16754 4/7/1998 43.6 36.2 31/7/2021 7.4 28.5 7.7
38 Καστέλλι Κρήτης 16760 4/7/1998 42.4 36.2 31/7/2021 6.2 28.6 7.6
39 Πάρος Νοτίου

Αιγαίου

16766 6/7/2000 41.4 39.2 31/7/2021 2.2 30.1 9.1
 

 

Από την μελέτη του πίνακα προκύπτει ότι οι παρατηρηθείσες μέγιστες τιμές θερμοκρασίες, τις πρώτες μέρες του καύσωνα (Ιούλιος 2021), είναι μεν υψηλές αλλά όχι πρωτόγνωρες.

Στο γράφημα 1 γίνεται απεικόνιση των οι τιμών του πίνακα για επιλεγμένους σταθμούς όπου παρατηρήθηκαν οι υψηλότερες θερμοκρασίες.

 

Γράφημα 1: Απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου (oC) και μέγιστες θερμοκρασίες
Ιουλίου 2021 (oC).

Όσον αφορά τις αποκλίσεις των μέγιστων τιμών από τις κανονικές τιμές της περιόδου
1971-2000 (μέσες τιμές τριακονταετίας) αυτές ήταν αρκετά υψηλές και σε αρκετές
περιπτώσεις κυμάνθηκαν μεταξύ 6 και 11oC, όπως φαίνεται στο γράφημα 2.

■ Μέγιστη Τ Ιουλίου 2021 (oC) Μέση Μέγιστη Τ Ιουλίου (oC) 1971-2000

 

 

Γράφημα 2: Μέσες μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου (°C) και μέγιστες θερμοκρασίες Ιουλίου 2021 (°C).

Στον Πίνακα 2 φαίνονται οι απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες που έχουν καταγράφει για τον μήνα Αύγουστο σε μετεωρολογικούς σταθμούς της ηπειρωτικής χώρας, οι μέσες μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου της περιόδου 1971-2000 καθώς και οι μέγιστες θερμοκρασίες που μετρήθηκαν στον πρόσφατο καύσωνα τον Αύγουστο του 2021.

Πίνακας 2: Απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου, μέσες μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου περιόδου 1971-2000 και μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου 2021.

α/α Μετ. Σταθμός Περιφέρεια ΠΜΟ

Νο

Ημερομη­νία Κατα­γραφής Απολύτως Μέγιστη Τ Αυγού- στου (°C) Μέγιστη T Αυγού- στου 2021 (oC) Ημερομη­νία Κατα­γραφής Διαφο­ρά με­γίστων τιμών
1 Σέρρες Κεντρ. Μα­κεδονίας 16606 7/8/2012 43.3 43.4 2/8/2021 -0.1
2 Θεσσαλ/κη Κεντρ. Μα­κεδονίας 16622 12/8/1994 40.4 40.5 3/8/2021 -0.1
3 Λάρισα Θεσσαλίας 16648 24/8/1958 44.0 44.0 2/8/2021 0.0
4 Άστρος Πελοποννή-

σου

16655 21/8/1999 42.2 45.0 3/8/2021 -2.8
5 Ν.Αγχίαλος Θεσσαλίας 16665 12/8/1994 44.0 42.2 5/8/2021 1.8
6 Λαμία Στερεάς Ελ­λάδας 16675 12/8/1994 43.8 45.4 3/8/2021 -1.6
7 Ανδραβίδα Δυτικής Ελ­λάδας 16682 6/8/2005 41.0 38.5 1/8/2021 2.5
8 Τανάγρα Στερεάς Ελ­λάδας 16699 24/8/1958 43.7 42.8 3/8/2021  
9 Τρίπολη Πελοποννή-

σου

16710 12/8/1994 43.0 40.8 3/8/2021 2.2
10 Τατόι Αττικής 16715 23-

4/8/1958

43.0 42.6 3/8/2021 0.4
11 Ελληνικό Αττικής 16716 8/8/2012 41.8 43.0 3/8/2021 -1.2
12 Ελευσίνα Αττικής 16718 24/8/1958 43.5 44.8 3/8/2021 -1.3
13 Άργος Πελοποννή-

σου

16724 2/8/2021 43.2 46.3 3/8/2021 -3.1
14 Καλαμάτα Πελοποννή-

σου

16726 23/8/2007 41.4 43.2 5/8/2021 -1.8
15 Σπάτα Αττικής 16741 29/8/1993 42.0 40.2 5/8/2021 1.8
16 Ν.Φιλαδέλφε

ια

Αττικής 16791 24/8/1958 43.6 45.3 3/8/2021 -1.7
 

 

Όπως φαίνεται από τον πίνακα και παρουσιάζεται και γραφικά στο γράφημα 3, στο διάστημα 1-5/8/2021 οπότε ήταν και η κορύφωση του επεισοδίου οι απολύτως μέγιστες τιμές ξεπεράστηκαν σε αρκετούς σταθμούς της ηπειρωτικής Ελλάδας και συγκεκριμένα στους ΜΣ Σερρών, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Άστρους, Λαμίας, Ελληνικού, Ελευσίνας, Άργους, Καλαμάτας και Ν. Φιλαδέλφειας.

Γράφημα 3: Απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου (C) και μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου 2021 (oC) σε συγκεκριμένους ΜΣ της ηπειρωτικής χώρας.

Σε αντίθεση με την ηπειρωτική χώρα στα νησιά οι μέγιστες θερμοκρασίες ήταν μεν υψηλές αλλά δεν ξεπεράστηκαν οι απολύτως μέγιστες τιμές εκτός από τον σταθμό της Σάμου (πίνακας 2, γράφημα 4).

Πίνακας2: Απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες, μέσες μέγιστες τιμές Αυγούστου περιόδου 1971-2000 και μέγιστες Αυγούστου 2021 σε συγκεκριμένους ΜΣ της νησιωτικής χώρας.

α/α Μετ. Σταθμός Περιφέρεια ΠΜΟ

Νο

Ημερομηνία

Κατανραφής

Απολύτως Μένιστη Τ Αυνούστου (οΟΙ Μένιστη Τ Αυνούστου 2021 (οΟ) Ημερομηνία

Κατανραφής

Διαφορά

μενίστων

τιμών

Μέση

Μέγιστη

1971­

2000

1 ΚΕΡΚΥΡΑ Ιόνιων

Νήσων

16641 13/8/1957 40,7 39,2 4/8/2021 1,5 31,3
2 ΜΥΤΙΛΗΝΗ Βορείου

Αιναίου

16667 12/8/2002 41,4 39,8 3/8/2021 1,6 31,0
3 ΧΙΟΣ Βορείου

Αιναίου

16706 23/8/1958 41,4 38,4 3/8/2021 3,0 29,6
4 ΖΑΚΥΝΘΟΣ Ιόνιων

Νήσων

16719 14/8/1957 42,4 39,0 2/8/2021 3,4 31,9
5 ΣΑΜΟΣ Βορείου

Αιναίου

16723 2/8/2021 41,0 41,4 3/8/2021 -0,4 32,2
6 ΝΑΞΟΣ Νοτίου

Αιναίου

16732 13/8/1957 36,6 34,5 4/8/2021 2,1 26,7
7 ΜΗΛΟΣ ΑΜΣ Νοτίου

Αιναίου

16738 25/8/1958 41,6 39,8 5/8/2021 1,8  
8 ΘΗΡΑ(ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ) Νοτίου

Αιγαίου

16744 13/8/2017 39,3 37,3 4/8/2021 2,0  
 

Γράφημα 4: Απολύτως μέγιστες θερμοκρασίες μηνός Αυγούστου (°C) και μέγιστες θερμοκρασίες Αυγούστου 2021 (°C).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι παρατηρηθείσες μέγιστες τιμές θερμοκρασίας ήταν γενικά πολύ υψηλές.

Οι απολύτως μέγιστες τιμές ξεπεράστηκαν μόνο το μήνα Αύγουστο στο ηπειρωτικό τμήμα της χώρας και συγκεκριμένα στους ΜΣ Σερρών, Θεσσαλονίκης, Άστρους, Λαμίας, Ελληνικού, Ελευσίνας, Άργους, Καλαμάτας και Ν. Φιλαδέλφειας. Αντίθετα, στα νησιά, με μοναδική εξαίρεση το ΜΣ Σάμου, δεν ξεπεράστηκαν οι απολύτως μέγιστες τιμές θερμοκρασίας.

Κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου επεισοδίου καύσωνα (9 ημέρες), οι μέγιστες και οι ελάχιστες θερμοκρασίες αυξάνονταν σταδιακά όπως γίνεται συνήθως. Μάλιστα τις τελευταίες 3 ημέρες, οι ελάχιστες τιμές θερμοκρασίας κατά τόπους έφτασαν και ξεπέρασαν τους 29ο0.

Τέλος πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι στις 4/8/2021 εκδηλώθηκε η μεγάλη πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη

ΜΕΛΕΤΗ/ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ – ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΕΛΑΡΑΚΗ

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
30,500ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα