4 Φεβρουαρίου 2024
Το ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια διχασμένη χώρα είναι υποεκτιμημένο. Έχουμε εγκλωβιστεί σε αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα τα οποία, στο πλήρωμα του χρόνου, θα μπορούσαν να έχουν μοιραίες συνέπειες για το μέλλον της δημοκρατίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές από το 2016.
Το ότι γράφω αυτό το δοκίμιο στο γραφείο μου απέναντι από τη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Chapman, όπου ο διαβόητος δικηγόρος του Τραμπ, Τζον Ίστμαν, δίδασκε μέχρι τη «συνταξιοδότησή» του το 2020, αυξάνει για μένα το σουρεαλισμό και την ενδόμυχη φύση αυτού του διαχωρισμού.
Μία από τις συζητήσεις που διαπερνά (ή θα έπρεπε να πω ότι βράζει) σε όλη τη χώρα περιστρέφεται γύρω από τη διδασκαλία της δουλείας στα μαθήματα ιστορίας των δημοσίων σχολείων, με τη θεωρία της κριτικής φυλής να αναγνωρίζεται ως ο κύριος ένοχος.
Οι Κριτικοί της Θεωρίας της Κριτικής της Φυλής (η οποία είναι μια θεωρία που αναπτύχθηκε από νομικούς μελετητές που αποτιμά την κατάσταση των θυμάτων της δουλείας και ο Τζιμ Κρόου που εμψυχώνει διάφορες πειθαρχικές προοπτικές στα πανεπιστήμια) υποστηρίζουν ότι αποτελεί απειλή για τον αμερικανικό τρόπο ζωής.
Σαφώς, αυτό που πρέπει να ρωτήσουμε αυτούς τους κριτικούς περιλαμβάνει την ερώτηση: Υπάρχει κάτι στον αμερικανικό τρόπο ζωής που θέλετε να κρύψετε; Τι είναι αυτό ακριβώς που θέλετε να αποκαλύψετε; Θεωρείτε ότι ο αμερικανικός τρόπος ζωής είναι τόσο εύθραυστος που όσοι τον ζουν δεν μπορούν να αντέξουν την παραμικρή εξέταση ορισμένων διαμορφωτικών γεγονότων στο παρελθόν και πώς αυτά τα γεγονότα του παρελθόντος έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα και προκλήσεις σε υποδεέστερες ομάδες στο παρόν; Οι αντιρρήσεις κατά της Θεωρίας της Κριτικής της Φυλής καταρρέουν σε κάθε σοβαρή ενδοσκόπηση, ωστόσο είναι τόσο αυτονόητες που είναι αδύνατο να αγνοηθούν.
Στην πραγματικότητα, ας ελπίσουμε ότι η Critical Race Theory αμφισβητεί τον αμερικανικό τρόπο ζωής.
Φαίνεται όμως ότι οποιεσδήποτε προκλήσεις για τις ΗΠΑ που προκύπτουν από τις σκιές της επίσημης ιστορίας τους αποδοκιμάζονται αμέσως με τρανταχτό τρόπο ως δαιμονικές φωνές σοσιαλιστών, μαρξιστών ή κομμουνιστών που θέλουν να αποφορτίσουν τους μαθητές μας από τον πατριωτισμό τους και να τους μετατρέψουν σε Μαντζουριανούς υποψηφίους.
Μια επιτροπή της πολιτειακής Γερουσίας στη Φλόριντα πρότεινε πρόσφατα νομοθεσία για να εμποδίσει τα δημόσια σχολεία και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις να κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται «δυσφορία» όταν διδάσκονται για τη φυλή. Παρόμοια νομοθεσία έχει προταθεί και/ή ψηφιστεί σε δεκάδες κόκκινες πολιτείες. Μια τέτοια νομοθεσία, εάν εγκριθεί, προορίζεται να αλλάξει τον ίδιο τον ιστό της διδασκαλίας για την ιστορία και άλλα μαθήματα στο πρόγραμμα σπουδών. Δεν θα κάνει τίποτα άλλο παρά να κοροϊδέψει τους σημαντικούς λόγους για τους οποίους η ιστορία πρέπει να συμπεριληφθεί ως βασικό μέρος του σχολικού προγράμματος σπουδών.
