Σύντομα. Η εικόνα-ενέργεια ενός στρατιωτικού οχήματος μιας χώρας να επιχειρεί παραβίαση των συνόρων ενός όμορου κράτους έχει συγκεκριμένο χαρακτηρισμό. Η φωτογραφία που συμβολίζει την έναρξη του Β΄ Παγκ Πολέμου είναι η παραβίαση των συνόρων της Πολωνίας από το στρατό της ναζιστικής Γερμανίας, 1η-9-1939.
Ο Τούρκος Πρόεδρος ας μην μπερδεύεται. Η μικρή Ελλάδα δεν υπόγραψε σύμφωνο μη επίθεσης με την Γερμανία, όπως η Τουρκία και επιπλέον αρνήθηκε να προσυπογράψει το Τριμερές Σύμφωνο των δυνάμεων του Άξονα, το οποίο υπόγραψαν άλλες Βαλκανικές χώρες εκείνη την εποχή.
Η μικρή Ελλάδα είπε πάνδημο ΟΧΙ στη φασιστική εισβολή στις 28 Οκτωβρίου 1940, από την ηγεσία, τους αντιπάλους του καθεστώτος, μέχρι τον τελευταίο πολίτη. Νίκησε τον ιταλικό φασισμό, πολέμησε ενάντια στη γερμανική εισβολή και παλλαϊκά αντιστάθηκε στην τριπλή γερμανο-ιταλο-βουλγαρική κατοχή από την 1η ημέρα κατοχής μέχρι την απελευθέρωση, δίνοντας εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς στον αγώνα ενάντια στο φασισμό-ναζισμό, για “ελεύθερη πατρίδα και πανανθρώπινη λευτεριά”. Όσα λίγες κοινωνίες, έθνη, λαοί, έδωσαν. Και ακόμα υπάρχουν, εκκρεμούν ανεξόφλητοι λογαριασμοί και οφειλές από τότε.
Η Τουρκία εκείνη την περίοδο έπαιξε το ρόλο του περίφημου επιτήδειου ουδέτερου, όπως χαρακτηρίστηκε. Υπογράφοντας σύμφωνο μη επίθεσης με τη ναζιστική Γερμανία στις 18-6-1941, τέσσερις (4) μόλις ημέρες πριν την έναρξη της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, της εισβολής δηλαδή της ναζιστικής Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, προσδοκώντας οφέλη από μια γερμανική νίκη στις τουρκόφωνες δημοκρατίες της ΕΣΣΔ.
Παράλληλα, ακριβώς την περίοδο που ο ελληνικός λαός αγωνιζόταν, παλλαϊκά αντιστεκόμενος απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα, το τουρκικό κράτος εντατικοποίησε το διωγμό των Ελλήνων της Κων/πολης, συνεχίζοντας τις γενοκτονικές πολιτικές της «τελικής λύσης» της 2ης και 3ης δεκαετίας του 20ου αιώνα σε βάρος των Ελλήνων και των Αρμενίων (η σειρά των Κούρδων θα έρθει μετά) της Μικράς Ασίας, υπό τις συμβουλές Γερμανών αξιωματούχων. Αυτές τις πολιτικές της «τελικής λύσης», που εκτέλεσε η οθωμανική/νεοτουρκική και συνέχεια κεμαλική Τουρκία, θα συστηματοποιήσει η ναζιστική Γερμανία με το Ολοκαύτωμα. Η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο στη ναζιστική Γερμανία μόλις στις 23-2-1945, μετά και τη συμφωνία της Γιάλτας δηλαδή, προσδοκώντας να αρπάξει κάτι στο ανατολικό Αιγαίο, κυρίως στα Δωδεκάνησα ή από τις όμορες αραβικές χώρες. Ότι προσπαθεί να κάνει και τώρα δηλαδή, σε Συρία, Κύπρο και Αιγαίο.
Ας μην μπερδεύεται λοιπόν ο Τούρκος Πρόεδρος και όσοι υιοθετούν αντίστοιχα σχήματα
Λουκάς Αξελός
Γερμανο–Τουρκική Συνθήκη Φιλίας
Οι δύο πλευρές υπογράφουν το σύμφωνο.
Η Γερμανο–Τουρκική Συνθήκη Φιλίας (γερμανικά: Türkisch-Deutscher Freundschaftsvertrag, τουρκικά: Türk-Alman Dostluk Paktı) ήταν σύμφωνο μη επίθεσης που υπεγράφη μεταξύ της Ναζιστικής Γερμανίας και της Τουρκίας στις 18 Ιουνίου 1941 στην Άγκυρα από τον Γερμανό πρέσβη στην Τουρκία, τον Φραντς φον Πάπεν και τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Σουκρού Σαράτζογλου.[1][2] Αυτή άρχισε να ισχύει την ίδια ημέρα.
Το σύμφωνο, το οποίο προοριζόταν να είναι σε ισχύ για μια περίοδο δέκα ετών, κράτησε μόνο μέχρι τις 23 Φεβρουαρίου του 1945, όταν η Τουρκία κήρυξε πόλεμο στη Γερμανία.
Γεωπολιτικό πλαίσιο
Μετά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1939, ο τούρκος πρόεδρος Ισμέτ Ινονού ακολούθησε μια πολιτική ουδετερότητας, προσπαθώντας να αποφύγει την εμπλοκή της στον πόλεμο και ρωτήθηκε για παραδόσεις στρατιωτικού εξοπλισμού και από τις δύο πλευρές.[3] Από την πλευρά της, η Ναζιστική Γερμανία προσπάθησε να σύρει την Τουρκία μακριά από τη Βρετανία, χρησιμοποιώντας διπλωματικές προσπάθειες.[4]
Καθώς η Γερμανία ετοιμάζεται να εισβάλλει Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941, τα γερμανικά στρατεύματα έφτασαν στα βουλγαρικά σύνορα, και ζήτησαν την άδεια να περάσουν από το έδαφός της. Την 1η Μαρτίου 1941, η Βουλγαρία υπέγραψε το Τριμερές Σύμφωνο, και έτσι είχε εντάχθηκε επίσημα στις δυνάμεις του Άξονα.
Στις 4 Μαρτίου 1941, ο Φραντς φον Πάπεν απέστειλε μια επιστολή από τον Αδόλφο Χίτλερ προς τον Ινονού. Στην επιστολή του, ο Χίτλερ έγραφε ότι δεν είχε αρχίσει πόλεμος και ότι δεν είχε πρόθεση να επιτεθεί στην Τουρκία. Τόνισε ακόμη ότι είχε διατάξει τα στρατεύματά του στη Βουλγαρία να μείνουν μακριά από τα τουρκικά σύνορα για να μην κάνουν ψευδή εντύπωση της παρουσίας τους. Ο Χίλερ προσέφερε σύμφωνο μη επίθεσης με την Τουρκία.
Στις 6 Απριλίου, τα στρατεύματα του Άξονα επιτέθηκαν κατά της Γιουγκοσλαβίας (στην Επιχείριση 25) και της Ελλάδας (στην Επιχείρηση Μαρίτα) μέσω της Βουλγαρίας σε μια προσπάθεια να ασφαλίσει την νότια πλευρά. Η εισβολή στη Γιουγκοσλαβία πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου. Με αυτό, η προσάρτηση και κατάληψη της περιοχής των Βαλκανίων από τις δυνάμεις του Άξονα ήταν πλήρης.[5]
Ένα στρατιωτικό πραξικόπημα που ξεκίνησε στις 1 Απριλίου του 1941 από τον Ρασίντ Αλί Αλ-Γκαϋλανί ανέτρεψε το καθεστώς του Ιράκ, το οποίο ήταν συμπαθητικό προς τη Βρετανία. Οι τέσσερις στρατηγοί που ηγήθηκαν της εξέγερσης εργάζονταν στενά με τους Γερμανούς, και η στρατιωτική βοήθεια από τη Γερμανία έγινε αποδεκτή. Ο Χίτλερ ζήτησε από την Τουρκία άδεια να περάσει μέσα από τουρκικό έδαφος για να δώσει στο Ιράκ στρατιωτική βοήθεια. Η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε συνοριακές παραχωρήσεις από το Ιράκ σε απάντηση στο γερμανικό αίτημα. Καθώς οι διαπραγματεύσεις λάμβαναν χώρα, οι Βρετανικές δυνάμεις επιτέθηκαν στο Ιράκ. Από τις 18 Απριλίου έως τις 3 Ιουνίου, η Βρετανία αποκατέστησε το καθεστώς του Εμίρη Αμπντούλ-Ιλλάχ, αντιβασιλέας του τετράχρονου Βασιλέα Φαϊσάλ Β΄. Το ζήτημα μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας επιλύθηκε με αυτή την εξέλιξη.
Στις 22 Ιουνίου 1941, μόλις τέσσερις ημέρες μετά την υπογραφή του Γερμανο–Τουρκικού Συμφώνου Μη Επίθεσης, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση, στην Επιχείρηση “Μπαρμπαρόσα”, παραβιάζοντας το γερμανο-Σοβιετικό Σύμφωνο Μη επίθεσης.
Καλά όλα αυτά, χιλιοειπωμένα και χιλιοτραγουδισμένα, αλλά δεν προσφέρουν τίποτε πια. Ναι, τα κάναμε όλα αυτά και περισσότερα ακόμη, αν ανατρέξει κανείς παλαιότερα, το ζήτημα, όμως, είναι τι κάνομε ΣΗΜΕΡΑ. Χρειαζόμαστε πράξεις και όχι λόγια, από τα οποία χορτάσαμε πια.