ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ”- “ΜΙΛΙΕΤ”

του Παντελή Σαββίδη

Υπάρχει μια δημοσιογραφική κίνηση που αξίζει να προσεχθεί.
Δύο εφημερίδες, η «Καθημερινή» και η «Μιλιέτ» αποφάσισαν να συνεργαστούν ώστε η επικοινωνία μεταξύ τους να φανεί χρήσιμη σε περίπτωση μιας νέας κρίσης.

Το πως θα γίνει αυτό παραμένει να μας διευκρινισθεί. Επειδή οι δύο εφημερίδες ανέλαβαν μια πρωτοβουλία με πολιτικά χαρακτηριστικά-παράλληλα, ίσως, με τα ενημερωτικά- η κίνησή τους επιδέχεται κριτικής.

Ως πρώτο βήμα, οι διευθυντές των δύο εφημερίδων, ο Αλέξης Παπαχελάς της «Καθημερινής» και ο Οζάι Σεντίρ της «Milliyet», έγραψαν από ένα άρθρο. και τα δύο μαζί δημοσιεύονται σήμερα στις δύο εφημερίδες.

Με αφορμή και τη συνεργασία των δύο εφημερίδων και το περιεχόμενο των άρθρων τους θα εστιάσουμε σε ορισμένα θέματα.

1.-Οτιδήποτε χαλαρώνει την ένταση μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς να βλάπτει τα εθνικά συμφέροντα, είναι άξιο προσοχής και επιδοκιμασίας. Η συνεργασία των δύο εφημερίδων δεν πρόκειται να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Ή θα έχει θετικά ή, στη χειρότερη περίπτωση, ουδέτερα. Είναι επαφή σε κοινωνικό-και όχι κρατικό- επίπεδο και οι επαφές μεταξύ των λαών και των κοινωνικών θεσμών τους διευκολύνουν τις σχέσεις τους. Η κίνηση επιδοκιμάζεται. Εκτός και αν έχει υποκινηθεί απο τις δύο κυβερνήσεις. Τότε δεν θα μιλάγαμε για δημοσιογραφία.

2.-Ανάλογες κινήσεις έχουν γίνει στο παρελθόν. Στις αρχές του 1990 η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης είχε δημιουργήσει μια Βαλκανική Συνομοσπονδία Δημοσιογράφων με την βοήθεια και της Διεθνούς Ένωσης Δημοσιογράφων και με οικονομική υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είχε περιορισμένα αποτελέσματα. Υπήρξαν κάποια αλλά περιορισμένα. Θα μου πείτε τι θέλετε, να λύσουν τα εθνικά προβλήματα οι εφημερίδες και οι δημοσιογράφοι; Όχι αλλά προσπαθώ να δω την εμβέλεια της ενέργειας των δύο εφημερίδων.

3.-Ανάλογη προσπάθεια έγινε και με το Σχέδιο Ανάν. Με την βοήθεια των ΗΠΑ έγιναν αρκετές συναντήσεις Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Ελλήνων και Τούρκων δημοσιογράφων. Και εδώ τα αποτελέσματα περιορισμένα. Το διακύβευμα εδώ ήταν να πεισθούν οι δημοσιογράφοι να στηρίξουν το σχέδιο Ανάν και για ορισμένους ευτυχώς που η προσπάθεια απέτυχε.

4.-Τι μπορεί να προσδοκούν οι διευθυντές των δύο εφημερίδων;

Ο Παπαχελάς είναι πιο σαφής από τον ομόλογό του στο άρθρο του. Γράφει: “Συμφωνήσαμε µε τον Οζάι Σεντίρ να γράψουµε αυτά τα άρθρα και να αποκαταστήσουμε έναν μόνιμο δίαυλο επικοινωνίας, ο οποίος θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμος σε μια μελλοντική ελληνοτουρκική κρίση”.
Πως ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ δύο εφημερίδων θα αποδειχθεί χρήσιμος σε περίπτωση κρίσης; Τι δυνατότητες έχουν οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ που εργάζονται να καθορίσουν την εξέλιξη των κρίσεων; Αρκεί η συνεργασία δύο εφημερίδων για να δράσει αποτρεπτικά σε μια εκτροπή η κοινή γνώμη των δύο χωρών;

Στόχος, γράφει στην αρχή του δημοσιεύματος η «Καθημερινή» είναι να διαλυθεί η αμοιβαία καχυποψία.

Η καχυποψία από τουρκικής πλευράς είναι ένα συναίσθημα που προκαλείται από το τουρκικό κράτος. Όταν το τουρκικό κράτος θελήσει ενεργοποιεί τα αρνητικά αντανακλαστικά της τουρκικής κοινής γνώμης. Όταν δεν θέλει τα υποστέλλει. Μπορεί μια συνεργασία εφημερίδων να επηρεάσει το τουρκικό- ή ακόμη και το ελληνικό- κράτος;

5.-Ο τούρκος δημοσιογράφος Οζντάι Σεντίρ ξεκινά το άρθρο του με μια εμπειρική περιγραφή. Του άρεσε το σαγανάκι κατά τις επισκέψεις του στην Ελλάδα και το παρήγγελνε όπου και να πήγαινε. Μέχρι που προσφάτως, στην Αθήνα (Το Ντουμπάι των Βαλκανίων) το ζήτησε σε ένα εστιατόριο στην Αθήνα το 2023 κατά τη διάρκεια ενός φόρουμ και οι ξιπασμένοι Αθηναίοι του πρότειναν μοτσαρέλα. Ζήτησε στο τέλος και ελληνικό καφέ- όπως γράφει- και του πρότειναν εσπρέσο.

Κατάλαβε την αθηναϊκή ξιπασιά και σημειώνει:

Σε έναν κόσμο όπου η Βαρκελώνη και η Ρώμη διατηρούν τον πολιτισμό τους, χρειάζεται να αλλάξει τόσο πολύ η Αθήνα;

Ας σημειώσουμε πως η Τουρκία σε επίπεδο υποδομών και άλλων πολλών δημοσίων χαρακτηριστικών (δεν μιλώ για το πολιτικό σύστημα) έχει αφήσει παρασάγγας πίσω την Ελλάδα.

6.-Γράφει ο τούρκος δημοσιογράφος: «Αν μπορούμε να μάθουμε να μοιραζόμαστε αντί να χωρίζουμε, θα επωφεληθούμε και οι δύο από αυτό… Τα ψάρια που περιφέρονται στο Αιγαίο δεν γνωρίζουν από θαλάσσια δικαιοδοσία».

Να μοιρασθούμε ναι, Τι όμως, Όσα ανήκουν στην Ελλάδα; Αφού η τουρκική πλευρά είναι τόσο διατεθειμένη στη μοιρασιά γιατί η ακτοφυλακή διώχνει τους Έλληνες ψαράδες από περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας; Α, η δικαιοδοσία, την οποία προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο πρέπει να εξαιρεθεί. Να τα βρούμε με το μάτι.

«Οσο εμείς θα κερδίζουμε, συνεχίζει ο Οζντάι Σεντίρ θα χάνουν οι χώρες που εμπορεύονται όπλα, οι ευκαιριακές πρωτεύουσες που προσπαθούν να εδραιωθούν στη γεωγραφία μας και όσοι χτίζουν την προσωπική τους καριέρα στην πολιτική με την εχθρότητα».

Σωστό. Θα κερδίζουμε τι; Και πως; Ο τούρκος πρόεδρος στην ουσία ζητά ελληνική παράδοση.

Προσέξτε αυτό το όσο εμείς θα συνεργαζόμαστε…κλπ» του Σεντίρ το οποίο ο Παπαχελάς  το διατυπώνει με την ελληνική εκδοχή: «να επικοινωνούµε περισσότερο απευθείας µεταξύ µας και να καταλαβαίνουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον».

Είναι η θέση του Ερντογάν για να αποκλείσει τις ΗΠΑ και την Ευρώπη από τη διαμεσολάβηση μεταξύ των δύο χωρών. Δεν είναι κατ ανάγκην κακή πρόταση. Αλλά, είναι αυτό το πρόβλημα; Το πρόβλημα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι ότι δεν επικοινωνούμε; Όταν η άλλη πλευρά θέτει θέμα κυριαρχίας νησιών εκείνο που της λείπει είναι η επικοινωνία;

Συμφωνήσαμε µε τον Οζάι Σεντίρ- γράφει ο Παπαχελάς- να γράψουµε αυτά τα άρθρα και να αποκαταστήσουμε έναν μόνιμο δίαυλο επικοινωνίας, ο οποίος θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμος σε μια μελλοντική ελληνοτουρκική κρίση.

Μακάρι. Αλλά δεν καταλάβαμε το πως.

Η συνεργασία είναι θετική αν στην προσπάθεια «αλληλογνωριμίας» ΔΕΝ αποκρύπτονται δυσάρεστες ειδήσεις και ΔΕΝ παραποιούνται οι ερμηνείες τους.

Θα μου πείτε είναι θέμα των εφημερίδων και θα υποστούν τις συνέπειες. Νομίζω πως όχι μόνο. Ο Παπαχελάς επικαλείται πως πρέπει να αποφύγουν τα fake news που δημιουργούν παρεξηγήσεις. Σωστά. Αλλά να μην τα αντικαταστήσουν με εκείνες τις περίεργες λειάνσεις που, πάλι, fake news καταντούν.

Ας ευχηθούμε τα πράγματα να εξελιχθούν όπως τα φαντάστηκαν οι δύο δημοσιογράφοι. Αν και στην Τουρκία τίποτε δεν ξεφεύγει από το άγρυπνο μάτι του ερντογανικού καθεστώτος.

Αλλά και στην Αθήνα δείχνουν μια ιδιαίτερη ευαισθησία στις κυβερνητικές επιθυμίες.

Καλή Επιτυχία.