Οι αλήθειες του παρελθόντος της Αμερικής που γεννήθηκαν από εσωτερικές συγκρούσεις και εθνικές και διεθνείς διαμάχες που πρέπει να μελετηθούν με κάποια επείγουσα ανάγκη σήμερα είναι συχνά άβολες αλήθειες. Δεν πρέπει να διδάσκονται για να κάνουν τους μαθητές να στριμώχνονται (αν και αυτό μπορεί εύκολα να συμβεί και σε ορισμένες περιπτώσεις θα έπρεπε να συμβεί) αλλά ούτε και να πάψουν να μην λέγονται. Μια παιδαγωγική κριτικού πατριωτισμού προσφέρει μια ματιά σε ένα παρελθόν που κατοικείται όχι μόνο από ιστορικές ρατσιστικές φρικαλεότητες αλλά και από Αμερικανούς ήρωες που πολέμησαν και διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να τερματίσουν τέτοιες φρικαλεότητες, όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Ενώ ο πατέρας μου πολέμησε ενάντια στους Ναζί από το 1939-1945 με τους βασιλικούς καναδούς μηχανικούς και ο θείος μου έριξε μια τορπίλη στο θωρηκτό Bismarck ως πιλότος στο Βασιλικό Ναυτικό (ένα κατόρθωμα που του χάρισε το Μετάλλιο Διακεκριμένης Υπηρεσίας που του καρφώθηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο ΣΤ’ ), γνωρίζω αμέτρητους ήρωες στην υιοθετημένη χώρα μου, τις Ηνωμένες Πολιτείες, των οποίων το θάρρος στην καταπολέμηση των φασιστών Ναζί είναι καλά τεκμηριωμένο (η Μάχη του Bulge μου έρχεται αμέσως στο μυαλό όπως και οι επιχειρήσεις των Flying Tigers και των αεροπόρων Tuskegee). Και ενώ υπάρχουν πολλοί ήρωες που μπορούμε και πρέπει να τιμήσουμε, η εγκυρότητα των πολέμων στους οποίους πολέμησαν πολλοί ηρωικοί Αμερικανοί (ο πόλεμος του Βιετνάμ, ο πόλεμος στο Αφγανιστάν και ο πόλεμος στο Ιράκ είναι αυτοί που μας έρχονται πιο εύκολα στο μυαλό), θα πρέπει να είναι ανοιχτή σε αμφισβητήσεις, σε διάλογο και συζήτηση ως μέρος των προγραμμάτων σπουδών στην τάξη.
Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς γερμανικών πόλεων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι βομβαρδισμοί της Δρέσδης, οι βομβαρδισμοί με ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι και το αμερικανικό κίνημα ευγονικής που τόσο θαύμαζε ο Αδόλφος Χίτλερ, ένα κίνημα που μετέτρεψε τους μετανάστες στην Αμερική σε ποταπά αντικείμενα φρενολογίας. Οι εορτασμοί μας για τους Αμερικανούς ήρωες πολέμου, εφευρέτες, ειρηνοποιούς, ιερείς και κήρυκες, επιστήμονες, γιατρούς, δικηγόρους, πολιτικούς ηγέτες, ακτιβιστές, διασκεδαστές, μουσικούς, ακαδημαϊκούς, δημοσιογράφους και άλλους δεν πρέπει να μας παρακινούν να διαστρεβλώσουμε ή να κρύψουμε αυτούς που συμμετείχαν διαφορετικά στις σκιώδεις κληρονομιές της αμερικανικής ιστορίας που περιλαμβάνει τα μεγάλα εγκλήματα κατά των αφροαμερικανών αδελφών, των γυναικών όλων των φυλών, των γηγενών λαών και των στοχευμένων πληθυσμών μεταναστών. Δεν πρέπει να σβήσουμε τέτοιες δυσάρεστες αλήθειες γιατί οι γονείς επιθυμούν να ασβεστώσουν την αμερικανική ιστορία και να κρύψουν το ρατσιστικό και γενοκτονικό παρελθόν της με το πρόσχημα ότι δημιουργούν «δυσφορία» στα παιδιά τους ή τα κάνουν να μισούν την Αμερική—ειδικά επειδή οι καρποί μιας τέτοιας ιστορίας είναι ακόμα πολύ μαζί μας σήμερα.
Είμαι βέβαιος ότι η κλίση των ΗΠΑ προς τον φασισμό σε αυτή τη χώρα θα είχε εξαγριώσει τον θείο και τον πατέρα μου.
Απλώς δείτε την άνοδο του ρατσισμού από την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα και την ανάπτυξη της λευκής υπεροχής, του λευκού εθνο-εθνικισμού, των νεοναζί και των ένοπλων πολιτοφυλακών, που όλα ήταν παράγοντες που οδήγησαν σε μια πρόσφατη επίθεση στο Καπιτώλιο του έθνους στις 6 Ιανουαρίου. 2021.
