Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Του Παντελή Σαββίδη

spot_img

25 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Πολύ ωραίο θέμα, που εντάσσεται στον οδηγό επιβίωσης όλων των εμβίων όντων από της Δημιουργίας του επίγειου κόσμου μας και από τότε που ”τα μεγάλα ψάρια τρώνε τα μικρά” και υπάρχουν ”βασιλιάδες” στα ζώα και τα πουλιά .
    Πως να ”ξέφευγαν” οι άνθρωποι από αυτήν την επικρατούσα φυσική κατάσταση όταν συνέπηξαν κοινωνίες και αποζούσαν με όσα τους επέτρεπε η φύση, και τα οποία διεκδικούσαν μεγαλύτερες και δυνατότερες ανθρώπινες κοινωνίες , που μέχρι την εμφάνιση του Χριστού ουδέποτε έτρεφαν μεταξύ τους αδελφικά αισθήματα ,αλλά μόνον εκδικητικά ”οφθαλμόν αντί οφθαλμού” κ.ο.κ. και τα οποία έδειχναν μόλις ”δυνάμωναν ”.
    Που μας βρέθηκαν ”από το πουθενά” οι βάρβαροι Πέρσες ,που μας ταλαιπώρησαν μια 15ετία πότε με πολέμους και πότε με την διαφθορά των μηδισάντων αρχόντων και των δύο Συμμαχιών Αθηνών και Σπάρτης μέχρι την προδοτική για τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας ,του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου Ανταλκίδειο Ειρήνη του 486 π.Χ;;;.
    Ας είναι καλά οι δύο Μεγάλοι μας Αλέξανδρος και Κωνσταντίνος ,που δημιούργησαν τις δύο Αυτοκρατορίες μας και ζήσαμε -σχεδόν παντοκράτορες- για 1500 χρόνια .
    Μετά- ε… μετά- ύστερα από 400-500 χρόνια οθωμανικής σκλαβιάς χάσαμε μαζί τον δικέφαλο αετό , και ”τα πρωτινά μας τα φτερά μας τα μεγάλα” και αναγκαστικά -ακολουθώντας τον φυσικό κανόνα για την επιβίωσή μας- ενταχθήκαμε σε Συμμαχίες στρατιωτικές και οικονομικές και καταφέραμε να επιβιώσουμε ως κράτος -μεγενθυνόμενο κιόλας μέχρι το 1947-δακόσια χρόνια και συνεχίζουμε ενδυναμώνοντας τις Συμμαχίες μας και ελπίζοντας να μην εκλέγουμε στην πολύπαθη Δημοκρατία μας ηγέτες που να μηδίζουν για να επιβιώσουν οι ίδιοι πολιτικά .
    ΠΩΣ να είσαι σήμερα στην Ελλάδα ΑΝΤΙ -Νατοϊκός και ΑΝΤΙ -Ευρωπαϊστής όταν ”κτυπούν την πόρτα” του ΝΑΤΟ Σουηδία και Φινλανδία και της .Ε.Ε όλα τα Δυτικά Βαλκάνια ;;;.
    ΟΧΙ ΔΕΔΟΜΕΝΟΙ , ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΗΛΙΘΙΟΙ.
    Υ.Γ Το ”ακτύπητο” σημερινό κράτος των Αθηνών θα ισχύει όσο τα στερεότυπα που διαμορφώθηκαν από το 1912 γίνονται δεκτά όχι μόνο από το Σύστημα ,αλλά και από τα 2/3 των Ελλήνων -όπως και εσείς κ.Σαββίδη γράφετε-.
    Να σας θυμίσω τι φέρεται ότι είπε ο Αρκάς Χαράλαμπος Βοζίκης ,Πρόεδρος της Βουλής από το 1933-1935 στον Ελ,Βενιζέλο ” την Ελλάδα κ. Πρόεδρε θα κυβερνά είτε η Μεγαλόνησος ,είτε η Πελοπόννησος” ,γιαυτό ”είδε και έπαθε” ο Μακεδών Καραμανλής ,που δεν βρήκε ακόμη αντικαταστάτη ,για να ελπίζουμε οι άλλοι ,γιατί είναι ιστορικώς αποδεδειγμένο ότι την προκοπή σε όλα τα κράτη την φέρνουν οι μεγάλες προσωπικότητες των ηγετών τους .

  2. Όποιος καταφεύγει στην προστασία για να επιβιώσει ή/και σωθεί, είναι υποχρεωμένος να υπακούει στα κελεύσματα των προστατών. Είναι ο έσχατος εξευτελισμός για κράτος, που θέλει να λέγεται κυρίαρχο.

    • Άλλο η εσωτερική και άλλο η εξωτερική προστασία. Οι εσωτερικοί προστάτες είναι χειρότεροι από τους εξωτερικούς, αδίστακτοι και επικίνδυνοι. Η Ελλάδα διαμορφώθηκε κυρίως από τους εσωτερικούς προστάτες.

  3. Ασφαλώς υπό προστασίαν ζω, αφού είμαι Έλληνας. Δεν συμφωνώ με το ότι διολισθήσαμε σε καθεστώς προστασίας τώρα. Μετά τον Καποδίστρια πάντα σ’ αυτήν προσφεύγαμε πληρώνοντας το ανάλογο τίμημα.

  4. “Οπότε, αυτοδύναμη σωτηρία δεν διαφαίνεται. Η καταφυγή στην προστασία είναι η μόνη διαφαινόμενη λύση.”

    Πράγματι, αλλά το κόστος της προστασίας ενός εξαντλημένου κράτους εξαρτάται από τον βαθμό της διεθνούς ισχύος του κυρίαρχου έθνους του. Κράτη με εγγενείς αδυναμίες αλλά ανήκοντα σε έθνη με ισχυρή Διασπορά μπορούν να επιτύχουν καλύτερους όρους προστασίας. Το εβραϊκό λόμπι της Αμερικής που προφυλάσσει το Ισραήλ δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα. Και οι Αρμένιοι της Αμερικής λειτουργούν δυναμικά προς αυτήν την κατεύθυνση, έστω και λιγότερο επιτυχώς από τους Εβραίους. Οι Ιταλοί των ΗΠΑ είναι περίπου 18 εκατομμύρια (συναθροιζόμενοι οι αμιγώς ιταλικής ή μικτής καταγωγής), ενώ στην Αργεντινή οι Ιταλοί είναι 25 εκατομμύρια (επίσης αμιγούς ή μικτής καταγωγής). Αντιστοίχως οι Ιρλανδοί των ΗΠΑ είναι 33 εκατομμύρια. Η οικονομική και γεωπολιτική δύναμη της Ιταλίας και κυρίως της Ιρλανδίας συναρτάται σε τεράστιο βαθμό από την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική παρουσία των εθνικών κοινοτήτων τους στο εξωτερικό.
    Εφόσον το ελληνικό κράτος είναι υποχρεωμένο να αναζητά προστάτες, ας τους αναζητήσει πρωταρχικώς στους Ελληνοαμερικάνους και στους Ελληνοαυστραλούς. Βεβαίως δεν αρκεί αυτό για να επιβιώσουμε ως εθνικό κράτος ή και ως έθνος τελικά, αλλά είναι μία προϋπόθεση βασική.
    Αλλά ξέχασα: “Δεν υπάρχει ελπίς, στην Ελλάδα ζεις”.
    Ψήφος στους ομογενείς = το πιο σύντομο ανέκδοτο.

  5. Ἴσως πρέπει νά ἀναλογισθοῦμε περισσότερο τήν ἱστορία μας μέχρι τό 1830, σέ σχέση μέ τήν θρησκεία καί τόν πολιτισμό μας, ἀλλά καί τίς διαφορές μας ἀπό ᾿Ανατολή καί Δύση.
    Προβάλλεται αὐτές τίς μέρες ἀπό τό History Channel στή σειρά Τό κάλεσμα τῶν μαρμάρων, ἕνα ἀξιόλογο ντοκιμαντέρ μέ θέμα ´´ Η αφύπνιση της αρχαιότητας. Πώς ξεκίνησε το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για την ελληνική αρχαιότητα κατά τον 13ο αιώνα; Τι ρόλο έπαιξαν οι Έλληνες λόγιοι της Ιταλίας; ¨. Στό ντοκιμαντέρ καταγράφεται πῶς ἀπό τό 1204 γνώρισαν μέ τίς κατακτήσεις τους οἱ Δυτικοευρωπαῖοι τούς τόπους μέ τίς κλασσικές ἀρχαιότητες στόν ῾Ελληνικό χῶρο.
    ῾Ο Φλωρεντίνος Buondekmonti Cristoforo (1385-1430) μέ βάση τόν Βιργίλιο, ἀναζητώντας τό Ρωμαϊκό παρελθόν στίς ἀνατολικές περιοχές, κατέγραψε καί τίς κλασσικές ἀρχαιότητες, μάζεψε χειρόγραφα ἀπό Μοναστήρια Κρήτης καί Ρόδου καί τά διέδωσε στήν Δύση.
    ῾Ο Κυριακός Αγκωνίτης, Ἰταλός ἀρχαιοδίφης τῆς ἐποχῆς τῆς Ἀναγέννησης, περιηγεῖτο ἐρευνώντας καί καταγράφοντας σέ σκίτσα τά ἀρχαῖα ῾Ελληνικά μνημεῖα, ἦταν ὁ πρῶτος πού τό 1436 ἀναγνώρισε τήν θέση τοῦ Μαντείου τῶν Δελφῶν βάσει γραπτῶν πηγῶν, εἶδε ἀρχαῖα ἐκεῖ σέ κακή κατάσταση, οἱ κάτοικοι ἐκεῖ ἀγνοοῦσαν ὅτι ἦταν σέ ἀρχαιολογικό χῶρο.
    Οἱ Ἕλληνες λόγιοι πού πῆγαν στήν Βενετία καί τήν Φλωρεντία ἀπό τό Βυζάντιο, συνέδραμαν καί μέ τήν ἐκμάθηση τῆς ῾Ελληνικῆς γλώσσας, γιατί θεωρεῖτο ἀπαραίτητη γιά τήν κατανόηση τοῦ κόσμου.
    Τά ἀρχαῖα κείμενα, οἱ κλασσικές ἀρχαιότητες καί οἱ Ἕλληνες λόγιοι μαζί μέ τό ἐνδιαφέρον τῶν διανοούμενων τῆς Δύσης βοήθησαν τήν μεγάλη πολιτιστική ἀλλαγή τῆς Εὐρώπης.
    Πόσα χρόνια σκλαβωμένοι, πόσα χρόνια χρειάστηκε γιά νά βροῦμε τήν συνέχεια τῆς κλασσικής ἀρχαιότητας στό Βυζάντιο, πῶς ἡ Δύση ἐν τῶ μεταξύ προχώρησε τόν πολιτισμό καί τίς ἐπιστῆμες πού ἦρθαν σάν ἀντιδάνειο σέ ἐμᾶς, πῶς αὐτά πού βλέπουμε γύρω μας τώρα, ἀποκαταστάσεις κλασσικῶν καί βυζαντινῶν μνημείων, καταγραφή τῆς κλασσικῆς καί βυζαντινῆς γραμματείας, ἀποτυπώνουν καθαρά τόν πολιτισμό μας πλέον ἀπό τόσα ἐρείπια. ᾿Εργάσθηκαν πολλοί ἄνθρωποι κι ἐμεῖς εἴμαστε πολύ λίγοι ἀριθμητικά καί μέ διαφορές ἀπό Δυτικούς καί ᾿Ανατολικούς λαούς.
    Τά ἀναφέρω αὐτά γιά νά γίνει κατανοητό πῶς οἱ Εὐρωπαῖοι αἰσθάνονται ὅτι ἀνήκουν σ´ αὐτόν τόν πολιτισμό καί ὅτι ἡ προστασία ἔχει νά κάνει καί μέ τόν πολιτισμό, μέ τίς ρίζες.

    • Ελένη Π.:

      Ενδιαφέρον και καλογραμμένο το σχόλιό σας. Παρομοίως προσφάτως είδα στην ΕΡΤ3 ένα γαλλικό ντοκιμαντέρ με τίτλο “Αρχαίοι Δρόμοι της Ιταλίας”, όπου εξελίσσεται μία περιήγηση κατά μήκος της Αππίας οδού. Όταν φτάνει στον Τάραντα, το ντοκιμαντέρ καταγράφει έναν αγώνα κωπηλασίας με βάρκες που φέρουν ονομασίες σε αρχαιοελληνικό στυλ γραφής. Μία ομάδα λέγεται “Μάγκνα Γκρέτσια”. Ένας προπονητής μάλιστα έλεγε εμφατικά: “Είμαστε Σπαρτιάτες”, για να δείξει ότι οι αθλητές του είναι σκληραγωγημένοι κλπ.
      Στην Νότια Ιταλία ποντάρω αρκετά, ως πολιτιστική γέφυρα για την υπόλοιπη Ευρώπη. Δυστυχώς κατά τα άλλα, η αγάπη για την αρχαία Ελλάδα δεν είναι δεδομένη στους λοιπούς Ευρωπαίους. Θα θυμάστε την ιστορία της Ευρώπης του Ζαν-Μπατίστ Ντυροζέλ (που είχε την έγκριση της ΕΟΚ, περί το 1990) και στην οποία η αρχαία Ελλάδα είναι απούσα. Το δε μίσος των Ευρωπαίων ιστορικών για το Βυζάντιο είναι πασίγνωστο, αιώνες μετά τον Γίββωνα. Ακόμα και ο λατρεμένος στην Ελλάδα Στήβεν Ράνσιμαν παρουσιάζει μία εικόνα του Βυζαντίου πολύ κατώτερη της πραγματικής ως προς την πολιτιστική του αξία, αγνοώντας μία ολόκληρη σειρά επιστημονικών επιτευγμάτων του και μένοντας μόνον στην διοίκηση, στην πολιτική σκέψη και στην τέχνη.
      Συνεπώς δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι οι Δυτικοί θα μας δουν ως αναπόσπαστο οργανικό στοιχείο του πολιτισμού τους. Υπάρχουν σίγουρα ελληνιστές και φιλέλληνες ανάμεσα στους Δυτικούς διανοούμενους, αλλά δεν φαίνεται να είναι αρκετοί ώστε να πιέσουν τις κυβερνήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων προς μία ευνοϊκή για εμάς κατεύθυνση, έστω υπό όρους προστασίας. Ας σημειωθεί ότι ακόμα και κάποιοι από τους φερόμενους ως “φιλέλληνες” ευρωπαίους ιστορικούς αμφισβητούν την ιστορική μας διαχρονία , π.χ. ο Ρόντρικ Μπίτον, ή υιοθετούν ιστορικές ερμηνείες υποτιμητικές για τον ελληνικό λαό, όπως ο Χάιντς Ρίχτερ ή ο Μαζάουερ.

      • Α.Δ.Δ.,
        ¨δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι οι Δυτικοί θα μας δουν ως αναπόσπαστο οργανικό στοιχείο του πολιτισμού τους ¨, γνωρίζουν ὅτι εἴμαστε ὀργανικό στοιχεῖο τοῦ πολιτισμοῦ τους, ἀλλά ἐρεύνησαν, μελέτησαν, προχώρησαν, ὅταν καί ἐμεῖς εἲμαστε σκλαβωμένοι ἀλλά καί ἀνάμεσα σέ διαμάχες καί ἐξελίξεις φιλοσοφικῶν καί θρησκευτικῶν ρευμάτων, καί θεωροῦν κτῆμα τους αὐτόν τόν πολιτισμό. Δέν πρέπει νά περιμένουμε νά κατανοήσουν τό Βυζάντιο γιατί εἴμαστε διαφορετικοί καί αὐτό πρέπει νά τό κατανοήσουμε ἐμεῖς. ῾Υπάρχουν διανοητές καί Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας πού κατανοοῦν τήν συνέχεια ἀρχαιότητας καί Βυζαντίου, ἀλλά καί τήν δυνατότητα νά συνυπάρχει σέ ἐμᾶς ὁ Δυτικός ὀρθολογισμός μέ τό ´ ἄνω σχῶμεν τάς καρδίας ´, τήν πνευματικότητα καί τήν ἀθανασία, πού τόσες διαμάχες προκλήθηκαν γι αὐτό. ᾿Εμεῖς πρέπει νά δοῦμε πόσο ἀναπόσπαστο στοιχεῖο τοῦ Δυτικοῦ πολιτισμοῦ εἶναι ὁ ριζικός μας πολιτισμός, καί ὄχι γιά νά μᾶς προστατεύουν, ἀλλά γιά τήν αὐτογνωσία μας καί τήν εὐθύνη αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ, τοῦ ὁποίου τήν ἐμβάθυνση μόνο ἐμεῖς μποροῦμε. Εἶναι γνωστό τό ὅραμα τοῦ Καποδίστρια λόγω τῆς σημασίας πού γνώριζε ὅτι εἶχε αὐτός ὁ πολιτισμός.

        https://elinepa.org/el/the-vision-of-ioannis-kapodistrias/

        ῾Η τεχνολογική πρόοδος τῆς ἐποχῆς, ἡ οἰκονομική δύναμη τῶν μεγάλων, τό ὀλιγάριθμο τῶν ῾Ελλήνων, ἡ φαινόμενη ἀπαξίωση τῶν ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν, ἡ ἀπαξίωση τῶν θεολογικῶν θεμάτων, στόν βωμό τῆς εὔκολης ζωῆς, μᾶς κάνουν νά φαινόμαστε πίσω σέ σχέση μέ τούς Δυτικούς. Ἴσως ὅμως νά μήν εἴμαστε πίσω, ἴσως νά μήν μποροῦν νά μᾶς διαβάσουν σωστά. ᾿Εμεῖς πρέπει νά βροῦμε τόν ἑαυτό μας γιά νά μᾶς ὑπολήπτονται, νά ἐμβαθύνουμε στήν γλώσσα μας καί στόν πολιτισμό μας, ὅπως πρέπει κι ἐμεῖς νά ὑποληπτόμαστε τούς ἄξιους. Γέφυρα, ὅπως εἶπε ὁ Καποδίστριας, ἀποτελεῖ ἡ θέση μας στόν κόσμο καί ἡ ἰδιαιτερότητά μας.

