του Enric Gonzalez (*)
Τρίτη 3 Μαρτίου 2020
Εμφανίζεται η πρώτη είδηση για έναν νέο ιό. Η είδηση προκαλεί αναταραχή. Η αναταραχή οδηγεί σε πηχυαίους τίτλους, οι οποίοι με τη σειρά τους τροφοδοτούν την αναταραχή. Πέφτουν τα χρηματιστήρια. Επηρεάζονται οι οικονομικές δραστηριότητες. Ο ιός μονοπωλεί τα μέσα ενημέρωσης. Μεταδίδονται ρεπορτάζ και γράφονται άρθρα που σχετικοποιούν τον κίνδυνο. Αλλά άρθρα απορρίπτουν τη σχετικοποίηση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου συμβιώνουν τα πιο άσχετα σκουπίδια με το σκουπίδι που έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη (όπως ο λογαριασμός του Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter), παίρνουν φωτιά. Παρακολουθούμε λεπτό προς λεπτό τον αριθμό των κρουσμάτων και των νεκρών. Πολλαπλασιάζονται τα λάθη, οι καραντίνες και οι προφυλάξεις, τόσο οι χρήσιμες όσο και οι παράλογες. Αλλα μεγάλα γεγονότα αναβάλλονται και άλλα πραγματοποιούνται. Η ανθρωπότητα παραμένει σε αγωνία.
Δεν ξέρουμε ακόμη πώς θα τελειώσει όλο αυτό. Ισως καταστεί δυνατό να ξεριζωθεί ο ιός. Ισως πάλι όχι, οπότε θα υποχρεωθούμε να μάθουμε να ζούμε με ένα νέο είδος γρίπης, που σίγουρα είναι πιο επικίνδυνη από τη γνωστή, αλλά λιγότερο φονική από τη λεγόμενη «ισπανική γρίπη», που εμφανίστηκε το 1918, σκότωσε κάπου 40 εκατομμύρια ανθρώπους και εξαφανίστηκε (για άγνωστους λόγους) το 1920.
Αυτό που ξέρουμε με βεβαιότητα είναι ότι η αναταραχή θα κοπάσει. Ο,τι κι αν συμβεί. Δεν υπάρχουν ειδήσεις ή τραγωδίες που αντέχουν στο βάρος του χρόνου. Ακόμη και οι πιο φρικτές ξεχνιούνται ή απορροφώνται. Μια τραγωδία όπως το AIDS, που στην εποχή του ήταν πιο επικίνδυνο από τον κορωνοϊό, δεν οδήγησε σε κλείσιμο των συνόρων ούτε σε δημόσιες προφυλάξεις. Στην αρχή ονομαζόταν «ο καρκίνος των γκέι» και θυμάμαι ότι τότε στις εφημερίδες ειρωνευόμασταν τους αρρώστους. Ηταν «δικό τους» πρόβλημα. Σήμερα δεν είμαστε τόσο ανόητοι, τουλάχιστον στα σεξουαλικά θέματα.
Μερικά πράγματα όμως δεν αλλάζουν. Όπως η βραχυχρόνια διάρκεια της αναταραχής, τα περιορισμένα αποθέματα κατανόησης και η ευκολία με τον οποία υποβαθμίζουμε μια τραγωδία όταν αφορά «εκείνους», όχι «εμάς». Σε ό,τι αφορά τη διάθεση αυτού του αφηρημένου πράγματος που ονομάζουμε «κοινή γνώμη», ο θάνατος έχει πολύ συγκεκριμένες οδηγίες χρήσης.
Δεν νομίζω ότι έχουμε ξεχάσει τον πόλεμο της Συρίας, που διαρκεί εδώ και εννέα χρόνια. Το 2012 υπήρχαν τίτλοι για τους κινδύνους να επεκταθεί η σύγκρουση, ακόμη και να μετατραπεί σε παγκόσμιο πόλεμο. Μιλούσαμε πολύ γι’αυτό. Κι ύστερα πάψαμε να ενδιαφερόμαστε, μέχρι να έρθει το κύμα των προσφύγων και μεταναστών. Με εξαίρεση αυτή τη διάσταση, τα όσα συμβαίνουν στη Συρία ουδόλως μας ενδιαφέρουν.
Κι όμως, ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει. Και διατηρεί μια διεθνή διάσταση. Η ρωσική αεροπορία καταστρέφει αυτές τις ημέρες το Ιντλίμπ, το τελευταίο οχυρό της αντίστασης στον Ασαντ, και οι δυνάμεις του δικτάτορα ετοιμάζονται για την τελική επίθεση. Σχεδόν έκα εκατομμύριο άνθρωποι αναζητούν καταφύγιο. Από τη μια μεριά, τους κλείνουν τον δρόμο οι στρατιώτες του καθεστώτος. Από την άλλη προσκρούουν στον τοίχο των τούρκων στρατιωτών, οι οποίοι έχουν λάβει εντολή να τους σταματήσουν. Η Τουρκία έχει δεχθεί ήδη κάπου τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες.
Οι εικόνες είναι φρικτές. Αλλά δεν μας ενδιαφέρουν. Όπως πάντα, υπάρχουν νεκροί που έχουν σημασία και νεκροί που δεν έχουν. Εκ των πραγμάτων, αυτούς τους ανθρώπους τους έχουμε ξεγράψει εδώ και καιρό. Τι θέλουν και υποφέρουν ακόμα;
(*) Ο Ερικ Γκονθάλεθ είναι αρθρογράφος της El Pais
(Πηγή: El Pais)
