Του Παντελή Σαββίδη
Δημογραφία, πολιτισμός, οικονομία: τα σημάδια διάλυσης μιας χώρας και μιας Ευρώπης που χάνουν το διεθνές τους βάρος, ενώ η Ανατολή διαμορφώνει νέες ισορροπίες.
«Η Ελλάδα τελείωσε», γράφουν όλο και συχνότερα οι ξένοι αναλυτές, και τα στοιχεία δείχνουν πως δεν πρόκειται για υπερβολή. Οι «Financial Times» αποκάλυψαν πρόσφατα ότι περισσότερα από 750 σχολεία κλείνουν σε όλη τη χώρα λόγω έλλειψης μαθητών. Πρόκειται για πάνω από το 5% του συνόλου – και όχι μόνο σε απομονωμένα χωριά ή νησιά, αλλά και σε περιοχές της Αττικής.
Η δημογραφική κατάρρευση δεν είναι στιγμιαίο φαινόμενο. Από το 2011 οι θάνατοι υπερβαίνουν σταθερά τις γεννήσεις. Από το 2001 έως το 2021, ο αριθμός των γυναικών σε ηλικία τεκνοποίησης μειώθηκε κατά 500.000. Μέχρι το 2023 οι γεννήσεις έπεσαν κάτω από 80.000, ενώ οι θάνατοι ήταν σχεδόν διπλάσιοι.
Σε αυτό προστέθηκε το «brain drain» της κρίσης: δεκάδες χιλιάδες νέοι, μορφωμένοι Έλληνες αναζήτησαν αλλού μέλλον, στερώντας από τη χώρα τους πιο παραγωγικούς πολίτες. Έτσι, το πρόβλημα έγινε διπλό: αριθμητικό και ποιοτικό.
Η παρακμή όμως δεν είναι μόνο δημογραφική. Είναι βαθύτερα πολιτισμική. Στη συλλογική συνείδηση δεν υπάρχει πια το αίσθημα ότι συγκροτούμε μια κοινωνία που μοιράζεται κοινό πολιτισμό και ιστορική συνέχεια στον ελλαδικό χώρο.
Ο λαϊκός πολιτισμός, ο οποίος μέχρι πρότινος έδινε συνοχή στις κοινότητες, σβήνει μαζί με τις γενιές που τον κουβαλούσαν. Η νεότερη γενιά μεγαλώνει χωρίς πρότυπα και χωρίς πολιτισμική αυτοπεποίθηση. Και τότε αναδύεται το κρίσιμο ερώτημα: «γιατί να θέλει κανείς να είναι Έλληνας;» Στο παρελθόν υπήρχε λόγος· σήμερα, δυσκολευόμαστε να τον αρθρώσουμε.
Αν υπάρχει ένας μηχανισμός που ενίσχυσε αυτήν την παρακμή, είναι ο «αθηναϊσμός»: η υπερσυγκέντρωση πληθυσμού, θεσμών και οικονομικών δραστηριοτήτων στην Αθήνα. Σχεδόν οι μισοί κάτοικοι της χώρας ζουν στην πρωτεύουσα.
Όταν το μισό έθνος συρρέει στο Λεκανοπέδιο, τα υπόλοιπα μέρη ερημώνουν. Η ύπαιθρος αδειάζει, οι πόλεις της περιφέρειας φθίνουν, οι θεσμοί καταρρέουν. Ο «Καλλικράτης» ήρθε να επιβεβαιώσει τον συγκεντρωτισμό, καταργώντας μικρότερους θεσμούς τοπικής αυτοδιοίκησης χωρίς να δημιουργήσει πραγματικά αντίβαρα.