        • Ελένη Π.:

          “᾿Εμεῖς πρέπει νά βροῦμε τόν ἑαυτό μας γιά νά μᾶς ὑπολήπτονται, νά ἐμβαθύνουμε στήν γλώσσα μας καί στόν πολιτισμό μας, ὅπως πρέπει κι ἐμεῖς νά ὑποληπτόμαστε τούς ἄξιους.”

          Αυτό είναι ορθότατο.
          Έχω μόνον μία μικρή απόκλιση στην παραπάνω σκέψη σας:
          Θεωρώ ότι η γλώσσα είναι δευτερεύον στοιχείο δόμησης της εθνικής μας αυτογνωσίας. Κάπου έχουμε υπερβάλει με την εμμονή στην γλωσσική εκπαίδευση και στις ατέρμονες φιλολογικές διαμάχες. Για να “βρούμε τον εαυτό μας” νομίζω ότι η Παιδεία μας πρέπει να εστιάσει αρκετά περισσότερο στην Γεωμετρία (ή γενικότερα στα Μαθηματικά) και κάπως λιγότερο στην γλώσσα.

          • Για την αυτογνωσία είναι απαραίτητη η γνώση τής γλώσσας, η οποία δείχνει την ιστορική μας συνέχεια ως έθνους. Με την κατάργηση τής καθαρεύουσας, των τόνων και προπαντός των αρχαίων ελληνικών στα γυμνάσια, κόπηκε η γλωσσική μας συνέχεια. Σήμερα τα παιδιά δεν μπορούν να διαβάσουν π.χ. Παπαδιαμάντη, Ροΐδη, Παπαρρηγόπουλο κ.ά. Πόσο μάλλον παλαιότερα κείμενα, ώστε να καταλάβουν ότι 3000 χρόνια μιλούμε την ίδια γλώσσα, έστω και παραλλαγμένη, όπως είναι φυσικό. Μήπως δεν το έκαμαν τυχαία; Λέω, μήπως.

            Δεν είναι τυχαίο που στο Ισραήλ καθιέρωσαν ως επίσημη γλώσσα τού κράτους την Εβραϊκή, η οποία είχε πάψει να ομιλείται ήδη από την εποχή τού Χριστού και πριν. Μιλούσαν αραμαϊκά.

            Τα μαθηματικά πώς να βοηθήσουν στην αυτογνωσία;

          • Να προσθέσω στο παραπάνω σχόλιό μου, για να μην φανώ απόλυτος, ότι άνθρωποι αγράμματοι (βλέπε Αγωνιστές τού ’21) είχαν εθνική αυτογνωσία. Ο Καποδίστριας δεν είχε ελληνική παιδεία. Τελείωσε γαλλικό σχολείο και στην συνέχεια σπούδασε στην Ιταλία. Είναι γνωστό ότι δεν έγραφε ελληνικά. Εθνική αυτογνωσία όμως είχε. Τελικά, τίποτε δεν είναι απόλυτο. Με εκνευρίζει και ο Γιανναράς, που επιμένει ότι αν είσαι ανελλήνιστος δεν μπορεί να είσαι Έλληνας πολιτικός! Δηλαδή ο Καποδίστριας απορρίπτεπαι;

  6. Επισκέπτης:

    Πολύ ενδιαφέρουσες οι παρατηρήσεις σου. Εξυπακούεται ότι υπήρχαν διάφορες πολιτικές στοχεύσεις στον καθορισμό της γλωσσικής εκπαίδευσης. Είναι μεγάλο ζήτημα αυτό που θίγεις, με τεράστιες προεκτάσεις. Μπορούμε να το θίξουμε και διεξοδικότερα.

    “Τα μαθηματικά πώς να βοηθήσουν στην αυτογνωσία;”

    Αν διδάσκονταν στα σχολεία διεξοδικά τα “Στοιχεία” του Ευκλείδου στο πρωτότυπο, εν παραλλήλω με απόδοση στα νέα ελληνικά, θα χτίζαμε στα νέα παιδιά την βαθιά συνείδηση ότι τα μαθηματικά είναι ελληνική ανακάλυψη. Αντί οι μαθητές στο Γυμνάσιο να διδάσκονται στεγνούς και πληκτικούς γραμματικούς κανόνες της αρχαίας, αν μελετούσαν το συγκεκριμένο έργο με την επεξήγησή του εκ μέρους των διδασκόντων, θα εξοικειώνονταν με το μεγαλείο της ελληνικής σκέψης. Δύο σε ένα δηλαδή.
    Στο Λύκειο βέβαια, υπάρχει ανάγκη για εκμάθηση γραμματικής, συντακτικού κλπ, τουλάχιστον για όσους θα ακολουθήσουν φιλολογικές σπουδές.

    • “Αν διδάσκονταν στα σχολεία διεξοδικά τα «Στοιχεία» του Ευκλείδου στο πρωτότυπο”

      Οπότε το θέμα είναι και πάλι γλωσσικό!

      “Αντί οι μαθητές στο Γυμνάσιο να διδάσκονται στεγνούς και πληκτικούς γραμματικούς κανόνες της αρχαίας

      Νομίζω ότι για την μελέτη και κατανόηση των αρχαίων κειμένων, όπως και των κειμένων σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, είναι απαραίτητη η γνώση των γραμματικών κανόνων και τού συντακτικού.
      Η Ελένη, ως φιλόλογος, εικάζω, μπορεί να μάς πει περισσότερα για το ζήτημα αυτό, επειδή δεν έχω σαφή γνώση τής παιδείας. Η επεξήγηση και επεξεργασία των κειμένων γίνεται από τούς εκπαιδευτικούς. Έτσι νομίζω τουλάχιστον.

      Το θέμα είναι πώς εμείς σαν μαθητές μπορούσαμε και διαβάζαμε Παπαρρηγόπουλο και κάναμε χρήση τής Εγκυκλοπαιδείας τού Ελευθερουδάκη (έκδοση 1924-27), τής οποίας η γλώσσα είναι αρχαΐζουσα; Η κατάσταση των μαθητών σήμερα (και όχι μόνο σήμερα, δυστυχώς, πάνε χρόνια τώρα) είναι τραγική. Να επισημάνω, τέλος, ότι εξακολουθούμε να καταστρέφομε την γλώσσα, κάνοντας χρήση δήθεν εκδημοτικισμένων λέξεων, που όμως έχουν διαφορετική σημασία. Ακούμε/διαβάζομε π.χ. “η αστυνομία έφθασε άμεσα”, αντί τού ορθού αμέσως, νομίζοντας ότι το ένα είναι εκδημοτικισμένος τύπος τού άλλου. Δεν είναι όμως!
      άμεσα – επίρρημα τροπικό = χωρίς μεσολάβηση τρίτου, απευθείας.
      αμέσως – επίρρημα χρονικό = τάχιστα, αυθωρεί.

      “Εγώ απλά πέρασα να σε δω”, αντί τού ορθού απλώς.
      απλώς – επίρρημα ποσοτικό (;) = μόνο, μονάχα
      απλά – επίρρημα τροπικό = με απλό τρόπο.

      Και άλλα πολλά, που καθιερώθησαν πλέον στον τύπο, στην τηλεόραση, στην καθημερινότητά μας. Για να μην μιλήσω για την αυθαίρετη κατάργηση των τριτοκλίτων, η οποία έδωσε τα εξαμβλωματικά “τής Διεθνή Έκθεσης Θ/νίκης” κλπ. Aυτό έγινε στα σχολεία ταχυρρύθμου εκπαιδεύσεως, όπου φοιτιύν κυρίως αλλοδαποί, που πρέπει να μάθουν γρήγορα τα απαράιτητα για την πολιτογράφησή των ελληνικά.

      • Επισκέπτης:

        “Νομίζω ότι για την μελέτη και κατανόηση των αρχαίων κειμένων, όπως και των κειμένων σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα, είναι απαραίτητη η γνώση των γραμματικών κανόνων και τού συντακτικού”

        Ναι, πολύ σωστά. Σε οποιαδήποτε ΑΛΛΗ γλώσσα. Εδώ δεν πρόκειται για ξένη γλώσσα, αλλά για αρχαία μορφή της μητρικής γλώσσας των μαθητών (υπό κανονικές συνθήκες εννοώ, δεν αναφέρομαι σε αλλοδαπούς μαθητές). Κάποιοι ιδεοληπτικώς επιμένουν ότι τα νέα ελληνικά είναι άλλη γλώσσα από τα αρχαία, συνεπώς πρέπει να διδάσκονται ως ξένη γλώσσα, με γραμματικούς κανόνες, λεξιλόγιο κλπ.
        Αν και δεν είμαι εκπαιδευτικός, ούτε φιλόλογος, είμαι πεπεισμένος ότι εφόσον τα παιδιά έρθουν σε επαφή με εύκολα κείμενα της αρχαίας γραμματείας θα προσλάβουν βιωματικώς την βασική δομή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Σήμερα στο Γυμνάσιο τα παιδιά διδάσκονται αρχαία ελληνικά ως Γραμματική και Συντακτικό και επιπλέον μία ιστορία της ελληνικής γραμματείας γραμμένη (ορθώς) στα νέα ελληνικά, όπου γίνεται απλή αναφορά στα είδη και τους εκπροσώπους της αρχαίας γραμματείας. Τους γίνεται το κεφάλι καζάνι και τελικά σιχαίνονται τα αρχαία.
        Αντί αυτού, για το Γυμνάσιο και μόνο, προτείνω βιωματική διδασκαλία των Στοιχείων του Ευκλείδου από το πρωτότυπο.
        Επιμένω στον Ευκλείδη, όχι μόνον γιατί τα Στοιχεία έχουν εύκολη γλώσσα (αντίθετα π.χ. από την δραματική ποίηση), αλλά επιπλέον γιατί η μαθηματική τους αξία παραμένει εν πλήρη ισχύι. Η ευκλείδειος γεωμετρία δεν ακυρώθηκε ποτέ από τις εξελίξεις της επιστήμης (ο Ρίμαν και ο Λομπατσέφσκι είναι ειδικές περιπτώσεις).

        Με έναν μαθηματικό δίπλα του ως αρωγό, πόσο δύσκολο είναι πια να καταλάβει ένας μαθητής Γυμνασίου αυτές τις γραμμές:
        “Ἐὰν δύο τρίγωνα μίαν γωνίαν μιᾷ γωνίᾳ ἴσην ἔχῃ, περὶ δὲ τὰς ἴσας γωνίας τὰς πλευρὰς ἀνάλογον, ἰσογώνια ἔσται τὰ τρίγωνα καὶ ἴσας ἕξει τὰς γωνίας, ὑφ᾿ ἃς αἱ ὁμόλογοι πλευραὶ ὑποτείνουσιν.”
        (Βιβλίο Στ’, πρόταση 6)

        Με βιωματικό τρόπο, ένας μαθητής αφομοιώνει την αντιστοιχία νέων και αρχαίων ελληνικών και δεν θα πάθει σοκ, όταν βρεθεί μπροστά σε δυσκολότερα κείμενα στο Λύκειο. Επιπλέον πρέπει να καλλιεργήσουμε στα παιδιά την αλήθεια ότι ο ελληνικός πολιτισμός δεν είναι μόνον ποίηση, θέατρο και αγάλματα, αλλά είναι και μαθηματικά και φυσικές επιστήμες. Και στο φινάλε αν τα παιδιά δεν μάθουν πώς κλίνεται στον δυικό αριθμό η τάδε λέξη, συγγνώμη αλλά έχασε η Βενετιά βελόνι. Αντιθέτως αν οι μαθητές μάθουν από νωρίς να σκέφτονται με μαθηματική αυστηρότητα, το παιδαγωγικό κέρδος είναι τεράστιο.

