Στράτος Σιμιτζής: Παράδοση στο καλό φαγητό και τη διασκέδαση

του Στράτου Σιμιτζή*

Η Θεσσαλονίκη ανέκαθεν φημίζονταν για το καλό φαγητό και την ποικιλία στην διασκέδαση. Είχε δημιουργήσει εξαιρετική παράδοση.

Όμως, η φήμη αυτή ιδιαίτερα στην Ευρώπη, πρέπει κατά κύριο λόγο να την αποδώσουμε στις διακόσιες και πλέον άνδρες των συμμαχικών δυνάμεων, των δυνάμεων της ΑΝΤΕΝΤΕ, που στρατοπέδευσαν στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, για να δημιουργήσουν το Μακεδονικό Μέτωπο, κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – 1914-1918.

Κατά την διακοπή των μαχών, κατέβαιναν από το μέτωπο στην πόλη για να απολαύσουν τις σπεσιαλιτέ που τους προσέφεραν τα cafe, τα ζαχαροπλαστεία και τα εστιατόρια, τα οποία εκείνη την εποχή ήταν συγκεντρωμένα στην Πλατεία Ελευθερίας – Φλόκας, Πεντζίκης και άλλα.

Μάλιστα, οι πολεμικοί ανταποκριτές των μεγάλων εφημερίδων στις πρωτεύουσες της Ευρώπης δεν παρέλειπαν να αναφέρονται με κολακευτικά σχόλια στις γαστρονομικές απολαύσεις που προσφέρει η Θεσσαλονίκη.

Η σημαντική παράδοση συνεχίστηκε και κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και κορυφώθηκε μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το πιο φημισμένο εστιατόριο με πανελληνική και διεθνή φήμη – βραβεία, διατηρήσεις κλπ – ήταν το ? Όλυμπος-Νάουσα- Λεωφόρος Νίκης, που προσέφερε μοναδικές γαστρονομικές απολαύσεις. Διέθετε μια μοναδική κουζίνα, με βάση τις ελληνικές σπεσιαλιτέ.

Άλλα φημισμένα εστιατόρια-ψησταριές-κέντα ήταν ο “Στρατής” – Λεωφ.Νίκης, τα “Σουτζουκάκια”, οδός Ρογκότη, το “Αθηναϊκόν”, οδός Κομνηνών, “Ελβετικόν”, Πλατεία Αγίας Σοφίας, “Αβέρωφ”, οδός Συγγρού και ψησταριές “Κληματαριά” Αγίας Σοφίας- Μητροπόλεως, “Ξενοφών” και “Τα φεγγάρια”, οδός Κομνηνών-Λουλουδάδικα.

Επίσης τα φημισμένα ουζερί “Ανάπηρος”, οδός Πρίγκιπας Νικολάου (τότε), Δαλαμάγκας, οδός Αγ.Σοφίας, Κωνσταντινίδης, οδός Αγ.Σοφίας, Πεντιλής, οδός Θεμ.Σοφούλη. Ενώ γραφικά τα κουτούκια ήταν διάσπαρτα στην πόλη.

Βγαίνοντας εκτός ιστορικού κέντρου, τα Καμινικια- Παραλία Ντεπώ, Παράδεισος, Χαμόδρακας-Αρετσού, Χαβάη, Ρέμβη, χορευτικά κέντρα με καλό φαγητό. Στην ευρύτερη περιοχή της Καλαμαριάς λειτουργούσαν άπειρες ψαροταβέρνες και κουτούκια.

Στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, ψηλά στην περιοχή Βότση, δέσποζε ο φημισμένος “Κρικελας” με εξαιρετικό φαγητό και πικάντικους μεζέδες. Ο “Κρικέλας” ήταν γνωστός ανά το πανελλήνιον.

Όμως το καλό φαγητό, απαιτεί και ένα ευχάριστο επιδόρπιο. Εδώ, δέσποζε ο “Φλόκας”. Η βιομηχανία Σοκολατοποιίας και Καραμελοποιίας βρισκόταν στην οδό Τσιμισκή – Αγ.Σοφίας, Τσιμισκή απέναντι από τον Λαμπρόπουλο, κατάστημα πολυτελείας, Αγίου Μήνα το “Φλοκάκι”. Ακόμη το πρώτο self-service στην οδό Τσιμισκή, κατάστημα Φλοκας – Αθήνα-Πανεπιστήμιον.

Φημισμένα ήταν επίσης τα ζαχαροπλαστεία: Αγαπητός, Τερκενλής, Αργύρης, Λίγδας, Κοκαράκης, Μοντερν για ένα ξεχωριστό επιδόρπιο και σνακ.

Λίγο πιο έξω από το κέντρο ο “Αβέρωφ” – Ευζώνων και “Ελληνικόν” – Ντεπώ.

Στο δεύτερο σκέλος έχουμε την διασκέδαση. Και αυτή ξεχωριστή.

Υπήρξαν περίοδοι που η πόλη φιλοξενούσε παγκόσμιας φήμης μουσικά συγκροτήματα και καλλιτέχνες. Πέρεζ Πράντο, Λος Καριόκας, Λος Παραγουάϊος, Τόνι Πινέλι, Σάντρο, τρίο Λος Πάντσος, Ρίτα Καντιλακ(στριπτιζέζ) και πολλούς άλλους οι οποίοι μαζί με τις μελωδικές τοπικές ορχήστρες – Σπάθης – Καρανίτιας, Θεόφυλος, Πάρμεν, Παπαδημητρίου, Μαύρου, Ποζέλι, Τζων Στακας, Μαίρη Σοϊδου κ.α. και τους Αθηναίους καλλιτέχνες που τακτικά επισκέπτονταν τη Θεσσαλονίκη – Τώνης Μαρούδας, Σοφία Βέμπο, Νίκυ Γιάκοβλεφ – Μαίρη Λω, Γεράσιμος Λαυράκος, Φορμιγξ, Αθηναίοι, Μαίρη Μωντ, Γιάννης Φλερύ – Λίντα Άλμα, Νίκη Ζαχά, Μανώλης Χιώτης – Μαίρη Λίντα και τόσοι άλλοι.

Όλοι τους δημιουργούσαν ένα πάνθεον – μουσικής απόλαυσης, μελωδίας και χορού, προδιαθέτοντας τις αισθήσεις για γλέντι και ξεφάντωμα. Και ενώ οι μεγαλύτεροι διασκέδαζαν στα πολυτελή κέντρα – Λουξεμβούργο, Ντελίς, Όλυμπος -Νάουσα κλπ. οι νεότεροι ξεφάντωναν στα νεανικά στέκια.  Γκρην Πάρτι- Περιοχή Λευκού Πύργου, Ακαπούλτο- Τσιμισκή, Πικαντίλι- οδός Αριστοτέλους, Ιφιγένεια – Βασ. Ηρακλείου, Μπαρμπαρέλα- Δημ. Γούναρη- Μητροπόλεως.

Η ψυχαγωγία στη Θεσσαλονίκη ικανοποιούσε όλα τα γούστα και όλες τις προτιμήσεις. Ξένη μουσική, ελαφρά μουσική, λαϊκή μουσική. Έτσι, γλεντούσαν και διασκέδαζαν κάποτε οι Θεσσαλονικείς και οι επισκέπτες της πόλης.

Χωρίς συμβιβασμούς και σκοπιμότητες

Η 17 Νοεμβρίου 1973 ημέρα του Πολυτεχνείου είναι η κορυφαία πράξη αντίστασης στην δικτατορία των συνταγματαρχών. Μια δεύτερη μπορεί να θεωρηθεί η απόπειρα του Αλέκου Παναγούλη, να ανατινάξει το αυτοκίνητο του Παπαδόπουλου.

Είναι η ηρωική, όσο απέλπιδα προσπάθεια νέων ανθρώπων, να αγωνιστούν για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, την ελευθερία, την ελεύθερη έκφραση του λόγου και όποιο αγαθό ενσαρκώνει η Δημοκρατία.

Αναφέρουμε την λέξη απέλπιδα γιατί η στρατιωτική δικτατορία ήταν πανίσχυρη και σκληρή.

Όμως, όπως συμβαίνει σ’ αυτή τη χώρα, την εξέγερση των νέων στο Πολυτεχνείο την “καπέλωσαν” και επιχείρησαν να την εκμεταλλευτούν, κατά το δοκούν και με θέσεις υπερβολής, ορισμένοι πολιτικοί χώροι, σχεδόν ισχυριζόμενοι πως η ηρωική αυτή πράξη, εξεδίωξε τη Χούντα.

Όχι, βέβαια, γιατί στη συνέχεια ανέλαβε ο Ιωαννίδης, εφαρμόζοντας πιο σκληρή πολιτική, μέχρι που με την παράνομη και βίαιη τοποθέτησή του Νίκου Σαμψών ως Προέδρου της Κύπρου, έδωσε αφορμή και λόγο, να εισβάλουν οι Τούρκοι στη Μεγαλόνησο με τα γνωστά  επακόλουθα.

Όμως, ως σώφρονες άνθρωποι ας μείνουμε στην ουσία και πραγματικά γεγονότα.

17 Νοεμβρίου 1973, επέτειος της εξέγερσης των νέων στο Πολυτεχνείο εναντίων της Χούντας.

Νομίζουμε, πως είναι συγκεκριμένη, σαφής και πολύ κοντά στην πραγματικότητα η τοποθέτησή μας.

Ένα ακόμη…διαμάντι

Την κλασσική ταινία “Ο ζηλιαρόγατος” παρουσίασε προφανώς η COSMOTE TV στην οικεία ενότητα.

Κινηματογραφική ταινία που δεν χορταίνεις να την βλέπεις. Ένα αριστούργημα της χρυσής εποχής.

Το καστ ο ένας πιο δυνατός από τον άλλο, με κορυφαίο τον Βασίλη Λογοθετίδη, συνθέτουν ένα σύνολο υποκριτικής που ξεχωρίζει.

Λάμπρος Κωνσταντάρας, Σμάρω Στεφανίδου, Βαγγέλης Πρωτοπαπας, Ίλια Λιβυκού, Καίτη Λαμπροπούλου, Κυβέλη Θεοχάρη, Αντιγόνη Κουκούλη. Μαζί τους και ο κοντός-γίγας Νίκος Ρίζος σε ένα σύντομο όμως χαρακτηριστικό ρόλο.

Μια αριστουργηματική ταινία του κορυφαίου σεναριογράφου-σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβέλλα, η οποία με την μουσική επένδυση του Μάνου Χατζηδάκη, τέρπει όλες τις αισθήσεις του θεατή – τηλεθεατή.

Πρόκειται για την αλάνθαστη μεθολογία που έχει ως αποτέλεσμα την διαχρονική κλασική επιτυχία.

Συμμετοχή, ομαδική δουλειά, το σενάριο που “μιλάει” και η καθοδήγηση από τον σκηνοθέτη.

Όμως, όταν έχεις να καθοδηγήσεις ένα τέτοιο καστ που το συνθέτουν αριστοτέχνες της υποκριτικής, η δουλειά του συνθέτη καθίσταται ομαλή, απλή και ευχάριστη.

“Ο ζηλιαρόγατος” ένα ακόμη κινηματογραφικό διαμάντι.

Εθνική…μετριοτήτων

Όταν η Εθνική Ομάδα στην έδρα της δεν μπορεί να επιβληθεί μιας εθνικής, μικρομεσαίας, όπως αυτή του Κοσσόβου, τότε είναι της μοίρας της.

Αυτό υποδηλοί δύο πράγματα. Πιθανόν και παραπάνω. Το ένα είναι πως έχουν εκλείψει οι ποδοσφαιριστές με προσωπικότητα που θα πάρουν την ομάδα από το χέρι και θα την οδηγήσουν στις επιτυχίες και το άλλο είναι η απουσία προπονητή που θα τους δέσει σε ένα ομογενές σύνολο, έστω κι αν είναι μετριότητες και συνηθισμένη ποδοσφαιριστές.

Όσον αφορά το πρώτο έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που το ποδόσφαιρο της χώρας μας ανεδείκνυε ποδοσφαιριστές με προσωπικότητα,  ποδοσφαιριστές ηγέτες. Εκείνοι δεν υπάρχουν σήμερα.

Η κύρια αιτία είναι ότι έχει ανοίξει τόσο διάπλατα “η ουρά” του ποδοσφαίρου, ώστε οι εισαγόμενοι ποδοσφαιριστές αμφιβόλου πολλές φορές ποιότητος και δυνατοτήτων, να έχουν καταλάβει τις θέσεις των Ελλήνων νεαρών ποδοσφαιριστών που είχαν δυνατότητες να εξελιχθούν, όμως μένουν στο περιθώριο. Όσον αφορά το δεύτερο, όταν ο προπονητής συγκροτεί εθνική ομάδα με βάση τους ποδοσφαιριστές που έτυχε να έχει γνωρίσει κυρίως στην πατρίδα του – Ολλανδία – ποιες προοπτικές μπορεί να έχει αυτή ω εθνική;

Γιατί, μεταξύ μας, ένας ικανός προπονητής, ακόμη και τις μετριότητες μπορεί να τους κάνει δυναμικό σύνολο.

Κοντολογίς, δυστυχώς, είσαστε σε εποχή όπου κυριαρχούν οι μετριότητες.

*Ο Στράτος Σιμιτζής είναι Δημοσιογράφος και Συγγραφέας. Από τα βιβλιοπωλεία διατίθεται η νέα συλλογή διηγημάτων του με τίτλο: “Η αρχόντισσα του κάμπου”. Εκδόσεις “Μέθεξις”.