Η Θεσσαλονίκη αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα: λιμάνι-κόσμημα, πανεπιστήμια, ιστορία και γεωστρατηγική θέση. Κι όμως, το μετρό παραμένει σε μήκος ανεκδότου, το «fly over» καθυστερεί και κάνει μαρτυρική τη ζωή των πολιτών, και η ανάπλαση της ΔΕΘ ακούγεται κάθε χρόνο χωρίς να υλοποιείται. Ο προβλήτας 6 του λιμανιού, που θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη Βόρεια Ελλάδα, μπλοκάρεται από την αθηναϊκή γραφειοκρατία.
Η χώρα αδυνατεί να δημιουργήσει δεύτερο, τρίτο και τέταρτο πόλο ισχύος. Όλα καταλήγουν στο Κέντρο – και όλα νεκρώνουν μακριά από αυτό.
Οι αριθμοί δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας. Η Ελλάδα βρίσκεται στην προτελευταία θέση της Ε.Ε. σε όρους παραγωγικότητας, ενώ οι χώρες που μπήκαν στην Ένωση μετά το 2004 μάς έχουν προσπεράσει.
Η ανάπτυξη που διαφημίζεται κάθε Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ είναι πλασματική. Η αύξηση του ΑΕΠ βασίζεται σε επιδοτήσεις της Ε.Ε. και όχι σε ενδογενή δυναμισμό. Το 70% του χρέους μας βρίσκεται στα χέρια «θεσμικών» δανειστών εκτός αγορών, άρα τα χαμηλά επιτόκια δεν σημαίνουν πραγματική επιτυχία.
Αντί για μεταρρυθμίσεις που θα έδιναν ώθηση, κυριαρχεί η «πολιτική πρόσοδος»: εισοδήματα που προκύπτουν από τη μεταφορά πόρων μέσω του κρατικού μηχανισμού σε ομάδες πολιτικών πελατών. Η διαφθορά δεν είναι απλώς παθολογία, είναι δομικό στοιχείο του συστήματος.
Η κρίση δεν είναι μόνο ελληνική. Η Ευρώπη συνολικά παρακμάζει. Η εικόνα των οκτώ Ευρωπαίων ηγετών που κάθονταν στο Οβάλ Γραφείο απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ, αποδεχόμενοι την ηγεσία του χωρίς αντίλογο, είναι εμβληματική.
Ο Πούτιν και ο Τραμπ συναντώνται μαζί με τον Μόντι και διαμορφώνουν έναν άλλο πόλο.. Η Ευρώπη απουσιάζει. Ούτε στρατηγικό βάρος ούτε γεωπολιτική βούληση. Και όσο η Ευρώπη χάνει το κύρος της, τόσο η Ελλάδα, εξαρτώμενη πλήρως από αυτήν, βυθίζεται κι άλλο.
Ενώ η Δύση παρακμάζει, ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) επεκτείνεται και δυναμώνει. Η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, το Ιράν και –κυρίως– η Τουρκία συμμετέχουν ενεργά.
Η Άγκυρα αξιοποιεί το SCO ως πλατφόρμα για να δείξει ότι δεν είναι δέσμια του ΝΑΤΟ ή της Ε.Ε. Μπορεί να παίζει σε δύο ταμπλό, να αντλεί οφέλη από Ανατολή και Δύση, και να ενισχύει τον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν είναι, όμως, όλα ρόδινα και για την Τουρκία. Τα σχέδια Ερντογάν–Μπαχτσελί να ελέγξουν τη Συρία και να εξουδετερώσουν το Κουρδικό αποτυγχάνουν. Η Τουρκία παγιδεύεται ανάμεσα σε εχθρικές μειονότητες, το Ισραήλ και τις μεταβαλλόμενες αμερικανικές θέσεις, ενώ στο εσωτερικό η ειρηνευτική διαδικασία φθίνει. Το «σπίτι» (οι τουρκικοί υπολογισμοί) δεν ταιριάζει με το «παζάρι» (την πολύπλοκη πραγματικότητα της Συρίας).
Για την Ελλάδα, που παραμένει εγκλωβισμένη στον ευρωπαϊκό μικρόκοσμο, αυτό είναι καμπανάκι κινδύνου. Το γεωπολιτικό παιχνίδι μετακινείται προς Ανατολάς, κι εμείς δεν έχουμε θέση στο τραπέζι.
Η Ελλάδα, χώρα με ιστορικό βάθος, πολιτισμό και στρατηγική γεωγραφία, μοιάζει να ακολουθεί την Ευρώπη στην παρακμή. Αντί να αναδεικνύει τη μοναδικότητά της, αφομοιώνεται σε ένα σύστημα συγκεντρωτισμού, εξάρτησης και πολιτικής αδράνειας.
Η ειρωνεία είναι πως κάποτε ήμασταν πηγή πολιτισμού και δημοκρατίας· σήμερα θυμίζουμε «είδος προς εξαφάνιση», όπως ο λύγκας ή η μεσογειακή φώκια. Κι όμως, δεν πρόκειται μόνο για αριθμούς, αλλά για μια «συλλογική παραίτηση».
Η Ελλάδα είναι θύμα δύο παράλληλων παρακμών:
* της δικής της, εσωτερικής, που τροφοδοτείται από δημογραφική συρρίκνωση, πολιτισμική αδράνεια, αθηναϊσμό και διαφθορά,
* και της ευρωπαϊκής, που απογυμνώνει την ήπειρο από ρόλο και βαρύτητα.
Την ίδια στιγμή, η Τουρκία βρίσκει διεξόδους στο SCO, χτίζει νέες συμμαχίες και αποκτά γεωπολιτικό βάρος.
Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να μένει αδρανής. Αν δεν τολμήσει να ανατρέψει το συγκεντρωτικό μοντέλο, να χτυπήσει τη διαφθορά και να χαράξει στρατηγική έξω από την παραπαίουσα Ευρώπη, τότε η φθορά θα γίνει μη αναστρέψιμη.
Η επιλογή είναι ξεκάθαρη: είτε παραμένουμε στο περιθώριο ενός κόσμου που αλλάζει, είτε επινοούμε ξανά τον εαυτό μας.
πηγή: εφημερίδα “Θεσσαλονίκη”
Μπορεί η Ευρώπη να υποβαθμίζεται αλλά δεν είναι όλοι στα ίδια χάλια. Η Ουγγαρία κι αυτή έχει έναν σχετικό υδροκεφαλισμό αλλά με μια ουγγρική ταυτότητα, μια πρωτεύουσα κόσμημα πολιτισμού, χωρίς μετανάστες, με εθνική πολιτική, αισιόδοξο μέλλον. Η Πολωνία έγινε οικονομία του 1 τρις δολαρίων χωρίς ανοιχτά σύνορα, χωρίς να εγκαταλείψει τη θρησκεία της στο φολκλόρ και χωρίς να γκρεμίσει τις παραδόσεις της, 98% Πολωνοί, χριστιανική ταυτότητα, ανάπτυξη.
Πηραμε ως Ελλάδα ότι χειρότερο, ότι πιο παρασιτικό από την Ευρώπη. Καταστρέψαμε την πολιτισμική μας ιδιοπροσωπεία. Εισάγαμε μαζικά ασιαφρικανούς μετανάστες. Μια άσχημη πρωτεύουσα τσιμεντένια χαβούζα που πλημμυρίζει και καίγεται κάθε χρόνο. Τίποτα που να προσφέρει μια ελάχιστη κοινωνική συνοχή, εγκληματικότητα, παρακμή. Μιλάτε για παραστάσεις και σχήματα που σύντομα θα γίνουν μουσειακές αναφορές. Ένας αδιάφορος μαζοχυλός στον ορίζοντα. Και μέσα σε όλα εισάγαμε και το ισλάμ, εμείς δεν είμαστε ρατσιστές. Αντί να πάρουμε τα καλά της Ευρώπης τελικά ξεπουλήσαμε τους εαυτούς μας.