Υπάρχει άφθονο περιθώριο για να γιορτάσουμε τα θετικά επιτεύγματα των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίς, φυσικά, να καταφεύγουμε σε έναν αυθαίρετο αμερικανικό θριαμβολογισμό που αγνοεί το αποικιακό μας παρελθόν των εποίκων και τις επιπτώσεις του μέχρι σήμερα. Αυτοί που κρατούν όμηρο την ιστορία μπορούν μόνο να κάνουν το κοινό να υποψιαστεί ότι αν δεν ενέκριναν πραγματικά τη δουλεία και τη νότια φυτοκρατία, σίγουρα θέλουν να καταπνίξουν τις φωνές των σημερινών Αφροαμερικανών, αυτόχθονων Αμερικανών και μεταναστών των οποίων οι ιστορίες απαιτούν να ακουστούν. στο όνομα της δικαιοσύνης.
Η διαγραφή των θυμάτων της ιστορίας μας μπορεί να δημιουργήσει μόνο μορφές κοινωνικής αμνησίας που θα εμποδίσουν την πρόοδό μας ως δημοκρατίας – μια δημοκρατία, παρεμπιπτόντως, που βρίσκεται ήδη σε πολύ σαθρά εδάφη και μοιάζει να καταρρεει. Πολύ συχνά είναι εκείνοι που κατακρίνουν αυτές τις λεγόμενες «ξύπνιες» οργανώσεις πανεπιστημιούπολης που επιθυμούν να εμποδίσουν τους δεξιούς ομιλητές να παρουσιάσουν τις απόψεις τους στις πανεπιστημιουπόλεις με βάση τη ρητορική μίσους, απαιτούν τώρα από την ιστορία του ρατσισμού, την κληρονομιά του Lost Cause, του Reconstruction, του Jim Crow και του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα της δεκαετίας του 1960 θα αποκλειστούν από τα μαθήματα ιστορίας του δημοτικού και του γυμνασίου. Είναι δύσκολο να μην αναγνωρίσουμε τη βαθιά υποκρισία εδώ. Συχνά εκείνοι που ζητωκραυγάζουν πιο δυνατά για τη διατήρηση του αμερικανικού τρόπου ζωής είναι αυτές ακριβώς οι ομάδες που καίνε βιβλία από σχολικές βιβλιοθήκες.
Η έμφαση της κριτικής δεν πρέπει να δίνεται μόνο στο περιεχόμενο των μαθημάτων τόσο όσο στην παιδαγωγική που χρησιμοποιείται για τη διδασκαλία της ιστορίας (και άλλων μαθημάτων).
Η κριτική παιδαγωγική – ένας όρος-ομπρέλα που περιλαμβάνει την Κριτική Θεωρία της Φυλής και είναι εμπνευσμένος από τις διδασκαλίες του μεγάλου Βραζιλιάνου παιδαγωγού, Paulo Freire – αφιερώνεται στη δημιουργία συνθηκών δυνατότητας ώστε οι φωνές των θυμάτων της καταπίεσης να ακουστούν στην τάξη.
Τα αμφιλεγόμενα θέματα (πρέπει να σκεφτούμε πολύ γιατί τέτοια θέματα πρέπει να θεωρούνται ως αμφιλεγόμενα αρχικά) προσφέρονται στους μαθητές ως σημεία προβληματισμού και συζήτησης, και οι δάσκαλοι θα πρέπει να μπορούν να ασκούν τη δική τους ηθική συνείδηση στη δημιουργία τέτοιων συζητήσεων, διαφορετικά , ένας μετατοπισμένος αξιακός σχετικισμός θα επικρατήσει και οι μαθητές θα μείνουν με την σιωπηρή εντύπωση ότι δεν υπάρχει σωστό ή λάθος όσον αφορά τη δουλεία, τη γενοκτονική μεταχείριση των ιθαγενών της Αμερικής (ή των λαών των πρώτων εθνών), τον θεσμό των νόμων του Jim Crow , ή τον τρέχοντα αγωγό από σχολείο σε φυλακή.
Θα οδηγηθούν να πιστέψουν ότι υπάρχουν μόνο απόψεις και ότι κάθε γνώμη έχει την ίδια αξία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ακυρώσει τις αντίθετες απόψεις.
Αλλά οι απόψεις που αποτυγχάνουν να διατυπωθούν με ορθά επιχειρήματα είναι απλώς η σκόνη που πέφτει από τα χρονικά της εξαπάτησης.
Ο σκοπός των συζητήσεων και των διαλόγων στην τάξη δεν είναι να κάνουν πλύση εγκεφάλου στους μαθητές ώστε να αποδεχτούν προοδευτικές πολιτικές κρίσεις γι αυτά τα γεγονότα, αλλά να επιτρέψουν στους μαθητές να κάνουν τις δικές τους τεκμηριωμένες κρίσεις μαθαίνοντας πώς να δημιουργούν υγιή και ισχυρά επιχειρήματα. Και γι’ αυτό πρέπει να δίνουμε έμφαση στα επιχειρήματα έναντι των απόψεων και να μπορούμε να συμφωνήσουμε για τους καλύτερους τρόπους για να κρίνουμε τέτοια επιχειρήματα. Πρέπει να υπάρχει διαλογική συζήτηση γύρω από αυτά τα θέματα γιατί έχουν ηθικό χαρακτήρα και γι’ αυτό είναι θέμα συνείδησης και σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να ασκείται η συνείδηση των εκπαιδευτικών. Χωρίς αυτή την εξέταση, θα εξαερώσουμε τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η συνείδησή μας ως παιδαγωγών και θα πέσουμε θύματα της ίδιας διαφθοράς και ιδιοτελούς συμφέροντος που προσπαθούμε να αμφισβητήσουμε.
Οι δάσκαλοι δεν πρέπει να αναγκάζονται να κρύψουν τις δικές τους πολιτικές προτιμήσεις, αλλά ταυτόχρονα να είναι πρόθυμοι να αμφισβητηθούν οι απόψεις τους με πνεύμα «καλής πίστης» αποκάλυψης και αλληλεγγύης.
Είναι καιρός να «κρατήσουμε την πίστη» στη δημοκρατία και να γεφυρώσουμε τους διαχωρισμούς που δηλητηριάζουν τη χώρα.
Αλλά ένα τέτοιο συναίσθημα μπορεί να προορίζεται να καταπιεί την ουρά του μόνο όσο δεν μπορούμε να θίξουμε περαιτέρω ερωτήματα:
Μπορεί η δημοκρατία να επικρατήσει σε συνθήκες καπιταλισμού; Θα υποστήριζα ότι δεν μπορεί, βεβαίως δεδομένων των σημερινών συνθηκών καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης.
Εφόσον η δημοκρατία μπορεί να γνωρίσει τον εαυτό της και τη φύση της πράξης της μόνο μέσω της κριτικής της, μπορεί η Κριτική Θεωρία και η κριτική παιδαγωγική τουλάχιστον να μας βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουμε τις προϋποθέσεις για τη δυνατότητα της ηθικής; Ένα αξιέπαινο επίτευγμα της κριτικής παιδαγωγικής είναι ότι αποκάλυψε πώς είναι αδύνατο για τον καπιταλισμό να συμμορφωθεί με τη δική του αλήθεια στην πράξη, αφού μια τέτοια συμμόρφωση είναι δομικά αδύνατη για τον καπιταλισμό.
Με αυτή την έννοια χρειαζόμαστε επαναστατικές θεωρίες —μαρξιστικές, αναρχικές, κριτικές ρεαλιστικές κ.λπ.— που, κατά ειρωνικό τρόπο, απαιτούν την κατάργηση των ίδιων των συνθηκών που απαιτούν τέτοιες θεωρίες. Αυτά είναι ερωτήματα που σίγουρα χρειάζονται περισσότερη συζήτηση, αλλά τέτοιες συζητήσεις είναι λιγότερο πιθανό να διεξαχθούν στις πανεπιστημιουπόλεις μέχρι να κερδηθεί η τρέχουσα μάχη για τη διδασκαλία της ιστορίας.
*Ο Peter McLaren είναι Διακεκριμένος Καθηγητής Κριτικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Chapman, Η.Π.Α. Είναι επιμελητής και συγγραφέας 50 βιβλίων και τα γραπτά του έχουν μεταφραστεί σε 25 γλώσσες. Είναι ο συγγραφέας του καναδικού μπεστ σέλερ του 1980, Cries from the Corridor. Τα πιο πρόσφατα βιβλία του περιλαμβάνουν το He Walks Among Us: Christian Fascism Ushering in the End of Times; Breaking Free: The Life and Times of Peter McLaren (με τον Miles Wilson); Post-Digital Dialogues on Critical Pedagogy, Liberation Theology and Information Technology (με τον Petar Jandrić); Tracks to Infinity: The Long Road to Justice, The Peter McLaren Reader, Volume 2 και Pedagogy of Insurrection: From Resurrection to Revolution.
counterpunch.com
