ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Του Παντελή Σαββίδη

1.-Ο εκλογικός αγώνας στην Κύπρο εξελίχθηκε περισσότερο δύσκολα, από όσο αναμενόταν, για τον νικητή των εκλογών Νίκο Χριστοδουλίδη. Κυρίως λόγω της στάσης του πρόεδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου ο οποίος ήταν ανθυποψήφιος του κ. Χριστοδουλίδη και επηρέασε ένα σημαντικό μέρος των ψηφοφόρων του κόμματος (η δεξιά στην Κύπρο). Από το ίδιο κόμμα προέρχεται και ο κ. Χριστοδουλίδης, ο οποίος μέχρι την απόφασή του να διεκδικήσει την προεδρία, διετέλεσε υπουργός εξωτερικών.

2.-Το ενδιαφέρον είναι ότι ο κ. Χριστοδουλίδης διέρρηξε τα κομματικά δεσμά και κατέβηκε υποψήφιος παρά την θέληση στελεχών του κόμματος τα οποία πρόσκεινται στον κ Αβέρωφ. Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι ψηφοφόροι του κόμματος παρά τις έμμεσες συστάσεις του κ. Νεοφύτου και όσων τον υποστήριζαν, να επιλέξουν τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ Ανδρέα Μαυρογιάννη, δεν υπάκουσαν. Προτίμησαν να ακούσουν την πολιτική τους συνείδηση.

3.-Είναι η δεύτερη φορά που ψηφοφόροι ενός μεγάλου κόμματος, όπως ο ΔΗΣΥ, δεν ακολουθούν την ηγεσία. Η πρώτη ήταν στο σχέδιο Ανάν. Αυτό δεν σημαίνει πως διαρρηγνύουν τους δεσμούς τους με το κόμμα. Αλλά διατηρούν την αυτονομία τους στις επιλογές τους. Το ερώτημα που προκύπτει είναι όταν με έναν πολιτικό φορέα διαφωνείς στα μείζονα τι είναι εκείνο που σε ενώνει; Τα ελάσσονα;  Μάλλον η υποσυνείδητη διαίσθηση ότι κάπου ανήκεις λόγω ιστορικών ή άλλων καταβολών και αυτό το κάτι δεν αλλάζει. Γι αυτό όσοι στην Ελλάδα υποτιμούν την παρουσία του ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό σκηνικό, μάλλον, θα εκπλαγούν.

4.-Η κομματική «ανταρσία» στελεχών που νοιώθουν πως έχουν κάτι να προσφέρουν και η ανταπόκριση που συναντούν στο εκλογικό σώμα δείχνει ότι οι αυστηροί δεσμοί με τον πολιτικό φορέα, σε ό,τι αφορά τις υποδείξεις του, χαλαρώνουν. Αυτό δημιουργεί μια νέα πολιτική πραγματικότητα την οποία θα αντιμετωπίσει ο κ. Χριστοδουλίδης και λόγω συστήματος είναι διαρκώς παρούσα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συμπαγής και άβουλη πλειοψηφία στη βουλή που εγκρίνει, ασθμένως, τα νομοσχέδια ή τις όποιες κοινοβουλευτικές προτεραιότητες της κυβέρνησης δεν υπάρχει. Θα πρέπει η εκάστοτε κυβέρνηση να εξασφαλίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να περάσει τα νομοσχέδιά της.  Και αυτό δίνει νόημα και περιεχόμενο στην έννοια της δημοκρατίας. Στην ελλαδική περίπτωση οι βουλευτές σηκώνουν το χέρι αγνοώντας, πολλοί, το περιεχόμενο των νομοσχεδίων. Τάσσονται αναλόγως της θέσης του κόμματος. Λειτουργούν δηλαδή ως λόχος ή ως μηχανή παραγωγής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.

5.-Το εδραιωμένο, στην εποχή του κοτζαμπασισμού, ελληνικό πολιτικό σύστημα δεν έχει σχέση με τέτοιες πρακτικές. Δεν φαίνεται να απασχολεί αυτή η μονολιθικότητα ούτε τα πολιτικά κόμματα (αυτό είναι φυσικό), ούτε την κοινωνία των πολιτών, ούτε τις ομάδες της κοινωνίας που διαμορφώνουν το πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα της. Τις ιθύνουσες, δηλαδή, ομάδες. Η Κύπρος σε αυτό είναι πρωτοπόρα.

6.-Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι μια αξιοπρόσεκτη πολιτική προσωπικότητα αλλά οι δυνατότητες κινήσεών του είναι περιορισμένες. Εκείνο που, κυρίως, ενδιαφέρει τον ελληνισμό, εκτός Κύπρου, είναι το εθνικό ζήτημα και εκεί οι δυνατότητες ευελιξίας και χειρισμού του λόγω πολιτικών ικανοτήτων, έχουν φθάσει στο όριό τους. Την κίνηση στην σκακιέρα την έχει η Τουρκία η οποία, παρά την καταστροφή που υπέστη δεν πρόκειται να υποχωρήσει από τις πάγιες πολιτικές διεκδικήσεις της. Μόνο στην περίπτωση που η Δύση λάβει πρωτοβουλίες ριζοσπαστικού χαρακτήρα στην περιοχή και χρειαστεί ένας δυτικός προσανατολισμός της κυβέρνησης της μεγαλονήσου, η εκλογή Χριστοδουλίδη θα έχει την σημασία της διότι είναι πιο πιθανό να κλίνει δυτικά, περισσότερο από την εναλλακτική λύση Μαυρογιάννη ο οποίος υποστηρίχθηκε από το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ.

7.-Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης και ως άνθρωπος και ως πολιτική παρουσία υπήρξε αξιοπρεπής. Αυτή η αίσθηση της κυπριακής κοινής γνώμης συνέβαλε στο να καταστεί η εκλογική αναμέτρηση ντέρμπυ.

8.-Για πρώτη φορά στον δημόσιο λόγο της Κύπρου ακούστηκε και η ιδέα μιας επανάκτησης των κατεχομένων με στρατιωτικά μέσα. Μια επανακατάληψη, δηλαδή, των κατεχομένων. Ήταν η θέση που διατύπωσε ο υποψήφιος Γιώργος Κολοκασίδης, του οποίου το ποσοστό στον πρώτο γύρο δεν ξεπέρασε το 1,5%. Η στρατιωτική επιλογή έχει αποκλεισθεί στην Κύπρο από το 1974, αλλά το γεγονός ότι μετά από τόσα χρόνια ακούγεται και πάλι έχει την σημασία του. Η στρατιωτική ενίσχυση και ο μη αποκλεισμός της ανακατάληψης δεν σημαίνει κατ ανάγκην πόλεμο. Περισσότερο λειτουργεί ως αποτροπή και ως ένα βαθμό μπορεί να επηρεάσει την πολιτική της Τουρκίας.

9.-Το κόμμα που ίδρυσε ο Βάσος Λυσαρίδης (Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ) του οποίου ηγείται ο Μαρίνος Σιζόπουλος και το κόμμα που ίδρυσε ο Σπύρος Κυπριανού (Δημοκρατικό Κόμμα) του οποίου ηγείται ο Νίκος Παπαδόπουλος, γιός του Τάσσου Παπαδόπουλου, υποστήριξαν τον Νίκο Χριστοδουλίδη και αναμένεται να συμμετάσχουν και τα δύο στην νέα κυβέρνηση. Από την πολιτεία τους θα φανεί αν θα αποκτήσουν μια νέα, μεγαλύτερη επιρροή στο εκλογικό σώμα ή αν έχει παγιωθεί το δίπολο ΔΗΣΥ (δεξιά)-ΑΚΕΛ (αριστερά).