Η νοοτροπίες στην πρωτεύουσα έχουν ριζώσει και δεν αλλάζουν και το ανέξοδο κούνημα μιας ελληνικής σημαιούλας σε εθιμοτυπικές παρελάσεις, στο μπάσκετ ή στη Εurovision δεν αρκούν.
Σωστό σχόλιο. Συμφωνώ!
Πάλι κλάματα στα ερείπια σαν τις κουκουβάγιες .
Γιατί δεν γράφουμε ποιοι και πότε δημιούργησαν τα χαλάσματα ,για να μη τους ξεχάσουμε ,ασχέτως εάν τους συγχωρήσαμε ;;.
Εξετάσαμε ποτέ τις σεισμικές κοινωνικές, πολιτισμικές , πολιτικές και θρησκευτικές αλλαγές που έγιναν στις 10ετίες το 1980 και 1944-2004 , που ανέτρεψαν την ελληνική και κοινωνική ζωή ,με των Ελλήνων τις Κοινότητες και τις παραδόσεις 150 χρόνων και αν αυτές ήταν αναγκαίες ,τις απαιτούσαν οι Έλληνες και κυρίως αν έπρεπε να γίνουν τόσο γρήγορα, όπως τώρα σε ότι αφορά στην τεχνητή νοημοσύνη;;;.
Ήταν προετοιμασμένο το ΠΑΣΟΚ και είχαν το ηθικό ανάστημα οι αείμνηστοι Ανδρέας και Σημίτης (και από κοντά ο κ. Τσίπρας) να μας αλλάξουν και να μας εξαμερικανίσουν ,για να μη γράψω να μας αφελληνίσουν;;;.
Τόσες έρευνες γίνονται και τόσες μεταπτυχιακές και δικτατορικές διατριβές ανατίθενται από τα Πανεπιστήμια . Ας περιλάβουν και αυτά τα θέματα.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗ ΜΑΘΟΥΝ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ ΚΑΙ Η ΟΙ ΕΠΙΖΩΣΕΣ ΤΡΕΙΣ ΓΕΝΙΕΣ γιατί οι επόμενες θα το μάθουν.;;;.
Δεν έχω σπουδάσει ιστορία και κοινωνιολογία (το ακριβώς αντίθετο), όμως η παρακμή είχε αρχίσει νωρίτερα με την αστυφυλία του Καραμανλή. Όταν έφυγαν όλοι από τα χωριά και μαζεύτηκαν στην Αθήνα να γίνουν υπάλληλοι. Διότι ήθελαν να φύγουν από τη φτώχεια και τη μιζέρια της αγροτιάς.
Ο πληθυσμός της Ελλάδας θα αλλάξει, είναι δεδομένο. Θα υπάρχει σα χώρος και όχι σα χώρα, διότι το φαινόμενο της μετακίνησης των Αφρικανών προς την Ευρώπη, αναμένεται μόνο να ενταθεί. Υπάρχουν σχετικές μελέτες του ΟΗΕ. Η Ελλαδίτσα θα συνεχίσει να είναι μια transit χώρα για τους μετανάστες.
Το κείμενο (παρά τις εμμονές του κ. Σαββίδη με την Αθήνα), είναι ορθό. Αντίστοιχα και το 1ο σχόλιο. Παρά τις προκλήσεις με το μεταναστευτικό και το δημογραφικό, θα μπορούσε η χώρα να έχει ένα στρατηγικό πλάνο για την ανάπτυξη της περιφέρειας και να χαράξει τη δική της πορεία στην Ευρώπη.
Αυτό όμως προϋποθέτει μια άλλη πάστα ανθρώπων, που απλά δεν υπάρχει εδώ. Η χώρα αποτελείται από παρτάκηδες και τσάτσους, σε όλους τους τομείς της ζωής. Ατομάκια για φάπες να γίνονται κατευθείαν Δ/ντές σε επιχειρήσεις, απλά με ένα τηλέφωνο. Το έχω ζήσει και το έχουμε δει πολλές φορές να συμβαίνει.
Δεν υπάρχει συνοχή ούτε στην πολυκατοικία που ζούμε – τι να λέμε τώρα; Με άλλα λόγια, δεν είμαστε ούτε Βέλγοι ούτε Ελβετοί. Επειδή όμως είναι εντελώς ταμπού το θέμα, δεν πρόκειται να ακούσεις κάτι τέτοιο ποτέ. Διότι είναι η μαγκιά της φυλής μέσα. Το “ξέρεις ποιος είμαι εγώ” δηλ. Απλά πράγματα.
Να σας διορθώσω στο ορθόν , αγαπητέ κύριε Μ. Μ .
Η αστυφιλία δεν άρχισε ΜΕ τον Καραμανλή ,αλλά ΕΠΙ Καραμανλή -λόγω αναπτύξεως οικονομικής που απαιτούσε εργατοϋπαλλήλους -και ότι η γενική παρακμή ,-στην οποία αναφέρθηκα-δεν αφορά στην αστυφιλία , η οποία -για να επανέλθω- άρχισε επί ”εμφυλίου” ΄όταν κάηκαν πολλά χωριά , σκοτώθηκαν πολλοί νέοι και πολλά ελληνόπουλα τα πήραν μαζί τους οι διασωθέντες αντάρτες στον κομμουνιστικό παράδεισο .
Υπάρχουν τα στοιχεία .
ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ φεύγουν από τα χωριά όσοι δεν θέλουν ή δεν έμαθαν να δουλεύουν στα χωράφια και στην κτηνοτροφία και όσοι θέλουν να πλουτίσουν γρηγορότερα και να ζουν -με προτροπή ιδίως των γυναικών -στις πόλεις.
Μετά το 1981 -με την κατάργηση των εξετάσεων για εισαγωγή σε Γυμνάσια και Λύκεια-προστέθηκαν και όλοι οι απόφοιτοι των Λυκείων και οι ”’σπουδαγμένοι” στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, που είχαν διασπαρεί για σπουδές σε όλες τις μικρές πόλεις και κωμοπόλεις , στις οποίες είχαν δημιουργηθεί Τμήματα Σχολών ΑΕΙ και ΤΕΙ και στη συνέχεια στις μεγάλες πόλεις με πρώτη το χταπόδι μας την Αθήνα για να επιβιώσουν ”με όλα τα καλά-και κακά-της σύγχρονης εποχής μας δίχως οικογένεια ,με ”αγκαλιά ” ζώα συντροφιάς , τα οποία τους στερούν έσοδα για την καλύτερη επιβίωσή τους .
ΑΛΛΑΞΕ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ και η γενική παρακμή θα συνεχίζεται γιατί υπάρχουν πολλοί ”ξεμωραμένοι” ,όπως έδειξε και ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου των Καλαβρύτων.
Αν όλες οι κυβερνήσεις-όπως η παρούσα- είχαν χαρακτηρίσει από παλαιά εγκληματικές οργανώσεις τις ”παρέες” των νεόπλουτων και των κομπιναδόρων (τις επαφές των οποίων ”ακούει” η Αστυνομία και η ΕΥΠ) δεν θα φτάναμε στην σημερινή ανομία.
Να μη ξεχνάμε πως η Ελλάδα ήταν η τελευταία χώρα της Ευρώπης που είχε ενεργή αριστερή δολοφονική τρομοκρατία , η οποία και εξαρθρώθηκε ”τυχαία”.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΑΛΛΗ ΦΟΡΑ.
Η εμμονή με την Αθήνα είναι μάλλον βιωματική ή επαγγελματική. Η σάτιρα του Λαζόπουλου να πίνει φραπέ με τον Σταρόβα στην Θεσσαλονίκη δείχνει την άλλη πλευρά της πραγματικότητας. Χαλαρά!