  7. Συγκρίνουμε τήν ὀρθή ἐκμάθηση τῆς γλώσσας μέ τήν κακή, πού γίνεται ἐπί τούτου ἤ ἀπό εὐκολία καί ἄγνοια. Χρειάζονται νέοι τρόποι μέ τόσα νέα μέσα.
    Δέν εἶναι σέ θέση ὅλοι νά σπουδάσουν γεωμετρία, ἀπαραίτητη γιά τούς μυουμένους στήν ἀρχαιότητα.
    Οὔτε θά σπουδάσουν ὅλοι τήν γλώσσα μας σέ ἐπίπεδο πού θά ´πρεπε νά εἶναι οἱ φιλόλογοι. Οὔτε θά τελειοποιηθεῖς μόνο ἀπό τήν ἐκμάθηση τῆς γλώσσας. Μπορεῖς νά μάθεις ὅμως σεβασμό, πειθαρχία, τήν ἀξία τῆς προσοχῆς, τῆς ἐπιμονῆς, τῆς ὑπομονῆς, τήν ὀρθογραφία, καί πολλά ἄλλα.
    ῾Η Ἑλληνική γλώσσα ἔχει μαθηματική δομή, ἀπόλυτη σύνδεση καί ἑναρμόνιση μέ τήν φύση καί γι αὐτό σύνδεση μέ τήν πνευματικότητα. ῾Η φαινομενική δυσκολία της εἶναι σημαντική γιατί ἀσκεῖ τούς νευρῶνες τοῦ ἐγκεφάλου, δημιουργεῖ συνάψεις.
    « Η νοημοσύνη, η δημιουργικότητα, το συναίσθημα και η μνήμη είναι μερικές από τις ανώτατες νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου.»
    https://pediatric-neurosurgery.com/anatomy
    ῾Η ἑτυμολογία καί ἡ λογική της ἔχει νά κάνει μέ τίς ἐγκεφαλικές λειτουργίες, τήν λογική καί ἀντικειμενική κρίση.
    Ἕνα καλό ἄρθρο πού βρῆκα γιά τήν Ἑλληνική γλώσσα.

    https://www.tanea.gr/2019/09/25/lifearts/elliniki-glossa-giati-exei-kataktisei-ton-kosmo/
    ῾Η αὐτογνωσία μπορεῖς νά πεῖς ὅτι ἀποκτᾶται μέ πολλούς τρόπους, ἡ δομή τῆς σκέψης ὅμως, ἡ βοήθεια πού προσφέρει ἡ γλώσσα στήν ὀρθολογική σκέψη καί στήν ὀρθή κρίση, εἶναι στήν ρίζα τῆς αὐτογνωσίας.
    Δέν εἶναι μόνο ἡ ἱστορική συνέχειά μας, εἶναι ἡ κατανόηση τοῦ κόσμου πού ἀναδεικνύεται ἀπό τήν βαθειά κατανόηση τῶν ἀρχαίων κειμένων στήν πρωτότυπη γλώσσα. Διαβάζεις δυό τρεῖς ὄχι καλές μεταφράσεις ἀρχαίου κειμένου καί ἄν μπορεῖς νά ἑρμηνεύσεις τό πρωτότυπο, μπορεῖ νά εἶναι ἐντελῶς ἀντίθετες ἑρμηνεῖες μέ τοῦ πρωτοτύπου, γιά οὐσιαστικά ζητήματα. Παρανοήσεις ἐπί παρανοήσεων, λανθασμένα συμπεράσματα, προχειρότητες καί κακῶς ἐννοούμενες εὐκολίες.
    ῾Υπάρχει καί τό θεῖο. Νοήματα πού ἡ Ἑλληνική γλώσσα, γλώσσα ἐννοιῶν καί ἰδιαιτέρως πνευματική, εἶναι φτιαγμένη νά προσεγγίσει.
    «Μ’ ενδιέφερε το μυστήριο της γέννησης των πραγμάτων μεσ’ απ’ το βάφτισμά τους στο αναγάλλιασμα εκείνο της ψυχής που είναι ο φθόγγος. Η λέξη που λειαίνεται, όπως η πέτρα, στα χείλη του λαού· στα χείλη και στα δόντια, κάτι ολόιδιο μ’ αυτό που σε παρορμά να πολεμάς ή να ερωτεύεσαι έτσι κι όχι αλλιώς. Εσύ και ο άνθρωπος της ομάδας όπου ανήκεις. Όλοι. Πιστοί, θέλοντας και μη, σ’ αυτά τα δέντρα, σ’ αυτά τα κύματα, σ’ αυτό το φως, σ’ αυτή την ιστορία.» Ελύτης

    https://archive.greekamericannewsagency.com/2016/10/19/theiko-stoixeio-elytis/

    Ἄς βάλουμε τό δύσκολο στή ζωή μας, ὄχι δυσκολία γιά τήν δυσκολία, ἀλλά γιά τήν καλύτερη προετοιμασία τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν ζωή. Οἱ διαμάχες γιά τό γλωσσικό εἶχαν πολλές αἰτίες τίς ἐποχές ἐκεῖνες. Ἡ παραποίηση τῆς γλώσσας, ἡ ἀποκοπή τῶν λέξεων ἀπό τίς ἔννοιες, δέν εἶναι θέμα γλωσσικοῦ ἀλλά καταστροφή τῆς γλώσσας μας, τῆς ἱστορικῆς καί πνευματικῆς συνέχειάς μας.
    ῾Η γλώσσα ἔχει κανόνες ἱεραρχίας, δηλαδή ριζικό σύστημα, ὅπως τό δένδρο ἔχει ρίζες, μετά κορμό, κλαδιά, φύλλα, ἄνθη, καρπούς. Εἶναι τρόπος σκέψης, ὄχι διδασκαλία μόνο γλώσσας, ὅπως λέει ὁ Επισκέπτης γιά τούς σπουδαίους ἀγράμματους, πού ἦταν μορφωμένοι ἄνθρωποι γιά πολλούς λόγους. ῾Η γλώσσα ἦταν προφορική παλιά.
    ῾Η γενιά τοῦ ‘30, ἦταν μορφωμένοι, μέ διαφορετικές ἀπόψεις πολιτικές, γλωσσικές, αἰσθητικές, καί μέ ἐθνική αὐτογνωσία.

  8. ῾Ωραία εὐκαιρία γιά σκέψη ἡ συζήτηση, θά ἦταν σημαντικό ὁ Παντελής νά καθιερώσει μιά ἐκπομπή κάθε τόσο γιά τήν γλώσσα. Δέν εἶμαι φιλόλογος, θετικές ἐπιστῆμες ἔχω σπουδάσει, ἀλλά στό σχολεῖο τά ἀρχαῖα ἦταν ὑψηλοῦ ἐπιπέδου τότε, καί ὅταν χρειάσθηκε νά ἀνατρέξω σέ ἀρχαῖο κείμενο, εἶδα τήν σοφή διατύπωση, τήν ἔρευνα πού χρειάζεται καί τίς πρόχειρες μεταφράσεις. Πεδίο ἐρεύνης σάν κυνῆγι θησαυροῦ γιά νέους, θά ἦταν μία ὀρθή διδασκαλία, ἀλλά εἶναι καί μάθηση γιά μεγαλύτερους, τόσο βαθειά νοήματα.
    ῾Η Ἄννα Τζιροπούλου-Εὐσταθίου μᾶς δίδαξε πῶς ἀποκόπτεται ἡ γλώσσα ἀπό τήν ρίζα της ὅταν ἀλλοιώνεται ἡ ἑτυμολογία.

    • Αγαπητή Ελένη Π.,

      συμμερίζομαι απολύτως την αγάπη σας για την ελληνική γλώσσα. Πιστεύω και εγώ ότι αν επαφιέμεθα αποκλειστικώς στις αποδόσεις στην νέα ελληνική, συχνά διολισθαίνουμε σε “παρανοήσεις ἐπί παρανοήσεων, λανθασμένα συμπεράσματα, προχειρότητες καί κακῶς ἐννοούμενες εὐκολίες”.
      Η ένστασή μου (ορμώμενος από πατριωτισμό όμως, όχι από πρόθεση αποδόμησης των εθνικών αξιών) συνίσταται στην διατύπωσή σας περί “μαθηματικής δομής της Ελληνικής γλώσσας” και στην αναφορά σας περί της Άννας Τζιροπούλου-Ευσταθίου.
      Μαθηματική δομή δεν υπάρχει ούτε στα ελληνικά, ούτε σε κάποια άλλη γλώσσα παγκοσμίως (τη εξαιρέσει πιθανώς των γλωσσών προγραμματισμού των Η/Υ, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία). Κατ’ αρχήν αφεαυτής η έννοια “μαθηματική δομή” είναι ασαφής και μάλλον παραπειστική. Δεν υπάρχει αριθμητικός αλγόριθμος που να προκαθορίζει την έκφραση μίας λεκτικής κρίσης (πρότασης). Σε όλες τις γλώσσες υπάρχει συντακτική δομή -και αυτό είναι αξιοθαύμαστο- αλλά μέχρι εκεί. Αν υπήρχε μαθηματική δομή, θα έπρεπε κάθε φθόγγος να αντιστοιχεί σε έναν αριθμό και κάθε αριθμός εισηγμένος σε μία συνάρτηση συνδυασμών να απέδιδε όλες τις πιθανές λέξεις που εξάγονται από τους φθόγγους αυτούς. Στην συνέχεια κάθε συνδυασμός φθόγγων (λέξη) θα έπρεπε να αντιστοιχεί σε έναν νέο αριθμό ο οποίος εισηγμένος με την σειρά του σε μία νέα πολυπαραγοντική μαθηματική συνάρτηση θα οδηγούσε στην απόρριψη ν-1 συνδυασμών και στην τελική εξαγωγή της επόμενης αριθμητικής αξίας, εωσότου διαμορφωθεί μία συγκεκριμένη πρόταση ή κρίση. Αυτός ο αριθμητικός μηχανισμός δεν υπάρχει ευτυχώς, αλλιώτικα η σκέψη μας θα ήταν προγραμματισμένη από τον γλωσσικό κώδικα, θα λέγαμε όλοι τα ίδια πράγματα και δεν θα απείχαμε και πολύ από ένα ρομπότ.
      Όσον αφορά την Τζιροπούλου δυστυχώς τα βιβλία της βρίθουν από επιστημονικά λάθη και ανακρίβειες, ιδίως ετυμολογικές. Ώρες ώρες έφτανε σε σημεία εξωφρενικής αυθαιρεσίας.

      Όλα αυτά τα γράφω από αγάπη για την ελληνική γλώσσα σε όλη της την διαχρονία, γατί θέλω να τονίσω ότι η αξία της έγκειται πρωτίστως στο περιεχόμενο της γραμματείας της, όχι στην μορφή της. Αν τα ίδια πράγματα είχαν γραφεί στα κινέζικα ή στα ινδικά, η αξία τους θα παρέμενε η ίδια. Γιαυτό αν αγαπάμε το έθνος μας και τον πολιτισμό μας, ας δώσουμε περισσότερη έμφαση στο περιεχόμενο και λιγότερο στην γραμματική και στην ορθογραφία.
      Εξαιρούνται βεβαίως οι φιλόλογοι, οι οποίοι οφείλουν να μελετούν σε βάθος και τους γλωσσικούς κανόνες.

      • Ἀγαπητέ Α.Δ.Δ.,
        ῾Η ῾Ελληνική γλώσσα μπορεῖ νά μήν ἔχει μαθηματική δομή μέ τύπου προγραμματισμό ὅπως διατυπώνετε, ἀλλά πιθανόν μέ σχέσεις γεωμετρικές συνειρμῶν, ἐννοιῶν, ἠχητικές, φυσικές, προβολικῆς γεωμετρίας ἄς ποῦμε. Καί μέ ἐλευθερία ὡς πρός τούς δυνατούς συνδυασμούς πού μποροῦν νά φτιαχτοῦν νέες λέξεις μέ διάφορα συνθετικά.
        Γιά τήν κ. Ἄννα Τζιροπούλου-Εὐσταθίου μπορεῖ νά ἔχετε δίκιο, ἄλλωστε τά συμπεράσματα ἀλλάζουν προχωρώντας σέ νέες θεωρήσεις, ἀλλά στό συγκεκριμένο σημεῖο πού ἄκουσα ἀπό τήν ἀνάλυσή της θεωρῶ ὅτι εἶχε δίκιο. Εἶναι σάν αὐτά πού ἀναφέρει ὁ Επισκέπτης γιά τήν χρήση λέξεων μέ διαφορετική σημασία ἤ χωρίς εἱρμό.
        Συμφωνῶ γιά τό περιεχόμενο τῆς γραμματείας, ἀλλά ἡ γλώσσα αὐτή ἐπέτρεψε νά διατυπωθοῦν νοήματα φιλοσοφικά, χωρίς νά ὑποτιμῶ οὔτε τήν κινεζική οὔτε τήν ἰνδική οὔτε καμμία ἄλλη ἀνθρώπινη προσπάθεια ἔκφρασης καί ἐπικοινωνίας.
        Σήμερα εἶναι ἡ Παγκόσμια ῾Ημέρα ῾Ελληνικῆς Γλώσσας.

        • “Σήμερα εἶναι ἡ Παγκόσμια ῾Ημέρα ῾Ελληνικῆς Γλώσσας.”

          Πράγματι και μάλιστα επιλέχθηκε επειδή είναι η ημερομηνία θανάτου του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Υπάρχουν ιδεολογικές φορτίσεις στην εν λόγω επιλογή ημερομηνίας, αλλά αυτό είναι δευτερεύον ζήτημα.
          Αυτό που γράφετε για “σχέσεις γεωμετρικές συνειρμῶν, ἐννοιῶν, ἠχητικές, φυσικές, προβολικῆς γεωμετρίας” με ενδιαφέρει πολύ. Αν έχετε κάποια σχετική βιβλιογραφία να προτείνετε ή αν μπορείτε εδώ να γράψετε ένα επεξηγηματικό σχόλιο, θα σας ήμουν ευγνώμων.
          Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.

          • Πρέπει νά ξαναδιαβάσω γιά νά βρῶ. Μιά ἔρευνα πού κρατάει ἀπό τήν ἀρχαιότητα, μέ ἀπόψεις διάφορες καί ἀκόμα δέν ἔχουμε ἐμβαθύνει ἀρκετά στήν σημασία της γλώσσας μας.
            Γιά τήν ὀνοματοδοσία ὁ Κρατύλος τοῦ Πλάτωνα.
            ῾Ο ᾿Ελύτης ἀναφέρεται ποιητικά
            «Μ’ ενδιέφερε το μυστήριο της γέννησης των πραγμάτων μεσ’ απ’ το βάφτισμά τους στο αναγάλλιασμα εκείνο της ψυχής που είναι ο φθόγγος.» ῾Ο ᾿Ελύτης στήν ποίησή του ἀναφέρεται πολύ στούς συνειρμούς καί συνδυάζει λεκτικούς τύπους ἀπό ὅλες τίς χρονικές περιόδους τῆς γλώσσας μας.
            ῾Η Μαρία Εὐθυμίου ἀναφέρεται στήν γλώσσα μας ὡς γλώσσα ἐννοιῶν καί ὄχι ἠχητική.
            ῾Ο Καθηγητής Παπαμαρινόπουλος στίς Αντιθέσεις ἀναφέρεται στίς ἀφηρημένες ἔννοιες πού εἶναι δυνατόν νά διατυπωθοῦν σέ αὐτήν τή γλώσσα.
            ᾿Από τήν ἰδέα στήν δημιουργία στήν ὀνοματοδοσία στήν λέξη, ὑπάρχει ἀλληλουχία συνειρμῶν ἀλλά καί δονήσεις, εἰδικά σέ αὐτή τή γλώσσα πού ἔχει ἀπόλυτη σύνδεση μέ τή φύση. Χρειάζεται προσοχή, γιατί οἱ συνειρμοί μπορεῖ νά εἶναι ´βιασμένοι ´ γιά νά φτάσουν σέ ἐπιθυμητό ἀποτέλεσμα καί νά μήν εἶναι ὅμως συμβατοί μέ τήν πραγματικότητα.

  9. Ελένη Π.:

    Σας ευχαριστώ για την απόκριση.

    Θα προσπαθήσω να διαβάσω τις σχετικές εργασίες του κ. Παπαμαρινόπουλου, εάν καταφέρω να τις βρω. Παρακολούθησα ήδη στον ιστότοπο “Πεμπτουσία” μία εισήγησή του με τίτλο «Η διαφορά της έννοιας του Μύθου και του Λόγου στον Όμηρο και τον Πλάτωνα», αλλά ομολογουμένως η διάλεξη δεν ήταν αρκούντως κατατοπιστική -προφανώς ο χρόνος ήταν περιορισμένος.
    Θα υπάρξουν ευκαιρίες να επανέλθουμε στο ζήτημα της διαμορφώσεως της ελληνικής γλώσσας.
    Να είστε καλά!

Leave a Reply to Α.Δ.Δ. Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα