Ανακοίνωση του Μένουμε Θεσσαλονίκη

Η εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού μας έχει φέρει ενώπιον μιας πρωτοφανούς παγκόσμιας κρίσης. Όλες οι χώρες καλούνται να ανταπεξέλθουν σε κάθε επίπεδο: Ετοιμότητα των θεσμών, αποτελεσματικότητα των κρατικών μέτρων, ενίσχυση των υπηρεσιών δημόσιας υγείας, κοινωνική συνεργασία, αλληλοβοήθεια και ατομική ευθύνη. Στην δική μας κοινωνία, καλούμαστε, μέσα σε πολύ λίγες μέρες να κάνουμε άλματα που σε κανονικές συνθήκες θα απαιτούσαν χρόνια, όπως να εγκαταλείψουμε το κυρίαρχο επί δεκαετίες κλίμα ιδιωτείας, τους αποπροσανατολιστικούς διχασμούς, την αδράνεια του κρατικού μηχανισμού, ώστε να ανταποκριθούμε στα μεγέθη της κοινωνικής ευθύνης.

Έχει γίνει συνείδηση σε όλους, ότι σήμερα δεν είναι η ώρα για λόγια, αλλά για πράξεις: Η Πολιτεία καλεί στον αυτοπεριορισμό μας, ο βαθμός στον οποίον θα ανταποκριθούμε θα κρίνει τους ρυθμούς εξάπλωσης της πανδημίας, από τους οποίους θα εξαρτηθεί και η βιωσιμότητα των δομών περίθαλψης και υγείας ώστε να περιοριστούν κατά το δυνατόν οι ανθρώπινες απώλειες. Εξ άλλου, όσο μικρότερη είναι η διασπορά της πανδημίας μέσα στην κοινωνία τόσο πιο σύντομη θα είναι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μέσα στην οποία ζούμε, και κατά συνέπεια, οι κοινωνικές και οικονομικές της επιπτώσεις.

Η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να συμβάλει προς αυτήν την κατεύθυνση. Όχι μόνο διευκολύνοντας την Πολιτεία ώστε να έχει καλύτερη απήχηση το μήνυμα αυτοπεριορισμού, κοινωνικής υπευθυνότητας, τήρησης των μέτρων προστασίας και περιορισμού της ασθένειας. Αλλά και ενισχύοντας την συλλογική προσπάθεια με την δημιουργία επί πλέον τοπικών μηχανισμών αντιμετώπισης της κρίσης. Σε αυτήν την κατεύθυνση, πολλά μπορούν να γίνουν κυρίως σε ό,τι αφορά στην προετοιμασία μας, καθώς η διασπορά του ιού κλιμακώνεται. Γνωρίζουμε ότι καθώς τα κρούσματα πολλαπλασιάζονται, οι διαθεσιμότητες των νοσοκομείων θα δοκιμαστούν, κάτι που στην Ιταλία έχει ήδη βαρύ τίμημα σε ανθρώπινες ζωές.

• Ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα πρέπει να δραστηριοποιηθεί με κάθε άλλον αρμόδιο κοινωνικό φορέα, σε μητροπολιτικό επίπεδο, προκειμένου να παρέμβουν όλοι μαζί από κοινού σ’ αυτό το ζήτημα: Υπάρχουν στην πόλη ανενεργές υποδομές νοσοκομείων, το παλιό 424, το νοσοκομείο Παναγία στην Αρετσού κ.ά., που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση, αν οργανωθούν σωστά προκειμένου να μπορούν να υποδεχθούν ασθενείς αποσυμφορίζοντας έτσι τα νοσοκομεία που ήδη λειτουργούν.
• Μπορεί ακόμα να οργανωθεί ένα ενιαίο σώμα εθελοντών, με σωστή επίβλεψη για την τήρηση των μέτρων προστασίας βέβαια, που θα συμβάλει προς όλους εκείνους που έχουν ανάγκη μέσα στο καθεστώς κοινωνικής απομόνωσης, στο πλευρό του προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι. Εμείς, ως Μένουμε Θεσσαλονίκη, από την πλευρά μας, δηλώνουμε την άμεση διαθεσιμότητά μας προς αυτήν την κατεύθυνση, ή προς οποιοδήποτε οργανωμένη εθελοντική συνεισφορά προκύψει για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
• Η σύσταση ειδικής επιτροπής για την αντιμετώπιση ελλείψεων στην τροφοδοσία των νοσοκομείων, είναι κάτι που επίσης μπορεί να πράξει η τοπική αυτοδιοίκηση. Στο Μιλάνο, εταιρεία διέθεσε τρισδιάστατο εκτυπωτικό μηχάνημα σε νοσοκομείο, για την κατασκευή βαλβίδων οξυγόνου, και έτσι αντιμετώπισε τις αυξημένες ανάγκες του σε συσκευές μηχανικής υποστήριξης. Το περιστατικό αυτό είναι απόδειξη ότι δημιουργικές δυνάμεις της οικονομίας των πόλεων μπορούν να συμβάλουν στην έκτακτη ανάγκη, εκείνο που λείπει είναι ο συντονισμός και αυτό το κενό μπορεί να το καλύψει ο Δήμος, πάντοτε σε συνεργασία με άλλους φορείς.

Γνωρίζουμε ότι η παγκόσμια πανδημική κρίση έθεσε επί τάπητος μια σειρά καίριων ζητημάτων, στα οποία η πολιτική πρέπει να ανταποκριθεί:

• Η ασύδοτη παγκοσμιοποίηση, που αποδεικνύεται εξαιρετικά εύθραυστη επειδή έχει εγκαταλείψει την προστατευτική λειτουργία των συνόρων, και αντιμετωπίζει τώρα πλανητικές κρίσεις όπως είναι η παρούσα πανδημία, ή ακόμα, η ανεξέλεγκτη μετανάστευση, που υποδαυλίζει τις πολιτιστικές συγκρούσεις, υπονομεύει την κοινωνική συνοχή, και εσχάτως χρησιμοποιείται στο πλαίσιο ενός υβριδικού πολέμου που έχει εξαπολύσει η νέο-οθωμανική Τουρκία εναντίον της χώρας μας.
• Ένα αδηφάγο μοντέλο ανάπτυξης το οποίο δημιουργεί αυταπάτες ανθρώπινης παντοδυναμίας, καταστρέφει οικοσυστήματα, και δημιουργεί πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη και την κλιμάκωση τέτοιων επιδημιών
• Το ζήτημα της δημόσιας υγείας, που πρέπει πλέον να ανασυγκροτηθεί, και να πάψει να αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις νέες μορφές διακινδύνευσης που μας επιφυλάσσει ο 21ος αιώνας·
• Το ζήτημα που προκύπτει από τον οικονομικό χαρακτήρα που έχει η Ελλάδα, την υπέρτατη εξάρτησή της από εξωγενείς οικονομικές δραστηριότητες, όπως είναι ο τουρισμός, που καταρρέουν σε τέτοιες κρίσεις αφήνοντας πολύ πιο εκτεθειμένη την οικονομία, σε σχέση με άλλες που έχουν ισχυρότερη και ενδογενή παραγωγική και δημιουργική βάση. Θέλουμε να τονίσουμε αυτό το τελευταίο, γιατί η Θεσσαλονίκη και ιδίως ο Δήμος της, ακολουθεί εδώ και αρκετά χρόνια τις αυταπάτες περί ‘μονοκαλλιέργειας του τουρισμού’.

Ωστόσο, αυτά έπονται, ανήκουν στην περίοδο που η πανδημία θα έχει ξεκινήσει να υποχωρεί. Τώρα προέχει πολιτικά το ζήτημα των μέτρων ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, έργο που ομολογουμένως δεν είναι στα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά του κεντρικού κράτους.

Αυτή οφείλει ωστόσο να συμμετάσχει στη συζήτηση για την εύρεση τρόπων υποστήριξης, καθώς η οικονομική δραστηριότητα έχει επί της ουσίας σταματήσει, πλην της προμήθειας των ειδών πρώτης ανάγκης.

Το δίχτυ προστασίας οφείλει να πέσει από το κράτος, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, όπου απειλούνται εισοδήματα και θέσεις εργασίας· υπενθυμίζουμε εξ άλλου, ότι η ελληνική οικονομία κυριαρχείται από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και ότι η μικρή και η μεσαία ιδιοκτησία είναι εκείνη που πιέζεται περισσότερο από την έκτακτη ανάγκη που μας έχει επιβληθεί.

Ίσως, έχει έρθει η ώρα η χώρα να θέσει προς συζήτηση, ακόμα και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, την θέσπιση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος που θα βρίσκεται σε ισχύ, όσο λειτουργεί ο κοινωνικός αυτοπεριορισμός και το πάγωμα της οικονομίας. Ενδεχομένως να είναι και η μόνη λύση σίγουρης προστασίας, καθώς το κομμάτι της κοινωνίας που πλήττεται περισσότερο, είναι εκείνο που ήδη πλήττεται και πιέζεται από την παγκοσμιοποίηση –πόσο μάλλον στην Ελλάδα, που μόλις αφήνουμε πίσω μας μια δεκαετία διαρκούς, και πολυδιάστατης κρίσης, οικονομικής, δημογραφικής, κοινωνικής και γεωπολιτικής.

Είναι αλήθεια, ότι με την έκρηξη της παρούσας πανδημίας, αλλά και με τον υβριδικό πόλεμο που έχει εξαπολύσει στα σύνορα της χώρας ο Ταγίπ Ερντογάν, που επί πλέον με την παρανοϊκή ισλαμοφασιστική πολιτική που υλοποιεί στο ζήτημα του κορωνοϊού έχει μεταβάλει την χώρα του σε ωρολογιακή βόμβα διασποράς της πανδημίας, οι Έλληνες μπαίνουν ξανά στην δίνη μιας μεγάλης αποσταθεροποίησης, την στιγμή μάλιστα που διαπιστώναμε με ανακούφιση τα πρώτα σημάδια της εξόδου από την προηγούμενη. Ναι, είναι τραγικό· ωστόσο, η συγκυρία αυτή κάνει ακόμα σημαντικότερη την θετική ανταπόκριση που δείχνει η πλειοψηφία της κοινωνίας: Ναι, έχουμε κουράγιο, έχουμε αποθέματα συλλογικών αντανακλαστικών και κοινωνικής ευπροσηγορίας, μπορούμε ακόμα να αντιτάξουμε σε αυτήν την απειλή τις αξίες της αλληλοβοήθειας και της συνεργασίας. Ναι, Μένουμε Σπίτι, παραμένουμε ωστόσο μαζί, ενωμένοι, για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρωτοφανές συλλογικό ρίσκο. Μόνον έτσι, τελικώς, θα νικήσουμε.