Πρωθυπουργοί και κορυφαίοι υπουργοί παρήλασαν από την Θεσσαλονίκη αλλά πέτυχαν λιγότερα από τα προσδοκώμενα δηλαδή να γίνει η Θεσσαλονίκη πρωτεύουσα της Ελλάδας.
Δεν είναι η γραφειοκρατία των Αθηνών αλλά η νοοτροπία της χαλαρότητας καθώς και η προσδοκία και ταυτόχρονα κατηγορία ότι η Αθήνα πρέπει να κάνει τα πάντα.
Αν θέλει κάποιος να είναι αντικειμενικός πρέπει να κάνει μία έρευνα: Που θέλεις να ζεις; στην Αθήνα ή στην Θεσσαλονίκη. Το αποτέλεσμα θα είναι 30-70 γιατί η σάτιρα του Λαζόπουλου είναι ο Έλληνας του σήμερα.
Οι πόλεις του ενός εκατομμυρίου είναι ιδανικές να ζήσει κάποιος, οι πόλεις των πέντε εκατομμυρίων έχουν πολλά προβλήματα.
Αλλά η συζήτηση γίνεται για την εξουσία και όχι για το επίπεδο ζωής .
Οι αθηναίικες ελιτ είναι αυτές που καταστρέφουν την χωρα και με την καταστροφή που προξενούν στην επαρχία επιταχύνουν την αλλαγή συνόρων που θα επέλθει σε βάρος μας με μαθηματική ακρίβεια τα επόμενα χρονια Ο βορράς και το ανατολικο Αιγαιο θα χαθούν
Το ελληνικόν κρατίδιον από της Επαναστάσεως του 1821 μέχρι των ημερών μας έζησε βίον «νομικώς» μεν ανεξάρτητον, πραγματικώς δε αποικιακού ή νεοαποικιακού τύπου. Οι εξωτερικοί συντελεσταί της αναγνωρίσεως της πολιτικής του υπάρξεως εγκαίρως ενήργησαν κατά τοιούτον τρόπον, ώστε να εμποδισθή η μελλοντική φυσιολογική του ανάπτυξις και εις τους εθνικοαπελευθερωτικούς του στόχους και εις τους όρους της κοινωνικής του χειραφετήσεως. Εξ άλλου, ό,τι επετεύχθη, επετεύχθη πάντοτε καθ’ υπέρβασιν της «προστάτιδας» συνταγής. Και μόνον εις το σημείον τούτο είναι δυνατόν να καρποφορήση μία ελπίς εμπράγματος. Η καθυστέρησις εις την εξέλιξιν θα πρέπει να ερμηνευθή εκ της δανειοδοτήσεως, η οποία επέτρεψεν εις τους ξένους τελικώς ή να αξιοποιούν δια λογαριασμόν των τας πλουτοπαραγωγικάς δυνατότητας της Ελλάδος, αι οποίαι είναι άκρως σημαντικαί, ή να εμποδίζουν την αξιοποίησίν των από ελληνικής πλευράς, δια να διατηρούν την εθνικήν οικονομίαν εις επίπεδον επαιτούσης αγοράς. Το γενικόν συμπέρασμα περιέχεται εις μίαν και μόνην λέξιν, αυτονόητον. Ο πραγματισμός βεβαίως μας έχει δια σοβαρωτάτων όντως επιχειρημάτων πείσει ότι είναι αδιανόητος και ανεφάρμοστος δι’ εν μικρόν κράτος η ανεξαρτησία. Η αντίκρουσις της διαπιστώσεως είναι πράγματι αδύνατος, εάν δεν αναιρεθή η πίστις αύτη εις την βάσιν της. Η δυσπιστία και η απραγμοσύνη δια την απόκτησιν της ανεξαρτησίας μίαν και μόνην βεβαίαν συνέπειαν έχει, την διατήρησιν της εξαρτήσεως.
Απο το βιβλίο:
Η ΞΕΝΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΔΡΟΜΗΝ ΤΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (1821-1945)
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΙΣ – ΕΘΝΙΚΗ ΓΗ – ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΙΣ
ΛΙΓΝΑΔΗΣ ΤΑΣΟΣ
Τί εἶναι ἀκμή, τί θὰ ὁρίζαμε σὰν ἀκμὴ σὲ αὐτὴν τὴν συγκεκριμένη χώρα, αὐτὴ τὴν περίοδο; Γι αὐτὸ πρέπει νὰ ἀναρωτηθοῦμε καὶ νὰ δοῦμε πόσοι συμφωνοῦν μὲ αὐτό.
«Η Ελλάδα, χώρα με ιστορικό βάθος, πολιτισμό και στρατηγική γεωγραφία,»
Ἔχουμε γράψει πολλὲς φορὲς ὅτι δὲν εἶναι τυχαία ἡ ἱστορία μας, ἡ συνέχεια, ὁ πολιτισμός μας, ἡ γεωγραφικὴ θέση στὰ ὅρια Ἀνατολῆς καὶ Δύσης, ἡ μοναδικὴ γλώσσα μας, ἡ σύνδεση πνεύματος καὶ ὕλης σὲ αὐτὸν τὸν πολιτισμό.
Ἡ ἀκμὴ ὁρίζεται διαφορετικὰ κάθε ἱστορικὴ περίοδο σὲ αὐτὴ τὴ χώρα, Μινωϊκή, Μυκηναϊκή, κλασσικὴ Ἀθήνα, Μακεδονία, Βυζάντιο, Ἐπανάσταση τοῦ 1821, σύγχρονη ἐποχή, ἀλλὰ πάντα μέχρι τώρα κυριαρχοῦσε ἡ συνέχεια. Ἡ συνέχεια ἦταν κατανοητὴ μὲ ὅρους πολιτισμοῦ, πνεύματος, γλώσσας, ἱστορικῆς συνέχειας καὶ προόδου τῶν Ἑλλήνων ἀλλὰ μὲ διατήρηση πάντα τῆς Ἐθνικῆς συνείδησης. Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ἡ πραγματικὴ ἔγνοια γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἔφερε στὴν πρώτη γραμμὴ τὴν ἀνάπτυξη τῆς φιλοσοφίας καὶ μετὰ ἡ θρησκεία ἐμβάθυνε στὴν πορεία πνευματικότητας καὶ ἀθανασίας.
Ἔχει ἀπομυθοποιηθεῖ ἡ ἀθανασία, σκοπὸς ποὺ καλλιεργεῖτο ἀπὸ τὴν θρησκεία, ἀλλὰ ποὺ ὑπῆρχε στὴν ρίζα τοῦ πολιτισμοῦ ἀπὸ τὰ πανάρχαια χρόνια μὲ τὴν προσπάθεια ἐπίτευξής της, ὄχι μέσα ἀπὸ ἰδιοκτησίες καὶ πλούτη ἀλλὰ μέσα ἀπὸ ἀνδραγαθήματα. Τὸ πνεῦμα αὐτό, τῆς ἀναζήτησης τοῦ ὡραίου, τοῦ μεγάλου καὶ τοῦ ἀληθινοῦ, ἀποτυπωνόταν σὲ κάθε ἔργο, πνευματικὸ καὶ ὑλικὸ ποὺ ἄφησε ἴχνη σπουδαία. Οἱ Ρωμαῖοι κατάφεραν καὶ ἀνέγνωσαν μέρος τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τὸν διέσωσαν, φέρνοντας ἀνάπτυξη μέσω αὐτοῦ στὴν Δύση. Ἂν δὲν ἀναγνωσθεῖ ὀρθὰ ὁ Ἑλληνικὸς πολιτισμὸς καὶ ἡ γλώσσα του καὶ ἡ σημασία γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν Δυτικὸ πολιτισμό, ἡ Δύση θὰ παρακμάζει γιατί θὰ ἔχει χάσει τὶς ρίζες της καὶ θὰ κινδυνεύει ὑπαρξιακὰ ὁ ἄνθρωπος. Ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι `ἀφήγημα ` ποὺ μπορεῖ νὰ τὸ διαβάσει ὁ καθένας ὅπως νομίζει, εἶναι συγκεκριμένες ἐμπειρίες, ἐπιτεύγματα, πορεία ψυχική, σωματική, πνευματικὴ γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο. Δὲν δανείζεται τὸ ὄνομα, δὲν πολεμάει τό `ὄνομα ` ὅπως ἔχει πεῖ ὁ Μακρυγιάννης, ` πολεμάγει η αντρεία, ο πατριωτισμὸς η αρετή `.
Ὁ Κολοκοτρώνης δὲν ἀναζήτησε τὰ αἴτια τῆς κατάκτησης ἀπὸ τοὺς Τούρκους ἀλλὰ πολέμησε γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση.
Ἡ παρακμὴ ποὺ συζητᾶμε δὲν εἶναι ἐξωτερικὴ παρακμὴ ἀλλὰ ἔλλειψη φροντίδας γιὰ τὴν συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν ἄγνοια ἢ παραπληροφόρηση σελίδων τῆς ἱστορίας του, ἀπὸ τάσεις ἐκσυγχρονισμοῦ ἢ ἀπὸ σκοπιμότητα. Ἂν συγκρίνουμε τὴν Ἑλλάδα τοῦ ‘50 μὲ τὴν Ἑλλάδα τὴν σημερινὴ ἔχουμε νὰ θαυμάσουμε πρόοδο μέσα σὲ τόσες ἀντιξοότητες. Ἡ ἀστυφυλία δὲν προκλήθηκε μόνο στὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ συμβαίνει παντοῦ λόγω κατ` ἀρχὰς τῆς βιομηχανικῆς ἐπανάστασης, τῆς συγκέντρωσης πληθυσμῶν στὰ ἀστικὰ κέντρα λόγω τῶν ὑποδομῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Τὸ μετρὸ τῆς Ἀθήνας καὶ οἱ νέοι δρόμοι ἔφεραν πολὺ πληθυσμὸ στὸ κέντρο. Ἀλλὰ μπορεῖ νὰ ἐπιδιώξουμε νὰ ἀναπτυχθεῖ καὶ ἡ ὑπόλοιπη χώρα, μὲ μικρότερες καὶ πιὸ βιώσιμες πόλεις, μὲ τὰ νέα μέσα ἐπικοινωνίας νὰ τὸ ἐπιτρέπουν πλέον. Εἶναι μία φροντίδα νὰ κρατήσουμε καὶ τὰ χωριὰ πρὶν κατοικηθοῦν ἀπὸ ξένους.
Ὑπάρχουν ὑπέροχοι Ἕλληνες, ποὺ φτιάχνουν γραφικοὺς ξενῶνες, παρασκευάζουν τοπικὰ προϊόντα, ἀνθοῦν στὸν κλάδο ἑστίασης, καλλιτέχνες μὲ σύγχρονα μέσα, ἀρχιτέκτονες μὲ ὡραιότατα ἔργα, συγγραφεῖς, σὲ πολλοὺς κλάδους ἀναπτύσσσονται καὶ ἀποκτοῦν ἐξωστρεφὲς βῆμα μὲ τὰ νέα μέσα. Χωρίς κρατική ἀρωγή. Ἀξιοποιὼντας τά νέα μέσα. Ἄς ἀναπτυχθοῦν ἡγεσίες ἀνάλογες τῆς ἐποχῆς καὶ τοῦ τόπου.
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλώσσα μου, ἐξακολουθεῖ νὰ ἰσχύει.
Τα βαθύτερα αίτια της διπλωματικής μας… χρεοκοπίας (ΜΕΡΟΣ Α’: Η μεταπολιτευτική εκδοχή της «μικράς πλην εντίμου» Ελλάδος)