Δύσκολα διλήμματα για τη Δύση στο Αφγανιστάν

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Τα ηνία της νέας κυβέρνησης στην Καμπούλ θα αναλάβει ο επικεφαλής του πολιτικού τμήματος των Ταλιμπάν, Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ (κέντρο), ο οποίος ηγείται της πιο πραγματιστικής πτέρυγας των Ταλιμπάν. Φωτ. EPA / ALEXANDER ZEMLIANICHENKO

Τρεις εβδομάδες μετά την κεραυνοβόλο επάνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία και λίγες ημέρες μετά την αποχώρηση και των τελευταίων Αμερικανών στρατιωτών, το Αφγανιστάν συνεχίζει να περιβάλλεται από ατμόσφαιρα επικίνδυνης πολιτικής αβεβαιότητας, με την οικονομία του στα πρόθυρα της ολοκληρωτικής κατάρρευσης. Παρότι η ηγεσία του φονταμενταλιστικού κινήματος έχει εγκατασταθεί από μέρες στο προεδρικό μέγαρο της Καμπούλ, οι διαρκείς αναβολές του σχηματισμού κυβέρνησης επέτειναν τις αμφιβολίες για τις δυνατότητες των μέχρι χθες ανταρτών να διαχειριστούν τις τύχες μιας πολυφυλετικής χώρας 40 εκατομμυρίων, που μαστίζεται επί δεκαετίες από εμφύλιο πόλεμο και ξένες επεμβάσεις.

Ο σχηματισμός κυβέρνησης θεωρείται το πρώτο κρίσιμο τεστ για τους Ταλιμπάν, που επείγονται να εξασφαλίσουν δύο ζωτικής σημασίας και αλληλένδετους στόχους: ένα ελάχιστο διεθνούς νομιμοποίησης και χρηματικές ροές που να επιτρέπουν στο κράτος να καλύψει τις πιο πιεστικές του ανάγκες. Η Κεντρική Τράπεζα ελέγχει μόλις το ένα χιλιοστό των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας, ο μεγάλος όγκος των οποίων είναι δεσμευμένος στο εξωτερικό, κυρίως στις ΗΠΑ. Οι Αφγανοί έχουν, θεωρητικά, δικαίωμα να σηκώσουν από τους λογαριασμούς τους μέχρι 200 δολάρια την εβδομάδα και οι μακρές ουρές στα ΑΤΜ των λιγοστών τραπεζών που λειτουργούν μαρτυρούν τον εκρηκτικό χαρακτήρα του προβλήματος. Η εικόνα άρχισε να γίνεται κατά τι περισσότερο ευδιάκριτη την Παρασκευή, όταν έγινε γνωστό ότι επικεφαλής της νέας κυβέρνησης θα είναι ο επικεφαλής του πολιτικού τμήματος των Ταλιμπάν, Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ. Η είδηση θα πρέπει να έγινε δεκτή με συγκρατημένη ικανοποίηση από την Ουάσιγκτον, καθώς ο Μπαραντάρ θεωρείται επικεφαλής της πιο πραγματιστικής πτέρυγας των Ταλιμπάν. Eκπροσωπούσε το κίνημα στις διαπραγματεύσεις της Ντόχα με τους Αμερικανούς, καρπός των οποίων υπήρξε η συμφωνία για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων. Oπως ανακοινώθηκε, ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν, Χαϊμπατουλάχ Αχουνζάντα, θα περιοριστεί στα θρησκευτικά ζητήματα και στην εναρμόνιση των κυβερνητικών αποφάσεων με το Ισλάμ. Η ανακοίνωση εγείρει πλήθος προφανών ερωτημάτων για το κατά πόσο το σουνιτικό Αφγανιστάν οδεύει προς ένα καθεστώς παρόμοιο με εκείνο του σιιτικού Ιράν, όπου ο πρόεδρος και η κυβέρνηση βρίσκονται στο έλεος του ανώτατου ηγέτη. Πηγές του ΟΗΕ που μίλησαν στη γαλλική Le Monde εκτιμούσαν ότι η νέα κυβέρνηση θα διαπερνάται από τις αντιθέσεις μεταξύ τριών ανταγωνιστικών ρευμάτων. Το ρεύμα της Κανταχάρ, ιστορικού οχυρού του κινήματος, εκφράζει την πιο σκληρή γραμμή και πασχίζει να περιορίσει τα ανοίγματα προς στελέχη του προηγούμενου, φιλοδυτικού καθεστώτος. Κύριος εκπρόσωπός του είναι ο Μοχάμεντ Γιακούμπ, γιος του ιδρυτή των Ταλιμπάν, μουλά Ομάρ.

Το δεύτερο ρεύμα, εκείνο του Μπαραντάρ, ευνοεί τη συνεννόηση με στελέχη του παλιού καθεστώτος, όπως ο πρώην πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι και ο πρώην αντιπρόεδρος Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ για την εξασφάλιση διεθνούς νομιμοποίησης. Τέλος, το τρίτο ρεύμα, εδραιωμένο κυρίως στο ανατολικό Αφγανιστάν, στα σύνορα με το Πακιστάν, είναι το διαβόητο Δίκτυο Χακάνι, που διατηρεί στενούς δεσμούς με την πακιστανική μυστική υπηρεσία ISI. Το 2012, οι Αμερικανοί χαρακτήρισαν το Δίκτυο τρομοκρατική οργάνωση και επικήρυξαν αντί πέντε εκατομμυρίων δολαρίων τον σημερινό αρχηγό του Σιραζουντίν Χακάνι. Ο Γιακούμπ, ο Χακάνι και ο Μοχάμαντ Αμπάς Στακενζάι, στενός συνεργάτης του Μπαραντάρ, αναλαμβάνουν τις πιο επιτελικές θέσεις στη νέα κυβέρνηση, πράγμα που προοιωνίζεται δύσκολες ισορροπίες στο εγγύς μέλλον.

Δύσκολα διλήμματα αντιμετωπίζει και η Δύση, καθώς ο βασικός μοχλός άσκησης πίεσης στους Ταλιμπάν (διεθνής αναγνώριση και οικονομική βοήθεια) είναι δίκοπο μαχαίρι. Μια τιμωρητική στάση απομόνωσης των νέων αρχόντων της Καμπούλ απειλεί να βυθίσει το Αφγανιστάν στο χάος και τις εμφύλιες συγκρούσεις – ιδεώδες σκηνικό για τις οργανώσεις της διεθνούς τρομοκρατίας, όπως το ISIS και η Αλ Κάιντα. Από την άλλη, μια βιαστική αναγνώριση των Ταλιμπάν θα εμφανίσει τη Δύση να προτιμά τη «σταθερότητα» ενός θεοκρατικού, καταπιεστικού καθεστώτος, αδιαφορώντας για στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Πάντως, κάποια πρώτα βήματα διαχείρισης της ανθρωπιστικής κρίσης έγιναν τις τελευταίες ημέρες: η Western Union αποκατέστησε τη λειτουργία της στο Αφγανιστάν, κάτι που σημαίνει ότι θα αποκατασταθεί η ροή των πολύτιμων εμβασμάτων από Αφγανούς της διασποράς, ενώ η υπηρεσία Τροφίμων του ΟΗΕ επανήλθε στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω των αεροδρομίων του Μαζάρ ι Σαρίφ και της Κανταχάρ. Στο μεταξύ, αποστολή της πολιτικής αεροπορίας του Κατάρ ανέλαβε το δύσκολο έργο για την αποκατάσταση της λειτουργίας του αεροδρομίου της Καμπούλ.

Από την πλευρά τους, οι Ταλιμπάν φρόντισαν να διαμηνύσουν στη Δύση ότι… έχει κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια. Με συνέντευξή του στην ιταλική La Repubblica, την περασμένη Πέμπτη, ο εκπρόσωπος Τύπου των Ταλιμπάν Ζαμπιχουλάχ Μουτζαχίντ δήλωσε ότι το νέο καθεστώς προσβλέπει κυρίως σε κινεζική βοήθεια για την ανοικοδόμηση της χώρας, προσφέροντας στο Πεκίνο δύο ισχυρά δέλεαρ: τη συμμετοχή του Αφγανιστάν στο μεγαλεπήβολο σχέδιο του Σι Τζινπίνγκ για τον «Νέο δρόμο του μεταξιού» και προνομιακές συμβάσεις για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας (λίθιο, χαλκός, σπάνιες γαίες), η αξία του οποίου εκτιμάται σε ένα τρισ. δολάρια και έχει μεγάλη σημασία για την κινεζική βιομηχανία.
“Καθημερινή”
spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα