Cengiz Aktar
14 Ιουνίου 2023
«Όχι μόνο κέρδισε ξανά το καθεστώς, χάρη στην εκλογική του μηχανική και βεβαίως στην κοινωνική του μηχανική, αλλά η νίκη ισοδυναμούσε με την εδραίωση του καθεστώτος τόσο στη χώρα όσο και στο εξωτερικό. Πιο δυνατό από ποτέ χάρη σε αυτή τη διπλή νομιμοποίηση, εντός και εκτός, το καθεστώς βρίσκεται τώρα σε ελεύθερη πορεία».
Μια καταστροφική εκλογική περίοδος είναι πίσω μας. Καταστροφική, με κάθε τρόπο…
Πρώτα και κύρια, για τις συνέπειές της στους ανθρώπους που περίμεναν μια οποιασδήποτε μορφής αλλαγή από την ασφυκτική διακυβέρνηση του Ερντογάν. Η εξαπάτηση είναι παρόμοια με την κατάθλιψη.
Έχουν παραπλανηθεί, κακοποιηθεί εκτενώς και καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας από ύπουλους πολιτικούς, πολιτικούς επιστήμονες , αρριβίστες ειδικούς, ανήθικους δημοσιογράφους και απατεώνες που έγιναν δημοσκόποι.
Όλοι έλεγαν στον κόσμο ότι η αντιπολίτευση θα κέρδιζε συντριπτικά στον πρώτο γύρο στις 14 Μαΐου και θα έδιωχνε τον Ερντογάν. Ο κόσμος με χαρά και εθελοντικά τους εμπιστεύτηκε, γι’ αυτό έγινε συνένοχός τους σε ένα είδος πανεθνικού ονείρου.
Οι λίγοι που καλούσαν σε προσοχή, εκθέτοντας λεπτομερώς γιατί ο φασίστας δικτάτορας θα ξανανικούσε, λογοκρίθηκαν, χαρακτηρίστηκαν ως αθεράπευτα απαισιόδοξοι και άθλιοι ηττοπαθείς.
Ο ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΛΟΓΟΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΦΙΑΣΚΟ ΗΤΑΝ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΩΣΤΗΣ ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Όταν πόνταραν στη νίκη, οι «αισιόδοξοι» στοιχημάτιζαν, έμμεσα, στην κανονικότητα του καθεστώτος. Υπέθεταν ότι όλα αυτά που συνέβησαν στην Τουρκία από το 2013, όταν ο δικτάτορας τρελάθηκε και άρχισε να σχεδιάζει ένα νέο καθεστώς, ήταν μια αγαθή απόκλιση από τους κανόνες που θα επανορθωθεί με την αποβολή του σφετεριστή.
Έτσι εμφανίστηκε στο προσκήνιο το κορυφαίο οξύμωρο «Τουρκική Δημοκρατία». Υποθέτοντας, αφελώς, ότι ακόμη και η ανελεύθερη και άδικη ψηφοφορία θα χαρακτηρίσει την Τουρκία ως δημοκρατία, όπως είπε ξεδιάντροπα ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν μετά τις εκλογές, οι «αισιόδοξοι» παρέσυραν και πρόδωσαν τους ανθρώπους που τους πίστευαν ανυπόμονα.
Οι αισιόδοξοι ήταν τόσο γεμάτοι ελπίδα, με υπερβολική αυτοπεποίθηση και ενθουσιασμό, που άρχισαν να ονειρεύονται μια σταθερά δημοκρατική Τουρκία που θα έδειχνε στον κόσμο πώς να απαλλαγεί ειρηνικά από έναν δικτάτορα.
Όχι μόνο δεν συνέβη αυτό, αλλά με την ίδια λογική επιβεβαίωσε στον κόσμο ένα άλλο μέρος της κοινής σοφίας: οι ολοκληρωτικοί ηγέτες δεν εγκαταλείπουν την εξουσία μέσω εκλογών.
Αλίμονο, οι αισιόδοξοι έχασαν τη νέα κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, που έκλεινε όλα τα τακτικά κανάλια που οδηγούσαν σε μια πολιτική εναλλακτική. Η κυρίαρχη ελίτ ήρθε στην εξουσία μέσω εκλογών, δεν θα έφευγε μέσα απο τις κάλπες.
Και αυτό ακριβώς συνέβη. Όχι μόνο το καθεστώς κέρδισε ξανά, χάρη στην εκλογική του μηχανική και οπωσδήποτε στην κοινωνική του μηχανική, αλλά η νίκη ισοδυναμούσε με την εδραίωση του καθεστώτος τόσο στη χώρα όσο και στο εξωτερικό. Πιο δυνατό από ποτέ χάρη σε αυτή τη διπλή νομιμοποίηση, εντός και εκτός, το καθεστώς βρίσκεται πλέον σε ελεύθερη πορεία.
Αυτό που συνέβαινε στην Τουρκία για 10 χρόνια ήταν ένας συνολικός κοινωνικοπολιτικός μετασχηματισμός που άλλαξε βαθιά τα θεμελιώδη ποιοτικά χαρακτηριστικά του πολιτεύματος. Αυτή η ολοκληρωτική, αντιδημοκρατική και αντιδυτική δυναμική περιλαμβάνει τους θεσμούς, την πλειοψηφία των ανθρώπων και τις συνήθειες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
Στην πραγματικότητα, αυτοί οι φορείς και οι πολιτικές τους είναι αλληλένδετες και λειτουργούν σε συμφωνία. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα: όταν η Τουρκία αποφασίζει να εισβάλει σε συριακά εδάφη, ο κορυφαίος θεσμός, το Υπουργείο Εξωτερικών παραγκωνίζεται, ο λαός (συμπεριλαμβανομένης της αντιπολίτευσης) μαγεύεται και η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, εμπλέκεται σε πολλές πράξεις, όπως η υποστήριξη του ISIL εναντίον των στόχων της Συμμαχίας και των δυτικών συμμάχων της.
Οι θεσμοί ακυρώνονται και αντικαθίστανται από τους κολλητούς του καθεστώτος. Η σχετική αυτονομία τους έχει ακυρωθεί. Κατά συνέπεια, οι λειτουργίες ελέγχου και εξισορρόπησης έχουν εξαφανιστεί. Αυτό ισχύει πρώτα για το νομοθετικό σώμα, το οποίο έχει μετατραπεί σε ένα σύμπλεγμα καλοπληρωμένων οπαδών που επιβεβαιώνουν πειθήνια τις αποφάσεις που λαμβάνονται στο προεδρικό μέγαρο. Οι γραπτές ερωτήσεις τους προς την εκτελεστική εξουσία παραμένουν συστηματικά αναπάντητες και δεν έχουν δικαίωμα να κάνουν προφορικές ερωτήσεις. Όσον αφορά τους βασικούς θεσμούς -Ακαδημία, Διοίκηση, Στρατός, Διπλωματικό Σώμα, Δικαιοσύνη και Υπουργείο Οικονομικών- περιθωριοποιούνται και αντικαθίστανται από τους συμβούλους που εδρεύουν στο προεδρικό μέγαρο. Όλες οι κρίσιμες αποφάσεις, ξεκινώντας από τους διορισμούς, γαλουχούνται και εκτελούνται από τους «γκουρού» των οποίων ηγείται ο ισχυρός άνδρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που η Τουρκία κατατάσσεται στον πάτο των διεθνών κατατάξεων που σχετίζονται με το κράτος δικαίου, την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία του Τύπου, την ακαδημαϊκή ελευθερία, τη διαφάνεια, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λπ.
Δεν γίνεται κατάχρηση του πολιτεύματος απο παράνομες ενέργειες αλλά απο μη νόμιμες,, με αυτή την έννοια το πολίτευμα πάσχει απο ανομία παρά από τον συχνά εκφερόμενο ευφημισμό «Δημοκρατική Οπισθοδρόμηση».
Όσο για τους πολίτες, μια γρήγορη ματιά στα αποτελέσματα των εκλογών δείχνει ότι η σαφής πλειοψηφία των ψηφοφόρων προτιμά τις αντιδημοκρατικές και αντιδυτικές πολιτικές που παρουσιάζονται από τα πολιτικά κόμματα. Εκτός από το Κουρδικό Πολιτικό Κίνημα και μερικά ψίχουλα από την κεντροδεξιά και την κεντροαριστερά, η χώρα λάμπει με διαφορετικές αποχρώσεις αντιδημοκρατικών πολιτικών. Κοιτάζοντας τις ομάδες στο νέο κοινοβούλιο, ο αριθμός των βουλευτών που κλίνουν προς τη δημοκρατική δράση είναι μόλις 100, στους 600.
Αυτό από μόνο του συνιστά ένα ισχυρό μήνυμα σε όσους συνεχίζουν να παπαγαλίζουν την έννοια της «διακυβέρνησης ενός ανθρώπου» για να ορίσουν το τουρκικό πολιτικό τέρας. Οι εκλογές έδειξαν, για άλλη μια φορά, ότι πρόκειται μάλλον για διακυβέρνηση “πολλών ανδρών» που σκέφτονται σαν ένα μόνο πρόσωπο!
Αυτή η ιδεολογική διαμόρφωση παραπέμπει σε μια ολοκληρωτική ορμή. Πράγματι, αμέτρητοι Τούρκοι παρατηρητές δεν κατάφεραν να κατανοήσουν εκείνους τους ψηφοφόρους που, παρά τα τεράστια οικονομικά δεινά και την καταστροφική μετασεισμική αντίδραση στις αρχές Φεβρουαρίου, ψήφισαν υπάκουα υπέρ του καθεστώτος και του Ερντογάν.
Η βασική υπόθεση αυτών των παρατηρητών της Τουρκίας ήταν ότι η εξαθλίωση και η έλλειψη επαρκούς δημόσιας φροντίδας μετά τον σεισμό θα έκανε τους ψηφοφόρους να εγκαταλείψουν το καθεστώς.
Με ένα τέτοιο υπόβαθρο, η εικόνα που προέκυψε μετά τις εκλογές ξεπερνά κατά πολύ τις κλασικές δεξιές-αριστερές, συντηρητικές-προοδευτικές, θρησκευτικές-κοσμικές πολώσεις.
Η πόλωση αναφέρεται σε ένα κοινό δημοκρατικό έδαφος όπου συνυπάρχουν διαφορές, αποκλίσεις και συγκρούσεις ακόμη και σοβαρές και επιλύονται ομαλά. Στην Τουρκία σήμερα η κοινωνικοπολιτική κατεύθυνση μεταξύ της αντιδημοκρατικής πλειοψηφίας και της υπόλοιπης χώρας είναι απατηλή και συχνά θανατηφόρα
Στο πλαίσιο της «κούρσας προς τα δεξιά» για την περιγραφή της κατάστασης του τουρκκκού πολιτεύματος και της διάθεσης του λαού, ένα άλλο κόλπο εμφανίστηκε αμέσως μετά τις εκλογές: ο εθνικισμός! Αυτό το κλισέ σημαίνει οτιδήποτε και τίποτε και έχει γίνει αληθοφανές με τα χρόνια. Ειλικρινά, πόσοι από τους πολίτες του κόσμου δεν είναι εθνικιστές;
Σήμερα, ο εθνικισμός έχει μετατραπεί σε φύλλο συκής για να δικαιολογήσει έναν φασιστικό φυλετικό διαχωρισμό που καθοδηγείται από το μίσος, που αποκλείει από το ίδιο το σώμα του έθνους όποιον δεν συμμορφώνεται με τα εθνικά κριτήρια που ορίζονται από μια δεσποτική πλειοψηφία. Στην Τουρκία, αυτό αντιστοιχεί σε «Στρέιτ Σουνιτη Αρσενικό Τούρκο».
Τέλος, για τις σχέσεις με τον εξωτερικό κόσμο, μια τέτοια πολιτική παραμένει δυνητικά επεκτατική, επιθετική και ιμπεριαλιστική, όπως έχει, ήδη, αποδείξει σε αρκετές περιπτώσεις τα τελευταία δέκα χρόνια.
Σήμερα, οι πολίτες της Τουρκίας είναι απασχολημένοι με την προετοιμασία τους να προβάλλουν το καθεστώς «κατανοώντας» και «κανονικοποιώντας» τις πολιτικές και τις πρακτικές του. Στο εξωτερικό, οι σύμμαχοι και οι γείτονες της Τουρκίας αναζητούν ευγενικά και δειλά τρόπους να ζήσουν με αυτό το «άλλο κακό» (δίπλα στη Ρωσία) στο κατώφλι της Ευρώπης.
*Οι απόψεις που εκφράζονται παραπάνω είναι του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν τις απόψεις του Free Turkish Press.
